Èñòîðèÿ Ðèìà îò îñíîâàíèÿ ãîðîäà

Ïåðèîõà êíèãè 50

Òèò Ëèâèé. Èñòîðèÿ Ðèìà îò îñíîâàíèÿ ãîðîäà. Òîì III. Ì., èçä-âî «Ëàäîìèð», 2002.
Ïåðåâîä Ì. Ë. Ãàñïàðîâà.
Ðåäàêòîðû ïåðåâîäà (èçä. 2002) Ì. Ë. Ãàñïàðîâ è Ã. Ñ. Êíàáå.
Ñâåðåíî ðåäàêöèåé ñàéòà ñ èçäàíèåì 1994 ã.
Ïàãèíàöèÿ ïî èçäàíèþ: Òèò Ëèâèé. Èñòîðèÿ Ðèìà îò îñíîâàíèÿ ãîðîäà. Òîì III. Ì., «Íàóêà», 1994.
Ëàò. òåêñò: T. Livi Periochae omnium librorum, Fragmenta Oxyrhynchi reperta, Iulii Obsequentis Prodigiorum liber. Ed. O. Rossbach. Teubner, 1910.
ÑÊÐÛÒÜ ËÀÒÈÍÑÊÈÉ ÒÅÊÑÒ

Êíè­ãà 50 (149—148 ãã.). Ôåñ­ñà­ëèÿ, â êîòî­ðóþ òîæå âòîðã­ñÿ Ëæå-Ôèëèïï, æåëàÿ åå çàõâà­òèòü, çàùè­ùå­íà ðèì­ñêè­ìè ëåãà­òà­ìè ñ ïîä­ìî­ãîþ îò àõåé­öåâ. Âèôèí­ñêèé öàðü Ïðó­ñèé, ÷åëî­âåê, ïðå­äàí­íûé ñàìûì íèç­êèì ïîðî­êàì, óáèò ñâî­èì ñûíîì Íèêî­ìåäîì ïðè ïîä­äåðæ­êå ïåð­ãàì­ñêî­ãî öàðÿ Àòòà­ëà. Ó Ïðó­ñèÿ áûë è äðó­ãîé ñûí, ó êîòî­ðî­ãî îòðî­äó, ãîâî­ðÿò, âåðõ­íèå çóáû ñðîñ­ëèñü â îäíó êîñòü. Ðèì­ëÿíå ïîñû­ëà­þò, ÷òîáû ïðè­ìè­ðèòü Íèêî­ìåäà è (ýòî­ãî) Ïðó­ñèÿ, òðåõ ïîñëîâ, èç êîòî­ðûõ ó îäíî­ãî âñÿ ãîëî­âà áûëà â øðà­ìàõ, ó äðó­ãî­ãî áîëü­íûå íîãè, à òðå­òèé ñëàá óìîì; Êàòîí ñêà­çàë, ÷òî ó òàêî­ãî ïîñîëü­ñòâà íåò íè ãîëî­âû, íè íîã, íè äóõà.  Ñèðèè â ýòî âðå­ìÿ ïðà­âèë öàðü, ðîäîì íå íèæå öàðÿ ìàêåäîí­ñêî­ãî, íî ïî ïðàçä­íî­ñòè è ãëó­ïî­ñòè ñõî­æèé ñ öàðåì Ïðó­ñè­åì: îí ïðî­âî­äèë âðå­ìÿ, ðàñ­ïóò­ñò­âóÿ â ïðè­òî­íàõ, à öàð­ñêàÿ âëàñòü áûëà â ðóêàõ Àììî­íèÿ, êîòî­ðûé âîñ­ïîëü­çî­âàë­ñÿ ýòèì, ÷òîáû óáèòü è âñåõ öàð­ñêèõ äðó­çåé, è öàðè­öó Ëàîäè­êó, è Äåìåò­ðè­å­âà ñûíà Àíòè­ãî­íà.  Íóìè­äèè óìåð, äåâÿ­íî­ñòà ñ ëèø­íèì ëåò îòðî­äó, öàðü Ìàñè­íèñ­ñà, äî ïîñëåä­íèõ äíåé çàíè­ìàâ­øèé­ñÿ þíî­øå­ñêè­ìè óïðàæ­íå­íè­ÿ­ìè è ñîõðà­íèâ­øèé äî ñòà­ðî­ñòè òàêóþ ñèëó, ÷òî â 86 ëåò åùå ðîäèë ñûíà. Îí îñòà­âèë âëàñòü òðåì ñâî­èì ñûíî­âüÿì, ñòàð­øå­ìó Ìèöèïñå, Ãóëóñ­ñå è Ìàñòà­íà­áà­ëó, êîòî­ðûé äàæå ïîëó­÷èë ãðå­÷å­ñêîå îáðà­çî­âà­íèå. Ïóá­ëèé Ñöè­ïè­îí Ýìè­ëè­àí, êîòî­ðî­ãî Ìàñè­íèñ­ñà íàçíà­÷èë ìåæ­äó íèìè ñóäüåé, ðàçäå­ëèë ìåæ­äó íèìè óïðàâ­ëå­íèå öàð­ñò­âîì. Äàëåå îí ñêëî­íèë ê ñåáå Ôàìåþ Ãèìèëü­êî­íà, êàð­ôà­ãåí­ñêî­ãî íà÷àëü­íè­êà êîí­íè­öû, ÷åëî­âå­êà îòâàæ­íî­ãî, ãëàâ­íóþ îïî­ðó ïóíèé­öåâ, è òîò ïåðå­øåë íà ñòî­ðî­íó ðèì­ëÿí ñî âñåþ êîí­íè­öåþ. Èç òðåõ ïîñëîâ, îòïðàâ­ëåí­íûõ ê Ìàñè­íèñ­ñå, Êëàâ­äèé Ìàð­öåëë ïîãè­áà­åò, óòî­íóâ âî âðå­ìÿ áóðè. Êàð­ôà­ãå­íÿíå óáè­âà­þò â ñåíàò­ñêîì ñîáðà­íèè ñâî­åãî âîå­íà­÷àëü­íè­êà Ãàç­ä­ðó­áà­ëà, âíó­êà Ìàñè­íèñ­ñû, çàïî­äî­çðèâ åãî â èçìåíå, ïîòî­ìó ÷òî îí áûë áëè­çîê ñ Ãóëóñ­ñîé, ñîþç­íè­êîì ðèì­ëÿí. Ïóá­ëèé Ñöè­ïè­îí Ýìè­ëè­àí âûäâè­ãà­åò ñåáÿ â ýäè­ëû, íî íàðîä ïðî­âîç­ãëà­øà­åò åãî êîí­ñó­ëîì, õîòü åìó íå èñïîë­íè­ëîñü åùå äîëæ­íûõ ëåò; ïîñëå óïîð­íîé áîðü­áû ïîä­äåð­æè­âàþ­ùå­ãî åãî íàðî­äà è äîë­ãî ñîïðî­òèâ­ëÿâ­øèõ­ñÿ ñåíà­òî­ðîâ, çàêîí áûë îáîé­äåí è Ñöè­ïè­îí èçáðàí êîí­ñó­ëîì. Ìàíèé Ìàíè­ëèé âçÿë íåñêîëü­êî ãîðî­äîâ áëèç Êàð­ôà­ãå­íà. Ëæå-Ôèëèïï â Ìàêåäî­íèè, óíè­÷òî­æèâ ïðå­òî­ðà Ïóá­ëèÿ Þâåí­òèÿ ñ åãî âîé­ñêîì, áûë ñàì ðàç­áèò è âçÿò â ïëåí Êâèí­òîì Öåöè­ëè­åì, è Ìàêåäî­íèÿ âîç­âðà­ùå­íà ïîä ðèì­ñêóþ âëàñòü.

EX LIB­RO L
Thes­sa­lia, cum et illam in­va­de­re ar­mis at­que oc­cu­pa­re Pseu­dophi­lip­pus vellet, per le­ga­tos Ro­ma­no­rum auxi­liis Achaeo­rum de­fen­sa est. Pru­sias, rex Bithy­niae, om­nium hu­mil­li­mo­rum­que vi­tio­rum, a Ni­co­me­de fi­lio adiu­van­te At­ta­lo, re­ge Per­ga­mi, oc­ci­sus, ha­be­bat al­te­rum fi­lium, qui pro su­pe­rio­re or­di­ne den­tium ena­tum ha­buis­se unum os con­ti­nens di­ci­tur. cum III le­gati ad pa­cem in­ter Ni­co­me­den et Pru­siam fa­cien­dam ab Ro­manis mis­si es­sent, cum unus ex his mul­tis ci­cat­ri­ci­bus sartum ca­put ha­be­ret, al­ter pe­di­bus aeger es­set, ter­tius in­ge­nio so­cors ha­be­re­tur, M. Ca­to di­xit eam in le­ga­tio­nem, nec ca­put nec pe­des nec cor ha­be­re. in Sy­ria, quae eo tem­po­re stir­pe ge­ne­ris parem Ma­ce­do­num re­gis, iner­tia so­cor­dia­que si­mi­lem Pru­siae re­gem ha­be­bat, iacente eo in ganea et lustris Ham­mo­nius reg­na­bat, per quem et ami­ci om­nes re­gis et Lao­dice re­gi­na et An­ti­go­nus, De­met­ri fi­lius, oc­cisi sunt. Ma­si­nis­sa, Nu­mi­diae rex, maior XC an­nis de­ces­sit, vir in­sig­nis. in­ter ce­te­ra iuve­na­lia ope­ra, quae ad ul­ti­mum edi­dit, adeo etiam nervis in se­nec­ta vi­guit, ut post sex­tum et oc­to­ge­si­mum an­num fi­lium ge­nue­rit. in­ter tres li­be­ros eius (ma­xi­mus na­tu Mi­cip­sa, Gu­lus­sa, Mas­ta­na­bal, qui etiam Grae­cis lit­te­ris eru­di­tus erat) P. Sci­pio Aemi­lia­nus, cum com­mu­ne his reg­num pa­ter re­li­quis­set et di­vi­de­re eos ar­bit­ro Sci­pio­ne ius­sis­set, par­tes ad­mi­nistran­di reg­ni di­vi­sit. item Pham<e>ae Ha­mil­co­ni, prae­fec­to equi­tum Car­tha­gi­nien­sium, vi­ro for­ti, et cui­us prae­ci­pua ope­ra Poe­ni ute­ban­tur, per­sua­sit, ut ad Ro­ma­nos cum equi­ta­tu suo tran­si­ret. ex tri­bus le­ga­tis, qui ad Ma­si­nis­sam mis­si erant, M. Clau­dius Mar­cel­lus co­hor­ta tem­pes­ta­te fluc­ti­bus ob­ru­tus est. Car­tha­gi­nien­ses Hasdru­ba­lem, Ma­si­nis­sae ne­po­tem, quem prae­to­rem ha­be­bant, ho­mi­nem pro­di­tio­nis sus­pec­tum, in cu­ria oc­ci­de­runt; quae sus­pi­cio in­de ma­na­vit, quod pro­pin­cus es­set Gu­lus­sae, Ro­ma­no­rum auxi­lia iuvan­tis. P. Sci­pio Aemi­lia­nus cum aedi­li­ta­tem pe­te­ret, con­sul a po­pu­lo dic­tus. quo­niam per an­nos con­su­li fie­ri non li­ce­bat, cum mag­no cer­ta­mi­ne suffra­gan­tis plebis et re­pug­nan­ti­bus ei ali­quam­diu pat­ri­bus, le­gi­bus so­lu­tus et con­sul crea­tus. M’. Manili­us ali­quot ur­bes cir­cum­po­si­tas Car­tha­gi­ni ex­pug­na­vit. Pseu­dophi­lip­pus in Ma­ce­do­nia, cae­so cum exer­ci­tu P. Iuven­tio prae­to­re, ab Q. Cae­ci­lio vic­tus cap­tus­que est, et revic­ta Ma­ce­do­nia.

ÈÑÒÎÐÈß ÄÐÅÂÍÅÃÎ ÐÈÌÀ
1364004257 1364004306 1364004307 1364143051 1364143052 1364143053