Èñòîðèÿ Ðèìà îò îñíîâàíèÿ ãîðîäà

Êíèãà XXXII, ãë. 9

Òèò Ëèâèé. Èñòîðèÿ Ðèìà îò îñíîâàíèÿ ãîðîäà. Òîì II. Ì., èçä-âî «Ëàäîìèð», 2002. Ñâåðåíî ñ èçäàíèåì: Ì., «Íàóêà», 1994.
Ïåðåâîä Ñ. À. Èâàíîâà.
Êîììåíòàðèé ñîñòàâëåí Ô. À. Ìèõàéëîâñêèì, Â. Ì. Ñìèðèíûì. Ðåäàêòîð êîììåíòàðèåâ — Â. Ì. Ñìèðèí.
Ðåäàêòîðû ïåðåâîäà (èçä. 2002) Ì. Ë. Ãàñïàðîâ è Ã. Ñ. Êíàáå.
Ëàò. òåêñò: Loeb Classical Library, E. T. Sage, 1936/1985.
ÑÊÐÛÒÜ ËÀÒÈÍÑÊÈÉ ÒÅÊÑÒ
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11

9. (1) Êîí­ñóë Òèò Êâèíê­öèé, íàáè­ðàÿ ñîë­äàò, áðàë â ñâîå âîé­ñêî ïðåä­ïî­÷òè­òåëü­íî òåõ, êòî óæå âîå­âàë â Èñïà­íèè èëè Àôðè­êå, ïîêà­çàë ñâîþ äîá­ëåñòü è çàñëó­æèë íàãðà­äó. Êâèíê­öèé òîðî­ïèë­ñÿ â ñ.50 ïðî­âèí­öèþ, íî áûë çàäåð­æàí â Ðèìå çíà­ìå­íè­ÿ­ìè, òðå­áî­âàâ­øè­ìè óìè­ëî­ñòè­âè­òåëü­íûõ îáðÿäîâ. (2)  Âåé­ÿõ ìîë­íèÿ óäà­ðè­ëà â îáùå­ñò­âåí­íóþ äîðî­ãó, ïëî­ùàäü è â õðàì Þïè­òå­ðà Ëàíó­âèé­ñêî­ãî, â Àðäåå ïîðà­çè­ëà õðàì Ãåð­êó­ëå­ñà, â Êàïóå — ñòå­íû, áàø­íè è õðàì, êîòî­ðûé íàçû­âà­åò­ñÿ Áåëûì.  Àððå­öèè âèäå­ëè ïëà­ìÿ íà íåáå. (3)  Âåëèò­ðàõ çåì­ëÿ íà ïëî­ùà­äè òðåõ þãå­ðîâ35 ïðî­ñå­ëà â ãðî­ìàä­íóþ ÿìó. Ñîîá­ùà­ëè, ÷òî â Ñâåñ­ñå Àâðóíê­ñêîé ðîäèë­ñÿ ÿãíå­íîê ñ äâó­ìÿ ãîëî­âà­ìè, à â Ñèíó­ýñ­ñå — ïîðî­ñå­íîê ñ ÷åëî­âå­÷üåé ãîëî­âîé. (4) Ïî ñëó­÷àþ ýòèõ çíà­ìå­íèé áûëî ïðî­âåäå­íî îäíî­äíåâ­íîå ìîëåá­ñò­âèå. Óäå­ëèâ âíè­ìà­íèå ñâÿ­ùåí­íûì äåëàì è óìè­ëî­ñòè­âèâ áîãîâ, êîí­ñó­ëû îòïðà­âè­ëèñü â ïðî­âèí­öèè. (5) Ýëèé âìå­ñòå ñ ïðå­òî­ðîì Ãåëü­âè­åì ïðè­áûë â Ãàë­ëèþ è ïåðå­äàë òîìó ïîëó­÷åí­íîå îò Ëóöèÿ Ëåí­òó­ëà âîé­ñêî, êîòî­ðîå äîë­æåí áûë ðàñ­ïó­ñòèòü. Ñàì æå Ýëèé íàìå­ðå­âàë­ñÿ âåñòè âîé­íó ñèëà­ìè íîâûõ ëåãè­î­íîâ, ïðè­âåäåí­íûõ èì ñ ñîáîé. Íè÷å­ãî äîñòî­ïà­ìÿò­íî­ãî îí, âïðî­÷åì, íå ñîâåð­øèë.

(6) Âòî­ðîé êîí­ñóë Òèò Êâèíê­öèé, îòïëûâ èç Áðóí­äè­çèÿ ðàíü­øå, ÷åì ýòî îáû÷­íî äåëà­ëè êîí­ñó­ëû, ïåðå­ïðà­âèë­ñÿ íà Êîð­êè­ðó36, èìåÿ ïðè ñåáå âîñåìü òûñÿ÷ ïåõîòû è âîñåìü­ñîò âñàä­íè­êîâ. (7) Îòòóäà îí íà êâèí­êâå­ðå­ìå ïðè­ïëûë ê ýïèð­ñêî­ìó áåðå­ãó è áîëü­øè­ìè ïåðå­õî­äà­ìè ïîñïå­øèë â ðèì­ñêèé ëàãåðü. (8) Îòî­ñëàâ Âèë­ëèÿ, îí ïðî­ìåä­ëèë òàì íåñêîëü­êî äíåé, îæè­äàÿ ïðè­áû­òèÿ âîé­ñêà ñ Êîð­êè­ðû. Çàòåì îí ñîáðàë ñîâåò, ÷òîáû ðåøèòü, ïûòàòü­ñÿ ëè åìó ñèëîé ïðî­ëî­æèòü ñåáå äîðî­ãó ïðÿ­ìî ÷åðåç âðà­æå­ñêèé ëàãåðü (9) èëè æå îòêà­çàòü­ñÿ îò ñòîëü ìíî­ãîòðóä­íî­ãî è îïàñ­íî­ãî ïðåä­ïðè­ÿ­òèÿ, à èäòè âìå­ñòî ýòî­ãî ÷åðåç ñòðà­íó äàñ­ñà­ðå­òè­åâ è ÷åðåç Ëèíê è âòîðã­íóòü­ñÿ â Ìàêåäî­íèþ áåç­îïàñ­íîé îêîëü­íîé äîðî­ãîé. (10) Êîí­ñóë âûáðàë áû âòî­ðîå, íî îïà­ñàë­ñÿ, ÷òî, óäà­ëèâ­øèñü îò ìîðÿ, îí âûïó­ñòèò ïðî­òèâ­íè­êà èç ðóê: âåäü åñëè öàðü, êàê è ïðåæ­äå, ïðåä­ïî­÷òåò ñêðûòü­ñÿ â ïóñòî­øàõ è ëåñàõ, ëåòî îïÿòü áóäåò ïîòðà­÷å­íî âïó­ñòóþ. (11) Èòàê, áûëî ðåøå­íî, ÷òî áû íè ñëó­÷è­ëîñü, íàñòó­ïàòü íà âðà­ãà èìåí­íî çäåñü, â ýòîì ñòîëü íåóäîá­íîì ìåñòå. Îäíà­êî, ñêîëü íè áûë îí òâåðä â ñâî­èõ íàìå­ðå­íè­ÿõ, åìó íå âèäå­ëîñü íèêà­êî­ãî ñïî­ñî­áà èõ îñó­ùå­ñò­âèòü.

9. Con­su­lem T. Quincti­um ita ha­bi­to di­lec­tu, ut eos fe­re le­ge­ret, qui in His­pa­nia aut Af­ri­ca me­ruis­sent, spec­ta­tae vir­tu­tis mi­li­tes, pro­pe­ran­tem in pro­vin­ciam pro­di­gia nun­tia­ta at­que eorum pro­cu­ra­tio Ro­mae te­nue­runt. [2] De cae­lo tac­ta erant via pub­li­ca Veis, fo­rum et aedes Iovis La­nu­vi, Her­cu­lis aedes Ar­deae, Ca­puae mu­rus et tur­res et aedes, quae al­ba di­ci­tur; cae­lum ar­de­re vi­sum erat Ar­re­ti; [3] ter­ra Ve­lit­ris tri­um iuge­rum spa­tio ca­ver­na in­gen­ti de­se­de­rat; Sues­sae Aurun­cae nun­tia­bant ag­num cum duo­bus ca­pi­ti­bus na­tum et Si­nues­sae por­cum cum hu­ma­no ca­pi­te. [4] Eorum pro­di­gio­rum cau­sa suppli­ca­tio unum diem ha­bi­ta, et con­su­les re­bus di­vi­nis ope­ram de­de­runt pla­ca­tis­que diis in pro­vin­cias pro­fec­ti sunt, Aeli­us cum Hel­vio prae­to­re in Gal­liam; [5] exer­ci­tum­que ab L. Len­tu­lo ac­cep­tum, quem di­mit­te­re de­be­bat, prae­to­ri tra­di­dit, ip­se no­vis le­gio­ni­bus, quas se­cum ad­du­xe­rat, bel­lum ges­tu­rus. Ne­que me­mo­ra­bi­lis rei quic­quam ges­sit.

[6] T. Quincti­us al­ter con­sul ma­tu­rius quam prio­res so­li­ti erant con­su­les, a Brun­di­sio cum tra­mi­sis­set, Cor­cy­ram te­nuit cum oc­to mi­li­bus pe­di­tum, equi­ti­bus oc­tin­gen­tis. [7] Ab Cor­cy­ra in pro­xi­ma Epi­ri quin­que­re­mi traie­cit et in castra Ro­ma­na mag­nis iti­ne­ri­bus con­ten­dit. [8] In­de Vil­lio di­mis­so pau­cos mo­ra­tus dies, dum se co­piae ab Cor­cy­ra ad­se­que­ren­tur, con­si­lium ha­buit, ut­rum rec­to iti­ne­re per castra hos­tium vim fa­ce­re co­na­re­tur, [9] an ne tempta­ta qui­dem re tan­ti la­bo­ris ac pe­ri­cu­li per Das­sa­re­tios po­tius Lyn­cum­que tu­to cir­cui­tu Ma­ce­do­niam intra­ret. [10] Vi­cis­set­que ea sen­ten­tia, ni ti­muis­set, ne, cum a ma­ri lon­gius re­ces­sis­set, emis­so e ma­ni­bus hos­te, si, quod an­tea fe­ce­rat, so­li­tu­di­ni­bus sil­vis­que se tu­ta­ri rex vo­luis­set, si­ne ul­lo ef­fec­tu aes­tas extra­he­re­tur. [11] Ut­cum­que es­set igi­tur, il­lo ip­so tam ini­quo lo­co adgre­di hos­tem pla­cuit. Sed ma­gis fie­ri id pla­ce­bat, quam, quo­mo­do fie­ret, sa­tis ex­pe­die­bant.

ÏÐÈÌÅ×ÀÍÈß


  • 35Òðè þãå­ðà — 0,75 ãà.
  • 36Ñì. âûøå, ãë. 6, 4 è ïðè­ìå÷. 23.
  • ÈÑÒÎÐÈß ÄÐÅÂÍÅÃÎ ÐÈÌÀ
    1327007031 1327008013 1327009001 1364003210 1364003211 1364003212