Ïåðåâîä Ñ. À. Èâàíîâà.
Êîììåíòàðèé ñîñòàâëåí Ô. À. Ìèõàéëîâñêèì, Â. Ì. Ñìèðèíûì. Ðåäàêòîð êîììåíòàðèåâ —
Ðåäàêòîðû ïåðåâîäà (èçä. 2002)
Ëàò. òåêñò: Loeb Classical Library, E. T. Sage, 1936/1985. ÑÊÐÛÒÜ ËÀÒÈÍÑÊÈÉ ÒÅÊÑÒ
9. (1) Êîíñóë Òèò Êâèíêöèé, íàáèðàÿ ñîëäàò, áðàë â ñâîå âîéñêî ïðåäïî÷òèòåëüíî òåõ, êòî óæå âîåâàë â Èñïàíèè èëè Àôðèêå, ïîêàçàë ñâîþ äîáëåñòü è çàñëóæèë íàãðàäó. Êâèíêöèé òîðîïèëñÿ â ñ.50 ïðîâèíöèþ, íî áûë çàäåðæàí â Ðèìå çíàìåíèÿìè, òðåáîâàâøèìè óìèëîñòèâèòåëüíûõ îáðÿäîâ. (2)  Âåéÿõ ìîëíèÿ óäàðèëà â îáùåñòâåííóþ äîðîãó, ïëîùàäü è â õðàì Þïèòåðà Ëàíóâèéñêîãî, â Àðäåå ïîðàçèëà õðàì Ãåðêóëåñà, â Êàïóå — ñòåíû, áàøíè è õðàì, êîòîðûé íàçûâàåòñÿ Áåëûì.  Àððåöèè âèäåëè ïëàìÿ íà íåáå. (3)  Âåëèòðàõ çåìëÿ íà ïëîùàäè òðåõ þãåðîâ35 ïðîñåëà â ãðîìàäíóþ ÿìó. Ñîîáùàëè, ÷òî â Ñâåññå Àâðóíêñêîé ðîäèëñÿ ÿãíåíîê ñ äâóìÿ ãîëîâàìè, à â Ñèíóýññå — ïîðîñåíîê ñ ÷åëîâå÷üåé ãîëîâîé. (4) Ïî ñëó÷àþ ýòèõ çíàìåíèé áûëî ïðîâåäåíî îäíîäíåâíîå ìîëåáñòâèå. Óäåëèâ âíèìàíèå ñâÿùåííûì äåëàì è óìèëîñòèâèâ áîãîâ, êîíñóëû îòïðàâèëèñü â ïðîâèíöèè. (5) Ýëèé âìåñòå ñ ïðåòîðîì Ãåëüâèåì ïðèáûë â Ãàëëèþ è ïåðåäàë òîìó ïîëó÷åííîå îò Ëóöèÿ Ëåíòóëà âîéñêî, êîòîðîå äîëæåí áûë ðàñïóñòèòü. Ñàì æå Ýëèé íàìåðåâàëñÿ âåñòè âîéíó ñèëàìè íîâûõ ëåãèîíîâ, ïðèâåäåííûõ èì ñ ñîáîé. Íè÷åãî äîñòîïàìÿòíîãî îí, âïðî÷åì, íå ñîâåðøèë. (6) Âòîðîé êîíñóë Òèò Êâèíêöèé, îòïëûâ èç Áðóíäèçèÿ ðàíüøå, ÷åì ýòî îáû÷íî äåëàëè êîíñóëû, ïåðåïðàâèëñÿ íà Êîðêèðó36, èìåÿ ïðè ñåáå âîñåìü òûñÿ÷ ïåõîòû è âîñåìüñîò âñàäíèêîâ. (7) Îòòóäà îí íà êâèíêâåðåìå ïðèïëûë ê ýïèðñêîìó áåðåãó è áîëüøèìè ïåðåõîäàìè ïîñïåøèë â ðèìñêèé ëàãåðü. (8) Îòîñëàâ Âèëëèÿ, îí ïðîìåäëèë òàì íåñêîëüêî äíåé, îæèäàÿ ïðèáûòèÿ âîéñêà ñ Êîðêèðû. Çàòåì îí ñîáðàë ñîâåò, ÷òîáû ðåøèòü, ïûòàòüñÿ ëè åìó ñèëîé ïðîëîæèòü ñåáå äîðîãó ïðÿìî ÷åðåç âðàæåñêèé ëàãåðü (9) èëè æå îòêàçàòüñÿ îò ñòîëü ìíîãîòðóäíîãî è îïàñíîãî ïðåäïðèÿòèÿ, à èäòè âìåñòî ýòîãî ÷åðåç ñòðàíó äàññàðåòèåâ è ÷åðåç Ëèíê è âòîðãíóòüñÿ â Ìàêåäîíèþ áåçîïàñíîé îêîëüíîé äîðîãîé. (10) Êîíñóë âûáðàë áû âòîðîå, íî îïàñàëñÿ, ÷òî, óäàëèâøèñü îò ìîðÿ, îí âûïóñòèò ïðîòèâíèêà èç ðóê: âåäü åñëè öàðü, êàê è ïðåæäå, ïðåäïî÷òåò ñêðûòüñÿ â ïóñòîøàõ è ëåñàõ, ëåòî îïÿòü áóäåò ïîòðà÷åíî âïóñòóþ. (11) Èòàê, áûëî ðåøåíî, ÷òî áû íè ñëó÷èëîñü, íàñòóïàòü íà âðàãà èìåííî çäåñü, â ýòîì ñòîëü íåóäîáíîì ìåñòå. Îäíàêî, ñêîëü íè áûë îí òâåðä â ñâîèõ íàìåðåíèÿõ, åìó íå âèäåëîñü íèêàêîãî ñïîñîáà èõ îñóùåñòâèòü. |
9. Consulem T. Quinctium ita habito dilectu, ut eos fere legeret, qui in Hispania aut Africa meruissent, spectatae virtutis milites, properantem in provinciam prodigia nuntiata atque eorum procuratio Romae tenuerunt. [2] De caelo tacta erant via publica Veis, forum et aedes Iovis Lanuvi, Herculis aedes Ardeae, Capuae murus et turres et aedes, quae alba dicitur; caelum ardere visum erat Arreti; [3] terra Velitris trium iugerum spatio caverna ingenti desederat; Suessae Auruncae nuntiabant agnum cum duobus capitibus natum et Sinuessae porcum cum humano capite. [4] Eorum prodigiorum causa supplicatio unum diem habita, et consules rebus divinis operam dederunt placatisque diis in provincias profecti sunt, Aelius cum Helvio praetore in Galliam; [5] exercitumque ab L. Lentulo acceptum, quem dimittere debebat, praetori tradidit, ipse novis legionibus, quas secum adduxerat, bellum gesturus. Neque memorabilis rei quicquam gessit. [6] T. Quinctius alter consul maturius quam priores soliti erant consules, a Brundisio cum tramisisset, Corcyram tenuit cum octo milibus peditum, equitibus octingentis. [7] Ab Corcyra in proxima Epiri quinqueremi traiecit et in castra Romana magnis itineribus contendit. [8] Inde Villio dimisso paucos moratus dies, dum se copiae ab Corcyra adsequerentur, consilium habuit, utrum recto itinere per castra hostium vim facere conaretur, [9] an ne temptata quidem re tanti laboris ac periculi per Dassaretios potius Lyncumque tuto circuitu Macedoniam intraret. [10] Vicissetque ea sententia, ni timuisset, ne, cum a mari longius recessisset, emisso e manibus hoste, si, quod antea fecerat, solitudinibus silvisque se tutari rex voluisset, sine ullo effectu aestas extraheretur. [11] Utcumque esset igitur, illo ipso tam iniquo loco adgredi hostem placuit. Sed magis fieri id placebat, quam, quomodo fieret, satis expediebant. |