Èñòîðèÿ Ðèìà îò îñíîâàíèÿ ãîðîäà

Êíèãà XLV, ãë. 33

Òèò Ëèâèé. Èñòîðèÿ Ðèìà îò îñíîâàíèÿ ãîðîäà. Òîì III. Ì., èçä-âî «Ëàäîìèð», 2002. Ñâåðåíî ñ èçäàíèåì: Ì., «Íàóêà», 1994.
Ïåðåâîä Î. Ë. Ëåâèíñêîé.
Êîììåíòàðèé ñîñòàâëåí Ô. À. Ìèõàéëîâñêèì, Â. Ì. Ñìèðèíûì.
Ðåäàêòîðû ïåðåâîäà (èçä. 2002) Ì. Ë. Ãàñïàðîâ è Ã. Ñ. Êíàáå.
Ëàò. òåêñò: Loeb Classical Library, A. C. Schlesinger, 1951/1989.
ÑÊÐÛÒÜ ËÀÒÈÍÑÊÈÉ ÒÅÊÑÒ
1 2 3 4 5 6 7 8

33. (1) Ïî îêîí­÷à­íèè ïðàçä­íå­ñòâà ìåä­íûå ùèòû ïîãðó­çè­ëè íà êîðàá­ëè, à ïðî­÷åå îðó­æèå âñåõ âèäîâ ñâà­ëè­ëè â êó÷ó, è ïîë­êî­âî­äåö, (2) ïðè­çâàâ ìîëèò­âîé Ìàð­ñà, Ìèíåðâó, ìàòåðü Ëóþ110 è ïðî­÷èõ áåñ­ñìåðò­íûõ, êîòî­ðûì ïî âñåì çàêî­íàì, ëþä­ñêèì è áîæå­ñêèì, ïîäî­áà­åò ïîñâÿ­ùàòü äîñïå­õè ñ óáè­òûõ âðà­ãîâ, ñàì ïîä­æåã åå, çà íèì è ñòî­ÿâ­øèå âîêðóã âîé­ñêî­âûå òðè­áó­íû ïîä­áðî­ñè­ëè îãíÿ. (3) Çíà­ìå­íà­òåëü­íî, ÷òî íà ýòîé âåëè­êîé âñòðå­÷å Åâðî­ïû ñ Àçè­åé, ãäå ñîáðà­ëîñü ìíî­æå­ñòâî ëþäåé — êòî äëÿ ïîçäðàâ­ëå­íèé, êòî ðàäè çðå­ëèù (íå ãîâî­ðÿ óæå î ñòîëü­êèõ âîé­ñêàõ, ìîð­ñêèõ è ñóõî­ïóò­íûõ), âñå áûëî â òàêîì èçîáè­ëèè è òàê äåøå­âî, (4) ÷òî è ÷àñò­íûå ëèöà, è ãîðî­äà, è öåëûå ïëå­ìå­íà ïîëó­÷è­ëè îò ïîë­êî­âî­ä­öà äàðû, ïî áîëü­øåé ÷àñòè òàêèå, ÷òîáû íå òîëü­êî íà ìåñòå ñúåñòü, íî è äîìîé ñâåç­òè. (5) Íå ìåíü­øå ñöå­íè­÷å­ñêèõ çðå­ëèù, ðèñòà­íèé è ñîñòÿ­çà­íèé çàíè­ìà­ëà òîë­ïó ñîáðàâ­øèõ­ñÿ ìàêåäîí­ñêàÿ äîáû­÷à, âûñòàâ­ëåí­íàÿ äëÿ îáî­çðå­íèÿ: èçâà­ÿ­íüÿ, êàð­òè­íû, òêà­íè, âàçû èç çîëîòà è ñ.546 ñåðåá­ðà, èç ìåäè è ñëî­íî­âîé êîñòè, ñðà­áîòàí­íûå äâîð­öî­âû­ìè ìàñòå­ðà­ìè ñ âåëè­êîé òùà­òåëü­íî­ñòüþ, (6) è íå òîëü­êî äëÿ ìãíî­âåí­íîé óñëà­äû âçî­ðà (òàêè­ìè èçäå­ëè­ÿ­ìè ïîëîí áûë äâî­ðåö â Àëåê­ñàí­äðèè), íî äëÿ êàæ­äî­äíåâ­íîé ïîëü­çû111. (7) Áîãàò­ñòâî ýòî ïîãðó­çè­ëè íà êîðàá­ëè, ÷òîáû Ãíåé Îêòà­âèé åãî äîñòà­âèë â Ðèì.

À Ïàâåë, ëþáåç­íî ðàñ­ïðî­ñòèâ­øèñü ñ ïîñëà­ìè, ïåðå­øåë Ñòðè­ìîí è ñòàë ëàãå­ðåì â ìèëå îò Àìôè­ïî­ëÿ; îòñþäà îí âûñòó­ïèë â Ïåë­ëó, êîòî­ðîé è äîñòèã íà ïÿòûé äåíü. (8) Ìèíóÿ ãîðîä, îí äîøåë äî ìåñòà, êîòî­ðîå çîâóò Ïåëå­åì, ãäå ïðî­áûë äâà äíÿ, äàë Ïóá­ëèþ Íàçè­êå è ñûíó ñâî­å­ìó, Êâèí­òó Ìàê­ñè­ìó, ÷àñòü âîéñê è îòïðà­âèë èõ ãðà­áèòü èëëè­ðèé­öåâ, ïîìî­ãàâ­øèõ Ïåð­ñåþ â âîéíå, ñ ïðè­êà­çîì äîæè­äàòü­ñÿ åãî ó Îðè­êà, à ñàì äâè­íóë­ñÿ â Ýïèð è çà ïÿò­íà­äöàòü äíåâ­íûõ ïåðå­õî­äîâ äîøåë äî Ïàñ­ñà­ðî­íà.

33. Edi­to lu­dic­ro clu­peis­que aereis in na­ves im­po­si­tis ce­te­ra om­nis ge­ne­ris ar­ma cu­mu­la­ta in in­gen­tem acer­vum, [2] pre­ca­tus Mar­tem, Mi­ner­vam Luam­que mat­rem et ce­te­ros deos, qui­bus spo­lia hos­tium di­ca­re ius fas­que est, ip­se im­pe­ra­tor fa­ce sub­di­ta suc­cen­dit; dein­de cir­cumstan­tes tri­bu­ni mi­li­tum pro se quis­que ig­nes co­nie­ce­runt. [3] No­ta­ta est in il­lo con­ven­tu Euro­pae Asiae­que, un­di­que par­tim ad gra­tu­la­tio­nem, par­tim ad spec­ta­cu­lum contrac­ta mul­ti­tu­di­ne, tan­tis na­va­li­bus ter­restri­bus­que exer­ci­ti­bus, ea co­pia re­rum, ea vi­li­tas an­no­nae, [4] ut et pri­va­tis et ci­vi­ta­ti­bus et gen­ti­bus do­na da­ta ple­ra­que eius ge­ne­ris sint ab im­pe­ra­to­re, non in usum prae­sen­tem, sed etiam quod do­mos ave­he­rent. [5] Spec­ta­cu­lo fuit ei, quae ve­ne­rat, tur­bae non scae­ni­cum ma­gis lu­dic­rum, non cer­ta­mi­na ho­mi­num aut cur­ri­cu­la equo­rum, quam prae­da Ma­ce­do­ni­ca om­nis ut vi­se­re­tur ex­po­si­ta, sta­tua­rum ta­bu­la­rum­que et tex­ti­lium et va­so­rum ex auro et ar­gen­to et aere et ebo­re fac­to­rum in­gen­ti cu­ra in ea re­gia, [6] ut non in prae­sen­tem mo­do spe­ciem, qua­li­bus re­fer­ta re­gia Ale­xandreae erat, sed in per­pe­tuum usum fie­rent. [7] Haec in clas­sem im­po­si­ta de­ve­hen­da Ro­mam Cn. Oc­ta­vio da­ta.

Pau­lus be­nig­ne le­ga­tis di­mis­sis transgres­sus Stry­mo­nem mil­le pas­suum ab Am­phi­po­li castra po­suit; in­de pro­fec­tus Pel­lam quin­to die per­ve­nit. [8] Prae­tergres­sus ur­bem, ad Pel­lae­um, quod vo­cant, bi­duum mo­ra­tus, P. Na­si­cam et Q. Ma­xi­mum fi­lium cum par­te co­pia­rum ad de­po­pu­lan­dos Il­ly­rios, qui Per­sea iuve­rant bel­lo, mi­sit ius­sos ad Ori­cum si­bi oc­cur­re­re; ip­se Epi­rum pe­tens quin­tis de­ci­mis castris Pas­sa­ro­nem per­ve­nit.

ÏÐÈÌÅ×ÀÍÈß


  • 110Ìàòåðü Ëóÿ (Ëóÿ Ñàòóð­íà) — äðåâ­íåé­øåå áîæå­ñòâî ñ íåÿñ­íû­ìè ôóíê­öè­ÿ­ìè. Ó Ëèâèÿ óïî­ìè­íà­åò­ñÿ âñå­ãî äâà ðàçà — îáà â ñâÿ­çè ñ ñîææå­íè­åì âðà­æå­ñêî­ãî îðó­æèÿ, ïðè­íî­ñè­ìî­ãî â æåðò­âó áîãàì (ñð.: VIII, 1, 6).
  • 111Ñð. îïè­ñà­íèå ñèðà­êóç­ñêîé äîáû­÷è Ìàð­öåë­ëà, ïðî­íå­ñåí­íîé âî âðå­ìÿ îâà­öèè (XXVI, 21, 7 ñë.).
  • ÈÑÒÎÐÈß ÄÐÅÂÍÅÃÎ ÐÈÌÀ
    1364004257 1364004306 1364004307 1364004534 1364004535 1364004536