Ïåðåâîä Ã. ×. Ãóñåéíîâà. Êîììåíòàðèé Í. Å. Áîäàíñêîé.
Ðåä. ïåðåâîäîâ Ì. Ë. Ãàñïàðîâ è Ã. Ñ. Êíàáå. Ðåä. êîììåíòàðèåâ Â. Ì. Ñìèðèí. Îòâ. ðåä. Å. Ñ. Ãîëóáöîâà.
Ëàò. òåêñò: Loeb Classical Library, B. O. Foster, 1922. ÑÊÐÛÒÜ ËÀÒÈÍÑÊÈÉ ÒÅÊÑÒ
21. (1) Ñåíàò çàñåäàë íà Êàïèòîëèè, òóäà è ÿâèëèñü òðèáóíû â îêðóæåíèè âçâîëíîâàííîé òîëïû, êîòîðàÿ, êðè÷à è ïîäûìàÿ øóì, ñòàëà óïðàøèâàòü î ïîêðîâèòåëüñòâå òî êîíñóëîâ, òî ñåíàòîðîâ; íî êîíñóë íå îòìåíèë ñâîåãî ðåøåíèÿ äî òåõ ïîð, ïîêà òðèáóíû íå äàëè îáåùàíèÿ ïîä÷èíèòüñÿ ñåíàòó. (2) Òîãäà, ïîñëå äîêëàäà êîíñóëà î òðåáîâàíèÿõ òðèáóíîâ è ïëåáååâ, ñåíàò ïîñòàíîâèë, ÷òî òðèáóíû â ýòîì ãîäó íå âíåñóò ñâîåãî çàêîíà, à êîíñóëû íå âûâåäóò èç Ãîðîäà âîéñêà. Âïðåäü ñåíàò îáúÿâèë ñ.135 îïàñíûì äëÿ ãîñóäàðñòâà ïðîäëåíèå ñðîêà ïîëíîìî÷èé êîíñóëîâ è ïåðåèçáðàíèå òðèáóíîâ. (3) Êîíñóëû ïîä÷èíèëèñü ïðåäïèñàíèÿì ñåíàòà, à òðèáóíû, íåñìîòðÿ íà âîçðàæåíèÿ, áûëè èçáðàíû ñíîâà. Òîãäà è ñåíàòîðû, ÷òîá íè â ÷åì íå óñòóïàòü ïëåáåÿì, âîçíàìåðèëèñü âíîâü èçáðàòü êîíñóëîì Ëóöèÿ Êâèíêöèÿ. È òóò êîíñóë ñîâåðøèë ñâîé ñàìûé çàïîìíèâøèéñÿ çà öåëûé ãîä ïîñòóïîê. (4) «Ñòîèò ëè óäèâëÿòüñÿ, îòöû-ñåíàòîðû, — ñêàçàë îí, — ÷òî âàøå âëèÿíèå íà ïëåáååâ òàê íè÷òîæíî? Âû æå ñàìè åãî è óìàëÿåòå! Ñòîèëî ïëåáåÿì íàðóøèòü ñåíàòñêîå ïîñòàíîâëåíèå î ïðîäëåíèè ñðîêà ïîëíîìî÷èé, êàê âû ðåøàåòåñü òîæå åãî íàðóøèòü, ÷òîá íå óñòóïèòü òîëïå â áåçðàññóäñòâå. (5) Èëè, ïî-âàøåìó, êòî ïðîÿâëÿåò áîëüøåå ëåãêîìûñëèå è ïðîèçâîë, òîò è áîëüøåãî ñòîèò â ãîñóäàðñòâå? Íî âåäü íàðóøàòü ñîáñòâåííûå ïîñòàíîâëåíèÿ è óêàçû íå òîëüêî ëåã÷å, ÷åì ÷óæèå, íî è ñîâåðøåííî áåññìûñëåííî. (6) ×òî æå, ñåíàòîðû, ïîäðàæàéòå áåçðàññóäíîé òîëïå, ïîâòîðÿéòå ÷óæèå ïðîñòóïêè, âìåñòî òîãî ÷òîáû áûòü îáðàçöîì äëÿ äðóãèõ, äàáû äðóãèå áðàëè ïðèìåð ñ âàñ, à ÿ íå ñòàíó ïîäðàæàòü òðèáóíàì è íå ïîòåðïëþ, ÷òîá, âîïðåêè ñåíàòñêîìó ïîñòàíîâëåíèþ, ìåíÿ îáúÿâëÿëè êîíñóëîì. (7) Òåáÿ æå, Êëàâäèé, ÿ ïðèçûâàþ îáóçäàòü ñâîåâîëèå ðèìëÿí è ïîâåðèòü ìíå â òîì, ÷òî ÿ íå ñî÷òó òâîè äåéñòâèÿ ïîìåõîþ ìîåìó êîíñóëüñòâó, èáî ñàì îòêàçûâàþñü îò íåãî, ïîëàãàÿ, ÷òî ýòîò îòêàç ïðèáàâèò ìíå ñëàâû è îñëàáèò íåíàâèñòü, óãðîæàþùóþ ìíå â ñëó÷àå ïðîäëåíèÿ ìîèõ ïîëíîìî÷èé». (8) Èòàê, ïðèíèìàåòñÿ îáùåå ïîñòàíîâëåíèå íå ïðåäëàãàòü â êîíñóëû Ëóöèÿ Êâèíêöèÿ, à åñëè êòî è ïðåäëîæèò, ýòîò ãîëîñ ó÷èòûâàòüñÿ íå áóäåò. |
21. senatus in Capitolio erat; eo tribuni cum perturbata plebe veniunt. multitudo clamore ingenti nunc consulum, nunc patrum fidem implorant nec ante moverunt de sententia consulem quam tribuni se in auctoritate patrum futuros esse polliciti sunt. [2] tunc referente consule de tribunorum et plebis postulatis senatus consulta fiunt ut neque tribuni legem eo anno ferrent neque consules ab urbe exercitum educerent; in reliquum magistratus continuari et eosdem tribunos refici iudicare senatum contra rem publicam esse. [3] consules fuere in patrum potestate: tribuni reclamantibus consulibus refecti. patres quoque, ne quid cederent plebi, et ipsi L. Quinctium consulem reficiebant. nulla toto anno vehementior actio consulis fuit. [4] «mirer» inquit, «si vana vestra, patres conscripti, auctoritas ad plebem est? vos elevatis eam; quippe qui quia plebs senatus consultum continuandis magistratibus solvit, [5] ipsi quoque solutum voltis, ne temeritati multitudinis cedatis, tamquam id sit plus posse in civitate plus levitatis ac licentiae habere. levius enim vaniusque profecto est sua decreta et consulta tollere quam aliorum. [6] imitamini, patres conscripti, turbam inconsultam, et qui exemplo aliis esse debetis aliorum exemplo peccate potius quam alii vestro recte faciant, dum ego ne imiter tribunos nec me contra senatus consultum consulem renuntiari patiar. [7] te vero, C. Claudi, adhortor, ut et ipse populum Romanum hac licentia arceas et de me hoc tibi persuadeas, me ita accepturum ut non honorem meum a te impeditum, sed gloriam spreti honoris auctam, invidiam quae ex continuato eo impenderet levatam putem.» [8] communiter inde edicunt ne quis L. Quinctium consulem faceret; si quis fecisset, se id suffragium non observaturos. |