Èñòîðèÿ Ðèìà îò îñíîâàíèÿ ãîðîäà

Êíèãà III, ãë. 22

Òèò Ëèâèé. Èñòîðèÿ Ðèìà îò îñíîâàíèÿ ãîðîäà. Òîì I. Èçä-âî «Íàóêà» Ì., 1989.
Ïåðåâîä Ã. ×. Ãóñåéíîâà. Êîììåíòàðèé Í. Å. Áîäàíñêîé.
Ðåä. ïåðåâîäîâ Ì. Ë. Ãàñïàðîâ è Ã. Ñ. Êíàáå. Ðåä. êîììåíòàðèåâ Â. Ì. Ñìèðèí. Îòâ. ðåä. Å. Ñ. Ãîëóáöîâà.
Ëàò. òåêñò: Loeb Classical Library, B. O. Foster, 1922.
ÑÊÐÛÒÜ ËÀÒÈÍÑÊÈÉ ÒÅÊÑÒ
1 2 3 4 5 6 7 8 9

22. (1) Êîí­ñó­ëà­ìè ñòà­ëè Êâèíò Ôàáèé Âèáó­ëàí â òðå­òèé ðàç è Ëóöèé Êîð­íå­ëèé Ìàëó­ãèí­ñêèé.  òîò ãîä [459 ã.] áûëà ïðî­âåäå­íà ïåðå­ïèñü, à î÷è­ñòè­òåëü­íûå æåðò­âû ïî ñëó­÷àþ çàõâà­òà Êàïè­òî­ëèÿ è óáèé­ñòâà êîí­ñó­ëà ïðè­íå­ñå­íû íå áûëè — èç áëà­ãî­÷å­ñòè­âî­ãî ñòðà­õà44.

(2) Óæå â ñàìîì íà÷à­ëå êîí­ñóëü­ñòâà Êâèí­òà Ôàáèÿ è Ëóöèÿ Êîð­íå­ëèÿ ñïî­êîé­ñò­âèå áûëî íàðó­øå­íî: òðè­áó­íû ïîä­ñòðå­êà­ëè ïëå­áå­åâ, âîëü­ñêè è ýêâû, ïî ñîîá­ùå­íè­ÿì ëàòè­íîâ è ãåð­íè­êîâ, óãðî­æà­ëè âîé­íîé, à âîé­ñêà âîëü­ñêîâ áûëè óæå â Àíòèè. Îñî­áåí­íî îïà­ñà­ëèñü âîç­ìîæ­íî­ãî îòïà­äå­íèÿ àíòèé­öåâ è ñ òðóäîì äîáè­ëèñü îò òðè­áó­íîâ äîç­âî­ëå­íèÿ çàíÿòü­ñÿ ñíà­÷à­ëà âîé­íîé45. (3) Çàòåì êîí­ñó­ëû ðàñ­ïðå­äå­ëè­ëè îáÿ­çàí­íî­ñòè: Ôàáèþ ïðå­äî­ñòà­âè­ëè âåñòè ëåãè­î­íû íà Àíòèé, Êîð­íå­ëèþ — îñòàòü­ñÿ äëÿ îõðà­íû Ðèìà íà ñëó­÷àé, åñëè íåïðè­ÿ­òåëü­ñêèé îòðÿä, êàê ýòî âîäèò­ñÿ ó ýêâîâ, ÿâèò­ñÿ äëÿ ãðà­áå­æà. (4) Îò ãåð­íè­êîâ è ëàòè­íîâ, ñîãëàñ­íî äîãî­âî­ðó, ïîòðå­áî­âà­ëè îïîë­÷åí­öåâ, òàê ÷òî äâå òðå­òè âîé­ñêà ñîñòàâ­ëÿ­ëè ñîþç­íè­êè, à òðåòü — ðèì­ñêèå ãðàæ­äàíå. Ïîñëå òîãî êàê â óñòà­íîâ­ëåí­íûé äëÿ íèõ äåíü ÿâè­ëèñü ñîþç­íè­êè, êîí­ñóë ñòàë ëàãå­ðåì çà Êàïåí­ñêè­ìè âîðîòà­ìè. Îòòóäà, ïî ñîâåð­øå­íèè î÷è­ñòè­òåëü­íûõ îáðÿäîâ, îí äâè­íóë âîé­ñêî íà Àíòèé è îñòà­íî­âèë­ñÿ ñ.136 íåâäà­ëå­êå îò ãîðî­äà è íåïðè­ÿ­òåëü­ñêî­ãî ëàãå­ðÿ. (5) Âîëü­ñêè, íå îñìå­ëè­âà­ÿñü íà÷àòü ñðà­æå­íèÿ áåç ïîìî­ùè ýêâîâ, ÷üå âîé­ñêî åùå íå ïîäî­øëî, ñïî­êîé­íî ïðå­äî­ñòà­âè­ëè ñâîþ çàùè­òó âàëó. Íà ñëå­äóþ­ùèé äåíü Ôàáèé ðàç­ìå­ñòèë âîêðóã âàëà íå îáùåå âîé­ñêî ðèì­ëÿí è èõ ñîþç­íè­êîâ, íî òðè îòäåëü­íûõ îòðÿäà òðåõ íàðî­äîâ, à ñàì îñòàë­ñÿ ïîñðåäèíå ñ ðèì­ñêè­ìè ëåãè­î­íà­ìè. (6) Çàòåì îí ïðè­êà­çàë ñîþç­íè­êàì ïî äàí­íî­ìó èì çíà­êó îäíî­âðå­ìåí­íî âñòó­ïàòü â áîé è ïîâî­ðà­÷è­âàòü íàçàä, åñëè ñûã­ðà­þò îòñòóï­ëå­íèå. Çà ïåð­âû­ìè ðÿäà­ìè êàæ­äî­ãî îòðÿäà îí ïîñòà­âèë åùå è êîí­íè­öó. (7) Ñ òðåõ ñòî­ðîí äâè­íóâ­øèñü íà ïðè­ñòóï, îí îêðó­æèë ëàãåðü è, îòî­âñþäó òåñ­íÿ ïðî­òèâ­íè­êà, ñáðî­ñèë ñ âàëà âîëü­ñêîâ, íå ñäåð­æàâ­øèõ íàïî­ðà. Ïðå­îäîëåâ óêðåï­ëå­íèÿ, îí âûáèë èç ëàãå­ðÿ òðóñ­ëè­âî ñáèâ­øó­þ­ñÿ â êó÷ó òîë­ïó. (8) Ðàñ­ñå­ÿâ­øèñü â áåñ­ïî­ðÿäî÷­íîì áåã­ñòâå, âîëü­ñêè áûëè íàñòèã­íó­òû è èçðóá­ëå­íû âñàä­íè­êà­ìè, êîòî­ðûå äî òåõ ïîð òîëü­êî íàáëþäà­ëè çà áîåì, íå ðåøà­ÿñü ïåðå­áðàòü­ñÿ ÷åðåç âàë, íî òåïåðü â ÷èñòîì ïîëå ðàäîñò­íî äîáû­âà­ëè ïîáåäó. (9) È â ëàãå­ðå, è ïî òó ñòî­ðî­íó óêðåï­ëå­íèé ïåðå­áè­òî áûëî ìíî­æå­ñòâî âðà­ãîâ, íî åùå áîëü­øåé îêà­çà­ëàñü äîáû­÷à, âåäü áåæàâ­øèå åäâà óñïå­ëè óíå­ñòè îðó­æèå. Åñëè áû íå ëåñà, óêðûâ­øèå âîëü­ñêîâ, èõ âîé­ñêî áûëî áû èñòðåá­ëå­íî.

22. con­su­les crea­ti Q. Fa­bius Vi­bu­la­nus ter­tium et L. Cor­ne­lius Ma­lu­gi­nen­sis. cen­sus ac­tus eo an­no: lustrum prop­ter Ca­pi­to­lium cap­tum, con­su­lem oc­ci­sum con­di re­li­gio­sum fuit.

[2] Q. Fa­bio L. Cor­ne­lio con­su­li­bus prin­ci­pio an­ni sta­tim res tur­bu­len­tae. insti­ga­bant ple­bem tri­bu­ni; bel­lum in­gens a Volscis et Aequis La­ti­ni at­que Her­ni­ci nun­tia­bant: iam An­tii Volsco­rum le­gio­nes es­se. et ip­sam co­lo­niam in­gens me­tus erat de­fec­tu­ram; aeg­re­que im­pet­ra­tum a tri­bu­nis ut bel­lum prae­ver­ti si­ne­rent. [3] con­su­les in­de par­ti­ti pro­vin­cias: Fa­bio ut le­gio­nes An­tium du­ce­ret da­tum, Cor­ne­lio ut Ro­mae prae­si­dio es­set, ne qua pars hos­tium, qui Aequis mos erat, ad po­pu­lan­dum ve­ni­ret. [4] Her­ni­ci et La­ti­ni ius­si mi­li­tes da­re ex foe­de­re, duae­que par­tes so­cio­rum in exer­ci­tu, ter­tia ci­vium fuit. postquam ad diem praes­ti­tu­tum ve­ne­runt so­cii, con­sul extra por­tam Ca­pe­nam castra lo­cat. in­de lustra­to exer­ci­tu An­tium pro­fec­tus haud pro­cul op­pi­do sta­ti­vis­que hos­tium con­se­dit. [5] ubi cum Volsci, quia non­dum ab Aequis ve­nis­set exer­ci­tus, di­mi­ca­re non ausi, quem ad mo­dum quie­ti val­lo se tu­ta­ren­tur, pa­ra­rent, pos­te­ro die Fa­bius non per­mix­tam unam so­cio­rum ci­vium­que sed tri­um po­pu­lo­rum tres se­pa­ra­tim acies cir­ca val­lum hos­tium instru­xit; ip­se erat me­dius cum le­gio­ni­bus Ro­ma­nis. [6] in­de sig­num ob­ser­va­re ius­sit, ut pa­ri­ter et so­cii rem in­ci­pe­rent re­fer­rentque pe­dem, si re­cep­tui ce­ci­nis­set. equi­tes item suae cui­que par­ti post prin­ci­pia col­lo­cat. [7] ita tri­fa­riam ador­tus castra cir­cum­ve­nit et, cum un­di­que insta­ret, non sus­ti­nen­tes im­pe­tum Volscos val­lo de­tur­bat. transgres­sus in­de mu­ni­tio­nes pa­vi­dam tur­bam incli­na­tam­que in par­tem unam castris ex­pel­lit. [8] in­de ef­fu­se fu­gien­tes eques, cui su­pe­ra­re val­lum haud fa­ci­le fue­rat, cum ad id spec­ta­tor pug­nae adsti­tis­set, li­be­ro cam­po adep­tus par­te vic­to­riae frui­tur ter­ri­tos cae­den­do. [9] mag­na et in castris et extra mu­ni­men­ta cae­des fu­gien­tium fuit, sed prae­da maior, quia vix ar­ma se­cum ef­fer­re hos­tis po­tuit. de­le­tus­que exer­ci­tus fo­ret, ni fu­gien­tis sil­vae te­xis­sent.

ÏÐÈÌÅ×ÀÍÈß


  • 44Ýòè íåñ÷à­ñòüÿ áûëè èñòîë­êî­âà­íû êàê ïîìå­õà ñâÿ­ùåí­íî­äåé­ñò­âèþ.
  • 45Ò. å. äî îáñóæ­äå­íèÿ ïðåä­ëà­ãàå­ìî­ãî èìè çàêî­íà.
  • ÈÑÒÎÐÈß ÄÐÅÂÍÅÃÎ ÐÈÌÀ
    1327007031 1327008013 1327009001 1364000323 1364000324 1364000325