Òèò Ëèâèé

Èñòîðèÿ Ðèìà îò îñíîâàíèÿ ãîðîäà

Êíèãà III, ãë. 41

<<<
ÎÃËÀÂËÅÍÈÅ
>>>
Òèò Ëèâèé. Èñòîðèÿ Ðèìà îò îñíîâàíèÿ ãîðîäà. Òîì I. Èçä-âî «Íàóêà» Ì., 1989.
Ïåðåâîä Ã. ×. Ãóñåéíîâà. Êîììåíòàðèé Í. Å. Áîäàíñêîé.
Ðåä. ïåðåâîäîâ Ì. Ë. Ãàñïàðîâ è Ã. Ñ. Êíàáå. Ðåä. êîììåíòàðèåâ Â. Ì. Ñìèðèí. Îòâ. ðåä. Å. Ñ. Ãîëóáöîâà.
Ëàò. òåêñò: Loeb Classical Library, B. O. Foster, 1922.
ÑÊÐÛÒÜ ËÀÒÈÍÑÊÈÉ ÒÅÊÑÒ
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

41. (1) Ìëàä­øèå ñåíà­òî­ðû ñêëî­íÿ­ëè îñòàëü­íûõ ê ïðè­íÿ­òèþ ýòî­ãî ðåøå­íèÿ. Íî Âàëå­ðèé è Ãîðà­öèé âîñ­ñòà­ëè åùå ñìå­ëåå, ñíî­âà ïîòðå­áî­âàâ ðàç­ðå­øå­íèÿ ãîâî­ðèòü î ïîëî­æå­íèè ãîñóäàð­ñòâà, à åñëè èì íå ïîç­âî­ëÿò âûñòó­ïèòü â ñåíà­òå, îíè-äå îáðà­òÿò­ñÿ ïðÿ­ìî ê íàðî­äó, èáî ÷àñò­íûå ëèöà íå âïðà­âå ìåøàòü èì íè â êóðèè, íè â ñîáðà­íèè, è îíè íå îòñòó­ïÿò ïåðåä ìíè­ìû­ìè ôàñ­êà­ìè. (2) Òîãäà Àïïèé, ïîíè­ìàÿ, ÷òî åñëè îí íå îòâå­òèò ñ òîé æå äåð­çî­ñòüþ, òî ëèøèò­ñÿ âëà­ñòè, âîñ­êëèê­íóë: (3) «Íåñäîá­ðî­âàòü âñÿ­êî­ìó, êòî ãîâî­ðèò òî, î ÷åì åãî íå ïðî­ñè­ëè!» — è, â îòâåò íà îòêàç Âàëå­ðèÿ ìîë­÷àòü ïî ïðè­êà­çó ÷àñò­íî­ãî ëèöà, ïîñû­ëà­åò ê íåìó ëèê­òî­ðà. (4) Âàëå­ðèé ñ ïîðî­ãà êóðèè óæå âçû­âàë î ïîìî­ùè ê êâè­ðè­òàì, êîãäà Ëóöèé Êîð­íå­ëèé îáíÿë Àïïèÿ è èç ïðè­òâîð­íî­ãî ñî÷óâ­ñò­âèÿ ê Âàëå­ðèþ ïðå­êðà­òèë ýòîò ñïîð. Õîòÿ ïîñëå ýòî­ãî Âàëå­ðèþ è ïîç­âî­ëè­ëè ãîâî­ðèòü ÷òî óãîä­íî, äåöåì­âè­ðû äîáè­ëèñü ñâî­åãî — âåäü ñâî­áî­äà íå øëà äàëü­øå ñëîâ. (5) Áûâ­øèå êîí­ñó­ëû, âìå­ñòå ñî çíàò­íåé­øè­ìè ñåíà­òî­ðà­ìè ïèòàâ­øèå ïðåæ­íþþ ñ.151 íåíà­âèñòü ê âëà­ñòè òðè­áó­íîâ, ïîòå­ðþ êîòî­ðîé îíè ñ÷è­òà­ëè áîëåå òÿæ­êîé óòðà­òîé äëÿ ïëå­áå­åâ, ÷åì äëÿ ñåáÿ ïîòå­ðþ êîí­ñóëü­ñêîé âëà­ñòè, ãîòî­âû áûëè ïðåä­ïî­÷åñòü âïî­ñëåä­ñò­âèè äîá­ðî­âîëü­íûé îòêàç äåöåì­âè­ðîâ îò èõ ïîë­íî­ìî­÷èé íîâî­ìó âîñ­ñòà­íèþ íåíà­âèñò­íûõ èì ïëå­áå­åâ â íàäåæ­äå, (6) ÷òî åñëè íàðîä íå áóäåò ðîï­òàòü è óäàñò­ñÿ ìàëî-ïîìà­ëó âåð­íóòü­ñÿ ê êîí­ñóëü­ñêî­ìó ïðàâ­ëå­íèþ, òî ïëå­áå­ÿì ïîìî­ãóò çàáûòü î òðè­áó­íàõ èëè íîâûå âîé­íû, èëè ñäåð­æàí­íîñòü âåð­íóâ­øèõ­ñÿ ê âëà­ñòè êîí­ñó­ëîâ.

(7) Íàáîð áûë îáú­ÿâ­ëåí áåç ñîïðî­òèâ­ëå­íèÿ ñåíà­òî­ðîâ. Ïðè­êà­çû äåöåì­âè­ðîâ îáæà­ëî­âà­íüþ íå ïîä­ëå­æà­ëè, è ìîëî­äåæü çàïè­ñû­âà­ëàñü â âîé­ñêî. Ïîñëå òîãî êàê ëåãè­î­íû áûëè íàáðà­íû, äåöåì­âè­ðû äîãî­âî­ðè­ëèñü, êòî ñòàíåò âî ãëà­âå âîéñê. (8) Âîæäÿ­ìè äåöåì­âè­ðîâ áûëè Êâèíò Ôàáèé è Àïïèé Êëàâ­äèé. Âîé­íà â Ðèìå, êàçà­ëîñü, áóäåò òðóä­íåå, ÷åì ñ íåïðè­ÿ­òå­ëåì. Ðåøè­ëè, ÷òî ñóðî­âîñòü Àïïèÿ áîëåå ïðè­ãîä­íà äëÿ ïîäàâ­ëå­íèÿ âîë­íå­íèé â Ãîðî­äå. Ôàáèé îò ïðè­ðî­äû áûë áîëåå ñêëî­íåí ê äîá­ðûì äåëàì, ÷åì ê çëî­äåé­ñòâó. (9) Íî äàæå òàêî­ãî ÷åëî­âå­êà, ïðî­ñëà­âèâ­øå­ãî­ñÿ è íà âîåí­íîì è íà ãðàæ­äàí­ñêîì ïîïðè­ùå, òàê ïåðå­ìå­íè­ëî ïðå­áû­âà­íèå ó âëà­ñòè è îáùå­íèå ñ äåöåì­âè­ðà­ìè, ÷òî îí ïðåä­ïî­÷åë ñòàòü ïîõî­æèì íà Àïïèÿ, à íå íà ñåáÿ ñàìî­ãî. Åìó, âìå­ñòå ñ Ìàíè­åì Ðàáó­ëå­åì è Êâèí­òîì Ïåòè­ëè­åì, ïîðó­÷è­ëè âîé­íó ñ ñàáè­íÿ­íà­ìè. (10) Ìàð­êà Êîð­íå­ëèÿ âìå­ñòå ñ Ëóöè­åì Ìèíó­öè­åì, Òèòîì Àíòî­íè­åì, Öåçî­íîì Äóèë­ëè­åì è Ìàð­êîì Ñåð­ãè­åì ïîñëà­ëè íà Àëü­ãèä. Ñïó­ðèé Îïïèé âìå­ñòå ñ Àïïè­åì Êëàâ­äè­åì áûë îñòàâ­ëåí íà ñòðà­æå Ðèìà; ïðè ýòîì âñå äåöåì­âè­ðû îáëà­äà­ëè îäè­íà­êî­âû­ìè ïîë­íî­ìî­÷è­ÿ­ìè.

41. in hanc sen­ten­tiam ut dis­ce­de­re­tur iunio­res pat­rum evin­ce­bant. fe­ro­cio­res­que ite­rum coor­ti Va­le­rius Ho­ra­tius­que vo­ci­fe­ra­ri ut de re pub­li­ca li­ce­ret di­ce­re; dic­tu­ros ad po­pu­lum, si in se­na­tu per fac­tio­nem non li­ceat; ne­que enim si­bi pri­va­tos aut in cu­ria aut in con­tio­ne pos­se obsta­re, ne­que se ima­gi­na­riis fas­ci­bus eorum ces­su­ros es­se. [2] tum Ap­pius, iam pro­pe es­se ra­tus ut ni vio­len­tiae eorum pa­ri re­sis­te­re­tur auda­cia vic­tum im­pe­rium es­set, [3] «non erit me­lius» in­quit, «ni­si de quo con­su­li­mus vo­cem mi­sis­se,» et ad Va­le­rium, ne­gan­tem se pri­va­to re­ti­ce­re, lic­to­rem ac­ce­de­re ius­sit. [4] iam Qui­ri­tium fi­dem implo­ran­te Va­le­rio a cu­riae li­mi­ne, L. Cor­ne­lius comple­xus Ap­pium, non cui si­mu­la­bat con­su­len­do, di­re­mit cer­ta­men; fac­ta­que per Cor­ne­lium Va­le­rio di­cen­di gra­tia quae vel­let, cum li­ber­tas non ultra vo­cem ex­ces­sis­set, de­cem­vi­ri pro­po­si­tum te­nue­re. [5] con­su­la­res quo­que ac se­nio­res ab re­si­duo tri­bu­ni­ciae po­tes­ta­tis odio, cui­us de­si­de­rium ple­bi mul­to ac­rius quam con­su­la­ris im­pe­rii re­ban­tur es­se, pro­pe ma­le­bant postmo­do ip­sos de­cem­vi­ros vo­lun­ta­te abi­re ma­gistra­tu quam in­vi­dia eorum ex­sur­ge­re rur­sus ple­bem: [6] si le­ni­ter duc­ta res si­ne po­pu­la­ri stre­pi­tu ad con­su­les re­dis­set, aut bel­lis in­ter­po­si­tis aut mo­de­ra­tio­ne con­su­lum in im­pe­riis exer­cen­dis pos­se in ob­li­vio­nem tri­bu­no­rum ple­bem ad­du­ci.

[7] si­len­tio pat­rum edi­ci­tur di­lec­tus. iunio­res, cum si­ne pro­vo­ca­tio­ne im­pe­rium es­set, ad no­mi­na res­pon­dent. le­gio­ni­bus scrip­tis in­ter se de­cem­vi­ri com­pa­rant, quos ire ad bel­lum, quos praees­se exer­ci­ti­bus opor­te­ret. [8] prin­ci­pes in­ter de­cem­vi­ros erant Q. Fa­bius et Ap. Clau­dius. bel­lum do­mi mai­us quam fo­ris ap­pa­re­bat. Ap­pi vio­len­tiam ap­tio­rem ra­ti ad compri­men­dos ur­ba­nos mo­tus; in Fa­bio mi­nus in bo­no constans po­tius quam na­vum in ma­li­tia in­ge­nium es­se. [9] hunc enim vi­rum, eg­re­gium olim do­mi mi­li­tiaeque, de­cem­vi­ra­tus col­le­gae­que ita mu­ta­ve­rant, ut Ap­pi quam sui si­mi­lis mal­let es­se. huic bel­lum in Sa­bi­nis M’. Ra­bu­leio et Q. Poe­te­lio ad­di­tis col­le­gis man­da­tum. [10] M. Cor­ne­lius in Al­gi­dum mis­sus cum L. Mi­nu­cio et T. An­to­nio et K. Duil­lio et M. Ser­gio. Sp. Op­pium Ap. Clau­dio adiu­to­rem ad ur­bem tuen­dam aequo om­nium de­cem­vi­ro­rum im­pe­rio de­cer­nunt.
<<<
ÎÃËÀÂËÅÍÈÅ
>>>
ÈÑÒÎÐÈß ÄÐÅÂÍÅÃÎ ÐÈÌÀ
1260010226 1260010229 1260010312 1364000342 1364000343 1364000344