Ïåðåâîä Ñ. À. Èâàíîâà.
Êîììåíòàðèé ñîñòàâëåí Ô. À. Ìèõàéëîâñêèì, Â. Ì. Ñìèðèíûì.
Ðåäàêòîðû ïåðåâîäà (èçä. 2002)
Ëàò. òåêñò: Loeb Classical Library, E. T. Sage, 1935/1984. ÑÊÐÛÒÜ ËÀÒÈÍÑÊÈÉ ÒÅÊÑÒ
17. (1) Òóò îí âåëåë ïðèçâàòü ïîñîëüñòâà îò ãîðîäîâ, êîòîðûå óæå çàãîäÿ áûëè ïðèãîòîâëåíû è íàó÷åíû Ýâìåíîì, ïîëàãàâøèì, ÷òî ñêîëüêî áû íè óáûëî ñèë ó Àíòèîõà, íàñòîëüêî æå óñèëèòñÿ åãî, Ýâìåíîâî, öàðñòâî. (2) Äîïóùåííûå â áîëüøîì ÷èñëå, îíè ïðèíÿëèñü èçëàãàòü òî ñâîè æàëîáû, òî ïðèòÿçàíèÿ è, ìåøàÿ ñïðàâåäëèâîå ñ íåñïðàâåäëèâûì, ïðåâðàòèëè îáñóæäåíèå â ïðåïèðàòåëüñòâî.  êîíöå êîíöîâ, íè÷åãî íå óñòóïèâ è íè÷åãî íå äîáèâøèñü, ðèìñêèå ïîñëû âîçâðàòèëèñü â Ãîðîä â òîé æå ïîëíîé íåîïðåäåëåííîñòè, â êàêîé ïðèõîäèëè íà ïåðåãîâîðû. (3) Îòîñëàâ èõ, öàðü äåðæàë ñîâåò î âîéíå ïðîòèâ ðèìëÿí. Òàì âñå âûñêàçûâàëèñü îäèí âîèíñòâåííåå äðóãîãî, (4) èáî ÷åì êòî âðàæäåáíåå ãîâîðèë î ðèìëÿíàõ, òåì áî́ëüøóþ îí ðàññ÷èòûâàë ñíèñêàòü ìèëîñòü. Íåêîòîðûå ïîíîñèëè âûñîêîìåðèå òåõ, êòî ïðåäúÿâëÿë öàðþ ñâîè òðåáîâàíèÿ: îíè-äå íàâÿçûâàþò óñëîâèÿ Àíòèîõó, âåëè÷àéøåìó èç öàðåé Àçèè, ñëîâíî êàêîìó-íèáóäü ïîáåæäåííîìó Íàáèñó. (5) Äà è Íàáèñó, ìîë, áûëà îñòàâëåíà âëàñòü íàä ðîäíûì ãîðîäîì è Ëàêåäåìîíîì — (6) ÷òî æå óæàñíîãî â òîì, ÷òîáû Ñìèðíà è Ëàìïñàê âûïîëíÿëè ïîâåëåíèÿ Àíòèîõà? (7) Äðóãèå ãîâîðèëè, ÷òî äëÿ ñòîëü âåëèêîãî öàðÿ ýòè ãîðîäà ñëèøêîì íåçíà÷èòåëüíû, ÷òîáû îêàçàòüñÿ äîñòàòî÷íûì îñíîâàíèåì äëÿ âîéíû. Íî íåïðàâîå ãîñïîäñòâî âñåãäà íà÷èíàåòñÿ ñ òðåáîâàíèÿ î ÷åì-íèáóäü ìàëîì, âåäü êîãäà ïåðñû òðåáîâàëè ó ëàêåäåìîíÿí âîäû è çåìëè59, íèêòî è íå äóìàë, áóäòî èì íå õâàòàåò êîìêà çåìëè è ãëîòêà âîäû! (8) È ðèìëÿíå äåëàþò òàêîãî æå ðîäà ïðîáó, òðåáóÿ äâóõ ãîðîäîâ. À êîãäà äðóãèå ãîðîäà óâèäÿò, ÷òî ñ äâóõ èç íèõ ñíÿòî ÿðìî, îíè òóò æå ïåðåêèíóòñÿ íà ñòîðîíó íàðîäà-îñâîáîäèòåëÿ. (9) Äàæå åñëè ñâîáîäà íå ïðåäïî÷òèòåëüíåå íåâîëè, âñå æå óïîâàíèå íà ïåðåìåíû ìèëåå âñÿêîãî íåçûáëåìîãî ïîðÿäêà âåùåé. |
17. Vocari deinde civitatium legationes iussit, praeparatas iam ante et instructas ab Eumene, qui, quantumcumque virium Antiocho decessisset, suo id accessurum regno ducebat. [2] Admissi plures, dum suas quisque nunc querellas, nunc postulationes inserit, et aequa iniquis miscent, ex disceptatione altercationem fecerunt. Itaque nec remissa ulla re nec impetrata, aeque ac venerant, omnium incerti legati Romam redierunt. [3] Rex dimissis iis consilium de bello Romano habuit. Ibi alius alio ferocius quia, quo quisque asperius adversus Romanos locutus esset, [4] eo spes gratiae maior erat, alius superbiam postulatorum increpare, tamquam Nabidi victo, sic Antiocho, maximo Asiae regum, imponentium leges; [5] quamquam Nabidi tamen dominationem in patria sua et patria Lacedaemone remissam, [6] Antiocho si Zmyrna et Lampsacus imperata faciant, indignum videri; [7] alii parvas et vix dictu dignas belli causas tanto regi eas civitates esse; sed initium semper a parvis iniusta imperandi fieri, nisi crederent Persas, cum aquam terramque ab Lacedaemoniis petierint, gleba terrae et haustu aquae eguisse. [8] Per similem temptationem a Romanis de duabus civitatibus agi; sed alias civitates, simul duas iugum exuisse vidissent, ad liberatorem populum defecturas. [9] Si non libertas servitute potior sit, tamen omni praesenti statu spem cuique novandi res suas blandiorem esse. |
ÏÐÈÌÅ×ÀÍÈß