Ïåðåâîä Ñ. À. Èâàíîâà.
Êîììåíòàðèé ñîñòàâëåí Ô. À. Ìèõàéëîâñêèì, Â. Ì. Ñìèðèíûì.
Ðåäàêòîðû ïåðåâîäà (èçä. 2002)
Ëàò. òåêñò: Loeb Classical Library, E. T. Sage, 1935/1984. ÑÊÐÛÒÜ ËÀÒÈÍÑÊÈÉ ÒÅÊÑÒ
18. (1) Íà ñîâåòå ïðèñóòñòâîâàë àêàðíàíåö Àëåêñàíäð. Íåêîãäà îí áûë äðóãîì Ôèëèïïà, à íåäàâíî, îñòàâèâ åãî, ïðèáåã ïîä ïîêðîâèòåëüñòâî áîëåå ïûøíîãî Àíòèîõîâà äâîðà. (2) Õîðîøî çíàÿ Ãðåöèþ è áóäó÷è çíàêîì ñ ðèìëÿíàìè, îí âîøåë â òàêóþ äðóæáó ñ öàðåì, ÷òî ïðèñóòñòâîâàë äàæå íà òàéíûõ ñîâåùàíèÿõ. (3) Çàãîâîðèë îí òàê, ñëîâíî îáñóæäàëñÿ âîïðîñ, ãäå è ïî êàêîìó çàìûñëó âåñòè âîéíó, à íå î òîì, âåñòè ëè åå âîîáùå. Ïîáåäà, óòâåðæäàë îí, ñ.164 îáåñïå÷åíà, åñëè öàðü ïåðåïðàâèòñÿ â Åâðîïó è âûáåðåò äëÿ âîéíû êàêóþ-íèáóäü ÷àñòü Ãðåöèè. (4) Ýòîëèéöåâ, æèâóùèõ â ñàìîì ñåðäöå Ãðåöèè, Àíòèîõ íàéäåò-äå óæå âîîðóæèâøèìèñÿ; áóäó÷è çàñòðåëüùèêàìè âîéíû, îíè ãîòîâû êî âñåì åå òÿãîòàì. (5) Íó à ÷òî äî îáîèõ, òàê ñêàçàòü, ôëàíãîâ Ãðåöèè, òî Íàáèñ ñî ñòîðîíû Ïåëîïîííåñà íà÷íåò ïîäíèìàòü âñå è âñÿ, ñòðåìÿñü âåðíóòü ñåáå Àðãîñ è ïðèáðåæíûå ãîðîäà, îòêóäà ðèìëÿíå åãî âûãíàëè, çàìêíóâ òåì ñàìûì ëàêåäåìîíÿí â èõ ñòåíàõ; (6) à ñî ñòîðîíû Ìàêåäîíèè Ôèëèïï ñõâàòèòñÿ çà îðóæèå, ëèøü òîëüêî çàñëûøèò çâóê áîåâîé òðóáû. Óæ îí-òî, Àëåêñàíäð, çíàåò äóõ, çíàåò ÷óâñòâà ýòîãî ÷åëîâåêà. Åìó èçâåñòíî, ÷òî â ýòîé ãðóäè áóðëèò òàêàÿ ÿðîñòü, êàêàÿ áûâàåò ó äèêèõ çâåðåé, êîãäà èõ äåðæàò â êëåòêå èëè íà öåïè! (7) Îí, Àëåêñàíäð, ïîìíèò äàæå, êàê ìíîãî ðàç âî âðåìÿ âîéíû Ôèëèïï çàêëèíàë âñåõ áîãîâ äàðîâàòü åìó â ïîìîùíèêè Àíòèîõà, è åñëè òåïåðü åãî ìîëèòâà ñáóäåòñÿ, îí âîçîáíîâèò âîéíó áåç ìàëåéøåãî êîëåáàíèÿ. (8) Òîëüêî íå ñëåäóåò ìåäëèòü è îòñòóïàòü: ïîáåäà çàâèñèò îò òîãî, çàíÿòû ëè çàðàíåå âûãîäíûå ïîçèöèè, îáåñïå÷åíû ëè ñîþçíèêè. Äà è Ãàííèáàëà ñëåäóåò íå ìåøêàÿ ïîñëàòü â Àôðèêó, ÷òîáû îòâëå÷ü òóäà ðèìñêèå ñèëû60. |
18. Alexander Acarnan in consilio erat; [2] Philippi quondam amicus, nuper relicto eo secutus opulentiorem regiam Antiochi et tamquam peritus Graeciae nec ignarus Romanorum in eum gradum amicitiae regis ut consiliis quoque arcanis interesset acceptus erat. [3] Is, tamquam non utrum bellandum esset necne consuleretur, sed ubi et qua ratione bellum gereretur, victoriam se haud dubiam proponere animo adfirmabat, si in Europam transisset rex et in aliqua Graeciae parte sedem bello cepisset. [4] Iam primum Aetolos, qui umbilicum Graeciae incolerent, in armis eum inventurum, antesignanos ad asperrima quaeque belli paratos; [5] in duobus velut cornibus Graeciae, Nabim a Peloponneso concitaturum omnia, repetentem Argivorum urbem, repetentem maritimas civitates, [6] quibus eum depulsum Romani Lacedaemonis muris inclusissent, a Macedonia Philippum, ubi primum bellicum cani audisset, arma capturum: nosse se spiritus eius, nosse animum; scire ferarum modo, quae claustris aut vinculis teneantur, ingentes iam diu iras eum in pectore volvere; [7] meminisse etiam se, quotiens in bello precari omnes deos solitus sit ut Antiochum sibi darent adiutorem; cuius voti si compos nunc fiat, nullam moram rebellandi facturum. [8] Tantum non cunctandum nec cessandum esse: in eo enim victoriam verti si et loca opportuna et socii praeoccuparentur. Hannibalem quoque sine mora mittendum in Africam esse ad distringendos Romanos. |