Ïåðåâîä Ñ. À. Îøåðîâà.
Ïðåàìáóëà è êîììåíòàðèè ïðèâîäÿòñÿ ïî èçäàíèþ: Âåðãèëèé. Áóêîëèêè. Ãåîðãèêè. Ýíåèäà. Õóäîæåñòâåííàÿ ëèòåðàòóðà, Ìîñêâà, 1979.
Êîììåíòàðèè Å. Ã. Ðàáèíîâè÷.
Ëàò. òåêñò: http://www.hs-augsburg.de/~harsch/Chronologia/Lsante01/Vergilius/ver_apmo.html. ÑÊÐÛÒÜ ËÀÒÈÍÑÊÈÉ ÒÅÊÑÒ
«Ïðèëîæåíèå» âêëþ÷àåò â ñåáÿ êàê þíîøåñêèå ñòèõîòâîðåíèÿ Âåðãèëèÿ, òàê è ïðèïèñàííûå åìó ïîçäíåå. Íà ôîíå íåñîìíåííîé àâòîðñêîé ïðèíàäëåæíîñòè «Áóêîëèê», «Ãåîðãèê» è «Ýíåèäû» â äàííîì ñëó÷àå àâòîðñòâî Âåðãèëèÿ âñåãäà ïðåäñòàâëÿëîñü ñîìíèòåëüíûì è âûçûâàëî íåèññÿêàåìûå ñïîðû. Åùå çíàìåíèòûé êîììåíòàòîð Âåðãèëèÿ Ñåðâèé (V â. í. ý.) ïåðå÷èñëèë â ñâîåì îáøèðíîì òðóäå âîñåìü þíîøåñêèõ ïðîèçâåäåíèé Âåðãèëèÿ: «Êîìàð», «Ñêîïà́», «Ïðîêëÿòüÿ», «Òðàêòèðùèöà», «Çàâòðàê», «Ýòíà», «Ìåöåíàò», «Ñìåñü». Óïîìèíàþòñÿ íåêîòîðûå èç ýòèõ ñòèõîòâîðåíèé è ó äðóãèõ àíòè÷íûõ àâòîðîâ. Ïîçäíåå, â ýïîõó ãèïåðêðèòè÷åñêîãî ïîäõîäà ê òåêñòàì, âñå þíîøåñêîå íàñëåäèå Âåðãèëèÿ áûëî îòâåðãíóòî êàê íåïîäëèííîå. Èñêëþ÷åíèå ñîñòàâèëè òîëüêî V è VI ñòèõîòâîðåíèÿ èç «Ñìåñè». Îäíàêî ñåé÷àñ ãèïåðêðèòè÷åñêèé íåãàòèâèçì óñòóïàåò ìåñòî áîëåå ãèáêîìó àíàëèçó. Òàêèì îáðàçîì, ìîæíî ïîëàãàòü, ÷òî åñëè è íå âñå ñòèõè, òðàäèöèîííî âêëþ÷àåìûå â «Ïðèëîæåíèå», íàïèñàíû ñàìèì Âåðãèëèåì, òî íåêîòîðûå èç íèõ âñå-òàêè ïðèíàäëåæàò åìó, à íåêîòîðûå íàïèñàíû ÷ëåíàìè òîãî æå ïîýòè÷åñêîãî êðóæêà. Òåì íå ìåíåå è â íàñòîÿùåå âðåìÿ ñóùåñòâóþò êðàéíèå òî÷êè çðåíèÿ: òàê, íåìåöêèé ôèëîëîã Áþõíåð (è åãî ïîñëåäîâàòåëè) îòðèöàåò àâòîðñòâî Âåðãèëèÿ âî âñåõ ñëó÷àÿõ, êðîìå óïîìÿíóòûõ äâóõ ýïèãðàìì, à èòàëüÿíñêèé ëèòåðàòóðîâåä Ðîñòàíüè (è áîëüøèíñòâî èòàëüÿíñêèõ ó÷åíûõ) âñëåä çà Ñåðâèåì ïðèïèñûâàåò Âåðãèëèþ âñå ïåðå÷èñëåííûå ïðîèçâåäåíèÿ. Èç äâóõ ýïèëëèåâ, ïîìåùåííûõ â íàñòîÿùåì «Ïðèëîæåíèè», «Êîìàð» ïî÷òè íàâåðíÿêà ïðèíàäëåæèò Âåðãèëèþ — â îòëè÷èå îò «Ñêîïû», íàïèñàííîé, ïî âñåé âèäèìîñòè, ïîñëå «Ýíåèäû» (î «Ñêîïå» ñì. íèæå). «Ïðîêëÿòüÿ» è «Ëèäèÿ» (îáúåäèíÿâøèåñÿ áîëüøèíñòâîì ìàíóñêðèïòîâ ïîä îáùèì íàçâàíèåì «Ïðîêëÿòüÿ») ÿâíî ñîîòíîñÿòñÿ ñ áèîãðàôèåé Âåðãèëèÿ, è íåò îñíîâàíèé ñ÷èòàòü, áóäòî îíè íàïèñàíû êåì-òî äðóãèì, êàê è áîëüøàÿ ÷àñòü «Ñìåñè».  «Òðàêòèðùèöå» çàìåòíî ïîäðàæàíèå Êàòóëëó (Áþõíåð), îäíàêî Âåðãèëèé â ãîäû ó÷åíè÷åñòâà íå ìèíîâàë âëèÿíèÿ Êàòóëëà. «Çàâòðàê», âåðîÿòíî, ïðåäñòàâëÿåò ñîáîé ïåðåâîä, íî òåìàòèêà ýòîãî ñòèõîòâîðåíèÿ ñòîëü áëèçêà ñêëîííîñòÿì è èíòåðåñàì Âåðãèëèÿ, ÷òî è òóò íåò îñíîâàíèé îòðèöàòü åãî àâòîðñòâî. «Ýòíà» è ýëåãèÿ íà ñìåðòü Ìåöåíàòà â «Ïðèëîæåíèå» íå âêëþ÷åíû, ïîñêîëüêó íåñîìíåííî íå ïðèíàäëåæàò Âåðãèëèþ. Ýòà èäèëëèÿ, ïî âñåé âåðîÿòíîñòè, ÿâëÿåòñÿ ïåðåäåëêîé ãðå÷åñêîé ïîýìû ýëåãèêà Ïàðôåíèÿ, êîòîðûé áûë âçÿò â ïëåí âî âðåìÿ âîéíû ñ Ìèòðèäàòîì è çàòåì æèë â Íåàïîëå, ãäå îáó÷àë Âåðãèëèÿ ãðå÷åñêîìó ÿçûêó.
Äåñÿòü çèìíèõ ÷àñîâ óæå äîëãàÿ íî÷ü îòñ÷èòàëà, Ïåñíåþ çâîíêîé ðàññâåò âîçâåñòèë êàðàóëüùèê êðûëàòûé,  ýòî âðåìÿ Ñèìèë, ïàõàòåëü ìàëîãî ïîëÿ, Ñ áðþõîì ãîëîäíûì íà âåñü îñòàòüñÿ äåíü îïàñàÿñü, |
||
Iam nox hibernas bis quinque peregerat horas excubitorque diem cantu praedixerat ales, Simulus exigui cultor cum rusticus agri, tristia venturae metuens ieiunia lucis, |
||
5 | Òåëî ñ òðóäîì îòîðâàë îò óáîãîé, íèçêîé ïîñòåëè, Íà÷àë íåâåðíîé ðóêîé â òåìíîòå ðàññëàáëÿþùåé øàðèòü, ×òîáû î÷àã îòûñêàòü. Âîò åãî îí íàõîäèò, óäàðÿñü: Õîòü ïðîãîðåëè äðîâà, íî äûìîê åùå ñòðóéêîé òÿíóëñÿ È ïîä ñèçîé çîëîé òàèëñÿ æàð òåìíî-àëûé. |
|
membra levat vili sensim demissa grabato sollicitaque manu tenebras explorat inertes vestigatque focum, laesus quem denique sensit. parvulus exusto remanebat stipite fomes et cinis obductae celabat lumina prunae. |
||
10 | Ê òëåþùèì ëàìïó óãëÿì Ñèìèë, íàêëîíèâøèñü, ïîäíîñèò, Âûòÿíóâ ïðåæäå èãëîé ôèòèëÿ ïîäñîõøåãî ïàêëþ, ×àñòûì äûõàíüåì îãîíü â î÷àãå îæèâëÿåò óñíóâøèé. Ïëàìÿ ôèòèëü ïîäõâàòèë, è, îêðåïíóâ, îãîíü ïîÿâèëñÿ; Îò âåòåðêà îãîíåê Ñèìèë ðóêîé çàñëîíÿåò |
|
admovet his pronam summissa fronte lucernam et producit acu stuppas umore carentis, excitat et crebris languentem flatibus ignem. tandem concepto, sed vix, fulgore recedit oppositaque manu lumen defendit ab aura |
||
15 | È íå âñëåïóþ óæå îòïèðàåò äâåðü â êëàäîâóþ, Ãäå íà çåìëå çåðíî íåâûñîêîþ êó÷êîé ëåæàëî. Ñòîëüêî îòòóäà Ñèìèë áåðåò, ñêîëüêî ìåðà âìåùàåò (Äâàæäû âîñåìü â íåå è áîëüøå ôóíòîâ âõîäèëî). Ê ìåëüíèöå îí îòòóäà ïîøåë, íà òîíêóþ äîñêó, |
|
et reserat clausae +qua pervidet+ ostia clavis. fusus erat terra frumenti pauper acervus: hinc sibi depromit quantum mensura patebat, quae bis in octonas excurrit pondere libras. inde abit adsistitque molae parvaque tabella, |
||
20 | ×òî ïðèêðåïèë îí ê ñòåíå äëÿ ýòîé íóæäû íàðî÷íî, Âåðíûé ïîñòàâèë ñâîé ñâåòèëüíèê, ñáðîñèë îäåæäó Ñ ïëå÷ è ìîõíàòîé êîçû ïîäâÿçàë ó ïîÿñà øêóðó. Ùåòêîé õâîñòà æåðíîâà îáìåòàåò îí è ÿ÷åþ È íà÷èíàåò ìîëîòü, ìåæ ðóêàìè òðóä ðàçäåëèâøè: |
|
quam fixam paries illos servabat in usus, lumina fida locat; geminos tunc veste lacertos liberat et cinctus villosae tergore caprae perverrit cauda silices gremiumque molarum. advocat inde manus operi, partitus utroque: |
||
25 | Ëåâàÿ ñûïëåò çåðíî, à ïðàâàÿ äåëàåò äåëî — Âåðòèò æåðíîâ îíà, îáðàùàÿñü óñåðäíî ïî êðóãó. Ëüåòñÿ Öåðåðèí ïîìîë, êàìíåé äâèæåíüåì ðàçäðîáëåí, Ëåâàÿ ÷àñòî ñåñòðå óñòàëîé ïðèõîäèò íà ïîìîùü, Òðóäèòñÿ â î÷åðåäü ñ íåé. À Ñèìèë òî ïåñíþ ïðîñòóþ |
|
laeva ministerio, dextra est intenta labori. haec rotat adsiduum gyris et concitat orbem (tunsa Ceres silicum rapido decurrit ab ictu), interdum fessae succedit laeva sorori alternatque vices. modo rustica carmina cantat |
||
30 |  ãîëîñ ïîåò, îáëåã÷àÿ ñâîé òðóä äåðåâåíñêèì íàïåâîì, Òî Ñêèáàëó çîâåò, ÷òî îäíà ñòîðîæèëà óñàäüáó. Âñå îáëè÷üå ðàáû âûäàâàëî â íåé àôðèêàíêó: Òåìíàÿ êîæà, âîëîñ çàâèòêè è òîëñòûå ãóáû, Âïàëûé æèâîò, è ïëå÷ øèðèíà, è âèñÿ÷èå ãðóäè, |
|
agrestique suum solatur voce laborem, interdum clamat Scybalen (erat unica custos, Afra genus, tota patriam testante figura, torta comam labroque tumens et fusca colore, pectore lata, iacens mammis, compressior alvo, |
||
35 | È ïðè øèðîêîé ñòîïå íå â ìåðó òîíêèå áåäðà. Åé-òî, äîçâàâøèñü, âåëèò õîçÿèí òîïëèâà áðîñèòü Áîëüøå â î÷àã è ñîãðåòü íà îãíå õîëîäíóþ âîäó. Òîëüêî ëèøü ìåëüíè÷íûé òðóä áûë îêîí÷åí â äîëæíîå âðåìÿ, Ãîðñòüþ Ñèìèë êëàäåò ìóêó ñûïó÷óþ â ñèòî |
|
cruribus exilis, spatiosa prodiga planta): hanc vocat atque arsura focis imponere ligna imperat et flamma gelidos adolere liquores. postquam implevit opus iustum versatile finem, transfert inde manu fusas in cribra farinas |
||
40 | È íà÷èíàåò òðÿñòè. Íàâåðõó âåñü ñîð îñòàåòñÿ, Âíèç îñåäàåò ìóêà, ñêâîçü óçêèå ëüåòñÿ ÿ÷åéêè ×èñòûé Öåðåðèí ïîìîë. Åãî íà ãëàäêóþ äîñêó Ññûïàâ êó÷êîé, Ñèìèë íàëèâàåò òåïëóþ âîäó: ×òîáû ñìåøàëàñü ìóêà ñ äîáàâëÿåìîé âëàãîé, îí ìåñèò |
|
et quatit; ac remanent summo purgamina dorso; subsidit sincera foraminibusque liquatur emundata Ceres. levi tum protinus illam componit tabula, tepidas super ingerit undas, contrahit admixtos nunc fontes atque farinas, |
||
45 | Òâåðäûå òåñòà êîìêè, ïîñòåïåííî âîäîé èõ ñìÿã÷àÿ, Ñîëü ïîäñûïàåò ïîðîé, à ïîòîì ãîòîâîå òåñòî Ââåðõ ïîäíèìàåò, è â êðóã øèðîêèé ëàäîíÿìè ïëþùèò, È íàìå÷àåò íà íåì ïðîäîëüíûå ðàâíûå ëîìòè. Ïîñëå íåñåò ê î÷àãó, ãäå Ñêèáàëà ðàñ÷èñòèëà ìåñòî, |
|
transversat durata manu liquidoque coacta, interdum grumos spargit sale. iamque subactum levat opus palmisque suum dilatat in orbem et notat impressis aequo discrimine quadris. infert inde foco (Scybale mundaverat aptum |
||
50 | Ãëèíÿíîé ìèñêîé ïîâåðõ íàêðûâàåò è æàð íàñûïàåò. Òîþ ïîðîé êàê Âóëêàí è Âåñòà äåëàþò äåëî, Âðåìåíè äàðîì Ñèìèë íå òåðÿåò, â ïðàçäíîñòè ñèäÿ: Èùåò ïðèïàñîâ äðóãèõ, ÷òîá ê Öåðåðèíó äàðó â ïðèáàâêó Áëþäî ñîñòðÿïàòü (âåäü õëåá áåç çàêóñêè â ãîðëî íå ëåçåò). |
|
ante locum) testisque tegit, super aggerat ignis. dumque suas peragit Vulcanus Vestaque partes, Simulus interea vacua non cessat in hora, verum aliam sibi quaerit opem, neu sola palato sit non grata Ceres, quas iungat comparat escas. |
||
55 | Áëèç î÷àãà ó íåãî íå âèñåëè íà êðþ÷üÿõ äëÿ ìÿñà Îêîðîêà èëè òóøà ñâèíüè, ïðîêîï÷åííàÿ ñ ñîëüþ: Ñûðà òîëüêî êðóæîê, ïîñåðåäêå ïðîòêíóò òðîñòèíêîé, Áûë ïîâåøåí íà íèõ è ïó÷îê óêðîïà çàñîõøèé. Òàê ÷òî ïðèïàñîâ äðóãèõ ñåáå èùåò ãåðîé ïðîçîðëèâûé. |
|
non illi suspensa focum carnaria iuxta durati sale terga suis truncique +vacabant+, traiectus medium sparto sed caseus orbem et vetus adstricti fascis pendebat anethi: ergo aliam molitur opem sibi providus heros. |
||
60 | Áûë ïðè ëà÷óãå åãî îãîðîä, ïëåòíåì îáíåñåííûé Èç òðîñòíèêà è ëîçû, âòîðè÷íî ïóùåííîé â äåëî. Ìàë áûë ó÷àñòîê, íî òðàâ è êîðåíüåâ ðîñëî òàì íåìàëî. Âñå, â ÷åì áûâàåò íóæäà áåäíÿêó, îí äàâàë â èçîáèëüå, Ó áåäíÿêà è áîãà÷ ìîã ïîðîþ ìíîãèì ðàçæèòüñÿ. |
|
hortus erat iunctus casulae, quem vimina pauca et calamo rediviva levi munibat harundo, exiguus spatio, variis sed fertilis herbis. nil illi deerat quod pauperis exigit usus; interdum locuples a paupere plura petebat. |
||
65 | Íå äëÿ ðîñêîøåñòâ åìó, äëÿ çàáîò ëèøü áûë îãîðîäèê. Åæåëè ïðàçäíè÷íûé äåíü èëü íåíàñòüå äåðæàëè Ñèìèëà Äîìà, åæåëè âäðóã ïðåðûâàëàñü ðàáîòà çà ïëóãîì, Òðóä îòäàâàë îí òîãäà îãîðîäó. Óìåë îí ðàñòåíüÿ Âñå ðàññàäèòü, è çåìëå ñåìåíà òàèíñòâåííîé ââåðèòü, |
|
nec sumptus erat ullius [opus], sed regula curae: si quando vacuum casula pluviaeve tenebant festave lux, si forte labor cessabat aratri, horti opus illud erat. varias disponere plantas norat et occultae committere semina terrae |
||
70 | È ïîêîðÿòü ðó÷åéêè ñîñåäíèå äîëæíîé çàáîòîé. Âñÿêàÿ çåëåíü çäåñü åñòü: è ñâåêëà ñ ïûøíîé áîòâîþ, È ïëîäîâèòûé ùàâåëü, äåâÿñèë, è ïîïîâíèê, è ìàëüâû, Åñòü è ïîðåé — òàêîé, ÷òî îáÿçàí ðåïêå íàçâàíüåì, Åñòü è ïðèÿòíûé ëàòóê — îò ÿñòâ èçûñêàííûõ îòäûõ, |
|
73 73a |
vicinosque apte +cura+ summittere rivos. hic holus, hic late fundentes bracchia betae fecundusque rumex malvaeque inulaeque virebant, hic siser et nomen capiti debentia porra [hic etiam nocuum capiti gelidum papaver,] grataque nobilium requies lactuca ciborum, |
|
75 | Ïëåòè ïîëçóò îãóðöîâ è ðàñòåò çàîñòðåííàÿ ðåäüêà, Òûêâû ëåæàò òÿæåëî, íà òîëñòûé æèâîò ïðèâàëèâøèñü. Íå äëÿ õîçÿèíà, íåò, — èáî êòî âîçäåðæíåé Ñèìèëà? — À äëÿ äðóãèõ ýòîò ðîñ óðîæàé: âåäü êàæäûé äåâÿòûé Äåíü çà ïëå÷àìè íîñèë íà ïðîäàæó îí îâîùè â ãîðîä. |
|
. . . . . . . crescitque in acumina radix et gravis in latum dimissa cucurbita ventrem. verum hic non domini (quis enim contractior illo?) sed populi proventus erat, nonisque diebus venalis umero fasces portabat in urbem, |
||
80 | È âîçâðàùàëñÿ äîìîé íàëåãêå, íî ñ òÿæåëîé ìîøíîþ, Ðåäêî êîãäà çàõâàòèâ ñ ìÿñíîãî òîðãà òîâàðó. Ãðÿäêà, ãäå ëóê è çåëåíûé ïîðåé óòîëèò åãî ãîëîä, Ãîðüêèé êðåñ, êîòîðûé êóñíóòü íåâîçìîæíî, íå ìîðùàñü, Èëè ãóëÿâíèê, ÷åé ñîê Âåíåðó âÿëóþ áóäèò. |
|
inde domum cervice levis, gravis aere redibat vix umquam urbani comitatus merce macelli: cepa rubens sectique famem domat area porri quaeque trahunt acri vultus nasturtia morsu intibaque et Venerem revocans eruca morantem. |
||
85 | Ìûñëÿ, ÷òî âûáðàòü ñåé÷àñ, â îãîðîä âûõîäèò õîçÿèí, Ïåðâûì äåëîì, âîêðóã ïîäêîïàâøè ïàëüöàìè çåìëþ, Âûðâàë îí ÷åñíîêà ÷åòûðå ïëîòíûõ ãîëîâêè, Âñëåä ñåëüäåðåÿ íàðâàë êóäðÿâîãî, ðóòû çåëåíîé È êîðèàíäðà ñòåáëåé, äðîæàùèõ è òîíêèõ, êàê íèòè. |
|
tum quoque tale aliquid meditans intraverat hortum; ac primum leviter digitis tellure refossa quattuor educit cum spissis alia fibris, inde comas apii graciles rutamque rigentem vellit et exiguo coriandra trementia filo. |
||
90 | Çåëåíè âäîâîëü íàðâàâ, ó îãíÿ âåñåëîãî ñåë îí, Ãðîìêî ñëóæàíêå âåëåë, ÷òîá ñêîðåå ïîäàëà ñòóïêó. Îò øåëóõè îí îäíó çà äðóãîé î÷èùàåò ãîëîâêè, Âåðõíèé ñíèìàåò ñëîé è ÷åøóéêè áðîñàåò ñ ïðåçðåíüåì Íàçåìü, çàñûïàâøè âñå âêðóã ñåáÿ, à êîðåíü ìÿñèñòûé, |
|
haec ubi collegit, laetum consedit ad ignem et clara famulam poscit mortaria voce. singula tum capitum nodoso corpore nudat et summis spoliat coriis contemptaque passim spargit humi atque abicit; servatum +gramine+ bulbum |
||
95 |  âîäó ñïåðâà îáìàêíóâ, îïóñêàåò îí â êàìåíü äîëáëåíûé. Ñîëüþ ïîñûïàâøè èõ îò ñîëè òâåðäîãî ñûðà,  ñòóïêó êèäàåò Ñèìèë è òðàâ, ÷òî ðàíüøå íàçâàë ÿ. Ëåâóþ ðóêó êëàäåò ïîä îäåæäó íà ïàõ âîëîñàòûé,  ïðàâóþ ïåñòèê áåðåò è ÷åñíîê ïàõó÷èé ñíà÷àëà |
|
tinguit aqua lapidisque cavum demittit in orbem. his salis inspargit micas, sale durus adeso caseus adicitur, dictas super ingerit herbas, et laeva +vestem+ saetosa sub inguina fulcit, dextera pistillo primum fragrantia mollit |
||
100 | Ìåëêî òîë÷åò, à ïîòîì â ñîêó åãî âñå ðàñòèðàåò. Õîäèò ïî êðóãó ðóêà; è çåëåíü, è ñûð ïîíåìíîãó Ñâîéñòâà òåðÿþò, à öâåò ïîëó÷àþò èç ìíîãèõ åäèíûé: È íå çåëåíûé ñîâñåì (òóò ìåøàåò ìîëî÷íàÿ ïðèìåñü). È íå ìîëî÷íûé (åãî ñëèøêîì ìíîãî òðàâ çàìóòíÿåò). |
|
alia, tum pariter mixto terit omnia suco. it manus in gyrum: paulatim singula vires deperdunt proprias, color est e pluribus unus, nec totus viridis, quia lactea frusta repugnant, nec de lacte nitens, quia tot variatur ab herbis. |
||
105 | Çàïàõîì îñòðûì îò íèõ øèáàåò â íîçäðè Ñèìèëó: Ìîðùà êóðíîñûé íîñ, ñâîþ æå ñòðÿïíþ îí ïîðî÷èò È ñî ñëåçÿùèõñÿ ãëàç îòèðàåò âëàãó ðóêîþ, Äûì, íå ïîâèííûé íè â ÷åì, îñûïàÿ ÿðîñòíîé áðàíüþ. Ñïîðèòñÿ äåëî åãî: óæå íå òîë÷êàìè, êàê ðàíüøå — |
|
saepe viri nares acer iaculatur apertas spiritus et simo damnat sua prandia vultu, saepe manu summa lacrimantia lumina terget immeritoque furens dicit convicia fumo. procedebat opus; nec iam salebrosus, ut ante, |
||
110 | Ïëàâíûìè ïåñòèê èäåò êðóãàìè â ìåðíîì äâèæåíüå. Íåñêîëüêî êàïåëü Ñèìèë ïîäëèâàåò Ïàëëàäèíà ìàñëà È, äîáàâèâ ïîâåðõ íè÷òîæíóþ óêñóñó äîëþ, Âíîâü íà÷èíàåò òåðåòü, ÷òîáû ëó÷øå âñå ÷àñòè ñìåøàëèñü. Ïàëüöàìè ïîñëå äâóìÿ îáîéäÿ âñþ ñòóïêó ïî ñòåíêàì, |
|
sed gravior lentos ibat pistillus in orbis. ergo Palladii guttas instillat olivi exiguique super vires infundit aceti atque iterum commiscet opus mixtumque retractat. tum demum digitis mortaria tota duobus |
||
115 | Îí ñîáèðàåò ñòðÿïíþ è êîìîê èç ìåñèâà ëåïèò: Ïî çàâåðøåíüå îíî ñïðàâåäëèâî çîâåòñÿ «òîë÷åíêîé». Òîé ïîðîþ ðàáà óñåðäíàÿ õëåá âûíèìàåò. Ñ ðàäîñòüþ â ðóêè åãî áåðåò Ñèìèë: íà ñåãîäíÿ Ãîëîä íå ñòðàøåí åìó. Íà îáå íîãè ïîíîæè |
|
circuit inque globum distantia contrahit unum, constet ut effecti species nomenque moreti. eruit interea Scybale quoque sedula panem, quem laetus recipit manibus, pulsoque timore iam famis inque diem securus Simulus illam |
||
120 | Îí íàäåâàåò çàòåì, ïîêðûâàåò ãîëîâó øëÿïîé, Äðóæíûõ áûêîâ çàïðÿãàåò â ÿðìî, îïóòàâ ðåìíÿìè, Ãîíèò íà íèâó èõ è ëåìåõ â çåìëþ âîíçàåò. |
|
ambit crura ocreis paribus tectusque galero sub iuga parentis cogit lorata iuvencos atque agit in segetes et terrae condit aratrum. |
ÏÐÈÌÅ×ÀÍÈß