История Рима от основания города

Книга XXIX, гл. 9

9. Sum­mae rei Ple­mi­nius praee­rat; mi­li­tum pars sub eo quam ip­se ab Re­gio ad­du­xe­rat, pars sub tri­bu­nis erat. [2] Rap­to po­cu­lo ar­gen­teo ex op­pi­da­ni do­mo Ple­mi­ni mi­les fu­giens se­quen­ti­bus quo­rum erat, ob­vius for­te Ser­gio et Ma­tie­no tri­bu­nis mi­li­tum fuit; [3] cui cum ius­su tri­bu­no­rum ademptum po­cu­lum es­set, iur­gium in­de et cla­mor, pug­na postre­mo or­ta in­ter Ple­mi­ni mi­li­tes tri­bu­no­rum­que, ut suis quis­que op­por­tu­nus ad­ve­ne­rat, mul­ti­tu­di­ne si­mul ac tu­mul­tu cres­cen­te. [4] Vic­ti Ple­mi­ni mi­li­tes cum ad Ple­mi­nium, cruo­rem ac vol­ne­ra os­ten­tan­tes, non si­ne vo­ci­fe­ra­tio­ne at­que in­dig­na­tio­ne con­cur­ris­sent, prob­ra in eum ip­sum iac­ta­ta in iur­giis re­fe­ren­tes, ac­cen­sus ira do­mo se­se pro­ri­puit vo­ca­tos­que tri­bu­nos nu­da­ri ac vir­gas ex­pe­di­ri iubet. [5] Dum spo­lian­dis iis — re­pug­na­bant enim mi­li­tum­que fi­dem implo­ra­bant — tem­pus te­ri­tur, re­pen­te mi­li­tes fe­ro­ces re­cen­ti vic­to­ria ex om­ni­bus lo­cis, ve­lut ad­ver­sus hos­tes ad ar­ma concla­ma­tum es­set, con­cur­re­runt; [6] et cum vio­la­ta iam vir­gis cor­po­ra tri­bu­no­rum vi­dis­sent, tum ve­ro in mul­to in­po­ten­tio­rem su­bi­to ra­biem ac­cen­si, si­ne res­pec­tu non maies­ta­tis mo­do sed etiam hu­ma­ni­ta­tis, in le­ga­tum im­pe­tum lic­to­ri­bus pri­us in­dig­num in mo­dum mul­ca­tis fa­ciunt. [7] Tum ip­sum ab suis in­ter­cep­tum et sec­lu­sum hos­ti­li­ter la­ce­rant et pro­pe ex­san­guem na­so auri­bus­que mu­ti­la­tis re­lin­quunt.

[8] His Mes­sa­nam nun­tia­tis Sci­pio post pau­cos dies Loc­ros he­xe­ri ad­vec­tus cum cau­sam Ple­mi­ni et tri­bu­no­rum audis­set, Ple­mi­nio no­xa li­be­ra­to re­lic­to­que in eius­dem lo­ci prae­si­dio, tri­bu­nis son­ti­bus iudi­ca­tis et in vincla co­niec­tis, ut Ro­mam ad se­na­tum mit­te­ren­tur, Mes­sa­nam at­que in­de Sy­ra­cu­sas re­diit. [9] Ple­mi­nius im­po­tens irae, neg­lec­tam ab Sci­pio­ne et ni­mis le­vi­ter la­tam suam iniu­riam ra­tus, [10] nec quem­quam aes­ti­ma­re ali­um eam li­tem pos­se ni­si qui at­ro­ci­ta­tem eius pa­tien­do sen­sis­set, tri­bu­nos adtra­hi ad se ius­sit, la­ce­ra­tos­que om­ni­bus quae pa­ti cor­pus ul­lum po­test suppli­ciis in­ter­fe­cit, nec sa­tia­tus vi­vo­rum poe­na in­se­pul­tos proie­cit. [11] Si­mi­li cru­de­li­ta­te et in Loc­ren­sium prin­ci­pes est usus quos ad con­que­ren­das iniu­rias ad P. Sci­pio­nem pro­fec­tos audi­vit; [12] et quae an­tea per lu­bi­di­nem at­que ava­ri­tiam foe­da exempla in so­cios edi­de­rat, tunc ab ira mul­tip­li­cia ede­re, in­fa­miae at­que in­vi­diae non si­bi mo­do sed etiam im­pe­ra­to­ri es­se.