Íà ãëàâíóþ | Àíòè÷íàÿ ëèòåðàòóðà | Ðèìñêîå ïðàâî | Ñâîä ãðàæäàíñêîãî ïðàâà
Ñâîä ãðàæäàíñêîãî ïðàâà

Äèãåñòû Þñòèíèàíà

Êí. 1, òèò. 12, ôð. 1

Äèãåñòû Þñòèíèàíà. 2-å èçä., èñïð. Ò. 1. Êí. I—IV. Ñòàòóò, Ìîñêâà, 2008.
Ïåðåâîä ñ ëàò. À. Ë. Ñìûøëÿåâà, È. Ñ. Ïåðåòåðñêîãî (òèò. 10—22).
Îáù. ðåäàêöèÿ ïåðåâîäà: Ë. Ë. Êîôàíîâ; ðåäàêöèÿ Êîíñòèòóöèé è êí. I: Â. À. Òîìñèíîâ.
Digesta Iustiniani Augusti. Ed. Mommsen — Krüger. Vol. I. Berolini, 1870.
ÑÊÐÛÒÜ ËÀÒÈÍÑÊÈÉ ÒÅÊÑÒ
  • Òèòóë XII. Îá îáÿ­çàí­íî­ñòÿõ ïðå­ôåê­òà Ãîðî­äà

  • 1. Óëü­ïè­àí â îòäåëü­íîé êíè­ãå «Îá îáÿ­çàí­íî­ñòÿõ ïðå­ôåê­òà Ãîðî­äà».
  • (pr.) Â ïèñü­ìå áîæå­ñò­âåí­íî­ãî Ñåâå­ðà, ïîñëàí­íîì ê Ôàáèþ Öèëî­íó, ïðå­ôåê­òó Ãîðî­äà, îáú­ÿâ­ëå­íî, ÷òî ïðå­ôåê­òó­ðà Ãîðî­äà êàðà­åò çà âñå ïðå­ñòóï­ëå­íèÿ, íå òîëü­êî çà òå, êîòî­ðûå ñîâåð­øå­íû â Ãîðî­äå, íî è çà ñîâåð­øåí­íûå çà ïðå­äå­ëà­ìè Ãîðî­äà â Èòà­ëèè.
  • (1) Ïðå­ôåêò äîë­æåí âûñëó­øè­âàòü æàëî­áû íà ãîñ­ïîä ñî ñòî­ðî­íû ðàáîâ, êîòî­ðûå ïðè­áå­ãà­þò ê ñòà­òó­ÿì èëè áûëè êóï­ëå­íû íà ñîá­ñò­âåí­íûå äåíü­ãè, ÷òîáû áûòü îòïó­ùåí­íû­ìè íà âîëþ.
  • (2) Îí äîë­æåí òàê­æå âûñëó­øè­âàòü è æàëî­áû íóæ­äàþ­ùèõ­ñÿ ïàòðî­íîâ íà èõ âîëü­íîîò­ïó­ùåí­íè­êîâ, â îñî­áåí­íî­ñòè åñëè ïàòðî­íû ãîâî­ðÿò, ÷òî îíè áîëü­íû è æåëà­þò, ÷òîáû âîëü­íîîò­ïó­ùåí­íè­êè èõ êîð­ìè­ëè.
  • (3) Îí èìå­åò ïðà­âî ïðè­ãî­âà­ðè­âàòü ê âûñûë­êå è ññûë­êå íà îñò­ðîâ, óêà­çàí­íûé èìïå­ðà­òî­ðîì.
  • (4)  íà÷à­ëå ýòî­ãî ïèñü­ìà íàïè­ñà­íî ñëå­äóþ­ùåå: «Ñ òåõ ïîð, êàê ìû äîâå­ðè­ëè òåáå Íàø Ãîðîä…», — òàêèì îáðà­çîì, âñå, ÷òî ñîâåð­øà­åò­ñÿ â Ãîðî­äå, î÷å­âèä­íî, èìå­åò îòíî­øå­íèå ê ïðå­ôåê­òó Ãîðî­äà. À åñëè ÷òî-ëèáî ïðî­èçî­øëî áû â ïðå­äå­ëàõ 100 ìèëü (îò Ðèìà), òî ýòî òàê­æå îòíî­ñèò­ñÿ ê âåäå­íèþ ïðå­ôåê­òà Ãîðî­äà. Íî âíå ýòèõ ïðå­äå­ëîâ ïðå­ôåêò íå èìå­åò ñóäåá­íîé âëà­ñòè.
  • (5) Åñëè êòî-ëèáî ñêà­æåò, ÷òî åãî ðàá ñîâåð­øèë ïðå­ëþ­áî­äå­ÿ­íèå ñ åãî æåíîé, òî åãî æàëî­áó äîë­æåí ðàçî­áðàòü ïðå­ôåêò Ãîðî­äà.
  • (6) Îí ìîæåò ðàç­áè­ðàòü äåëà, ñâÿ­çàí­íûå ñ èíòåð­äèê­òà­ìè «Quod vi aut clam»66 èëè ñ èíòåð­äèê­òîì «Un­de vi»67.
  • (7) Îáû÷­íî ê ïðå­ôåê­òó Ãîðî­äà îòñû­ëà­þò îïå­êó­íîâ èëè ïîïå­÷è­òå­ëåé, êîòî­ðûå, äóð­íî èñïîë­íÿÿ ñâîè îáÿ­çàí­íî­ñòè, çàñëó­æè­âà­þò áîëåå ñóðî­âî­ãî íàêà­çà­íèÿ, ÷åì íàëà­ãàå­ìîå íà çàïî­äî­çðåí­íûõ â áåñ­÷å­ñòüå, (íàïðè­ìåð) òåõ, â îòíî­øå­íèè êîòî­ðûõ ìîæåò áûòü äîêà­çà­íî, ÷òî îíè äàëè âçÿò­êó, ÷òîáû ñòàòü îïå­êó­íà­ìè, èëè ÷òî îíè, ïîëó­÷èâ ïëà­òó, ïðè­ëî­æè­ëè óñè­ëèÿ, ÷òîáû êîìó-òî íå áûë äàí ïîä­õî­äÿ­ùèé îïå­êóí, ëèáî, îáú­ÿâ­ëÿÿ ñòî­è­ìîñòü èìó­ùå­ñòâà îïå­êàå­ìî­ãî, ñîçíà­òåëü­íî ïðå­óìåíü­øè­ëè åå, ëèáî îò÷óæ­äà­ëè ñîá­ñò­âåí­íîñòü îïå­êàå­ìî­ãî ñ ÿâíî ìîøåí­íè­÷å­ñêè­ìè íàìå­ðå­íè­ÿ­ìè.
  • (8) Ñêà­çàí­íîå î òîì, ÷òî ïðå­ôåêò äîë­æåí âûñëó­øè­âàòü ðàáîâ, æàëó­þ­ùèõ­ñÿ íà ãîñ­ïîä, ìû äîëæ­íû ïîíè­ìàòü íå â òîì ñìûñ­ëå, ÷òî ðàáû ìîãóò îáâè­íÿòü ñâî­èõ ãîñ­ïîä (âåäü ýòî íèêî­ãäà íå ðàç­ðå­øà­åò­ñÿ ðàáó, çà èñêëþ­÷å­íè­åì îñî­áûõ ñëó­÷à­åâ), à â òîì, ÷òî ðàáû ìîãóò ñêðîì­íî æàëî­âàòü­ñÿ, åñëè èõ ãîñ­ïî­äèí ïðî­ÿâ­ëÿ­åò ê íèì ñâè­ðå­ïîñòü, æåñòî­êîñòü, ïðè­íóæ­äà­åò èõ ãîëî­äàòü, åñëè îíè ìîãóò óêà­çàòü ïðå­ôåê­òó Ãîðî­äà íà òî, ÷òî èõ ïðè­íóæ­äà­ëè èëè ïðè­íóæ­äà­þò ê íåïðè­ñòîé­íî­ñòè. Áîæå­ñò­âåí­íûé Ñåâåð âìå­íèë ïðå­ôåê­òàì â îáÿ­çàí­íîñòü çàùè­ùàòü ðàáîâ ïðî­òèâ ïðè­íóæ­äå­íèÿ ê ïðî­ñòè­òó­öèè.
  • (9) Êðî­ìå òîãî, ïðå­ôåêò Ãîðî­äà äîë­æåí çàáî­òèòü­ñÿ î òîì, ÷òîáû ìåíÿ­ëû ÷åñò­íî âåëè âñå ñâîè äåëà è âîç­äåð­æè­âà­ëèñü îò òîãî, ÷òî çàïðå­ùå­íî.
  • (10) Êîãäà ïàòðîí çàÿâ­ëÿ­åò, ÷òî åãî îòïó­ùåí­íèê âåë ñåáÿ íåïî­÷òè­òåëü­íî èëè îñêîð­áè­òåëü­íî èëè ïðè­÷è­íèë îáèäó åìó, åãî äåòÿì èëè åãî æåíå, ëèáî ñäå­ëàë ÷òî-ëèáî ïîäîá­íîå, òî îáû÷­íî îí ÿâëÿ­åò­ñÿ ê ïðå­ôåê­òó Ãîðî­äà, êîòî­ðûé íàëà­ãà­åò íàêà­çà­íèå â çàâè­ñè­ìî­ñòè îò ðîäà æàëî­áû, ëèáî óâå­ùå­âà­íè­åì, ëèáî ïîð­êîé, ëèáî áîëåå ñóðî­âîé êàðîé, ïîñêîëü­êó îòïó­ùåí­íè­êè ÷àùå âñå­ãî çàñëó­æè­âà­þò íàêà­çà­íèÿ. Ðàçó­ìå­åò­ñÿ, åñëè îòïó­ùåí­íèê âûäâè­íóë ïðî­òèâ ïàòðî­íà óãî­ëîâ­íîå îáâè­íå­íèå èëè âñòó­ïèë ïðî­òèâ íåãî â çàãî­âîð ñ åãî âðà­ãà­ìè, òî åãî ñëå­äó­åò ïðè­ãî­âî­ðèòü ê ðóä­íè­êàì.
  • (11) Çàáîòà î âñÿ­êîì ìÿñå, ÷òîáû îíî ïîñòàâ­ëÿ­ëîñü ïî ñïðà­âåä­ëè­âûì öåíàì, îòíî­ñèò­ñÿ ê çàáîòàì ïðå­ôåê­òó­ðû, à ïîòî­ìó ïîä åãî íàáëþäå­íè­åì íàõî­äèò­ñÿ êàê ñâè­íîé ðûíîê, òàê è äðó­ãèå ðûí­êè, ñâÿ­çàí­íûå ñ êàêî­ãî-ëèáî ðîäà ïîñòàâ­êà­ìè ïðî­÷å­ãî ìåë­êî­ãî è êðóï­íî­ãî ðîãà­òî­ãî ñêîòà.
  • (12) Òàê­æå îõðà­íà îáùå­ñò­âåí­íî­ãî ñïî­êîé­ñò­âèÿ æèòå­ëåé è ïîðÿäîê âî âðå­ìÿ ïðåä­ñòàâ­ëå­íèé, êàê êàæåò­ñÿ, îòíî­ñÿò­ñÿ ê çàáîòàì ïðå­ôåê­òà Ãîðî­äà, è, êîíå÷­íî, îí äîë­æåí èìåòü âîè­íîâ, ðàñ­ñòàâ­ëåí­íûõ ïî ïîñòàì äëÿ îõðà­íû îáùå­ñò­âåí­íî­ãî ïîêîÿ è äëÿ äîíå­ñå­íèÿ î òîì, ÷òî ãäå ïðî­èçî­øëî.
  • (13) Ïðå­ôåêò Ãîðî­äà ìîæåò çàïðå­òèòü êàê íà âðå­ìÿ, òàê è íàâñå­ãäà ïðå­áû­âà­íèå â Ãîðî­äå è â êàêîé-ëèáî èíîé èç îáû÷­íûõ îáëà­ñòåé, çàíÿ­òèå êîì­ìåð­öè­åé, ëèáî ïðå­ïî­äà­âà­íè­åì, ëèáî àäâî­êàò­ñêîé äåÿ­òåëü­íî­ñòüþ, ëèáî ñóäåá­íîé. Îí ìîæåò òàê­æå çàïðå­òèòü ïðî­âåäå­íèå ïðåä­ñòàâ­ëå­íèé, è åñëè îí âûøëåò êîãî-ëèáî èç Èòà­ëèè, îí ìîæåò óäà­ëèòü åãî òàê­æå èç åãî ñîá­ñò­âåí­íîé ïðî­âèí­öèè.
  • (14) Áîæå­ñò­âåí­íûé Ñåâåð ïîñòà­íî­âèë ñâî­èì ðåñêðèï­òîì, ÷òî òåõ, î êîì ãîâî­ðÿò, ÷òî îíè ñîñòàâ­ëÿ­þò íåäîç­âî­ëåí­íóþ êîë­ëå­ãèþ, ñëå­äó­åò îáâè­íÿòü ïåðåä ñóäîì ïðå­ôåê­òà Ãîðî­äà.
  • XII. De of­fi­cio prae­fec­ti ur­bi

  • 1. Ul­pia­nus lib­ro sin­gu­la­ri de of­fi­cio prae­fec­ti ur­bi
  • B. 6, 4, 2 (pr.) Om­nia om­ni­no cri­mi­na prae­fec­tu­ra ur­bis si­bi vin­di­ca­vit, nec tan­tum ea, quae intra ur­bem ad­mit­tun­tur, ve­rum ea quo­que, quae extra ur­bem intra Ita­liam, epis­tu­la di­vi Se­ve­ri ad Fa­bium Ci­lo­nem prae­fec­tum ur­bi mis­sa dec­la­ra­tur.
  • (1) Ser­vos qui ad sta­tuas con­fu­ge­rint, vel sua pe­cu­nia emptos ut ma­nu­mit­tan­tur, de do­mi­nis que­ren­tes audiet.
  • (2) Sed et pat­ro­nos egen­tes de suis li­ber­tis que­ren­tes audiet, ma­xi­me si aeg­ros se es­se di­cant de­si­de­rentque a li­ber­tis ex­hi­be­ri.
  • (3) Re­le­gan­di de­por­tan­di­que in in­su­lam, quam im­pe­ra­tor ad­sig­na­ve­rit, li­cen­tiam ha­bet.
  • (4) Ini­tio eius­dem epis­tu­lae ita scrip­tum est: «cum ur­bem nostram fi­dei tuae com­mi­se­ri­mus»: quid­quid igi­tur intra ur­bem ad­mit­ti­tur, ad prae­fec­tum ur­bi vi­de­tur per­ti­ne­re. sed et si quid intra cen­ten­si­mum mi­lia­rium ad­mis­sum sit, ad prae­fec­tum ur­bi per­ti­net: si ultra ip­sum la­pi­dem, eg­res­sum est prae­fec­ti ur­bi no­tio­nem.
  • (5) Si quis ser­vum suum adul­te­rium com­mi­sis­se di­cat in uxo­rem suam, apud prae­fec­tum ur­bi erit audien­dus.
  • (6) Sed et ex in­ter­dic­tis quod vi aut clam aut in­ter­dic­to un­de vi audi­re po­test.
  • (7) So­lent ad prae­fec­tu­ram ur­bis re­mit­ti etiam tu­to­res si­ve cu­ra­to­res, qui ma­le in tu­te­la si­ve cu­ra ver­sa­ti gra­vio­re ani­mad­ver­sio­ne in­di­gent, quam ut suf­fi­ciat eis sus­pec­to­rum in­fa­mia: quos pro­ba­ri po­te­rit vel num­mis da­tis tu­te­lam oc­cu­pas­se, vel prae­mio ac­cep­to ope­ram de­dis­se ut non ido­neus tu­tor ali­cui da­re­tur, vel con­sul­to cir­ca eden­dum pat­ri­mo­nium quan­ti­ta­tem mi­nuis­se, vel evi­den­ti frau­de pu­pil­li bo­na alie­nas­se.
  • (8) Quod autem dic­tum est, ut ser­vos de do­mi­nis que­ren­tes prae­fec­tus *audiat, sic ac­ci­pie­mus non ac­cu­san­tes do­mi­nos (hoc enim ne­qua­quam ser­vo per­mit­ten­dum est ni­si ex cau­sis re­cep­tis) sed si ve­re­cun­de ex­pos­tu­lent, si sae­vi­tiam, si du­ri­tiam, si fa­mem, qua eos pre­mant, si obsce­ni­ta­tem, in qua eos com­pu­le­rint vel com­pel­lant, apud prae­fec­tum ur­bi ex­po­nant. hoc quo­que of­fi­cium prae­fec­to ur­bi a di­vo Se­ve­ro da­tum est, ut man­ci­pia tuea­tur ne pros­ti­tuan­tur.
  • (9) Prae­te­rea cu­ra­re de­be­bit prae­fec­tus ur­bi, ut num­mu­la­rii pro­be se agant cir­ca om­ne ne­go­tium suum et tem­pe­rent his, quae sunt pro­hi­bi­ta.
  • (10) Cum pat­ro­nus con­tem­ni se a li­ber­to di­xe­rit vel con­tu­me­lio­sum si­bi li­ber­tum que­ra­tur vel con­vi­cium se ab eo pas­sum li­be­ros­que suos vel uxo­rem vel quid huic si­mi­le obi­cit: prae­fec­tus ur­bi adi­ri so­let et pro mo­do que­rel­lae cor­ri­ge­re eum. aut com­mi­na­ri aut fus­ti­bus cas­ti­ga­re aut ul­te­rius pro­ce­de­re in poe­na eius so­let: nam et pu­nien­di ple­rum­que sunt li­ber­ti. cer­te si se de­la­tum a li­ber­to vel conspi­ras­se eum contra se cum ini­mi­cis do­ceat, etiam me­tal­li poe­na in eum sta­tui de­bet.
  • (11) Cu­ra car­nis om­nis ut ius­to pre­tio prae­bea­tur ad cu­ram prae­fec­tu­rae per­ti­net, et ideo et fo­rum sua­rium sub ip­sius cu­ra est: sed et ce­te­ro­rum pe­co­rum si­ve ar­men­to­rum quae ad hui­us­mo­di prae­bi­tio­nem spec­tant ad ip­sius cu­ram per­ti­nent.
  • (12) Quies quo­que po­pu­la­rium et dis­cip­li­na spec­ta­cu­lo­rum ad prae­fec­ti ur­bi cu­ram per­ti­ne­re vi­de­tur: et sa­ne de­bet etiam dis­po­si­tos mi­li­tes sta­tio­na­rios ha­be­re ad tuen­dam po­pu­la­rium quie­tem et ad re­fe­ren­dum si­bi quid ubi aga­tur.
  • Ῥοπ. 46, 11 not. (13) Et ur­be in­ter­di­ce­re prae­fec­tus ur­bi et qua alia so­li­ta­rum re­gio­num po­test, et ne­go­tia­tio­ne et pro­fes­sio­ne et ad­vo­ca­tio­ni­bus et fo­ro, et ad tem­pus et in per­pe­tuum: in­ter­di­ce­re po­te­rit et spec­ta­cu­lis: (Ῥοπ.) et si quem re­le­get ab Ita­lia, sum­mo­ve­re eum etiam a pro­vin­cia sua.
  • (14) Di­vus Se­ve­rus rescrip­sit eos etiam, qui illi­ci­tum col­le­gium cois­se di­cun­tur, apud prae­fec­tum ur­bi ac­cu­san­dos.

ÏÐÈÌÅ×ÀÍÈß


  • 66Íàçâà­íèå èçâåñò­íî­ãî ïðå­òîð­ñêî­ãî èíòåð­äèê­òà î òîì, ÷òî ñäå­ëà­íî ïîñðåä­ñò­âîì íàñè­ëèÿ èëè òàé­íî. Ëàòèí­ñêîå íàèìå­íî­âà­íèå äàåò­ñÿ ïî ïåð­âûì ñëî­âàì èíòåð­äèê­òà è îáû÷­íî îñòàâ­ëÿ­åò­ñÿ áåç ïåðå­âî­äà.
  • 67Àíà­ëî­ãè÷­íûé ïðå­òîð­ñêèé èíòåð­äèêò î çàïðå­òå ïðè­ìå­íÿòü íàñè­ëèå, íàçâàí­íûé ïî ïåð­âûì ñëî­âàì ïðå­òîð­ñêîé ôîð­ìó­ëû «Ãäå íàñè­ëè­åì…».
  • ÈÑÒÎÐÈß ÄÐÅÂÍÅÃÎ ÐÈÌÀ
    1496002023 1496002029 1496002030 3300112002 3300112003 3300113001