Íà ãëàâíóþ | Àíòè÷íàÿ ëèòåðàòóðà | Ðèìñêîå ïðàâî | Ñâîä ãðàæäàíñêîãî ïðàâà
Ñâîä ãðàæäàíñêîãî ïðàâà

Äèãåñòû Þñòèíèàíà

Êí. 30, ôð. 104

Äèãåñòû Þñòèíèàíà. Ò. 5 (1). Êí. 28—32. Ì.: «Ñòàòóò», 2004.
Ïåðåâîä ñ ëàò. Å. Â. Ëÿïóñòèíîé.
Îáù. ðåäàêöèÿ ïåðåâîäà: Ë. Ë. Êîôàíîâ; ðåäàêöèÿ ïåðåâîäà êí. 30: Å. À. Ñóõàíîâ.
Digesta Iustiniani Augusti. Ed. Mommsen — Krüger. Vol. II. Berolini, 1870.
ÑÊÐÛÒÜ ËÀÒÈÍÑÊÈÉ ÒÅÊÑÒ
pr. 1 2 3 4 5 6 7
  • 104. Þëè­àí â 1-é êíè­ãå «Êîì­ìåí­òà­ðè­åâ ê Óðñåþ Ôåðîê­ñó».
  • (pr.) Âñå íàñëåä­íè­êè áûëè îáðå­ìå­íå­íû çàâå­ùà­òåëü­íûì îòêà­çîì òàêèì îáðà­çîì: «Âñÿ­êèé, êòî áóäåò ìîèì íàñëåä­íè­êîì, îáÿ­çàí äàòü Òèöèþ 100»; ïîòîì, íèæå, áûëî ñêà­çà­íî, ÷òîáû îäèí èç íàñëåä­íè­êîâ åìó íå äàâàë; ñïðà­øè­âà­åò­ñÿ: äîëæ­íû ëè îñòàëü­íûå íàñëåä­íè­êè äàòü âñå 100 èëè çà âû÷å­òîì íàñëåä­ñò­âåí­íîé äîëè ýòî­ãî îäíî­ãî? Îòâåò: ñêî­ðåå, îñòàëü­íûå íàñëåä­íè­êè äîëæ­íû (äàòü) âñå 100 öåëè­êîì, <ïîñêîëü­êó ýòî ìíå­íèå è íå ïðî­òè­âî­ðå­÷èò çíà­÷å­íèþ ñëîâ, è ñîãëà­ñó­åò­ñÿ ñ âîëåé çàâå­ùà­òå­ëÿ>57.
  • (1)  çàâå­ùà­íèè áûëî íàïè­ñà­íî òàê: «Ëóöèþ Òèöèþ, åñëè îí äàñò ìîå­ìó íàñëåä­íè­êó òàá­ëè÷­êè, â êîòî­ðûõ ÿ åìó îáÿ­çàë­ñÿ óïëà­òèòü âçÿ­òûå â äîëã äåíü­ãè, ïóñòü áóäåò äàíî 100»; çàòåì Òèöèé, äî òîãî êàê îòäàë íàñëåä­íè­êó òàá­ëè÷­êè, óìåð; âîç­íèê âîïðîñ: ïðè­÷è­òà­åò­ñÿ ëè ëåãàò åãî íàñëåä­íè­êó? Êàñ­ñèé îòâå­òèë, ÷òî åñëè äîêó­ìåí­òû áóäóò ñóùå­ñò­âî­âàòü, íå ïðè­÷è­òà­åò­ñÿ, òàê êàê, ïîñêîëü­êó îíè íå áûëè îòäà­íû, ëåãàò â ñèëó íå âñòó­ïèë. Þëè­àí çàìå­÷à­åò: åñëè âî âðå­ìÿ ñîñòàâ­ëå­íèÿ çàâå­ùà­íèÿ íèêà­êèõ äîêó­ìåí­òîâ íå áûëî, ìîæ­íî óòâåð­æäàòü, ÷òî ëåãàò ïðè­÷è­òà­åò­ñÿ Òèöèþ íà òîì åäèí­ñò­âåí­íîì îñíî­âà­íèè, ÷òî íåâîç­ìîæ­íîå óñëî­âèå ñ÷è­òà­åò­ñÿ íåíà­ïè­ñàí­íûì.
  • (2) Ñàáèí ãîâî­ðèò, ÷òî ìîæ­íî îòêà­çàòü ïî çàâå­ùà­íèþ è âåùü, ïðè­íàä­ëå­æà­ùóþ âðà­ãàì, åñëè â êàêîì-òî ñëó­÷àå åå ìîæ­íî áûëî áû êóïèòü.
  • (3) Åñëè â ïîëü­çó Àòòèÿ çàâå­ùà­òåëü­íûé îòêàç ñäå­ëàí òàê: «Âñÿ­êèé, êòî áóäåò ìîèì íàñëåä­íè­êîì, îáÿ­çàí äàòü 10 íàñëåä­íè­êó Àòòèþ», Àòòèé áóäåò òðå­áî­âàòü 10 çà âû÷å­òîì ñâî­åé äîëè.
  • (4) Òàê­æå è åñëè íàñëåä­íè­êó áóäåò ïðè­êà­çà­íî äàòü 10 è îñòà­âèòü ñåáå ïîìå­ñòüå, îí äàñò 10 çà âû÷å­òîì ñâî­åé äîëè.
  • (5) Íàêî­íåö, èçâåñò­íî, ÷òî êîãäà îòêà­çà­íî áûëî òàê: «Âñÿ­êèé, êòî áóäåò ìíå íàñëåä­íè­êîì, îáÿ­çàí äàòü ìîå­ìó íàñëåä­íè­êó 10», äîëè âñåõ íàñëåä­íè­êîâ óðàâ­íè­âà­þò­ñÿ èç-çà òîãî, ÷òî î÷å­âèä­íûì îáðà­çîì êàæ­äûé èç íèõ îáÿ­çàí äàòü è ñåáå, è ñâî­å­ìó ñîíà­ñëåä­íè­êó.
  • (6) Êîãäà êòî-òî íàçíà­÷èë íàñëåä­íè­êà (ñ óñëî­âè­åì, ÷òî îí èì ñòàíåò), êàê òîëü­êî óìðåò åãî ìàòü, à çàòåì áóäåò âïè­ñàí âòî­ðîé íàñëåä­íèê è ÷åðåç íåãî îñòàâ­ëå­íû çàâå­ùà­òåëü­íûå îòêà­çû â ïîëü­çó òîãî, êòî áûë íàçíà­÷åí íàñëåä­íè­êîì ïîä óñëî­âè­åì, à òîò óìðåò, ïîêà ìàòü æèâà, ïîñëå òîãî êàê ëåãàò âñòó­ïèë â ñèëó, ñïðà­øè­âà­ëîñü: ïðè­÷è­òà­þò­ñÿ ëè ëåãà­òû åãî íàñëåä­íè­êó? Ñêî­ðåå, ëåãàò íàñëåä­íè­êó ïðè­÷è­òà­åò­ñÿ, ïîñêîëü­êó áûë äàí ïåð­âî­ìó íàñëåä­íè­êó ÷åðåç ïîä­íà­çíà­÷åí­íî­ãî ëèáî áåç âñÿ­êèõ óñëî­âèé, ëèáî ïîä óñëî­âè­åì «åñëè íàñëåä­íè­êîì íå ñòàíåò», èáî ñ åãî ñìåð­òüþ óñëî­âèå èñïîë­íÿ­åò­ñÿ.
  • (7)  ñëó­÷àå, åñëè ïðè íàçíà­÷å­íèè òåñòÿ íàñëåä­íè­êîì çÿòÿ äîëÿ íàñëåä­ñòâà áóäåò îòêà­çà­íà ïî çàâå­ùà­íèþ â ïîëü­çó äðó­ãî­ãî ëèöà, Ñàáèí îòâå­òèë, ÷òî òîò äîë­æåí áóäåò (ïðå­äî­ñòà­âèòü) îòêà­çàí­íóþ ÷àñòü íàñëåä­ñòâà çà âû÷å­òîì ïðè­äà­íî­ãî, ïîäîá­íî òîìó êàê åñëè áû äåíü­ãè ïðè­÷è­òà­ëèñü òåñòþ íà îñíî­âà­íèè äîë­ãà, îí äîë­æåí áûë áû (ïðå­äî­ñòà­âèòü) äîëþ íàñëåä­ñòâà çà âû÷å­òîì ýòèõ äåíåã.
  • 104. Iulia­nus lib­ro pri­mo ad Ur­sei­um Fe­ro­cem
  • B. 44, 1, 99 (pr.) Ab om­ni­bus he­re­di­bus le­ga­tum ita erat: «quis­quis mi­hi he­res erit, dam­nas es­to Ti­tio da­re cen­tum»: dein­de infra conpre­hen­sum erat, ne unus ex he­re­di­bus ei da­ret: quae­ri­tur, re­li­qui he­re­des ut­rum to­ta cen­tum da­re de­be­rent an de­duc­ta uni­us il­lius he­re­di­ta­ria por­tio­ne. res­pon­dit ve­rius es­se re­li­quos he­re­des to­ta cen­tum de­be­re, cum et sig­ni­fi­ca­tio ver­bo­rum non re­pug­net huic sen­ten­tiae et vo­lun­tas tes­ta­to­ris congruat.
  • (1) In tes­ta­men­to sic erat scrip­tum: «Lu­cio Ti­tio, si is he­re­di meo ta­bel­las, qui­bus ei pe­cu­niam expro­mi­se­ram, de­de­rit, cen­tum da­to»: Ti­tius dein­de an­te­quam ta­bel­las he­re­di red­de­ret, de­ces­serat: quae­si­tum est, an he­re­di eius le­ga­tum de­be­re­tur. Cas­sius res­pon­dit, si ta­bu­lae fuis­sent, non de­be­ri, quia non red­di­tis his dies le­ga­ti non ces­sit. Iulia­nus no­tat: si tes­ta­men­ti fa­cien­di tem­po­re ta­bu­lae nul­lae fue­runt, una ra­tio­ne di­ci po­test le­ga­tum Ti­tio de­be­ri, quod ἀδύ­να­τος con­di­cio pro non scrip­ta ha­be­tur.
  • (2) Etiam rem hos­tium pos­se le­ga­ri Sa­bi­nus ait, si ali­quo ca­su emi pos­sit.
  • (3) Si At­tio ita le­ga­tum fue­rit: «quis­quis mi­hi he­res erit, dam­nas es­to At­tio he­re­di de­cem da­re», de­duc­ta sua par­te At­tius de­cem pe­tet.
  • (4) Item si ius­sus fuis­set he­res de­cem da­re et fun­dum si­bi ha­be­re, de­duc­ta sua par­te de­cem da­bit.
  • (5) De­ni­que consti­tit, cum ita le­ga­tum fuis­set: «quis­quis mi­hi he­res erit, dam­nas es­to he­re­di meo de­cem da­re», exae­qua­ri om­nium he­re­dum par­tes eo, quod unus­quis­que et si­bi et co­he­re­di suo da­ri dam­na­tus vi­de­tur.
  • (6) Cum qui­dam he­re­dem insti­tuit, quan­do­que ma­ter eius de­ces­sis­set, dein­de se­cun­dus he­res scrip­tus fuis­set et ab eo le­ga­ta ei, qui sub con­di­cio­ne he­res insti­tu­tus fuis­set, re­lic­ta es­sent is­que vi­va mat­re de­ces­sis­set, postquam dies le­ga­ti ces­se­rit, quae­si­tum est, an he­re­di eius le­ga­ta de­be­ren­tur. ve­rius est le­ga­tum he­re­di de­be­ri, si­ve pu­re a sub­sti­tu­to le­ga­tum da­tum est pri­mo he­re­di si­ve sub hac con­di­cio­ne «si he­res non fue­rit», quia mo­rien­te eo con­di­cio imple­tur.
  • (7) Si so­ce­ro a ge­ne­ro suo he­re­de insti­tu­to pars he­re­di­ta­tis alii le­ga­ta fuis­set, de­duc­ta do­te eum de­bi­tu­rum es­se par­tem he­re­di­ta­tis le­ga­tam Sa­bi­nus res­pon­dit, que­mad­mo­dum, si pe­cu­nia ex cre­di­ti cau­sa so­ce­ro de­bi­ta fuis­set, ea de­duc­ta par­tem he­re­di­ta­tis da­tu­rus fuis­set.

ÏÐÈÌÅ×ÀÍÈß


  • 57Ñîãëàñ­íî Äæ. Ñåãðå, çäåñü âîç­ìîæ­íà èíòåð­ïî­ëÿ­öèÿ Þñòè­íè­à­íà (ïðè­ìå÷. ðåä.).
  • ÈÑÒÎÐÈß ÄÐÅÂÍÅÃÎ ÐÈÌÀ
    1496002023 1496002029 1496002030 3303001105 3303001106 3303001107