Èñòîðèÿ Ðèìà îò îñíîâàíèÿ ãîðîäà

Êíèãà V, ãë. 26

Òèò Ëèâèé. Èñòîðèÿ Ðèìà îò îñíîâàíèÿ ãîðîäà. Òîì I. Èçä-âî «Íàóêà» Ì., 1989.
Ïåðåâîä Ñ. À. Èâàíîâà. Êîììåíòàðèé Í. Å. Áîäàíñêîé.
Ðåä. ïåðåâîäîâ Ì. Ë. Ãàñïàðîâ è Ã. Ñ. Êíàáå. Ðåä. êîììåíòàðèåâ Â. Ì. Ñìèðèí. Îòâ. ðåä. Å. Ñ. Ãîëóáöîâà.
Ëàò. òåêñò: Loeb Classical Library, B. O. Foster, 1924.
ÑÊÐÛÒÜ ËÀÒÈÍÑÊÈÉ ÒÅÊÑÒ
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

26. (1) Íà âûáî­ðàõ âîåí­íûõ òðè­áó­íîâ ïàò­ðè­öèè, ïðè­ëî­æèâ âñå óñè­ëèÿ, äîáè­ëèñü èçáðà­íèÿ Ìàð­êà Ôóðèÿ Êàìèë­ëà [394 ã.]. Îíè ïðè­òâî­ðÿ­ëèñü, áóä­òî â ðàñ­ñóæ­äå­íèè âîé­íû çàáîòÿò­ñÿ î ïîë­êî­âîä­öå, à íà ñàìîì äåëå èì òðå­áî­âàë­ñÿ ïðî­òè­âî­áî­ðåö òðè­áóí­ñêèì ùåä­ðîòàì. (2) Âìå­ñòå ñ Êàìèë­ëîì57 âîåí­íû­ìè òðè­áó­íà­ìè ñ êîí­ñóëü­ñêîé âëà­ñòüþ áûëè èçáðà­íû Ëóöèé Ôóðèé Ìåäóë­ëèí â øåñòîé ðàç, Öåçîí Ýìè­ëèé, Ëóöèé Âàëå­ðèé Ïóá­ëè­êî­ëà, Ñïó­ðèé Ïîñòó­ìèé, Ïóá­ëèé Êîð­íå­ëèé58 âî âòî­ðîé ðàç.

(3)  íà÷à­ëå ãîäà, ïîêà Ìàðê Ôóðèé íå îòáûë â çåì­ëþ ôàëèñ­êîâ, âîé­íà ñ êîòî­ðû­ìè áûëà åìó ïîðó­÷å­íà, íàðîä­íûå òðè­áó­íû íå äàâà­ëè äåëó õîäà.  êîí­öå êîí­öîâ èç-çà ïðî­âî­ëî­÷åê î íåì âîîá­ùå çàáû­ëè, à Êàìèëë, ÷üå­ãî ïðå­êî­ñëî­âèÿ òðè­áó­íû áîëü­øå âñå­ãî îïà­ñà­ëèñü, ñòÿ­æàë ñåáå ñëà­âó â âîéíå ñ ôàëèñ­êà­ìè. (4) Äåëî â òîì, ÷òî âðà­ãè ïî÷ëè çà áëà­ãî óäà­ëèòü­ñÿ ïîä çàùè­òó ñòåí, ñ÷è­òàÿ ýòî ñàìûì áåç­îïàñ­íûì, à îí, ãðà­áÿ ïîëÿ è ñæè­ãàÿ ñåëå­íèÿ, ïðè­íóäèë èõ âûé­òè èç ãîðî­äà. (5) Îäíà­êî ñòðàõ íå äàë èì ïðî­äâè­íóòü­ñÿ äàëå­êî — ïî÷òè â ìèëå îò ãîðî­äà îíè ðàç­áè­ëè ëàãåðü. Âûáðàí­íîå ìåñòî êàçà­ëîñü èì íàäåæ­íûì ëèøü íà òîì îñíî­âà­íèè, ÷òî ïîä­õîä ê íåìó áûë çàòðóä­íåí îáðû­âà­ìè, êðó­òû­ìè ñêëî­íà­ìè, à äîðî­ãè áûëè òðóä­íî­äî­ñòóï­íû. (6) Íî Êàìèëë, âûáðàâ â ïðî­âîä­íè­êè ïëåí­íî­ãî, ðîäîì èç ýòèõ ìåñò, ãëó­áî­êîé íî÷üþ ñíÿë­ñÿ ñ ñ.256 ëàãå­ðÿ è óæå íà ðàñ­ñâå­òå ïîÿâèë­ñÿ çíà­÷è­òåëü­íî âûøå òîé òî÷­êè, ãäå áûë íåïðè­ÿ­òåëü. (7) Ðèì­ñêèå òðè­à­ðèè ïðè­íÿ­ëèñü âîç­âî­äèòü óêðåï­ëå­íèÿ, à ïðî­÷åå âîé­ñêî ñòî­ÿ­ëî, ãîòî­âîå ê áîþ. Êîãäà âðà­ãè ïîïû­òà­ëèñü ïîìå­øàòü ñòðî­è­òåëü­ñòâó, ïîë­êî­âî­äåö ðàç­áèë èõ è îáðà­òèë â áåã­ñòâî. Ôàëèñ­êîâ îáú­ÿë òàêîé ñòðàõ, ÷òî, çàõâà­÷åí­íûå ïîâàëü­íûì áåã­ñò­âîì, îíè áðî­ñè­ëèñü ê ãîðî­äó ìèìî ñîá­ñò­âåí­íî­ãî ëåæà­ùå­ãî âáëè­çè ëàãå­ðÿ. Ìíî­ãèå áûëè óáè­òû è ðàíå­íû, (8) ïðåæ­äå ÷åì îõâà­÷åí­íîå ïàíè­êîé âîé­ñêî âîðâà­ëîñü â âîðîòà. Ëàãåðü áûë âçÿò, äîáû­÷à æå îòäà­íà êâå­ñòî­ðàì, ê ñèëü­íî­ìó íåäî­âîëü­ñòâó âîè­íîâ. Îäíà­êî, ñëîì­ëåí­íûå ñóðî­âî­ñòüþ êîìàí­äî­âà­íèÿ, îíè ïðè âñåé íåíà­âè­ñòè ê Êàìèë­ëó âîñ­õè­ùà­ëèñü åãî íåïðå­êëîí­íî­ñòüþ. (9) Çàòåì, âî âðå­ìÿ îñà­äû, ãîðî­æàíå ñîâåð­øà­ëè âûëàç­êè ïðî­òèâ ðèì­ñêèõ óêðåï­ëå­íèé, è äàæå çàñòà­âû èíî­ãäà ïîä­âåð­ãà­ëèñü áåñ­ïî­ðÿäî÷­íûì íàïà­äå­íè­ÿì. Ïðî­èñ­õî­äè­ëè ìåë­êèå ñòû÷­êè: òàê òÿíó­ëîñü âðå­ìÿ, íî íè îäíà èç ñòî­ðîí íå ïîëó­÷à­ëà ïåðå­âå­ñà, à ìåæ­äó òåì ó îñà­æäåí­íûõ ïðî­äî­âîëü­ñò­âèÿ è äðó­ãèõ çàïà­ñîâ áûëî ïðè­ãîòîâ­ëå­íî áîëü­øå, ÷åì ó îñà­æäàþ­ùèõ. (10) Êàçà­ëîñü, ÷òî çäåñü ïîòðå­áó­þò­ñÿ óñè­ëèÿ, ñòîëü æå äëè­òåëü­íûå, êàê ïîä Âåé­ÿ­ìè, íî âäðóã ñóäü­áà äàðî­âà­ëà ðèì­ñêî­ìó ïîë­êî­âîä­öó âìå­ñòå ñî ñêî­ðîé ïîáåäîé è ñëó­÷àé ïðî­ÿâèòü ñâîþ äîá­ëåñòü, îäíà­êî íå íà âîåí­íîì ïîïðè­ùå, ãäå îíà áûëà îáùå­èç­âåñò­íà, à â äåëå íåîæè­äàí­íîì.

26. co­mi­tiis tri­bu­no­rum mi­li­tum pat­res sum­ma ope evi­ce­runt ut M. Fu­rius Ca­mil­lus crea­re­tur. prop­ter bel­la si­mu­la­bant pa­ra­ri du­cem; sed lar­gi­tio­ni tri­bu­ni­ciae ad­ver­sa­rius quae­re­ba­tur. [2] cum Ca­mil­lo crea­ti tri­bu­ni mi­li­tum con­su­la­ri po­tes­ta­te L. Fu­rius Me­dul­li­nus sex­tum C. Aemi­lius L. Va­le­rius Pub­li­co­la Sp. Pos­tu­mius P. Cor­ne­lius ite­rum. [3] prin­ci­pio an­ni tri­bu­ni ple­bis ni­hil mo­ve­runt, do­nec M. Fu­rius Ca­mil­lus in Fa­lis­cos, cui id bel­lum man­da­tum erat pro­fi­cis­ce­re­tur. dif­fe­ren­do dein­de elan­guit res, et Ca­mil­lo, quem ad­ver­sa­rium ma­xi­me me­tue­bant, glo­ria in Fa­lis­cis cre­vit. [4] nam cum pri­mo moe­ni­bus se hos­tes te­ne­rent tu­tis­si­mum id ra­ti, po­pu­la­tio­ne ag­ro­rum at­que in­cen­diis vil­la­rum coe­git eos eg­re­di ur­be. [5] sed ti­mor lon­gius prog­re­di pro­hi­buit; mil­le fe­re pas­suum ab op­pi­do castra lo­cant nul­la re alia fi­den­tes ea sa­tis tu­ta es­se quam dif­fi­cul­ta­te adi­tus, as­pe­ris confra­go­sis­que cir­ca et par­tim ar­tis par­tim ar­duis viis. [6] ce­te­rum Ca­mil­lus cap­ti­vum in­di­dem ex ag­ris se­cu­tus du­cem castris mul­ta noc­te mo­tis pri­ma lu­ce ali­quan­to su­pe­rio­ri­bus lo­cis se os­ten­dit. [7] tri­fa­riam Ro­ma­ni mu­nie­bant, ali­us exer­ci­tus proe­lio in­ten­tus sta­bat. ibi im­pe­di­re opus co­na­tos hos­tes fun­dit fu­gat­que; tan­tum­que in­de pa­vo­ris Fa­lis­cis iniec­tum est ut ef­fu­sa fu­ga castra sua quae pro­pio­ra erant prae­la­ti ur­bem pe­te­rent. [8] mul­ti cae­si vol­ne­ra­ti­que pri­us­quam pa­ven­tes por­tis in­ci­de­rent. castra cap­ta; prae­da ad quaes­to­res re­dac­ta cum mag­na mi­li­tum ira; sed se­ve­ri­ta­te im­pe­rii vic­ti ean­dem vir­tu­tem et ode­rant et mi­ra­ban­tur. [9] ob­si­dio in­de ur­bis et mu­ni­tio­nes, et in­ter­dum per oc­ca­sio­nem im­pe­tus op­pi­da­no­rum in Ro­ma­nas sta­tio­nes proe­lia­que par­va fie­ri, et te­ri tem­pus neut­ro incli­na­ta spe, cum fru­men­tum co­piae­que aliae ex an­te con­vec­to lar­gius ob­ses­sis quam ob­si­den­ti­bus sup­pe­te­rent. [10] vi­de­ba­tur­que aeque diu­tur­nus fu­tu­rus la­bor ac Veiis fuis­set, ni for­tu­na im­pe­ra­to­ri Ro­ma­no si­mul et cog­ni­tae re­bus bel­li­cis vir­tu­tis spe­ci­men et ma­tu­ram vic­to­riam de­dis­set.

ÏÐÈÌÅ×ÀÍÈß


  • 57Â òðå­òèé ðàç (ñì. âûøå, ïðè­ìå÷. 1).
  • 58Ýòî ìîã áûòü Êîð­íå­ëèé Ñöè­ïè­îí èëè Êîð­íå­ëèé Êîññ (ñð.: V, 24, 1); èëè Êîð­íå­ëèé Ìàëó­ãèí­ñêèé (ñð.: V, 14, 1).
  • ÈÑÒÎÐÈß ÄÐÅÂÍÅÃÎ ÐÈÌÀ
    1327007031 1327008013 1327009001 1364000527 1364000528 1364000529