Åñòåñòâåííàÿ èñòîðèÿ

Êí. II, ãë. 109

Òåêñò ïî èçäàíèþ: Àðõèâ èñòîðèè íàóêè è òåõíèêè. Âûï. 3. Ñáîðíèê ñòàòåé. Íàóêà, Ìîñêâà, 2007. Ñ. 287—366.
Ïåðåâîä ñ ëàò. è êîììåíòàðèè Á. À. Ñòàðîñòèíà.
Ëàò. òåêñò: C. Plini Secundi Naturalis Historiae Libri XXXVII. Vol. 1, ed. C. Mayhoff. Lipsiae, Teubner, 1906.
Ñêàí òîéáíåðîâñêîãî èçä. 1906.
ÑÊÐÛÒÜ ËÀÒÈÍÑÊÈÉ ÒÅÊÑÒ
  • 109. 248 Íå íàñòîëü­êî, êàê èì, ìîæ­íî âåðèòü Äèî­íè­ñî­äî­ðó. Îí áûë ðîäîì ñ îñò­ðî­âà Ìåëî­ñà è ïðî­ñëàâ­ëåí â ãåî­ìåò­ðè­÷å­ñêîé íàó­êå. Óìåð îí â ñòà­ðî­ñòè íà ñâî­åé ðîäèíå, ïîãðå­áåí­íûé ñâî­è­ìè ðîä­ñò­âåí­íè­öà­ìè è íàñëåä­íè­öà­ìè. Ðàñ­ñêà­çû­âà­þò, áóä­òî îíè, êîãäà âûïîë­íÿ­ëè â ïîñëå­äóþ­ùèå äíè ïîëî­æåí­íûå îáðÿäû, íàøëè â ìîãè­ëå ïèñü­ìî îò èìå­íè Äèî­íè­ñî­äî­ðà ê òåì, êòî îñòàë­ñÿ íà Çåì­ëå: «ß ñïó­ñòèë­ñÿ îò ìîãè­ëû äî íàè­áîëü­øåé ãëó­áè­íû Çåì­ëè — 42 òûñÿ­÷è ñòà­äè­åâ». Íàøëèñü ãåî­ìåò­ðû, êîòî­ðûå îáú­ÿñ­íè­ëè ýòî òàêèì îáðà­çîì, ÷òî ïèñü­ìî äåé­ñò­âè­òåëü­íî áûëî ïîñëà­íî èç öåí­òðà çåì­íî­ãî øàðà, êàêî­âîé åñòü íàè­áî­ëåå óäà­ëåí­íîå îò ïîâåðõ­íî­ñòè ìåñòî è âìå­ñòå ñ òåì öåíòð øàðà. Îòñþäà ðàñ­÷åò äàåò çåì­íóþ îêðóæ­íîñòü ðàâ­íîé 252 òûñÿ÷ ñòà­äè­åâ. (113) Ïðè­íè­ìàÿ âî âíè­ìà­íèå ãàð­ìî­íè­÷å­ñêóþ çàêî­íî­ìåð­íîñòü, êîòî­ðàÿ òðå­áó­åò, ÷òîáû ïðè­ðî­äà âåùåé íå ïðî­òè­âî­ðå­÷è­ëà ñàìà ñåáå, ìû äîëæ­íû äîáà­âèòü ê ýòî­ìó èçìå­ðå­íèþ åùå 12 òûñÿ÷ ñòà­äè­åâ, îòêóäà ïîëó­÷à­åò­ñÿ, ÷òî Çåì­ëÿ ñîñòàâ­ëÿ­åò 196 ÷àñòü âñå­ãî êîñ­ìî­ñà.
  • 109. [248] alia Dio­ny­so­do­ro fi­des. ne­que enim subtra­ham exemplum va­ni­ta­tis Grae­cae ma­xi­mum. Me­lius hic fuit, geo­met­ri­cae scien­tia no­bi­lis; se­nec­ta diem obiit in pat­ria. fu­nus du­xe­re ei pro­pin­quae, ad quas per­ti­ne­bat he­re­di­tas. hae cum se­cu­tis die­bus ius­ta pe­ra­ge­rent, in­ve­nis­se di­cun­tur in se­pulchro epis­tu­lam Dio­ny­so­do­ri no­mi­ne ad su­pe­ros scrip­tam: per­ve­nis­se eum a se­pulchro ad in­fi­mam ter­ram; es­se eo sta­dio­rum XLII. nec de­fue­re geo­met­rae qui in­terpre­ta­ren­tur, sig­ni­fi­ca­re epis­tu­lam a me­dio ter­ra­rum or­be mis­sam, quod deor­sum ab sum­mo lon­gis­si­mum es­set spa­tium et idem pi­lae me­dium. ex quo con­se­cu­ta con­pu­ta­tio est, ut cir­cui­tum es­se CCLII sta­dio­rum pro­nun­tia­rent. (113) Har­mo­ni­ca ra­tio, quae co­git re­rum na­tu­ram si­bi ip­sam congrue­re, ad­dit huic men­su­rae sta­dio­rum XII ter­ram­que XCVI par­tem to­tius mun­di fa­cit.
ÈÑÒÎÐÈß ÄÐÅÂÍÅÃÎ ÐÈÌÀ
1260010317 1260010308 1260010310 1327003000 1327003001 1327003002