19. (23) 129 Ãèñòðèÿ âûñòóïàåò, îáðàçóÿ ïîëóîñòðîâ. Øèðèíà åå, êàê ñîîáùàþò íåêîòîðûå [èñòî÷íèêè], 40 ìèëü, îêðóæíîñòü — 125 ìèëü. Òàêîâû æå [ðàçìåðû] ñîñåäíåé Ëèáóðíèè [âìåñòå ñ] çàëèâîì Ôëàíàòèê. Ïî äðóãèì [èñòî÷íèêàì, íå 125, à] 225 ìèëü. Íåêîòîðûå [àâòîðû óêàçûâàþò äëÿ îäíîé] Ëèáóðíèè 180 ìèëü. Åùå íåêîòîðûå ñìåùàþò ê Ôëàíàòèêó Èàïèäèþ, ëåæàùóþ ñçàäè Èñòðèè [è èìåþùóþ â îêðóæíîñòè] 130 ìèëü, òîãäà íà Ëèáóðíèþ ïðèõîäèòñÿ 150 ìèëü. Òóäèòàí, ïîêîðèâøèé èñòðîâ, íà ñâîåé ñòàòóå òàì âåëåë âûðåçàòü: «[Çàâîåâàë çåìëè] îò Àêâèëåè äî ðåêè Òèòèÿ — äâå òûñÿ÷è ñòàäèåâ »148. Ãîðîäà Ãèñòðèè ñ ðèìñêèì ãðàæäàíñòâîì [ñëåäóþùèå]: Ýãèäà, Ïàðåíòèé; êîãäà-òî îñíîâàííàÿ êîëõàìè êîëîíèÿ Ïîëà, íûíå Ïèåòàñ-Þëèÿ, îòñòîèò îò Òåðãåñòû íà 105 ìèëü. Ñðàçó çà íåé ãîðîä Íåñàêòèé è ðåêà Àðñèÿ, íûíå ãðàíèöà Èòàëèè. Ïðÿìîå ðàññòîÿíèå îò Àíêîíû äî Ïîëû 120 ìèëü.
130  îòäàëåííîé îò ìîðÿ ÷àñòè äåñÿòîé [îáëàñòè] êîëîíèè: Êðåìîíà, Áðèêñèÿ íà çåìëå êåíîìàíîâ, Àòåñòå íà çåìëå âåíåòîâ. Ãîðîäà: Àêåë, Ïàòàâèé [Ïàäóÿ], Îïèòåðãèé, Âåëþí, Âèêåòèÿ [Âè÷åíöà], Ìàíòóÿ Ýòðóññêàÿ — åäèíñòâåííûé îñòàâøèéñÿ çà Ïî [ýòðóññêèé ãîðîä]. Ñîãëàñíî Êàòîíó, âåíåòû ïðîèçîøëè îò òðîÿíöåâ, à êåíîìàíû êîãäà-òî îáèòàëè áëèç Ìàññèëèè íà çåìëå âîëüêîâ. Ôåëüòà, Òðèäåíò, Áåðóà — ãîðîäà ðåòîâ, Âåðîíà — ðåòîâ è ýóãàíååâ; þëèåíñû — [æèòåëè Þëèè, ãîðîäà] êàðíîâ. Íàêîíåö, [òàêèå ïëåìåíà è èõ ñåëåíèÿ, î êîòîðûõ] ïîäðîáíåå ãîâîðèòü íå ïðèõîäèòñÿ: Àëþòðà, Àññåðèÿ; äâà ïëåìåíè, æèâóùèå âî Ôëàìîíèè: âàíèåíñû è òàê íàçûâàåìûå êóðèêè; æèòåëè Ôîðîþëèè, èìåíóåìîé Òðàíñïàäàíñêîé [ «Çà ðåêîé Ïàä »]; ôîðåòàíû, íåäèíàòû, êóàðêóýíû, òàðâèñàíû, òîãèåíñû, âàðâàðû (Varvari).
131  ýòèõ ìåñòàõ íà ïîáåðåæüå ïîãèáëè [ãîðîäà]: Èðìåíå, Ïåëëàîí, Ïàëüñèêèé; âåíåòñêèå — Àòèíà è Êåëèíà; êàðíñêèå — Ñåãåñòà è Îêðà; [ãîðîä] òàóðèñêîâ Íîðåéÿ. Ë. Ïèñîí óòâåðæäàåò, ÷òî çà 12 ìèëü îò Àêâèëåè Ì. Êëàóäèé Ìàðöåëë ðàçðóøèë [íåêèé] ãîðîä, ïðè÷åì ïðîòèâ âîëè ñåíàòà.  ýòîé îáëàñòè åñòü, êðîìå òîãî, 11 çíàìåíèòûõ îçåð è [ìíîãî] ðåê, âûòåêàþùèõ èç íèõ èëè òàêèõ, êîòîðûå â íèõ âïàäàþò, ïîïîëíÿþòñÿ [èõ âîäîé] è ñíîâà èç íèõ âûòåêàþò. Íàïðèìåð, Àääóà-Ëàðèñ, Òèêèí-Âåðáàíí, Ìèíêèé-Áåíàê, Îëëèé-Ñåáèíí, Ëàìáð-Ýóïèë. [Âîäà] èõ âñåõ ïîïàäàåò â Ïî.
132 Äëèíà Àëüï îò Àäðèàòè÷åñêîãî ìîðÿ äî Ñðåäèçåìíîãî 149 (a supero mari ad inferum) ñîñòàâëÿåò 1000 ìèëü. Òàê îöåíèâàåò Êåëèé, à Òèìàãåí äàåò íà 25 ìèëü ìåíüøå. Èõ øèðèíó Êîðíåëèé Íåïîò îïðåäåëÿåò â 100 ìèëü, Òèò Ëèâèé — â 3000 ñòàäèåâ: îíè [èçìåðÿëè] â ðàçíûõ ìåñòàõ. Íà ñàìîì äåëå â íåêîòîðûõ ìåñòàõ Àëüïû òàì, ãäå îíè îòäåëÿþò Ãåðìàíèþ îò Èòàëèè, øèðå ñòà ìèëü, à â îñòàëüíîé ñâîåé ÷àñòè îíè êàê áû íåêîåé ïðåäóñìîòðèòåëüíîñòüþ ïðèðîäû (veluti naturae providentia) óçêèå è íå äîõîäÿò äàæå äî 70 ìèëü. Øèðèíà Èòàëèè ïî ëèíèè èõ ïîäíîæèÿ îò [ðåêè] Âàð ÷åðåç Âàäà-Ñàáàòèÿ, Òàóðèíñêîå [óùåëüå], Êîìóì, Áðèêñèþ, Âåðîíó, Âèêåòèþ, Îïèòåðãèé, Àêâèëåþ, Òåðãåñòó, Ïîëó íà Àðñèþ ñîñòàâëÿåò äî (colligit) 745 ìèëü.
|
19. (23) [129] Histria ut paeninsula excurrit. latitudinem eius XL, circuitum CXXV prodidere quidam, item adhaerentis Liburniae et Flanatici sinus, alii CCXXV, alii Liburniae CLXXX. nonnulli in Flanaticum sinum Iapudiam promovere a tergo Histriae CXXX, dein Liburniam CL fecere. Tuditanus, qui domuit Histros, in statua sua ibi inscripsit: AB AQVILEIA AD TITIVM FLVMEN STADIA MM. oppida Histriae civium Romanorum Agida, Parentium, colonia Pola, quae nunc Pietas Iulia, quondam a Colchis condita; abest a Tergeste CV. mox oppidum Nesactium et — nunc finis Italiae — fluvius Arsia. ad Polam ab Ancona traiectus CXX p. est.
[130] In mediterraneo regionis decimae coloniae Cremona, Brixia Cenomanorum agro, Venetorum autem Ateste et oppida Acelum, Patavium, Opitergium, Belunum, Vicetia. Mantua Tuscorum trans Padum sola reliqua. Venetos Troiana stirpe ortos auctor est Cato, Cenomanos iuxta Massiliam habitasse in Volcis. Feltrini et Tridentini et Beruenses Raetica oppida, Raetorum et Euganeorum Verona, Iulienses Carnorum. dein, quos scrupulosius dicere non attineat, Alutrenses, Asseriates, Flamonienses Vanienses et alii cognomine Carici, Foroiulienses cognomine Transpadani, Foretani, Nedinates, Quarqueni, Tarvisani, Togienses, Varvari.
[131] in hoc situ interiere per oram Irmene, Pellaon, Palsicium, ex Venetis Atina et Caelina, Carnis Segesta et Ocra, Tauriscis Noreia. et ab Aquileia ad XII lapidem deletum oppidum etiam invito senatu a M. Claudio Marcello L. Piso auctor est. In hac regione et undecuma lacus incluti sunt amnesque eorum partus aut alumni, si modo acceptos reddunt, ut Adduam Larius, Ticinum Verbannus, Mincium Benacus, Ollium Sebinnus, Lambrum Eupilis, omnes incolas Padi.
[132] Alpis in longitudinem |X| p. patere a Supero mari ad Inferum Caelius tradit, Timagenes XXV p. deductis, in latitudinem autem Cornelius Nepos C, T. Livius III stadiorum, uterque diversis in locis. namque et centum milia excedunt aliquando, ubi Germaniam ab Italia summovent, nec LXX inplent reliqua sui parte graciles, veluti naturae providentia. latitudo Italiae subter radices earum a Varo per Vada Sabatia, Taurinos, Comum, Brixiam, Veronam, Vicetiam, Opitergium, Aquileiam, Tergeste, Polam, Arsiam DCCXLV p. colligit.
|