27. ( 41) 97 Ïîäîáíûå ïðèåìû áûëè çàìå÷åíû è ó îáèòàþùåé â ýòîé ñòðàíå — Åãèïòå — ïòèöû ïî íàçâàíèþ èáèñ, êîòîðàÿ ïðè ïîìîùè ñâîåãî êðèâîãî êëþâà ïðîìûâàåò æåëóäîê, îñâîáîæäàÿ åãî îò îñòàòêîâ ïèùè ÷åðåç ìåñòî, íàèáîëåå ïîäõîäÿùåå äëÿ ïðîâåäåíèÿ ýòîé îïåðàöèè. Îäíàêî íå òîëüêî ýòà ïòèöà, íî è ìíîãèå äðóãèå æèâîòíûå çíàþò òî, ÷òî ñëåäóåò ïåðåíÿòü è ÷åëîâåêó. Òî, ÷òî òðàâà ÿñåíåö ïîìîãàåò èçâëåêàòü ñòðåëû, ïîêàçàëè ðàíåííûå èìè îëåíè: îíè èñòîðãàëè ñòðåëû èç ñâîåãî òåëà, ïîåäàÿ ýòó òðàâó. Òå æå ñàìûå îëåíè, áóäó÷è óêóøåíû ôàëàíãîé, îäíèì èç âèäîâ ïàóêîâ, èëè êàêèì-íèáóäü ïîäîáíûì íàñåêîìûì, âûëå÷èâàþòñÿ, ïîåäàÿ ðàêîâ. Åñòü òàêæå ñïåöèàëüíàÿ òðàâà, ïîìîãàþùàÿ îò çìåèíûõ óêóñîâ; ñ åå ïîìîùüþ ÿùåðèöû èçëå÷èâàþòñÿ âñÿêèé ðàç, êàê áûâàþò ðàíåíû âî âðåìÿ ñðàæåíèÿ ñî çìåÿìè.
98 Ëàñòî÷êè ïîêàçàëè, ÷òî äëÿ çðåíèÿ íàèáîëåå ïîëåçåí ÷èñòîòåë, êîòîðûì îíè ëå÷àò âîñïàëåíèå ãëàç ó ñâîèõ äåòåíûøåé. ×åðåïàõà âîññòàíàâëèâàåò ñâîè ñèëû ïîñëå çìåèíûõ óêóñîâ, ïîåäàÿ ÷àáåðíèê, íàçûâàåìûé «êîðîâüåé òðàâîé »; ëàñêà, çàâåðøèâ ñõâàòêó ñ ìûøüþ âî âðåìÿ îõîòû, ëå÷èòñÿ ðóòîé. Àèñò èçëå÷èâàåòñÿ îò áîëåçíåé îðèãàíîì, à êàáàíû — ïëþùîì è äèåòîé, ñîñòîÿùåé, â îñíîâíîì, èç âûáðîøåííûõ íà ìîðñêîé áåðåã êðàáîâ.
99 Çìåÿ, êîòîðàÿ, ãîòîâÿñü ê çèìíåé ñïÿ÷êå, ïîêðûâàåòñÿ áîëåå ãðóáîé êîæåé, ñáðàñûâàåò ýòó ïîìåõó äëÿ äâèæåíèÿ ñ ïîìîùüþ óêðîïíîãî ñîêà è âñòðå÷àåò âåñíó â íîâîé ãëÿíöåâèòîé øêóðêå. Ëèíÿòü çìåÿ íà÷èíàåò ñ ãîëîâû, âûâîðà÷èâàÿ êîæó íàèçíàíêó, è ïðîäîëæàåòñÿ ýòîò ïðîöåññ íå ìåíåå ñóòîê. Ïîñêîëüêó çðåíèå çìåè ïðèòóïëÿåòñÿ îò çèìíåé ñïÿ÷êè, îíà ñìàçûâàåò è âûëå÷èâàåò ãëàçà, íàòèðàÿñü óêðîïîì, à åñëè êîæà âîêðóã ãëàç îðîãîâåëà, òðåòñÿ î êîëþ÷êè ìîææåâåëüíèêà. Çìåè èç ãðóïïû êðóïíûõ íåÿäîâèòûõ 148 ïîäàâëÿþò ñâîþ âåñåííþþ òîøíîòó ñîêîì äèêîãî ëàòóêà.
100 Âàðâàðû ëîâÿò ïàíòåð ïðè ïîìîùè êóñêîâ ìÿñà, íàòåðòûõ àêîíèòîì (âîë÷üåé òðàâîé): îò ýòîãî ãîðëî æèâîòíûõ òîò÷àñ ïðîíçàåò áîëü, âñëåäñòâèå ÷åãî íåêîòîðûå ëþäè íàçûâàþò ýòîò ÿä «ëåîïàðäîäóøèòåëåì »149. Îäíàêî ïàíòåðà èçëå÷èâàåò ñåáÿ ïðè ïîìîùè ÷åëîâå÷åñêèõ ýêñêðåìåíòîâ, è âîîáùå íàñòîëüêî æàäíà äî íèõ, ÷òî ïàñòóõè íàìåðåííî êëàäóò èõ â ñîñóä è ïîäâåøèâàþò åãî òàêèì îáðàçîì, ÷òîáû æèâîòíîå íå ìîãëî äîñòàòü åãî â ïðûæêå, íî, ñòàðàÿñü äî íåãî äîòÿíóòüñÿ, òåðÿëî ñèëû è â êîíöå êîíöîâ óìèðàëî îò èçíåìîæåíèÿ. Âîîáùå æå ïàíòåðà íàñòîëüêî æèçíåñòîéêà, ÷òî ìîæåò äîëãî ñðàæàòüñÿ äàæå ñ âûðâàííûìè âíóòðåííîñòÿìè.
101 Åñëè ñëîí ñúåñò õàìåëåîíà, ïî öâåòó íåîòëè÷èìîãî îò ëèñòâû, òî â êà÷åñòâå ïðîòèâîÿäèÿ ñïåøèò ïîåñòü äèêèõ ìàñëèí. Ìåäâåäè, ñúåâøèå ïëîäû ìàíäðàãîðû, ñëèçûâàþò ìóðàâüåâ. Îëåíü â êà÷åñòâå ïðîòèâîÿäèÿ îòðàâëåííîé ïèùå ïèòàåòñÿ àðòèøîêàìè. Äèêèå ãîëóáè, ãàëêè, ÷åðíûå äðîçäû è êóðîïàòêè èçëå÷èâàþò ñâîå åæåãîäíîå îòâðàùåíèå ê ïèùå ëèñòüÿìè ëàâðà; ãîëóáè, ãîðëèöû è äîìàøíÿÿ ïòèöà — òðàâîé, êîòîðàÿ íàçûâàåòñÿ «õåëêñèí »; óòêè, ãóñè è äðóãèå âîäîïëàâàþùèå ïòèöû — çâåçäÿíêîé 150, à æóðàâëè è ïîäîáíûå èì — áîëîòíûì êàìûøîì. Âîðîí, óáèâ õàìåëåîíà, êîòîðûé îïàñåí äàæå äëÿ ñâîåãî ïîáåäèòåëÿ, óíè÷òîæàåò âðåäîíîñíóþ èíôåêöèþ ïðè ïîìîùè ëàâðîâûõ ëèñòüåâ.
|
27. (41) [97] Simile quiddam et volucris in eadem Aegypto monstravit, quae vocatur ibis, rostri aduncitate per eam partem se perluens, qua reddi ciborum onera maxime salubre est. nec haec sola: multis animalibus reperta sunt usui futura et homini. dictamnum herbam extrahendis sagittis cervi monstravere percussi eo telo pastuque herbae eius eiecto; iidem percussi a phalangio, quod est aranei genus, aut aliquo simili cancros edendo sibi medentur. est et ad serpentium ictus praecipua qua se lacerti, quotiens cum his conseruere pugnam, vulnerati refovent.
[98] chelidoniam visui saluberrimam hirundines monstravere vexatis pullorum oculis illa medentes. testudo cunilae, quam bubulam vocant, pastu vires contra serpentes refovet, mustella ruta in murium venatu cum iis dimicatione conserta. ciconia origano, hedera apri in morbis sibi medentur et cancros vescendo maxime mari eiectos.
[99] anguis, hiberno situ membrana corporis obducta, feniculi suco inpedimentum illud exuit nitidusque vernat. exuit autem a capite primum nec celerius quam uno die et nocte, replicans, ut extra fiat membranae quod fuerit intus. idem hiberna latebra visu obscurato maratho herbae se adfricans oculos inunguit ac refovet; si vero squamae obtorpuere, spinis iuniperi se scabit. draco vernam nausiam silvestris lactucae suco restinguit.
[100] pantheras per fricatas carnes aconito barbari venantur. occupat ilico fauces earum angor, quare pardalianches id venenum appellavere quidam; at fera contra hoc excrementis hominis sibi medetur, et alias tam avida eorum, ut a pastoribus ex industria in aliquo vase suspensa altius, quam ut queat saltu attingere, iaculando se appetendoque deficiat et postremo expiret, alioqui vivacitatis adeo lentae, ut eiectis interaneis diu pugnet.
[101] elephans, chamaeleone concolori frondi devorato, occurrit oleastro huic veneno suo. ursi cum mandragorae mala gustavere, formicas lambunt. cervus herba cinare venenatis pabulis resistit. palumbes, graculi, merulae, perdices lauri folio annuum fastidium purgant, columbae, turtures et gallinacei herba quae vocatur helxine, anates, anseres ceteraeque aquaticae herba siderite, grues et similes iunco palustri. corvus occiso chamaeleone, qui etiam victori suo nocet, lauro infestum virus extinguit.
|