Ïåðåâîä Ã. ×. Ãóñåéíîâà. Êîììåíòàðèé Í. Å. Áîäàíñêîé.
Ðåä. ïåðåâîäîâ Ì. Ë. Ãàñïàðîâ è Ã. Ñ. Êíàáå. Ðåä. êîììåíòàðèåâ Â. Ì. Ñìèðèí. Îòâ. ðåä. Å. Ñ. Ãîëóáöîâà.
Ëàò. òåêñò: Loeb Classical Library, B. O. Foster, 1922. ÑÊÐÛÒÜ ËÀÒÈÍÑÊÈÉ ÒÅÊÑÒ
32. (1) Ýòîò ãîä ïðîøåë áåç âîéí, à ñëåäóþùèé [453 ã.], êîãäà êîíñóëàìè ñòàëè Ïóáëèé Êóðèàöèé è Ñåêñò Êâèíêòèëèé, ïðîøåë áû åùå ñïîêîéíåå, èáî òðèáóíû, îæèäàÿ âîçâðàùåíèÿ èç Àôèí îòïðàâëåííîãî çà ÷óæåçåìíûìè çàêîíàìè ïîñîëüñòâà, ãîëîñà íå ïîäíèìàëè, (2) åñëè áû âäðóã íå îáðóøèëèñü ñðàçó äâà íåñ÷àñòüÿ — ãîëîä è ìîð, áåäà äëÿ ÷åëîâåêà, ïàãóáà äëÿ ñêîòà.  çàïóñòåíèè ëåæàëè ïîëÿ, âñå íîâûå ñìåðòè îïóñòîøàëè Ãîðîä, ìíîãèå ñëàâíûå ñåìåéñòâà ïðåäàâàëèñü ñêîðáè. (3) Óìåðëè ôëàìèí Êâèðèíà Ñåðâèé Êîðíåëèé, àâãóð Ãàé Ãîðàöèé Ïóëüâèëë (íà åãî ìåñòî àâãóðû ñ òåì áîëüøåé îõîòîþ èçáðàëè Ãàÿ Âåòóðèÿ, ÷òî òîò áûë îñóæäåí ïëåáåÿìè). (4) Óìåðëè êîíñóë Êâèíêòèëèé è ÷åòûðå íàðîäíûõ òðèáóíà. Îñêâåðíåííûé ñòîëüêèìè ñìåðòÿìè, ýòîò ãîä, îäíàêî, îáîøåëñÿ áåç âîéíû. (5) Ïîòîì êîíñóëàìè ñòàëè Ãàé Ìåíåíèé è Ïóáëèé Ñåñòèé Êàïèòîëèí. Âîéíû íå áûëî è â ýòîì [452 ã.] ãîäó, íî çàòî íà÷àëèñü âîëíåíèÿ â Ðèìå. (6) Ïîñëû óæå âîçâðàòèëèñü ñ àòòè÷åñêèìè çàêîíàìè. Òåì íàñòîé÷èâåé òðåáîâàëè òðèáóíû ïðèñòóïèòü ê ñîñòàâëåíèþ çàêîíîâ. Ðåøåíî áûëî óïðàçäíèòü â ýòîì ãîäó âñå äðóãèå äîëæíîñòè è èçáðàòü òîëüêî äåöåìâèðîâ, ÷üè äåéñòâèÿ íå ïîäëåæàëè áû îáæàëîâàíèþ. (7) Íåêîòîðîå âðåìÿ øåë ñïîð î òîì, äîïóñêàòü ëè â ÷èñëî èõ ïëåáååâ, íî òå íàêîíåö óñòóïèëè ïàòðèöèÿì, ëèøü áû òîëüêî íå áûë îòìåíåí çàêîí Èöèëèÿ îá Àâåíòèíñêîì õîëìå è âñå ïðî÷èå íåðóøèìûå çàêîíû64. |
32. Ab externis bellis quietus annus fuit, quietior insequens P. Curiatio et Sex. Quinctilio consulibus perpetuo silentio tribunorum, quod primo legatorum qui Athenas ierant legumque peregrinarum exspectatio praebuit, [2] dein duo simul mala ingentia exorta, fames pestilentiaque, foeda homini, foeda pecori. vastati agri sunt, urbs adsiduis exhausta funeribus; multae et clarae lugubres domus. [3] flamen Quirinalis Ser. Cornelius mortuus, augur C. Horatius Pulvillus; in cuius locum C. Veturium eo cupidius quia damnatus a plebe erat, augures legere. [4] mortuus consul Quinctilius, quattuor tribuni plebi. multiplici clade foedatus annus; ab hoste otium fuit. [5] inde consules C. Menenius P. Sestius Capitolinus. neque eo anno quicquam belli externi fuit: domi motus orti. [6] iam redierant legati cum Atticis legibus. eo intentius instabant tribuni ut tandem scribendarum legum initium fieret. placet creari decemviros sine provocatione, et ne quis eo anno alius magistratus esset. [7] admiscerenturne plebeii, controversia aliquamdiu fuit; postremo concessum patribus, modo ne lex Icilia de Aventino aliaeque sacratae leges abrogarentur. |