Èñòîðèÿ Ðèìà îò îñíîâàíèÿ ãîðîäà

Êíèãà III, ãë. 34

Òèò Ëèâèé. Èñòîðèÿ Ðèìà îò îñíîâàíèÿ ãîðîäà. Òîì I. Èçä-âî «Íàóêà» Ì., 1989.
Ïåðåâîä Ã. ×. Ãóñåéíîâà. Êîììåíòàðèé Í. Å. Áîäàíñêîé.
Ðåä. ïåðåâîäîâ Ì. Ë. Ãàñïàðîâ è Ã. Ñ. Êíàáå. Ðåä. êîììåíòàðèåâ Â. Ì. Ñìèðèí. Îòâ. ðåä. Å. Ñ. Ãîëóáöîâà.
Ëàò. òåêñò: Loeb Classical Library, B. O. Foster, 1922.
ÑÊÐÛÒÜ ËÀÒÈÍÑÊÈÉ ÒÅÊÑÒ
1 2 3 4 5 6 7 8

34. (1) Âûíî­ñÿ âñåì — è ëó÷­øèì è õóä­øèì — ðåøè­òåëü­íûå è íåïðå­ëîæ­íûå, êàê ó îðà­êó­ëà, ïðè­ãî­âî­ðû, äåöåì­âè­ðû îäíî­âðå­ìåí­íî òðóäè­ëèñü íàä ñîñòàâ­ëå­íè­åì çàêî­íîâ, è, âûñòà­âèâ, â îòâåò íà îæè­äà­íèÿ íàðî­äà, äåñÿòü òàá­ëèö, îíè ïðè­çâà­ëè ëþäåé ïðèé­òè íà ñîáðà­íèå (2) è ïðî­÷è­òàòü çàêî­íû, ïðåä­ëà­ãàå­ìûå ðàäè áëà­ãî­äåí­ñò­âèÿ Ðèìà, ñîá­ñò­âåí­íî­ãî èõ áëà­ãî­ïî­ëó­÷èÿ è ñ÷à­ñòüÿ èõ äåòåé. (3) Îíè ñêà­çà­ëè, ÷òî óðàâ­íÿ­ëè â ïðà­âàõ âñåõ — è ëó÷­øèõ è õóä­øèõ, íî ïðåä­ó­ñìîò­ðå­ëè ëèøü òî, ÷òî ïîç­âî­ëÿ­ëè ñïî­ñîá­íî­ñòè äåñÿ­òè ÷åëî­âåê, à âåäü ìíî­ãèå ëþäè ñîîá­ùà ìîãóò ñäå­ëàòü áîëü­øå. (4) Ïóñòü, ìîë, êàæ­äûé ñàì îáäó­ìà­åò êàæ­äóþ ñòà­òüþ, ïîòîì âìå­ñòå îáñóäÿò è, íàêî­íåö, ñâå­äóò âîåäè­íî, ÷åãî â êàêîé ñòà­òüå ñ.145 ñ èçáûò­êîì, à ÷åãî íåäî­ñòà­åò. (5) Òîãäà ó ðèì­ñêî­ãî íàðî­äà áóäóò çàêî­íû, ïðè­íÿ­òûå ñ îáùå­ãî ñîãëà­ñèÿ, à íå îäîá­ðåí­íûå ïî ïðè­êà­çó. (6) Êîãäà â ñîîò­âåò­ñò­âèè ñ çàìå­÷à­íè­ÿ­ìè, âûñêà­çàí­íû­ìè ïî êàæ­äîé ãëà­âå, ñâîä çàêî­íîâ ñòàë êàçàòü­ñÿ âïîëíå âûïðàâ­ëåí­íûì, çàêî­íû äåñÿ­òè òàá­ëèö, êîòî­ðûå è ñåãî­äíÿ, íåñìîò­ðÿ íà öåëóþ ãîðó íàãðî­ìîæ­äåí­íûõ äðóã íà äðó­ãà çàêî­íîâ, îñòà­þò­ñÿ èñòî­êîì âñå­ãî ãîñóäàð­ñò­âåí­íî­ãî è ãðàæ­äàí­ñêî­ãî ïðà­âà66, ïåðå­äà­ëè äëÿ ãîëî­ñî­âà­íèÿ ïî öåí­òó­ðè­ÿì. (7) Íî ïîòîì ïîøëè òîë­êè, ÷òî íåäî­ñòà­åò åùå äâóõ òàá­ëèö, äîáà­âèâ êîòî­ðûå ìîæ­íî áûëî áû ñ÷è­òàòü íàñòî­ÿ­ùèé ñâîä ðèì­ñêî­ãî ïðà­âà çàâåð­øåí­íûì. Ýòî îæè­äà­íèå è ïðè­áëè­æàþ­ùèé­ñÿ äåíü âûáî­ðîâ ïîáóäè­ëè ê íîâî­ìó èçáðà­íèþ äåöåì­âè­ðîâ. (8) Âåäü ïëå­áåè, êîòî­ðûì èìÿ êîí­ñó­ëîâ áûëî òàê æå íåíà­âèñò­íî, êàê è öàð­ñêîå, íå íóæ­äà­ëèñü è â ïîìî­ùè òðè­áó­íîâ, êîëü ñêî­ðî äåöåì­âè­ðû â îòâåò íà æàëî­áû ïî î÷å­ðåäè óñòó­ïà­ëè äðóã äðó­ãó.

34. cum promptum hoc ius ve­lut ex ora­cu­lo in­cor­rup­tum pa­ri­ter ab iis sum­mi in­fi­mi­que fer­rent, tum le­gi­bus con­den­dis ope­ra da­ba­tur; in­gen­ti­que ho­mi­num exspec­ta­tio­ne pro­po­si­tis de­cem ta­bu­lis po­pu­lum ad con­tio­nem ad­vo­ca­ve­runt, [2] et quod bo­num, faus­tum fe­lix­que rei pub­li­cae ip­sis li­be­ris­que eorum es­set, ire et le­ge­re le­ges pro­po­si­tas ius­se­re. [3] se, quan­tum de­cem ho­mi­num in­ge­niis pro­vi­de­ri po­tue­rit, om­ni­bus, sum­mis in­fi­mis­que, iura aequas­se; plus pol­le­re mul­to­rum in­ge­nia con­si­lia­que. [4] ver­sa­rent in ani­mis se­cum unam­quam­que rem, agi­ta­rent dein­de ser­mo­ni­bus, at­que in me­dium quid in qua­que re plus mi­nus­ve es­set con­fer­rent. [5] eas le­ges ha­bi­tu­rum po­pu­lum Ro­ma­num quas con­sen­sus om­nium non ius­sis­se la­tas ma­gis quam tu­lis­se vi­de­ri pos­set. [6] cum ad ru­mo­res ho­mi­num de uno­quo­que le­gum ca­pi­te edi­tos sa­tis cor­rec­tae vi­de­ren­tur, cen­tu­ria­tis co­mi­tiis de­cem ta­bu­la­rum le­ges per­la­tae sunt, qui nunc quo­que, in hoc im­men­so alia­rum su­per alias acer­va­ta­rum le­gum cu­mu­lo, fons om­nis pub­li­ci pri­va­ti­que est iuris. [7] vol­ga­tur dein­de ru­mor duas dees­se ta­bu­las qui­bus adiec­tis ab­sol­vi pos­se ve­lut cor­pus om­nis Ro­ma­ni iuris. ea exspec­ta­tio, cum dies co­mi­tio­rum adpro­pin­qua­ret, de­si­de­rium de­cem­vi­ros ite­rum crean­di fe­cit. [8] iam plebs, prae­ter­quam quod con­su­lum no­men haud se­cus quam re­gum pe­ro­sa erat, ne tri­bu­ni­cium qui­dem auxi­lium ce­den­ti­bus in vi­cem ap­pel­la­tio­ne de­cem­vi­ris quae­re­bat.

ÏÐÈÌÅ×ÀÍÈß


  • 66Òàê æå îöå­íè­âàë Çàêî­íû XII òàá­ëèö è Öèöå­ðîí (Îá îðà­òî­ðå, I, 193—195).
  • ÈÑÒÎÐÈß ÄÐÅÂÍÅÃÎ ÐÈÌÀ
    1327007031 1327008013 1327009001 1364000335 1364000336 1364000337