Èñòîðèÿ Ðèìà îò îñíîâàíèÿ ãîðîäà

Êíèãà XXIV, ãë. 2

Òèò Ëèâèé. Èñòîðèÿ Ðèìà îò îñíîâàíèÿ ãîðîäà. Òîì II. Èçä-âî «Íàóêà» Ì., 1991.
Ïåðåâîä Ì. Å. Ñåðãååíêî.
Êîììåíòàðèé ñîñòàâëåí Â. Ì. Ñìèðèíûì è Ã. Ï. ×èñòÿêîâûì.
Ðåä. ïåðåâîäà è êîììåíòàðèåâ Â. Ì. Ñìèðèí. Îòâ. ðåä. Å. Ñ. Ãîëóáöîâà.
Ëàò. òåêñò: Loeb Classical Library, F. G. Moore, 1940/1984.
ÑÊÐÛÒÜ ËÀÒÈÍÑÊÈÉ ÒÅÊÑÒ
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11

2. (1) Êàð­ôà­ãå­íÿíå íå òðî­íó­ëè íè Ðåãèé, íè Ëîê­ðû è îòïëû­ëè ïîä ðîïîò áðóò­òèé­öåâ, äàâ­íî íàçíà­÷àâ­øèõ ýòè ãîðî­äà ñåáå íà ðàç­ãðàá­ëå­íèå. (2) Íè ó êîãî íå ñïðà­øè­âà­ÿñü, îíè íàáðà­ëè è âîîðó­æè­ëè ïÿò­íà­äöàòü òûñÿ÷ ìîëî­äå­æè è îòïðà­âè­ëèñü îñà­æäàòü Êðîòîí, ãîðîä ãðå­÷å­ñêèé è ïðè­ìîð­ñêèé; (3) îíè ðàñ­ñ÷è­òû­âà­ëè, ÷òî ñèëû èõ çíà­÷è­òåëü­íî óâå­ëè­÷àò­ñÿ, åñëè èì óäàñò­ñÿ çàõâà­òèòü ãîðîä, õîðî­øî óêðåï­ëåí­íûé, ñ ãàâà­íüþ. (4) Òðå­âî­æè­ëî èõ, ÷òî îíè íå ñìå­þò íå ïîçâàòü íà ïîìîùü ñåáå êàð­ôà­ãå­íÿí, ÷òîáû íå ïîêà­çàòü­ñÿ ïëî­õè­ìè ñîþç­íè­êà­ìè. Åñëè æå êàð­ôà­ãå­íÿíå îïÿòü îêà­æóò­ñÿ ñêî­ðåé ìèðîòâîð­öà­ìè, ÷åì ïîìîù­íè­êà­ìè â âîéíå, òî íå áåñ­ïî­ëåç­íîé ëè áóäåò èõ, áðóò­òèé­öåâ, áîðü­áà çà ñâî­áî­äó Êðîòî­íà, êàê ðàíü­øå — çà ñâî­áî­äó Ëîêð. (5) Ñî÷ëè çà ëó÷­øåå îòïðà­âèòü ïîñëîâ ê Ãàí­íè­áà­ëó è çàðó­÷èòü­ñÿ åãî ñîãëà­ñè­åì: ïóñòü âçÿ­òûé Êðîòîí ïðè­íàä­ëå­æèò áðóò­òèé­öàì. (6) Ãàí­íè­áàë îòâå­òèë, ÷òî ñîâå­ùàòü­ñÿ îá ýòîì íàäî íà ìåñòå äåé­ñò­âèÿ, è îòî­ñëàë ïîñëîâ ê Ãàí­íî­íó; Ãàí­íîí ðåøè­òåëü­íî­ãî îòâå­òà íå äàë. (7) Îí íå õîòåë, ÷òîáû çíà­ìå­íè­òûé è áîãà­òûé ãîðîä áûë ðàç­ãðàá­ëåí, è íàäå­ÿë­ñÿ, ÷òî â ñëó­÷àå åñëè áðóò­òèé­öû îñà­äÿò åãî, à êàð­ôà­ãå­íÿíå ïîêà­æóò, ÷òî íå îäîá­ðÿ­þò ýòîé îñà­äû è íå ïîìî­ãà­þò åé, òî òåì ñêî­ðåå êðîòîí­öû îòïà­äóò ê íèì. (8) Êðîòîí­öû ñòðî­è­ëè ïëà­íû ðàç­íûå è ðàç­íî­ãî õîòå­ëè; ãîðî­äà Èòà­ëèè ñëîâ­íî ïîñòèã­ëà îäíà áîëåçíü: ðàç­íî­ãëà­ñèå ìåæ­äó ÷åð­íüþ è çíà­òüþ3 — ñåíàò áëà­ãî­âî­ëèë ê ðèì­ëÿ­íàì, ïðî­ñòîé íàðîä òÿíó­ëî ê êàð­ôà­ãå­íÿ­íàì. (9) Îá ýòîì ðàç­íî­ãëà­ñèè ñîîá­ùèë áðóò­òèé­öàì ïåðå­áåæ­÷èê èç ãîðî­äà. Îí ãîâî­ðèë, ÷òî ãëà­âàðü ÷åð­íè Àðè­ñòî­ìàõ ñîâå­òó­åò ñäàòü ãîðîä; ÷òî â áîëü­øîì, øèðî­êî ðàñ­êè­íóâ­øåì­ñÿ ãîðî­äå ñåíà­òîð­ñêèå êàðà­ó­ëû ðàñ­ñòàâ­ëå­íû ðåä­êî, à òóäà, ãäå íà êàðàó­ëå ñòî­ÿò ëþäè èç ïðî­ñòî­ãî íàðî­äà, ïðî­íèê­íóòü ëåã­êî. (10) Ïî ñîâå­òó ïåðå­áåæ­÷è­êà è ïî åãî óêà­çà­íè­ÿì áðóò­òèé­öû îáëî­æè­ëè ãîðîä; ÷åðíü âïó­ñòè­ëà èõ, è ñ ïåð­âî­ãî æå íàòèñ­êà îíè çàõâà­òè­ëè âñå, êðî­ìå êðå­ïî­ñòè. (11) Êðå­ïîñòü äåð­æà­ëè â ñâî­èõ ðóêàõ îïòè­ìà­òû, çàãîòî­âèâ­øèå ñåáå çàðà­íåå óáå­æè­ùå íà òàêîé ñëó­÷àé; òóäà æå áåæàë è Àðè­ñòî­ìàõ, ñëîâ­íî îí ñîâå­òî­âàë ïåðå­äàòü ãîðîä êàð­ôà­ãå­íÿ­íàì, à íå áðóò­òèé­öàì.

2. Sic a fre­to Poe­ni re­duc­ti fre­men­ti­bus Brut­tiis quod Re­gium ac Loc­ros, quas ur­bes di­rep­tu­ros se des­ti­na­ve­rant, in­tac­tas re­li­quis­sent. [2] Ita­que per se ip­si conscrip­tis ar­ma­tis­que iuven­tu­tis suae quin­de­cim mi­li­bus ad Cro­to­nem op­pug­nan­dum per­gunt ire, Grae­cam et ip­sam ur­bem et ma­ri­ti­mam, [3] plu­ri­mum ac­ces­su­rum opi­bus, si in ora ma­ris ur­bem ac por­tum moe­ni­bus va­li­dam te­nuis­sent, cre­den­tes. [4] Ea cu­ra an­ge­bat quod ne­que non ac­cer­se­re ad auxi­lium Poe­nos sa­tis aude­bant, ne quid non pro so­ciis egis­se vi­de­ren­tur et, si Poe­nus rur­sus ma­gis ar­bi­ter pa­cis quam adiu­tor bel­li fuis­set, ne in li­ber­ta­tem Cro­to­nis, si­cut an­te Loc­ro­rum, frustra pug­na­re­tur. [5] Ita­que op­ti­mum vi­sum est ad Han­ni­ba­lem mit­ti le­ga­tos ca­ve­ri­que ab eo ut re­cep­tus Cro­to Brut­tio­rum es­set. [6] Han­ni­bal cum prae­sen­tium eam con­sul­ta­tio­nem es­se res­pon­dis­set et ad Han­no­nem eos reie­cis­set, ab Han­no­ne ni­hil cer­ti ab­la­tum. [7] Nec di­ri­pi vo­le­bat no­bi­lem at­que opu­len­tam ur­bem et spe­ra­bat, cum Brut­tius op­pug­na­ret, Poe­nos nec pro­ba­re nec iuva­re eam op­pug­na­tio­nem ap­pa­re­ret, eo ma­tu­rius ad se de­fec­tu­ros. [8] Cro­to­ne nec con­si­lium unum in­ter po­pu­la­res nec vo­lun­tas erat. Unus ve­lut mor­bus in­va­se­rat om­nes Ita­liae ci­vi­ta­tes ut ple­bes ab op­ti­ma­ti­bus dis­sen­ti­rent, se­na­tus Ro­ma­nis fa­ve­ret, plebs ad Poe­nos rem tra­he­ret. [9] Eam dis­sen­sio­nem in ur­be per­fu­ga nun­tiat Brut­tiis: Aris­to­machum es­se prin­ci­pem ple­bis tra­den­dae­que auc­to­rem ur­bis, et in vas­ta ur­be la­te­que moe­ni­bus di­siec­tis ra­ras sta­tio­nes cus­to­dias­que se­na­to­rum es­se; qua­cum­que cus­to­diant ple­bis ho­mi­nes, ea pa­te­re adi­tum. [10] Auc­to­re ac du­ce per­fu­ga Brut­tii co­ro­na cin­xe­runt ur­bem ac­cep­ti­que ab ple­be pri­mo im­pe­tu om­nem prae­ter ar­cem ce­pe­re. [11] Ar­cem op­ti­ma­tes te­ne­bant prae­pa­ra­to iam an­te ad ta­lem ca­sum per­fu­gio. Eodem Aris­to­machus per­fu­git, tam­quam Poe­nis, non Brut­tiis auc­tor ur­bis tra­den­dae fuis­set.

ÏÐÈÌÅ×ÀÍÈß


  • 3Â îðè­ãè­íà­ëå: «ìåæ­äó ïëåá­ñîì è îïòè­ìà­òà­ìè». Ëèâèé, ðàñ­ñêà­çû­âàÿ î ãðå­êàõ, ïîëü­çó­åò­ñÿ ðèì­ñêè­ìè òåð­ìè­íà­ìè, íàçû­âàÿ ñåíà­òîì ñîâåò ãîðî­äà.
  • ÈÑÒÎÐÈß ÄÐÅÂÍÅÃÎ ÐÈÌÀ
    1327007031 1327008013 1327009001 1364002403 1364002404 1364002405