Ïåðåâîä Ì. Å. Ñåðãååíêî.
Êîììåíòàðèé ñîñòàâëåí Â. Ì. Ñìèðèíûì è Ã. Ï. ×èñòÿêîâûì.
Ðåä. ïåðåâîäà è êîììåíòàðèåâ Â. Ì. Ñìèðèí. Îòâ. ðåä. Å. Ñ. Ãîëóáöîâà.
Ëàò. òåêñò: Loeb Classical Library, F. G. Moore, 1940/1984. ÑÊÐÛÒÜ ËÀÒÈÍÑÊÈÉ ÒÅÊÑÒ
4. (1)  Ñèöèëèè âñå äëÿ ðèìëÿí èçìåíèëîñü ñî ñìåðòüþ Ãèåðîíà è ïåðåõîäîì âëàñòè ê åãî âíóêó Ãèåðîíèìó12, ìàëü÷èêó, êîòîðîìó íå ïîä ñèëó áûëî óìåðåííî ïîëüçîâàòüñÿ äàæå ñâîåé ñâîáîäîé, à íå òî ÷òî âëàñòüþ. (2) Åãî âîçðàñòîì è íàêëîííîñòÿìè âîñïîëüçîâàëèñü îïåêóíû è äðóçüÿ è ñòîëêíóëè åãî â ñàìûé îìóò. Ãîâîðÿò, Ãèåðîí, ïðåäâèäÿ ýòî, õîòåë â ãëóáîêîé ñòàðîñòè ñ.152 îñòàâèòü Ñèðàêóçû ñâîáîäíûìè, ÷òîáû ãîñóäàðñòâî, ñîçäàííîå è îêðåïøåå â äîáðûõ íðàâàõ, íå ïîãèáëî, ñòàâ èãðóøêîé äëÿ âëàäûêè-ìàëü÷èêà. (3) Ýòîìó íàìåðåíèþ èçî âñåõ ñèë âîñïðîòèâèëèñü äî÷åðè13, ðàññ÷èòûâàÿ, ÷òî ìàëü÷èê áóäåò íàçûâàòüñÿ öàðåì, ïðàâèòü æå âñåì áóäóò îíè è ìóæüÿ èõ, Àäðàíîäîð è Çîèïï, êîòîðûå îñòàâëåíû áûëè ãëàâíûìè îïåêóíàìè. (4) Íåëåãêî áûëî ñòàðèêó íà äåâÿíîñòîì ãîäó æèçíè, äåíü è íî÷ü îñàæäàåìîìó æåíñêèìè ëàñêàìè, ñîõðàíèòü ìûñëè ñâîáîäíûìè è äóìàòü íå î ñåìüå, à î ãîñóäàðñòâå. (5) Îí òîëüêî îñòàâèë ìàëü÷èêó ïÿòíàäöàòü îïåêóíîâ è, óìèðàÿ, ïðîñèë èõ õðàíèòü âåðíîñòü ðèìñêîìó íàðîäó, íåðóøèìî èì ïÿòüäåñÿò ëåò ñîáëþäàåìóþ14, à ìàëü÷èêà âåñòè ïî ñëåäàì äåäà è íàñòàâëÿòü â ïðàâèëàõ, â êîòîðûõ îí áûë âîñïèòàí. (6) Îïåêóíû îáíàðîäîâàëè ýòî çàâåùàíèå è âûâåëè ê ñîáðàâøåìóñÿ íàðîäó ìàëü÷èêà — åìó áûëî óæå ëåò ïÿòíàäöàòü. (7) Ñðåäè íàðîäà ðàññòàâèëè íåñêîëüêî ÷åëîâåê, êîòîðûå êðèêàìè îäîáðèëè áû çàâåùàíèå, íî îñòàëüíûå ñëîâíî ïîòåðÿëè îòöà è âñåãî áîÿëèñü â îñèðîòåëîì ãîñóäàðñòâå. (8) Íàðîä âçÿë íà ñåáÿ ïîñëåäíèé äîëã; ñêîðåå ëþáîâü ãðàæäàí, à íå çàáîòû ðîäñòâåííèêîâ, ñäåëàëà ïîõîðîíû öàðñêèìè è ñëàâíûìè. (9) Âñêîðå Àäðàíîäîð óäàëèë îñòàëüíûõ îïåêóíîâ, òâåðäÿ, ÷òî Ãèåðîíèì óæå þíîøà è ñïîñîáåí ïðàâèòü; ñàì ñëîæèë ñ ñåáÿ îïåêóíñêèå îáÿçàííîñòè, îáùèå ó íåãî ñî ìíîãèìè, íî âïîëíå èñïîëüçîâàííûå òîëüêî èì. |
4. In Sicilia Romanis omnia mutaverat mors Hieronis regnumque ad Hieronymum nepotem eius translatum, puerum vixdum libertatem, nedum dominationem modice laturum. [2] Eam aetatem, id ingenium tutores atque amici ad praecipitandum in omnia vitia acceperunt. Quae ita futura cernens Hiero ultima senecta voluisse dicitur liberas Syracusas relinquere, ne sub dominatu puerili per ludibrium bonis artibus partum firmatumque interiret regnum. [3] Huic consilio eius summa ope obstitere filiae, nomen regium penes puerum futurum ratae, regimen rerum omnium penes se virosque suos Adranodorum et Zoippum, qui tutorum primi relinquebantur. [4] Non facile erat nonagensimum iam agenti annum, circumsesso dies noctesque muliebribus blanditiis, liberare animum et convertere ad publicam a privata curam. [5] Itaque tutores modo quindecim puero relinquit, quos precatus est moriens ut fidem erga populum Romanum quinquaginta annos ab se cultam inviolatam servarent iuvenemque suis potissimum vestigiis insistere vellent et disciplinae in qua eductus esset. [6] Haec mandata. Cum expirasset, tutores testamento prolato pueroque in contionem producto — erat autem quindecim tum ferme annorum — [7] paucis, qui per contionem ad excitandos clamores dispositi erant, adprobantibus testamentum, ceteris velut patre amisso in orba civitate omnia timentibus |
ÏÐÈÌÅ×ÀÍÈß