Ïåðåâîä Ì. Å. Ñåðãååíêî.
Êîììåíòàðèé ñîñòàâëåí Â. Ì. Ñìèðèíûì è Ã. Ï. ×èñòÿêîâûì.
Ðåä. ïåðåâîäà è êîììåíòàðèåâ Â. Ì. Ñìèðèí. Îòâ. ðåä. Å. Ñ. Ãîëóáöîâà.
Ëàò. òåêñò: Loeb Classical Library, F. G. Moore, 1940/1984. ÑÊÐÛÒÜ ËÀÒÈÍÑÊÈÉ ÒÅÊÑÒ
ò. II, ñ. 149 1. (1) Ãàííîí, âåðíóâøèñü èç Êàìïàíèè â Áðóòòèé1, íàïàë ñ ïîìîùüþ áðóòòèéöåâ è ïîä èõ âîäèòåëüñòâîì íà ãðå÷åñêèå ãîðîäà2, êîòîðûì îñòàâàòüñÿ â ñîþçå ñ ðèìëÿíàìè áûëî òåì ëåã÷å, ÷òî îíè âèäåëè, êàê áðóòòèéöû, êîòîðûõ îíè è íåíàâèäåëè, è áîÿëèñü, ïåðåõîäÿò íà ñòîðîíó êàðôàãåíÿí. (2) Ðåãèé áûë ïåðâûì îñàæäåííûì ãîðîäîì; ìíîãî äíåé áûëî çðÿ ïîä íèì ïîòåðÿíî. Òåì âðåìåíåì ëîêðèéöû ïåðåòàñêèâàëè â ãîðîä ñ ïîëåé õëåá, äðîâà è ïðî÷åå íóæíîå â îáèõîäå; íå õîòåëè íè÷åãî îñòàâëÿòü íåïðèÿòåëþ. (3) Ñ êàæäûì äíåì èçî âñåõ âîðîò âûñûïàëî âñå áîëüøå íàðîäó, è íàêîíåö â ãîðîäå îñòàâàëèñü òîëüêî òå, êòî áûë îáÿçàí ïîïðàâëÿòü ñòåíû è âîðîòà è ñíîñèòü ìåòàòåëüíûå ñíàðÿäû íà ïåðåäîâûå ïîñòû. (4) Íà ýòó òîëïó, â êîòîðîé ïåðåìåøàëèñü âñå âîçðàñòû è ñîñëîâèÿ, áðîäèâøóþ ïî ïîëÿì â áîëüøèíñòâå ñâîåì áåçîðóæíîé, êàðôàãåíÿíèí Ãàìèëüêàð âûïóñòèë âñàäíèêîâ, çàïðåòèâ íà êîãî-íèáóäü íàïàäàòü: ïóñòü, ïðåãðàæäàÿ ïóòü, íå ïóñêàþò â ãîðîä ðàçáåæàâøèõñÿ ïî îêðåñòíîñòÿì. (5) Ñàì ïîëêîâîäåö ñ âîçâûøåííîñòè âèäåë è ãîðîä, è åãî îêðåñòíîñòè; îí âåëåë êîãîðòå áðóòòèéöåâ ïîäîéòè ê ãîðîäñêèì ñòåíàì, âûçâàòü äëÿ ïåðåãîâîðîâ ëîêðèéñêèõ ñòàðåéøèí, îáåùàòü èì äðóæáó ñ Ãàííèáàëîì è óãîâàðèâàòü ïåðåäàòü åìó ãîðîä. (6) Ñíà÷àëà íè îäíîìó ñëîâó áðóòòèéöåâ íå ïîâåðèëè, íî, êîãäà íà õîëìàõ ïîêàçàëèñü êàðôàãåíÿíå, à íåìíîãèå, óñïåâøèå óêðûòüñÿ â ãîðîäå, ñîîáùèëè, ÷òî âñå îñòàëüíîå ìíîæåñòâî ëþäåé âî âëàñòè âðàãà, òîãäà, ïåðåïóãàâøèñü, ëîêðèéöû îòâåòèëè Ãàííîíó, ÷òî ïîñîâåòóþòñÿ ñ íàðîäîì. (7) Ñõîäêó ñîçâàëè ñðàçó æå. Ëþäÿì ëåãêîìûñëåííûì õîòåëîñü ïåðåâîðîòà è íîâøåñòâ; òå, ÷üèõ ðîäñòâåííèêîâ íåïðèÿòåëü îòðåçàë îò ãîðîäà, ÷óâñòâîâàëè ñåáÿ êàê äàâøèå çàëîæíèêîâ; (8) ìåíüøèíñòâî ìîë÷àëèâî îäîáðÿëî íåèçìåííóþ âåðíîñòü Ðèìó. Îáùåå ñîãëàñèå íà ñäà÷ó êàðôàãåíÿíàì áûëî, íåñîìíåííî, êàæóùèìñÿ. (9) Ëóöèé Àòèëèé, íà÷àëüíèê ãàðíèçîíà, è ðèìñêèå ñîëäàòû, ñ íèì áûâøèå, òàéêîì áûëè âûâåäåíû â ãàâàíü è ïîñàæåíû íà êîðàáëè, ÷òîáû îòáûòü â Ðåãèé. (10) Ãàìèëüêàðà è êàðôàãåíÿí âïóñòèëè â ãîðîä ñ óñëîâèåì, ÷òî ñåé÷àñ æå è íà ðàâíûõ ïðàâàõ áóäåò çàêëþ÷åí ñîþç. Îáåùàíèÿ ñäàâøèìñÿ åäâà íå áûëè íàðóøåíû: êàðôàãåíÿíå îáâèíÿëè ëîêðèéöåâ, ÷òî îíè îáìàíîì âûïóñòèëè ðèìëÿí, (11) à ëîêðèéöû âèíèëè â ýòîì áåãñòâå ñàìîãî Ãàííîíà è äàæå ïîñëàëè âäîãîíêó âñàäíèêîâ: íå çàäåðæèò ëè ñóäà ïðèëèâ, íå ïðèáüåò ëè èõ ñëó÷àéíî ê áåðåãó. Ïðåñëåäóåìûõ íå äîãíàëè: óâèäåëè äðóãèå ñ.150 êîðàáëè, íàïðàâëÿâøèåñÿ îò Ìåññàíû â Ðåãèé: (12) íà íèõ áûëè ðèìñêèå âîèíû — ãàðíèçîí, ïîñëàííûé ïðåòîðîì Êëàâäèåì çàíÿòü ãîðîä. (13) Îò Ðåãèÿ ñðàçó æå îòîøëè. Ñ ëîêðèéöàìè ïî ïðèêàçó Ãàííèáàëà áûë çàêëþ÷åí ìèð: îíè áóäóò ñâîáîäíû, áóäóò æèòü ïî ñâîèì çàêîíàì, ãîðîä áóäåò îòêðûò êàðôàãåíÿíàì, ãàâàíü — âî âëàñòè ëîêðèéöåâ; ãëàâíîå óñëîâèå: êàðôàãåíÿíå ëîêðèéöàì è ëîêðèéöû êàðôàãåíÿíàì áóäóò ïîìîãàòü íà âîéíå è â ìèðå. |
1. Ut ex Campania in Bruttios reditum est, Hanno adiutoribus et ducibus Bruttiis Graecas urbes temptavit, eo facilius in societate manentes Romana quod Bruttios, quos et oderant et metuebant, Carthaginiensium partis factos cernebant. [2] Regium primum temptatum est diesque aliquot ibi nequiquam absumpti. Interim Locrenses frumentum lignaque et cetera necessaria usibus ex agris in urbem rapere, etiam ne quid relictum praedae hostibus esset, et in dies maior omnibus portis multitudo effundi; [3] postremo sescenti modo relicti in urbe erant, qui reficere muros ac portas, telaque in propugnacula congerere cogebantur. [4] In permixtam omnium aetatium ordinumque multitudinem et vagantem in agris magna ex parte inermem Hamilcar Poenus equites emisit, qui violare quemquam vetiti, tantum ut ab urbe excluderent fuga dissipatos, turmas obiecere. [5] Dux ipse loco superiore capto, unde agros urbemque posset conspicere, Bruttiorum cohortem adire muros atque evocare principes Locrensium ad conloquium iussit et pollicentes amicitiam Hannibalis adhortari ad urbem tradendam. [6] Bruttiis in conloquio nullius rei primo fides est; deinde, ut Poenus apparuit in collibus et refugientes pauci aliam omnem multitudinem in potestate hostium esse adferebant, tum metu victi consulturos se populum responderunt. [7] Advocataque extemplo contione, cum et levissimus quisque novas res novamque societatem mallent et, quorum propinqui extra urbem interclusi ab hostibus erant, velut obsidibus datis pigneratos haberent animos, [8] pauci magis taciti probarent constantem fidem quam prolatam tueri auderent, haud dubio in speciem consensu fit ad Poenos deditio. [9] L. Atilio praefecto praesidii quique cum eo milites Romani erant clam in portum deductis atque impositis in navis, ut Regium deveherentur, Hamilcarem Poenosque ea condicione ut foedus extemplo aequis legibus fieret in urbem acceperunt. [10] Cuius rei prope non servata fides deditis est, cum Poenus dolo dimissum Romanum incusaret, Locrenses profugisse ipsum causarentur. [11] Insecuti etiam equites sunt, si quo casu in freto aestus morari aut deferre naves in terram posset. Et eos quidem quos sequebantur non sunt adepti: alias a Messana traicientis freto Regium naves conspexerunt. [12] Milites erant Romani a Claudio praetore missi ad obtinendam urbem praesidio. [13] Itaque Regio extemplo abscessum est. Locrensibus iussu Hannibalis data pax ut liberi suis legibus viverent, urbs pateret Poenis, portus in potestate Locrensium esset, societas eo iure staret ut Poenus Locrensem Locrensisque Poenum pace ac bello iuvaret. |
ÏÐÈÌÅ×ÀÍÈß