История Рима от основания города

Книга XXVII, гл. 25

25. De Ta­ren­ti­nis in­de mag­na con­ten­tio­ne in se­na­tu ac­tum co­ram Fa­bio, de­fen­den­te ip­so quos ce­pe­rat ar­mis, aliis in­fen­sis et ple­ris­que aequan­ti­bus eos Cam­pa­no­rum no­xae poe­nae­que. [2] Se­na­tus con­sul­tum in sen­ten­tiam M’. Aci­li fac­tum est ut op­pi­dum prae­si­dio cus­to­di­re­tur, Ta­ren­ti­ni­que om­nes intra moe­nia con­ti­ne­ren­tur, res in­teg­ra pos­tea re­fer­re­tur, cum tran­quil­lior sta­tus Ita­liae es­set. [3] Et de M. Li­vio prae­fec­to ar­cis Ta­ren­ti­nae haud mi­no­re cer­ta­mi­ne ac­tum est, aliis se­na­tus con­sul­to no­tan­ti­bus prae­fec­tum, quod eius so­cor­dia Ta­ren­tum pro­di­tum hos­ti es­set, [4] aliis prae­mia de­cer­nen­ti­bus, quod per quin­quen­nium ar­cem tu­ta­tus es­set, ma­xi­me­que uni­us eius ope­ra re­cep­tum Ta­ren­tum fo­ret, [5] me­diis ad cen­so­res, non ad se­na­tum no­tio­nem de eo per­ti­ne­re di­cen­ti­bus; cui­us sen­ten­tiae et Fa­bius fuit. Adie­cit ta­men fa­te­ri se ope­ra Li­vi Ta­ren­tum re­cep­tum, quod ami­ci eius vol­go in se­na­tu iac­tas­sent; ne­que enim re­ci­piun­dum fuis­se, ni­si amis­sum fo­ret.

[6] Con­su­lum al­ter T. Quincti­us Cris­pi­nus ad exer­ci­tum quem Q. Ful­vius Flac­cus ha­bue­rat cum supple­men­to in Lu­ca­nos est pro­fec­tus. [7] Mar­cel­lum aliae at­que aliae obiec­tae ani­mo re­li­gio­nes te­ne­bant, in qui­bus quod, cum bel­lo Gal­li­co ad Clas­ti­dium aedem Ho­no­ri et Vir­tu­ti vo­vis­set, de­di­ca­tio eius a pon­ti­fi­ci­bus im­pe­die­ba­tur, [8] quod ne­ga­bant unam cel­lam ampli­us quam uni deo rec­te de­di­ca­ri, quia, si de cae­lo tac­ta aut pro­di­gii ali­quid in ea fac­tum es­set, dif­fi­ci­lis pro­cu­ra­tio fo­ret, [9] quod ut­ri deo res di­vi­na fie­ret, sci­ri non pos­set; ne­que enim duo­bus ni­si cer­tis deis ri­te una hos­tia fie­ri. Ita ad­di­ta Vir­tu­tis aedes adpro­pe­ra­to ope­re; ne­que ta­men ab ip­so aedes eae de­di­ca­tae sunt. [10] Tum de­mum ad exer­ci­tum quem prio­re an­no Ve­nu­siae re­li­que­rat cum supple­men­to pro­fi­cis­ci­tur.

[11] Loc­ros in Brut­tiis Cris­pi­nus op­pug­na­re co­na­tus, quia mag­nam fa­mam at­tu­lis­se Fa­bio Ta­ren­tum re­ba­tur, om­ne ge­nus tor­men­to­rum machi­na­rum­que ex Si­ci­lia ar­ces­sie­rat; et na­ves in­di­dem ac­ci­tae erant quae ver­gen­tem ad ma­re par­tem ur­bis op­pug­na­rent. [12] Ea omis­sa op­pug­na­tio est, quia La­ci­nium Han­ni­bal ad­mo­ve­rat co­pias, et con­le­gam edu­xis­se iam a Ve­nu­sia exer­ci­tum fa­ma erat, cui co­niun­gi vo­le­bat. [13] Ita­que in Apu­liam ex Brut­tiis re­di­tum, et in­ter Ve­nu­siam Ban­tiam­que mi­nus tri­um mi­lium pas­suum in­ter­val­lo con­su­les bi­nis castris con­se­de­runt. [14] In ean­dem re­gio­nem et Han­ni­bal re­diit aver­so ab Loc­ris bel­lo. Ibi con­su­les am­bo in­ge­nio fe­ro­ces pro­pe co­ti­die in aciem exi­re haud du­bia spe, si duo­bus exer­ci­ti­bus con­su­la­ri­bus iunctis com­mi­sis­set se­se hos­tis, de­bel­la­ri pos­se.