Ïåðåâîä Ì. Å. Ñåðãååíêî.
Êîììåíòàðèé ñîñòàâëåí Â. Ì. Ñìèðèíûì, Ã. Ï. ×èñòÿêîâûì è Ô. À. Ìèõàéëîâñêèì. Ðåäàêòîð êîììåíòàðèåâ —
Ðåä. ïåðåâîäà è êîììåíòàðèåâ (èçä. 1991) Â. Ì. Ñìèðèí. Ðåäàêòîðû ïåðåâîäà (èçä. 2002)
Ëàò. òåêñò: Loeb Classical Library, F. G. Moore, 1950/1995. ÑÊÐÛÒÜ ËÀÒÈÍÑÊÈÉ ÒÅÊÑÒ
24. (1) È ñëóõè îá àððåòèéöàõ ñ êàæäûì äíåì ñòàíîâèëèñü òðåâîæíåé, è áåñïîêîéñòâî ñåíàòîðîâ óñèëèâàëîñü. Ãàþ Ãîñòèëèþ íàïèñàëè, ÷òîáû îí íåìåäëåííî âçÿë çàëîæíèêîâ ó àððåòèéöåâ. Çà çàëîæíèêàìè — ïðèíÿòü èõ è ïðèâåñòè â Ðèì — ïîñëàí áûë ñ âîåííîé âëàñòüþ Ãàé Òåðåíöèé Âàððîí. (2) Êàê òîëüêî îí ïðèáûë, Ãîñòèëèé ââåë â ãîðîä ëåãèîí, ñòîÿâøèé ëàãåðåì ó âîðîò, ðàññòàâèë, ãäå íóæíî, âîåííûå êàðàóëû, ñîçâàë íà ôîðóì ñåíàòîðîâ è ïðèêàçàë äàòü çàëîæíèêîâ. (3) Êîãäà ñåíàòîðû ïîïðîñèëè äâóõ äíåé îòñðî÷êè, Ãîñòèëèé îòâåòèë: ïóñòü ñåé÷àñ æå ïðåäñòàâÿò çàëîæíèêîâ ñàìè, èíà÷å çàâòðà îí çàáåðåò ó ñåíàòîðîâ ñ.297 âñåõ äåòåé. Âîåííûì òðèáóíàì, ïðåôåêòàì ñîþçíèêîâ è öåíòóðèîíàì îí âåëåë îõðàíÿòü âîðîòà, ÷òîáû íèêòî íî÷üþ íå âûøåë èç ãîðîäà. (4) Ïðèêàç âûïîëíèëè êîå-êàê; ïîêà ñòðàæó åùå íå âûñòàâèëè ó âîðîò, ñåìåðî âèäíåéøèõ ñåíàòîðîâ åùå äî íî÷è âûñêîëüçíóëè âìåñòå ñ äåòüìè èç ãîðîäà. (5) Êîãäà íà ðàññâåòå ñëåäóþùåãî äíÿ ñòàëè ñîçûâàòü ñåíàò, èõ íå îêàçàëîñü. Èõ èìóùåñòâî áûëî ðàñïðîäàíî. Ó îñòàëüíûõ ñåíàòîðîâ âçÿëè ñòî äâàäöàòü çàëîæíèêîâ — ñîáñòâåííûõ èõ äåòåé. Îíè áûëè ïåðåäàíû Ãàþ Òåðåíöèþ, ÷òîáû âåçòè èõ â Ðèì. (6) À îí â äîíåñåíèè ñåíàòó ïðåäñòàâèë ïîëîæåíèå â Ýòðóðèè áîëåå îïàñíûì, ÷åì ðàíüøå. Ñëîâíî îïàñàëèñü ìÿòåæà, ãîòîâîãî ðàçðàçèòüñÿ; Ãàé Òåðåíöèé ïîëó÷èë ïðèêàç ââåñòè îäèí èç äâóõ ãîðîäñêèõ ëåãèîíîâ â Àððåòèé è äåðæàòü åãî òàì êàê ãàðíèçîí; (7) Ãàé Ãîñòèëèé ïóñòü îáõîäèò ñ îñòàëüíûì âîéñêîì âåñü êðàé è ïðåñåêàåò âñÿêóþ âîçìîæíîñòü ïåðåâîðîòà. (8) Ãàé Òåðåíöèé, âîéäÿ ñ âîéñêîì â Àððåòèé, ïîòðåáîâàë ó äîëæíîñòíûõ ëèö ãîðîäñêèå êëþ÷è; åìó îòâåòèëè, ÷òî îíè çàòåðÿëèñü; ðåøèâ, ÷òî èõ ñêîðåé íàðî÷íî ñïðÿòàëè, îí ïðèêàçàë èçãîòîâèòü äðóãèå êëþ÷è êî âñåì âîðîòàì è ñäåëàë âñå, ÷òîáû ñòàòü â ãîðîäå õîçÿèíîì; (9) îí íàñòîÿòåëüíî ïðåäîñòåðåãàë Ãîñòèëèÿ, ÷òîáû òîò íå íàäåÿëñÿ íà ñïîêîéñòâèå â Ýòðóðèè, åñëè íå áóäåò ïðèíèìàòü âñå ìåðû ïðåäîñòîðîæíîñòè. |
24. De Arretinis et fama in dies gravior et cura crescere patribus. Itaque C. Hostilio scriptum est ne differret obsides ab Arretinis accipere, et cui traderet Romam deducendos C. Terentius Varro cum imperio missus. [2] Qui ut venit, extemplo Hostilius legionem unam, quae ante urbem castra habebat, signa in urbem ferre iussit praesidiaque locis idoneis disposuit; tum in forum citatis senatoribus obsides imperavit. [3] Cum senatus biduum ad considerandum peteret, aut ipsos extemplo dare aut se postero die senatorum omnes liberos sumpturum edixit. Inde portas custodire iussi tribuni militum praefectique socium et centuriones, ne quis nocte urbe exiret. [4] Id segnius neglegentiusque factum; septem principes senatus, priusquam custodiae in portis locarentur, ante noctem cum liberis evaserunt. [5] Postero die luce prima, cum senatus in forum citari coeptus esset, desiderati, bonaque eorum venierunt. A ceteris senatoribus centum viginti obsides, liberi ipsorum, accepti traditique C. Terentio Romam deducendi. [6] Is omnia suspectiora quam ante fuerant in senatu fecit. Itaque tamquam imminente Etrusco tumultu, legionem unam, alteram ex urbanis, Arretium ducere iussus ipse C. Terentius, eamque habere in praesidio urbis; [7] C. Hostilium cum cetero exercitu placet totam provinciam peragrare et cavere ne qua occasio novare cupientibus res daretur. [8] C. Terentius ut Arretium cum legione venit, claves portarum cum magistratus poposcisset, negantibus iis comparere, fraude amotas magis ratus quam neglegentia intercidisse, ipse alias claves omnibus portis imposuit, cavitque cum cura ut omnia in potestate sua essent; [9] Hostilium intentius monuit ut in eo spem non moturos quicquam Etruscos poneret, si ne quid movere possent praecavisset. |