Èñòîðèÿ Ðèìà îò îñíîâàíèÿ ãîðîäà

Êíèãà XXXIV, ãë. 37

Òèò Ëèâèé. Èñòîðèÿ Ðèìà îò îñíîâàíèÿ ãîðîäà. Òîì III. Ì., èçä-âî «Ëàäîìèð», 2002. Ñâåðåíî ñ èçäàíèåì: Ì., «Íàóêà», 1994.
Ïåðåâîä Ã. Ñ. Êíàáå.
Êîììåíòàðèé ñîñòàâëåí Ô. À. Ìèõàéëîâñêèì, Â. Ì. Ñìèðèíûì.
Ðåäàêòîðû ïåðåâîäà (èçä. 2002) Ì. Ë. Ãàñïàðîâ è Ã. Ñ. Êíàáå.
Ëàò. òåêñò: Loeb Classical Library, E. T. Sage, 1936/1985.
ÑÊÐÛÒÜ ËÀÒÈÍÑÊÈÉ ÒÅÊÑÒ
1 2 3 4 5 6 7 8

37. (1) Ïîíà­÷à­ëó ðîïîò øåë ëèøü ïî äðó­æå­ñêèì êðóæ­êàì, íî âñêî­ðå íåäî­âîëü­íûå óñòðå­ìè­ëèñü ê îðó­æèþ. (2) Ïî äîíî­ñèâ­øå­ìó­ñÿ ãóëó òîë­ïû òèðàí ðåøèë, ÷òî íàðîä óæå äîñòà­òî÷­íî íàêà­ëåí, è ïðè­êà­çàë ñîçâàòü ñõîä­êó. (3) Òàì îí ðàñ­ñêà­çàë, ÷òî âåëå­íî áûëî ðèì­ëÿ­íà­ìè, êîâàð­íî ïðè­áàâ­ëÿÿ îò ñåáÿ êîå-÷òî, ñóëèâ­øåå æèòå­ëÿì åùå áîëåå òÿãîò è åùå ñèëü­íåå ïðè­âî­äèâ­øåå èõ â íåãî­äî­âà­íèå. Íà êàæ­äîå òðå­áî­âà­íèå òîë­ïà îòâå­÷à­ëà êðè­êîì — òî îáùèì, òî â êàêîé-íèáóäü ÷àñòè ñõîä­êè. Òóò Íàáèñ è ñïðî­ñèë, ÷åãî îíè îò íåãî õîòÿò, ÷òî åìó îòâå­÷àòü è êàê äåé­ñò­âî­âàòü. (4) È âñå ïî÷òè ñ.136 çàêðè­÷à­ëè â îäèí ãîëîñ: «Íè÷å­ãî íå îòâå­÷àé! Áóäåì âîå­âàòü!» È êàê â îáû­÷àå ó òîë­ïû, êàæ­äûé æåëàë åìó áîä­ðî­ñòè äóõà è äîá­ðûõ íàäåæä è òâåð­äè­ëè, ÷òî ôîð­òó­íà ïîìî­ãà­åò ñìå­ëûì. (5) Òèðàí è ñàì îò èõ âîïëåé îäó­øå­âèë­ñÿ è ñòàë õâà­ëèòü­ñÿ, ÷òî Àíòèîõ è ýòî­ëèé­öû ïðè­äóò íà ïîìîùü, äà, âïðî­÷åì, ó íåãî è áåç íèõ õâà­òèò âîé­ñêà, ÷òîáû âûäåð­æàòü îñà­äó. (6) Î ìèðå áîëü­øå íå áûëî è ðå÷è; âñå ðàç­áå­æà­ëèñü ïî ìåñòàì, íàçíà­÷åí­íûì êàæ­äî­ìó çàðà­íåå. Íåêî­òî­ðûå òîò­÷àñ ñäå­ëà­ëè âûëàç­êó è ñòà­ëè áðî­ñàòü â ðèì­ëÿí äðî­òè­êè, òàê ÷òî ó òåõ íå îñòà­ëîñü áîëü­øå ñîìíå­íèé â òîì, ÷òî âîå­âàòü ïðè­äåò­ñÿ. (7) Ïîòîì ÷åòû­ðå äíÿ øëè ëåã­êèå ñòû÷­êè, êîòî­ðûå íè÷å­ãî íå äàëè. (8) Íà ïÿòûé æå äåíü íà÷àë­ñÿ áîé ïî÷òè íàñòî­ÿ­ùèé. Ëàêåäå­ìî­íÿí çàãíà­ëè îáðàò­íî çà ñòå­íû è òàê íàïó­ãà­ëè, ÷òî íåêî­òî­ðûå èç ðèì­ñêèõ âîè­íîâ, êîãäà ïðå­ñëå­äî­âà­ëè áåã­ëå­öîâ, ñìîã­ëè âîðâàòü­ñÿ, íå âñòðå­òèâ ñîïðî­òèâ­ëå­íèÿ, â ãîðîä, òàì, ãäå â ñòå­íàõ îáðà­çî­âà­ëèñü ïðî­ëî­ìû.

37. Haec in­ter se pri­mo in cir­cu­lis se­ren­tes fre­me­re; dein­de su­bi­to ad ar­ma dis­cur­re­runt. [2] Quo tu­mul­tu cum per se sa­tis ir­ri­ta­tam mul­ti­tu­di­nem cer­ne­ret ty­ran­nus, con­tio­nem ad­vo­ca­ri ius­sit. [3] Ubi cum ea quae im­pe­ra­ren­tur ab Ro­ma­nis ex­po­suis­set et gra­vio­ra at­que in­dig­nio­ra quae­dam fal­so ad­fin­xis­set, et ad sin­gu­la nunc ab uni­ver­sis nunc a par­ti­bus con­tio­nis accla­ma­re­tur, in­ter­ro­ga­vit quid se res­pon­de­re ad ea aut quid fa­ce­re vel­let. [4] Pro­pe una vo­ce om­nes ni­hil res­pon­de­ri et bel­lum ge­ri ius­se­runt; et pro se quis­que, qua­lia mul­ti­tu­do so­let, bo­num ani­mum ha­be­re et be­ne spe­ra­re iuben­tes, for­tes for­tu­nam adiu­va­re aie­bant. [5] His vo­ci­bus in­ci­ta­tus ty­ran­nus et An­tio­chum Aeto­los­que adiu­tu­ros pro­nun­tiat, et si­bi ad ob­si­dio­nem sus­ti­nen­dam co­pia­rum ad­fa­tim es­se. [6] Ex­ci­de­rat pa­cis men­tio ex om­nium ani­mis et in sta­tio­nes non ultra quie­tu­ri dis­cur­runt. Pau­co­rum ex­cur­sio la­ces­sen­tium et emis­sa iacu­la ex­templo et Ro­ma­nis du­bi­ta­tio­nem quin bel­lan­dum es­set exe­me­runt. [7] Le­via in­de proe­lia per quad­ri­duum pri­mum si­ne ul­lo sa­tis cer­to even­tu com­mis­sa; [8] quin­to die pro­pe ius­ta pug­na adeo pa­ven­tes in op­pi­dum La­ce­dae­mo­nii com­pul­si sunt, ut qui­dam mi­li­tes Ro­ma­ni ter­ga fu­gien­tium cae­den­tes per in­ter­mis­sa, ut tunc erant, moe­nia ur­bem intra­rint.

ÈÑÒÎÐÈß ÄÐÅÂÍÅÃÎ ÐÈÌÀ
1327007031 1327008013 1327009001 1364003438 1364003439 1364003440