Èñòîðèÿ Ðèìà îò îñíîâàíèÿ ãîðîäà

Êíèãà XXXIV, ãë. 38

Òèò Ëèâèé. Èñòîðèÿ Ðèìà îò îñíîâàíèÿ ãîðîäà. Òîì III. Ì., èçä-âî «Ëàäîìèð», 2002. Ñâåðåíî ñ èçäàíèåì: Ì., «Íàóêà», 1994.
Ïåðåâîä Ã. Ñ. Êíàáå.
Êîììåíòàðèé ñîñòàâëåí Ô. À. Ìèõàéëîâñêèì, Â. Ì. Ñìèðèíûì.
Ðåäàêòîðû ïåðåâîäà (èçä. 2002) Ì. Ë. Ãàñïàðîâ è Ã. Ñ. Êíàáå.
Ëàò. òåêñò: Loeb Classical Library, E. T. Sage, 1936/1985.
ÑÊÐÛÒÜ ËÀÒÈÍÑÊÈÉ ÒÅÊÑÒ
1 2 3 4 5 6 7

38. (1) È òîãäà Êâèíê­öèé, óâå­ðèâ­øèñü, ÷òî âðà­ãè, èñïîë­íåí­íûå ñòðà­õà, áîëü­øå íå ðåøàò­ñÿ íà âûëàç­êè, ïîíÿë, ÷òî ïðè­øëî âðå­ìÿ åìó ïðè­íÿòü­ñÿ çà îñà­äó. Ïîñëàâ­øè ëþäåé çà êîðàá­ëÿ­ìè ñîþç­íè­êîâ, ÷òî ñòî­ÿ­ëè ó Ãèòèÿ, ñàì îí òåì âðå­ìå­íåì âìå­ñòå ñ âîåí­íû­ìè òðè­áó­íà­ìè ñòàë îáú­åç­æàòü ñòå­íû, äàáû ðàñ­ñìîò­ðåòü ðàñ­ïî­ëî­æå­íèå ãîðî­äà. (2) Íåêî­ãäà Ñïàð­òà âîâñå íå èìå­ëà ñòåí, èõ âîç­âå­ëè ëèøü íåäàâ­íî òèðà­íû â ìåñòàõ îòêðû­òûõ è ðîâ­íûõ, à íà òðóä­íî­äî­ñòóï­íûõ è âîç­âû­øåí­íûõ âìå­ñòî óêðåï­ëå­íèé ðàñ­ñòà­âè­ëè êàðà­ó­ëû. (3) Îñìîò­ðåâ âñå, Êâèíê­öèé ðàñ­ñóäèë, ÷òî ñëå­äó­åò âçÿòü ãîðîä â êîëü­öî, è îêðó­æèë åãî âñå­ìè ñâî­è­ìè ñèëà­ìè — áûëî æå èõ ó íåãî, ñ÷è­òàÿ è ðèì­ëÿí, è ñîþç­íè­êîâ, ïåõîòó è êîí­íè­öó, íàçåì­íûå âîé­ñêà è ìîðÿ­êîâ, äî ïÿòè­äå­ñÿ­òè òûñÿ÷ ÷åëî­âåê. (4) Îäíè òàùè­ëè ëåñò­íè­öû, äðó­ãèå — ôàêå­ëû è âñå ïðî­÷åå, íóæ­íîå íå òîëü­êî äëÿ îñà­äû ãîðî­äà, íî è ÷òîáû íàâå­ñòè íà îñà­æäåí­íûõ ñòðàõ; Êâèíê­öèé ïðè­êà­çàë êèíóòü­ñÿ íà ñòå­íû ñ ãðîì­êè­ìè êðè­êà­ìè ñðà­çó ñî âñåõ ñòî­ðîí, äàáû ëàêåäå­ìî­íÿíå, ñ óæà­ñîì âèäÿ îïàñ­íîñòü îòî­âñþäó, íå çíà­ëè, êóäà áðî­ñèòü­ñÿ ñíà­÷à­ëà è êóäà áåæàòü íà ïîìîùü. (5) Ëó÷­øèõ ñâî­èõ âîè­íîâ ðàçäå­ëèë îí íà òðè îòðÿäà: ïåð­âûé ïîøåë íà ãîðîä ñî ñòî­ðî­íû õðà­ìà Àïîë­ëî­íà, âòî­ðîé — ñî ñòî­ðî­íû õðà­ìà Äèê­òèí­íû82, à òðå­òèé — èç ìåñò­íî­ñòè, íàçû­âàå­ìîé Ãåï­òà­ãî­íèè; âî âñåõ ýòèõ ìåñòàõ ãîðîä îòêðûò è ëèøåí ñòåí. (6) Âåëè­êèé óæàñ îòî­âñþäó íàäâè­ãàë­ñÿ íà Ëàêåäå­ìîí, òî òóò, òî òàì ñëû­øà­ëèñü âíå­çàï­íûå êðè­êè, ñî âñåõ ñòî­ðîí øëè òðå­âîæ­íûå âåñòè; âñå æå ïîíà­÷à­ëó òèðàí è ñàì êèäàë­ñÿ òóäà, ãäå áûëî âñå­ãî îïàñ­íåå, è ïîñû­ëàë ñâî­èõ âîå­íà­÷àëü­íè­êîâ; (7) íî ïîä êîíåö, âèäÿ, ÷òî ñòðàõ ñäå­ëàë­ñÿ âñå­îá­ùèì, âïàë â îöå­ïå­íå­íèå è íå ìîã áîëü­øå íè ãîâî­ðèòü, íè ñëó­øàòü. Íå òîëü­êî íå â ñèëàõ áûë îí ïðè­íè­ìàòü ðåøå­íèÿ, íî äàæå, êàçà­ëîñü, ñîâñåì ïîòå­ðÿë ðàñ­ñóäîê.

38. Et tunc qui­dem Quincti­us sa­tis eo ter­ro­re coer­ci­tis ex­cur­sio­ni­bus hos­tium ni­hil prae­ter ip­sius op­pug­na­tio­nem ur­bis su­pe­res­se ra­tus, mis­sis qui om­nes na­va­les so­cios a Gytheo ac­cer­se­rent, ip­se in­te­rim cum tri­bu­nis mi­li­tum ad vi­sen­dum ur­bis si­tum moe­nia cir­cum­ve­hi­tur. [2] Fue­rat quon­dam si­ne mu­ro Spar­ta; ty­ran­ni nu­per lo­cis pa­ten­ti­bus pla­nis­que obie­ce­rant mu­rum; al­tio­ra lo­ca et dif­fi­ci­lia adi­tu sta­tio­ni­bus ar­ma­to­rum pro mu­ni­men­to obiec­tis tu­ta­ban­tur. [3] Ubi sa­tis om­nia inspe­xit, co­ro­na op­pug­nan­dum ra­tus om­ni­bus co­piis — erant autem Ro­ma­no­rum so­cio­rum­que, si­mul pe­di­tum equi­tum­que, si­mul ter­restri­um ac na­va­lium co­pia­rum, ad quin­qua­gin­ta mi­lia ho­mi­num — ur­bem cin­xit. [4] Alii sca­las, alii ig­nem, alii alia, qui­bus non op­pug­na­rent mo­do sed etiam ter­re­rent, por­ta­bant. Ius­si sub­la­to cla­mo­re su­bi­re un­di­que om­nes, ut, qua pri­mum oc­cur­re­rent qua­ve opem fer­rent, ad om­nia si­mul pa­ven­tes La­ce­dae­mo­nii ig­no­ra­rent. [5] Quod ro­bo­ris in exer­ci­tu erat tri­fa­riam di­vi­sum; par­te una a Phoe­beo, al­te­ra a Dic­tyn­neo, ter­tia ab eo lo­co quem Hep­ta­go­nias ap­pel­lant — om­nia autem haec aper­ta si­ne mu­ro lo­ca sunt — adgre­di iubet. [6] Cum tan­tus un­di­que ter­ror ur­bem cir­cum­va­sis­set, pri­mo ty­ran­nus et ad cla­mo­res re­pen­ti­nos et ad nun­tios tre­pi­dos mo­tus, ut quis­que ma­xi­me la­bo­ra­ret lo­cus, aut ip­se oc­cur­re­bat aut ali­quos mit­te­bat; [7] dein­de cir­cum­fu­so un­di­que pa­vo­re ita ob­tor­puit ut nec di­ce­re quod in rem es­set nec audi­re pos­set nec inops mo­do con­si­lii sed vix men­tis com­pos es­set.

ÏÐÈÌÅ×ÀÍÈß


  • 82Äèê­òèí­íà — êðèò­ñêàÿ áîãè­íÿ, âïî­ñëåä­ñò­âèè îòîæ­äåñò­âëåí­íàÿ ñ Àðòå­ìè­äîé. Ïî÷è­òà­ëàñü è â Ïåëî­ïîí­íå­ñå.
  • ÈÑÒÎÐÈß ÄÐÅÂÍÅÃÎ ÐÈÌÀ
    1327007031 1327008013 1327009001 1364003439 1364003440 1364003441