Èñòîðèÿ Ðèìà îò îñíîâàíèÿ ãîðîäà

Êíèãà XXXV, ãë. 21

Òèò Ëèâèé. Èñòîðèÿ Ðèìà îò îñíîâàíèÿ ãîðîäà. Òîì III. Ì., èçä-âî «Ëàäîìèð», 2002. Ñâåðåíî ñ èçäàíèåì: Ì., «Íàóêà», 1994.
Ïåðåâîä Ñ. À. Èâàíîâà.
Êîììåíòàðèé ñîñòàâëåí Ô. À. Ìèõàéëîâñêèì, Â. Ì. Ñìèðèíûì.
Ðåäàêòîðû ïåðåâîäà (èçä. 2002) Ì. Ë. Ãàñïàðîâ è Ã. Ñ. Êíàáå.
Ëàò. òåêñò: Loeb Classical Library, E. T. Sage, 1935/1984.
ÑÊÐÛÒÜ ËÀÒÈÍÑÊÈÉ ÒÅÊÑÒ
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11

21. (1) Ïðå­òî­ðàì Ôóëü­âèþ è Ñêðè­áî­íèþ, âåäàâ­øèì ñóäåá­íû­ìè äåëà­ìè â Ðèìå, áûëî ïîðó­÷å­íî ïîä­ãîòî­âèòü, ïîìè­ìî Àòè­ëè­å­âà ôëîòà, ñòî êâèí­êâå­ðåì. (2) Ïðåæ­äå ÷åì êîí­ñóë è ïðå­òî­ðû îòáû­ëè ê ñâî­èì ïðî­âèí­öè­ÿì, ñîñòî­ÿ­ëèñü ìîëåá­ñò­âèÿ âî èñêóï­ëå­íèå çíà­ìå­íèé: (3) èç Ïèöå­íà ñîîá­ùè­ëè, ÷òî êîçà â îäíîì ïîìå­òå ïðè­íåñ­ëà øåñòü êîç­ëÿò; â Àððå­òèè ðîäèë­ñÿ îäíî­ðó­êèé ìàëü­÷èê; (4) â Àìè­òåðíå ïðî­øåë çåì­ëÿ­íîé äîæäü; â Ôîð­ìè­ÿõ ìîë­íèÿ óäà­ðè­ëà â âîðîòà è â ñòå­íó; è ñàìîå óñòðà­øàþ­ùåå — áûê êîí­ñó­ëà Ãíåÿ Äîìè­öèÿ ìîë­âèë ÷åëî­âå­÷üèì ãîëî­ñîì: «Ðèì, ñòå­ðå­ãèñü». (5) Ïî ïîâî­äó ïðî­÷èõ çíà­ìå­íèé è áûëè ñîâåð­øå­íû ìîëåá­ñò­âèÿ, áûêà æå ãàðóñïè­êè âåëå­ëè çàáîò­ëè­âî áåðå÷ü è êîð­ìèòü.

Ãîðàçäî ñâè­ðå­ïåé, ÷åì â ïðî­øëûé ðàç, íà ãîðîä îáðó­øèë­ñÿ Òèáð, ñíå­ñÿ äâà ìîñòà è ìíî­ãî çäà­íèé, îñî­áåí­íî ó ñ.166 Ôëó­ìåí­òàí­ñêèõ âîðîò. (6) Íà Þãà­ðèé66 ñ Êàïè­òî­ëèÿ ñâà­ëè­ëàñü îãðîì­íàÿ ñêà­ëà, çàäà­âèâ­øàÿ ìíî­ãèõ; òî ëè äîæäè åå ïîä­òî­÷è­ëè, òî ëè ïîøàò­íó­ëî çåì­ëå­òðÿ­ñå­íèå, ñëèø­êîì ñëà­áîå, ÷òîáû åãî êòî-íèáóäü ïî÷óâ­ñò­âî­âàë. Ïîâñþäó çàòîï­ëÿ­ëî ïîëÿ è óíî­ñè­ëî ñêîò, îáðó­øè­âà­ëèñü ñòðî­å­íèÿ.

(7) Ïðåæ­äå ÷åì êîí­ñóë Ëóöèé Êâèíê­öèé ïðè­áûë â ïðî­âèí­öèþ, Êâèíò Ìèíó­öèé â Ïèçàí­ñêîé çåì­ëå ñðà­çèë­ñÿ ñ ëèãó­ðèé­öà­ìè; äåâÿòü òûñÿ÷ âðà­ãîâ îí ïåðå­áèë, à îñòàëü­íûõ ñìÿë è îòî­ãíàë â èõ ëàãåðü, (8) çà êîòî­ðûé äî íî÷è øåë îæå­ñòî­÷åí­íûé áîé. (9) Íî÷üþ ëèãó­ðèé­öû òàé­êîì ñíÿ­ëèñü ñ ìåñòà, è íà ðàñ­ñâå­òå ðèì­ëÿíå âîøëè â îáåç­ëþäåâ­øèé ëàãåðü. Äîáû­÷è òàì áûëî íàé­äå­íî ìàëî, ïîòî­ìó ÷òî âñå íàãðàá­ëåí­íîå â ïîëÿõ âðà­ãè òóò æå îòñû­ëà­ëè äîìîé.

(10) Ìèíó­öèé, íå äàâ ëèãó­ðèé­öàì íèêà­êîé ïåðå­äûø­êè, èç Ïèçàí­ñêîé çåì­ëè äâè­íóë­ñÿ â èõ ñîá­ñò­âåí­íóþ è îïó­ñòî­øèë îãíåì è ìå÷îì èõ êðå­ïî­ñòè è ñåëå­íèÿ. (11) Òàì-òî ðèì­ñêèå âîè­íû è ïîæè­âè­ëèñü òîé ýòðóñ­ñêîé äîáû­÷åé, êîòî­ðóþ îòî­ñëà­ëè äîìîé ãðà­áè­òå­ëè.

21. Prae­to­ri­bus Ful­vio et Scri­bo­nio, qui­bus ut ius di­ce­rent Ro­mae pro­vin­cia erat, ne­go­tium da­tum, ut prae­ter eam clas­sem, cui Bae­bius prae­fu­tu­rus erat, cen­tum quin­que­re­mes pa­ra­rent.

[2] Pri­us­quam con­sul prae­to­res­que in pro­vin­cias pro­fi­cis­ce­ren­tur, suppli­ca­tio fuit pro­di­gio­rum cau­sa. [3] Cap­ram sex hae­dos uno fe­tu edi­dis­se ex Pi­ce­no nun­tia­tum est et Ar­re­ti pue­rum na­tum uni­ma­num, Ami­ter­ni ter­ram plu­vis­se, [4] For­miis por­tam mu­rum­que de cae­lo tac­ta et, quod ma­xi­me ter­re­bat, con­su­lis Cn. Do­mi­ti bo­vem lo­cu­tum «Ro­ma, ca­ve ti­bi». [5] Ce­te­ro­rum pro­di­gio­rum cau­sa suppli­ca­tum est; bo­vem cum cu­ra ser­va­ri ali­que ha­rus­pi­ces ius­se­runt. Ti­be­ris in­fes­tio­re quam prio­re an­no im­pe­tu il­la­tus ur­bi duos pon­tes, aedi­fi­cia mul­ta, ma­xi­me cir­ca Flu­men­ta­nam por­tam, ever­tit. [6] Sa­xum in­gens, si­ve imbri­bus seu mo­tu ter­rae le­nio­re quam ut alio­qui sen­ti­re­tur, la­be­fac­ta­tum in vi­cum Iuga­rium ex Ca­pi­to­lio pro­ci­dit et mul­tos oppres­sit. In ag­ris pas­sim inun­da­tis pe­cua ab­la­ta, vil­la­rum stra­ges fac­ta est.

[7] Pri­us­quam L. Quincti­us con­sul in pro­vin­ciam per­ve­ni­ret, Q. Mi­nu­cius in ag­ro Pi­sa­no cum Li­gu­ri­bus sig­nis col­la­tis pug­na­vit; no­vem mi­lia hos­tium oc­ci­dit, ce­te­ros fu­sos fu­ga­tos­que in castra com­pu­lit. [8] Ea us­que in noc­tem mag­no cer­ta­mi­ne op­pug­na­ta de­fen­sa­que sunt. [9] Noc­te clam pro­fec­ti Li­gu­res; pri­ma lu­ce va­cua castra Ro­ma­nus in­va­sit; prae­dae mi­nus in­ven­tum est quod su­bin­de spo­lia ag­ro­rum cap­ta do­mos mit­te­bant. [10] Mi­nu­cius ni­hil dein­de la­xa­men­ti hos­ti­bus de­dit; ex ag­ro Pi­sa­no in Li­gu­res pro­fec­tus cas­tel­la vi­cos­que eorum ig­ni fer­ro­que per­vas­ta­vit. [11] Ibi prae­da Et­rus­ca quae mis­sa a po­pu­la­to­ri­bus fue­rat rep­le­tus est mi­les Ro­ma­nus.

ÏÐÈÌÅ×ÀÍÈß


  • 66Þãà­ðèé — óëè­öà, øåä­øàÿ ê þãó îò ôîðó­ìà âäîëü ïîäîø­âû Êàïè­òî­ëèé­ñêî­ãî õîë­ìà.
  • ÈÑÒÎÐÈß ÄÐÅÂÍÅÃÎ ÐÈÌÀ
    1327007032 1327008059 1327009004 1364003522 1364003523 1364003524