Ïåðåâîä Ì. Å. Ñåðãååíêî.
Êîììåíòàðèé ñîñòàâëåí Â. Ì. Ñìèðèíûì, Ã. Ï. ×èñòÿêîâûì è Ô. À. Ìèõàéëîâñêèì. Ðåäàêòîð êîììåíòàðèåâ —
Ðåä. ïåðåâîäà è êîììåíòàðèåâ (èçä. 1991) Â. Ì. Ñìèðèí. Ðåäàêòîðû ïåðåâîäà (èçä. 2002)
Ëàò. òåêñò: Loeb Classical Library, F. G. Moore, 1949/1995. ÑÊÐÛÒÜ ËÀÒÈÍÑÊÈÉ ÒÅÊÑÒ
35. (1) Ïåðåãîâîðû ñ Ìàñèíèññîé, äàâíî óæå íà÷àòûå, îòêëàäûâàëèñü ïî ðàçíûì ïðè÷èíàì: íóìèäèåö õîòåë óâèäåòüñÿ ñ ñàìèì Ñöèïèîíîì è ñêðåïèòü äîãîâîðåííîñòü ðóêîïîæàòèåì; âîò ïî÷åìó Ñöèïèîíó ïîòðåáîâàëñÿ òàêîé äîëãèé êðóæíîé ïóòü. (2) Ìàñèíèññà, íàõîäÿñü â Ãàäåñå è óçíàâ îò Ìàðöèÿ î ïðèáëèæåíèè Ñöèïèîíà, ñòàë æàëîâàòüñÿ, ÷òî ëîøàäè íà îñòðîâå104 ïîðòÿòñÿ, èì íåäîñòàåò ñàìîãî íåîáõîäèìîãî, îíè íå íàåäàþòñÿ äîñûòà è äðóãèì æèâîòíûì èç-çà íèõ íå õâàòàåò êîðìà, à êîííèöà åãî îò áåçäåëüÿ ñòàíîâèòñÿ íèêóäà íå ãîäíîé. (3) Æàëîáû ýòè ïîáóäèëè Ìàãîíà îòïóñòèòü Ìàñèíèññó íà ìàòåðèê: ïóñòü ïîãðàáèò áëèæàéøèå èñïàíñêèå çåìëè. (4) Ïåðåïðàâèâøèñü, Ìàñèíèññà ïîñëàë âïåðåä òðåõ íóìèäèéñêèõ âîæäåé äîãîâîðèòüñÿ î ìåñòå è âðåìåíè ïåðåãîâîðîâ ñ òåì, ÷òîáû Ñöèïèîí äâîèõ îñòàâèë ïðè ñåáå êàê çàëîæíèêîâ. Òðåòüåãî Ñöèïèîí îòïóñòèë ïðèâåñòè Ìàñèíèññó, êóäà óêàçàíî; îí è Ìàñèíèññà ñ íåìíîãèìè ñîïðîâîæäàþùèìè ïðèáûëè äëÿ ïåðåãîâîðîâ. (5) Íóìèäèåö è ðàíüøå, ñëóøàÿ î ïîäâèãàõ Ñöèïèîíà, èçóìëÿëñÿ åìó; îí ñîçäàë â äóøå ñâîåé åãî îáðàç, ïðåêðàñíûé è âåëè÷åñòâåííûé; (6) ïðè ñ.353 âèäå åãî îí ïî÷óâñòâîâàë ïî÷òåíèå åùå áîëüøåå: âåëè÷àâîñòü áûëà ó Ñöèïèîíà ïðèðîæäåííîé, îòïóùåííûå âîëîñû åìó øëè; ùåãîëüñòâà â íåì íå áûëî — îáëèê åãî áûë îáëèêîì ìóæà è âîèíà. (7) Îí áûë â ðàñöâåòå ñèë; ïåðåíåñåííàÿ áîëåçíü ñëîâíî îáíîâèëà åãî è âåðíóëà åìó þíîñòü âî âñåé åå ïîëíîòå è áëåñêå. (8) Íóìèäèåö áûë ñíà÷àëà îøåëîìëåí, à çàòåì ñòàë áëàãîäàðèòü çà ñâîåãî ïëåìÿííèêà105, ãîâîðÿ, ÷òî åùå ñ òîãî âðåìåíè èñêàë îí ñëó÷àÿ, êàêîãî ïî ìèëîñòè áåññìåðòíûõ áîãîâ è íå óïóñòèë. (9) Îí õî÷åò ñëóæèòü Ñöèïèîíó è ðèìñêîìó íàðîäó è ïîìîãàòü åìó òàê ðåâíîñòíî, êàê åùå íè îäèí èíîçåìåö; (10) îí õîòåë ýòîãî è ðàíüøå, íî â Èñïàíèè, ÷óæîé, íåçíàêîìîé åìó ñòîðîíå, îí íè÷åãî íå ìîã; äðóãîå äåëî, êîãäà îí îêàæåòñÿ ó ñåáÿ íà ðîäèíå, ãäå ðàññ÷èòûâàåò óíàñëåäîâàòü îòöîâñêîå öàðñòâî. (11) Åñëè ðèìëÿíå ïîøëþò Ñöèïèîíà âîåíà÷àëüíèêîì â Àôðèêó, îí íàäååòñÿ, ÷òî Êàðôàãåíó ñêîðî ïðèäåò êîíåö. (12) Ñöèïèîí ðàä áûë è âèäåòü åãî è ñëûøàòü: îí çíàë, ÷òî íóìèäèéöû Ìàñèíèññû — ãëàâíàÿ ñèëà âñåé âðàæåñêîé êîííèöû, è âèäåë, ÷òî ó þíîøè äóøà íàðàñïàøêó. Áûë çàêëþ÷åí ñîþç, è Ñöèïèîí îòïðàâèëñÿ îáðàòíî â Òàððàêîí; (13) Ìàñèíèññà ñ ðàçðåøåíèÿ ðèìëÿí îïóñòîøèë ñîñåäíèå çåìëè, ÷òîáû åãî îòëó÷êà íà ìàòåðèê íå êàçàëàñü áåññìûñëåííîé, è âåðíóëñÿ â Ãàäåñ. |
35. Incohata res iam ante de Masinissa aliis atque aliis de causis dilata erat, quod Numida cum ipso utique congredi Scipione volebat atque eius dextra fidem sancire; ea tum itineris tam longi ac tam devii causa Scipioni fuit. [2] Masinissa cum Gadibus esset, certior adventare eum a Marcio factus, causando corrumpi equos inclusos in insula penuriamque omnium rerum et facere ceteris et ipsos sentire, ad hoc equitem marcescere desidia, [3] Magonem perpulit ut se traicere in continentem ad depopulandos proximos Hispaniae agros pateretur. [4] Transgressus tres principes Numidarum praemittit ad tempus locumque conloquio statuendum. Duos pro obsidibus retineri ab Scipione iubet; remisso tertio qui quo iussus erat adduceret Masinissam, cum paucis in conloquium venerunt. [5] Ceperat iam ante Numidam ex fama rerum gestarum admiratio viri, substitueratque animo speciem quoque corporis amplam ac magnificam; [6] ceterum maior praesentis veneratio cepit, et, praeterquam quod suapte natura multa maiestas inerat, adornabat promissa caesaries habitusque corporis non cultus munditiis, sed virilis vere ac militaris, [7] et aetas erat in medio virium robore, quod plenius nitidiusque ex morbo velut renovatus flos iuventae faciebat. [8] Prope attonitus ipso congressu Numida gratias de fratris filio remisso agit. Ex eo tempore adfirmat eam se quaesisse occasionem quam tandem oblatam deum immortalium beneficio non omiserit. [9] Cupere se illi populoque Romano operam navare ita ut nemo unus externus magis enixe adiuverit rem Romanam. [10] Id se, etiamsi iam pridem vellet, minus praestare in Hispania, aliena atque ignota terra, potuisse; in qua autem genitus educatusque in spem paterni regni esset, facile praestaturum. [11] Si quidem eundem Scipionem ducem in Africam Romani mittant, satis sperare perbrevis aevi Carthaginem esse. [12] Laetus eum Scipio vidit audivitque, cum caput rerum in omni hostium equitatu Masinissam fuisse sciret, et ipse iuvenis specimen animi prae se ferret. Fide data acceptaque profectus retro Tarraconem est. [13] Masinissa permissu Romanorum, ne sine causa traiecisse in continentem videretur, populatus proximos agros Gades rediit. |
ÏÐÈÌÅ×ÀÍÈß