Èñòîðèÿ Ðèìà îò îñíîâàíèÿ ãîðîäà

Êíèãà XXXVI, ãë. 44

Òèò Ëèâèé. Èñòîðèÿ Ðèìà îò îñíîâàíèÿ ãîðîäà. Òîì III. Ì., èçä-âî «Ëàäîìèð», 2002. Ñâåðåíî ñ èçäàíèåì: Ì., «Íàóêà», 1994.
Ïåðåâîä Ñ. À. Èâàíîâà.
Êîììåíòàðèé ñîñòàâëåí Ô. À. Ìèõàéëîâñêèì, Â. Ì. Ñìèðèíûì.
Ðåäàêòîðû ïåðåâîäà (èçä. 2002) Ì. Ë. Ãàñïàðîâ è Ã. Ñ. Êíàáå.
Ëàò. òåêñò: Loeb Classical Library, E. T. Sage, 1935/1984.
ÑÊÐÛÒÜ ËÀÒÈÍÑÊÈÉ ÒÅÊÑÒ
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11

44. (1) Êîãäà Ïîëèê­ñå­íèäó äîíåñ­ëè î ïðè­áëè­æå­íèè íåïðè­ÿ­òå­ëÿ, îí îáðà­äî­âàë­ñÿ ñëó­÷àþ çàâÿ­çàòü áîé. Ëåâîå êðû­ëî îí ïîâåë â îòêðû­òîå ìîðå ñàì, à ïðà­âîå ïðè­êà­çàë êàïè­òà­íàì êîðàá­ëåé ðàñ­òÿ­íóòü äî ñóøè. Ê ñðà­æå­íèþ îí äâè­íóë­ñÿ ïðà­âèëü­íîé ëèíè­åé. (2) Óâèäåâ ýòî, ðèì­ëÿ­íèí ñòàë óáè­ðàòü ïàðó­ñà è êëàñòü ìà÷­òû; ïîêà ñêëà­äû­âà­ëè ñíà­ñòè, îí îæè­äàë ïîä­õî­äà äðó­ãèõ êîðàá­ëåé. (3) Êîãäà èõ ñòà­ëî ïî÷òè òðèä­öàòü â ðÿäó, îí ïîñòà­âèë ïåðå­ä­íèå ïàðó­ñà115 è îòî­øåë â îòêðû­òîå ìîðå, ÷òîáû ïðè­ñòðî­èòü ê íèì ëåâîå êðû­ëî, à ñóäàì, ñëå­äî­âàâ­øèì ïîçà­äè, ïðè­êà­çàë ðàç­âåð­òû­âàòü ñòðîé áëè­æå ê ñóøå, îáðà­ùàÿ íîñû ïðî­òèâ ïðà­âî­ãî âðà­æå­ñêî­ãî êðû­ëà. (4) Ýâìåí øåë â õâî­ñòå, îäíà­êî, êîãäà íà÷à­ëàñü ñóìà­òî­õà ñî ñêëà­äû­âà­íè­åì ñíà­ñòåé, îí, ñêîëü­êî ìîã, ïðè­áà­âèë õîäó ñâî­èì êîðàá­ëÿì, è âîò îíè óæå áûëè ó âñåõ íà âèäó.

(5) Ïåðåä ðèì­ñêèì ôëî­òîì ïëû­ëè äâà ïóíèé­ñêèõ ñóä­íà, à èì íàâñòðå­÷ó — òðè öàð­ñêèõ. (6) Òàê êàê ñèëû áûëè íåðàâ­íû, äâà öàð­ñêèõ êîðàá­ëÿ çàæà­ëè îäèí ïóíèé­ñêèé ñ îáå­èõ ñòî­ðîí è ñïåð­âà îáëî­ìà­ëè åìó ïî áîð­òàì âåñ­ëà, à ïîòîì âðà­æå­ñêèå âîè­íû ïåðå­ñêî­÷è­ëè íà êîðàáëü è îâëà­äå­ëè èì, ïåðå­áèâ èëè ñáðî­ñèâ â âîäó åãî çàùèò­íè­êîâ. (7) Äðó­ãîé êîðàáëü ñðà­æàë­ñÿ îäèí íà îäèí, íî êîãäà ñ.220 ïóíèé­öû óâèäå­ëè, ÷òî âòî­ðîé çàõâà­÷åí, îíè ïîâåð­íó­ëè íàçàä, ê îñòàëü­íî­ìó ôëîòó, ÷òîáû íå îêà­çàòü­ñÿ îòðå­çàí­íû­ìè ñ òðåõ ñòî­ðîí ñðà­çó. (8) Ëèâèé â ÿðî­ñòè óñòðå­ìèë íà âðà­ãîâ ïðå­òîð­ñêèé êîðàáëü. Ê íåìó ïîíåñ­ëèñü òå äâà ñóä­íà, êîòî­ðûå òîëü­êî ÷òî îêðó­æè­ëè îäíî ïóíèé­ñêîå è íàìå­ðå­âà­ëèñü òåïåðü ïîâòî­ðèòü ìàíåâð. Ëèâèé ïðè­êà­çàë ñ îáî­èõ áîð­òîâ îïó­ñòèòü âåñ­ëà â âîäó, ÷òîáû óäåð­æè­âàòü êîðàáëü íåïî­äâèæ­íî, à ïîäî­øåä­øèå âðà­æå­ñêèå ñóäà çàõâà­òû­âàòü æåëåç­íû­ìè ëàïà­ìè. (9) Ïðå­âðà­òèâ òàê ìîð­ñêîå ñðà­æå­íèå â ñóõî­ïóò­íîå, îí ïðè­çâàë âîè­íîâ ïîì­íèòü î ðèì­ñêîé äîá­ëå­ñòè è íå ñ÷è­òàòü ìóæà­ìè ýòèõ öàð­ñêèõ ðàáîâ. È åñëè ïåðåä òåì äâà êîðàá­ëÿ ïîáåäè­ëè è ïëå­íè­ëè îäèí, òî åùå ëåã­÷å òåïåðü îäèí ñïðà­âèë­ñÿ ñ äâó­ìÿ. (10) Âîò óæå îáà ôëîòà ñòîëê­íó­ëèñü ïî âñå­ìó ôðîí­òó, êîðàá­ëè ïåðå­ìå­øà­ëèñü, è ïîâñþäó íà÷à­ëàñü áèò­âà. (11) Ýâìåí ïîäî­ñïåë ïîñëåä­íèì, êîãäà ñðà­æå­íèå óæå íà÷à­ëîñü. Çàìå­òèâ, ÷òî Ëèâèé ñìÿë ëåâîå êðû­ëî íåïðè­ÿ­òå­ëÿ, ñàì îí îáðó­øèë­ñÿ íà ïðà­âîå, ãäå áîé øåë ñ ïåðå­ìåí­íûì óñïå­õîì.

44. Po­ly­xe­ni­das, ut appro­pin­qua­re hos­tes ad­la­tum est, oc­ca­sio­ne pug­nan­di lae­tus si­nistrum ip­se cor­nu in al­tum ex­ten­dit, dextrum cor­nu prae­fec­tos na­vium ad ter­ram expli­ca­re iubet, et aequa fron­te ad pug­nam pro­ce­de­bat. [2] Quod ubi vi­dit Ro­ma­nus, ve­la contra­hit ma­los­que incli­nat et si­mul ar­ma­men­ta com­po­nens op­pe­ri­tur in­se­quen­tes na­ves. [3] Iam fer­me tri­gin­ta in fron­te erant, qui­bus ut aequa­ret lae­vum cor­nu, do­lo­ni­bus erec­tis al­tum pe­te­re in­ten­dit, ius­sis qui se­que­ban­tur ad­ver­sus dextrum cor­nu pro­pe ter­ram pro­ras de­ri­ge­re. [4] Eume­nes ag­men co­ge­bat; ce­te­rum, ut de­men­dis ar­ma­men­tis tu­mul­tua­ri pri­mum coep­tum est, et ip­se, quan­ta ma­xi­me ce­le­ri­ta­te po­test, con­ci­tat na­ves. Iam om­ni­bus in conspec­tu erant. [5] Duae Pu­ni­cae na­ves an­te­ce­de­bant Ro­ma­nam clas­sem, qui­bus ob­viae tres fue­runt re­giae na­ves; [6] et, ut in nu­me­ro im­pa­ri, duae re­giae unam cir­cum­sis­tunt, et pri­mum ab ut­ro­que la­te­re re­mos de­ter­gunt, dein­de transcen­dunt ar­ma­ti et deiec­tis cae­sis­que pro­pug­na­to­ri­bus na­vem ca­piunt; [7] una, quae pa­ri Mar­te con­cur­re­rat, postquam cap­tam al­te­ram na­vem vi­dit, pri­us­quam ab tri­bus si­mul cir­cum­ve­ni­re­tur, ret­ro ad clas­sem re­fu­git. [8] Li­vius in­dig­na­tio­ne ac­cen­sus prae­to­ria na­ve in hos­tes ten­dit. Ad­ver­sus quam eadem spe duae quae Pu­ni­cam unam na­vem cir­cum­ve­ne­rant cum in­fer­ren­tur, de­mit­te­re re­mos in aquam ab ut­ro­que la­te­re re­mi­ges sta­bi­lien­dae na­vis cau­sa ius­sit, et in ad­ve­nien­tes hos­tium na­ves fer­reas ma­nus ini­ce­re et, [9] ubi pug­nam pe­destri si­mi­lem fe­cis­sent, me­mi­nis­se Ro­ma­nae vir­tu­tis nec pro vi­ris du­ce­re re­gia man­ci­pia. Haud pau­lo fa­ci­lius quam an­te duae unam, tunc una duas na­ves ex­pug­na­vit ce­pit­que. [10] Et iam clas­ses quo­que un­di­que con­cur­re­rant, et pas­sim per­mix­tis na­vi­bus pug­na­ba­tur. [11] Eume­nes, qui extre­mus com­mis­so cer­ta­mi­ne ad­ve­ne­rat, ut ani­mad­ver­tit lae­vum cor­nu hos­tium ab Li­vio tur­ba­tum, dextrum ip­se ubi aequa pug­na erat in­va­dit.

ÏÐÈÌÅ×ÀÍÈß


  • 115Ïåðå­ä­íèé ìàëûé ïàðóñ íà ðèì­ñêîì êîðàá­ëå ñòà­âèë­ñÿ ïðè ïîïó­ò­íîì âåò­ðå.
  • ÈÑÒÎÐÈß ÄÐÅÂÍÅÃÎ ÐÈÌÀ
    1327007031 1327008013 1327009001 1364003645 1364003700 1364003701