Èñòîðèÿ Ðèìà îò îñíîâàíèÿ ãîðîäà

Êíèãà XXXVI, ãë. 45

Òèò Ëèâèé. Èñòîðèÿ Ðèìà îò îñíîâàíèÿ ãîðîäà. Òîì III. Ì., èçä-âî «Ëàäîìèð», 2002. Ñâåðåíî ñ èçäàíèåì: Ì., «Íàóêà», 1994.
Ïåðåâîä Ñ. À. Èâàíîâà.
Êîììåíòàðèé ñîñòàâëåí Ô. À. Ìèõàéëîâñêèì, Â. Ì. Ñìèðèíûì.
Ðåäàêòîðû ïåðåâîäà (èçä. 2002) Ì. Ë. Ãàñïàðîâ è Ã. Ñ. Êíàáå.
Ëàò. òåêñò: Loeb Classical Library, E. T. Sage, 1935/1984.
ÑÊÐÛÒÜ ËÀÒÈÍÑÊÈÉ ÒÅÊÑÒ
1 2 3 4 5 6 7 8 9

45. (1) Äîâîëü­íî ñêî­ðî íà ëåâîì ôëàí­ãå íà÷à­ëîñü áåã­ñòâî. Êîãäà Ïîëèê­ñå­íèä óâèäåë, ÷òî äîá­ëå­ñòüþ åãî âîè­íû íåñî­ìíåí­íî óñòó­ïà­þò íåïðè­ÿ­òåëü­ñêèì, îí ïîä­íÿë ïåðå­ä­íèå ïàðó­ñà è áðî­ñèë­ñÿ áåæàòü. Âñêî­ðå åãî ïðè­ìå­ðó ïîñëå­äî­âà­ëè è òå, êòî áëèç áåðå­ãà ñðà­æàë­ñÿ ñ Ýâìå­íîì. (2) Ðèì­ëÿíå ñ Ýâìå­íîì, ïîêóäà õâà­òà­ëî ñèë ó ãðåá­öîâ, óïîð­íî ïðå­ñëå­äî­âà­ëè âðà­ãà â íàäåæ­äå äîãíàòü õîòÿ áû øåä­øèõ â õâî­ñòå. (3) Íî âðà­æå­ñêèå êîðàá­ëè øëè íàëåã­êå, à ðèì­ñêèå è Ýâìå­íî­âû áûëè îòÿ­ãî­ùå­íû ïðè­ïà­ñà­ìè è óñòó­ïà­ëè â ñêî­ðî­ñòè. Óáåäèâ­øèñü â òùåò­íî­ñòè ñâî­èõ ñòà­ðà­íèé, ðèì­ëÿíå íàêî­íåö îòñòó­ïè­ëèñü, ïîñëå òîãî êàê òðè­íà­äöàòü ñóäîâ ñ âîè­íà­ìè è ãðåá­öà­ìè îíè çàõâà­òè­ëè, à äåñÿòü ïîòî­ïè­ëè. (4) Ðèì­ñêèé ôëîò ïîòå­ðÿë îäèí ïóíèé­ñêèé êîðàáëü, êîòî­ðûé â íà÷à­ëå ñðà­æå­íèÿ áûë ñòèñ­íóò äâó­ìÿ íåïðè­ÿ­òåëü­ñêè­ìè. Ïîëèê­ñå­íèä ïðå­êðà­òèë áåã­ñòâî íå ðàíü­øå, ÷åì îêà­çàë­ñÿ â Ýôåñ­ñêîé ãàâà­íè. (5) Ðèì­ëÿíå â òîò äåíü îñòà­ëèñü òàì, îòêóäà óøåë öàð­ñêèé ôëîò. Íàçàâ­òðà îíè íà÷à­ëè ïðå­ñëå­äî­âà­íèå íåïðè­ÿ­òå­ëÿ. Ïðè­ìåð­íî íà ïîë­ïó­òè èõ ïîâñòðå­÷à­ëè äâà­äöàòü ïÿòü ðîäîñ­ñêèõ ïàëóá­íûõ êîðàá­ëåé âî ãëà­âå ñ íà÷àëü­íè­êîì ôëîòà Ïàâ­ñè­ñòðà­òîì. (6) Ñîåäè­íèâ­øèñü ñ íèìè, ðèì­ëÿíå äîñòèã­ëè Ýôå­ñà è, âûñòðî­èâ­øèñü â áîå­âóþ ëèíèþ, ñòà­ëè ó âõî­äà â ãàâàíü, âûíóäèâ âðà­ãîâ ìîë­÷à­ëè­âî ïðè­çíàòü ñåáÿ ïîáåæ­äåí­íû­ìè. Ðîäî­ñ­öû è Ýâìåí áûëè îòïó­ùå­íû ïî äîìàì, (7) à ðèì­ëÿíå îòïðà­âè­ëèñü ê Õèî­ñó. Ïðî­ïëûâ ñïåð­âà ìèìî Ôèíè­êóí­òà, ãàâà­íè â ýðèòðåé­ñêîé çåì­ëå, îíè íî÷üþ áðî­ñè­ëè ÿêîðü, à íà ñëå­äóþ­ùèé äåíü ïåðå­ïðà­âè­ëèñü ê îñò­ðî­âó è â ñàìûé ãîðîä. Òàì îíè ïðî­âå­ëè íåñêîëü­êî äíåé, ÷òîáû äàòü îòäûõ ãðåá­öàì, è îòïëû­ëè â Ôîêåþ. (8) Îñòà­âèâ òàì ÷åòû­ðå êâèí­êâå­ðå­ìû äëÿ îõðà­íû ãîðî­äà, ôëîò ïðè­áûë ê Êàíàì116. Ïîñêîëü­êó ïðè­áëè­æà­ëàñü çèìà, êîðàá­ëè âûòà­ùè­ëè íà áåðåã è îáâå­ëè ðâîì è âàëîì.

(9)  êîí­öå ãîäà áûëè ïðî­âåäå­íû âûáî­ðû. Ïîñêîëü­êó âñå ãëÿäå­ëè íà Ñöè­ïè­î­íà Àôðè­êàí­ñêî­ãî, êîí­ñó­ëà­ìè äëÿ îêîí­÷à­íèÿ âîé­íû ñ Àíòèîõîì èçáðà­ëè Ëóöèÿ Êîð­íå­ëèÿ Ñöè­ïè­î­íà è Ãàÿ Ëåëèÿ117. Íà äðó­ãîé äåíü â ïðå­òî­ðû áûëè âûáðà­íû Ìàðê Òóê­öèé, Ëóöèé Àâðóí­êó­ëåé, Ãíåé Ôóëü­âèé, Ëóöèé Ýìè­ëèé, Ïóá­ëèé Þíèé è Ãàé Àòè­íèé Ëàáå­îí.

45. Ne­que ita mul­to post pri­mum ab lae­vo cor­nu fu­ga coe­pit. Po­ly­xe­ni­das enim ut vir­tu­te mi­li­tum haud du­bie se su­pe­ra­ri vi­dit, sub­la­tis do­lo­ni­bus ef­fu­se fu­ge­re in­ten­dit; mox idem et qui pro­pe ter­ram cum Eume­ne contra­xe­rant cer­ta­men fe­ce­runt. [2] Ro­ma­ni et Eume­nes, quoad suf­fi­ce­re re­mi­ges po­tue­runt et in spe erant extre­mi ag­mi­nis ve­xan­di, sa­tis per­ti­na­ci­ter se­cu­ti sunt. [3] Postquam ce­le­ri­ta­te na­vium, ut­po­te le­vium, suas com­mea­tu onus­tas elu­di frustra ten­den­tes vi­de­runt, tan­dem absti­te­runt tre­de­cim cap­tis na­vi­bus cum mi­li­te ac re­mi­ge, de­cem de­mer­sis. [4] Ro­ma­nae clas­sis una Pu­ni­ca na­vis, in pri­mo cer­ta­mi­ne ab dua­bus cir­cum­ven­ta, pe­riit. Po­ly­xe­ni­das non pri­us quam in por­tu Ephe­si fu­gae fi­nem fe­cit. [5] Ro­ma­ni eo die, un­de eg­res­sa re­gia clas­sis erat, man­se­runt; pos­te­ro die hos­tem per­se­qui in­ten­de­runt. Me­dio fe­re in cur­su ob­viae fue­re iis quin­que et vi­gin­ti tec­tae Rho­diae na­ves cum Pau­sistra­to prae­fec­to clas­sis. [6] His adiunctis Ephe­sum hos­tem per­se­cu­ti an­te os­tium por­tus acie instruc­ta ste­te­runt. Postquam con­fes­sio­nem vic­tis sa­tis expres­se­runt, Rho­dii et Eume­nes do­mos di­mis­si; [7] Ro­ma­ni Chi­um pe­ten­tes, Phoe­ni­cun­tem pri­mum por­tum Eryth­raeae ter­rae prae­ter­vec­ti, noc­te an­co­ris iac­tis, pos­te­ro die in in­su­lam ad ip­sam ur­bem traie­ce­runt. Ubi pau­cos dies re­mi­ge ma­xi­me re­fi­cien­do mo­ra­ti Pho­caeam tra­mit­tunt. [8] Ibi re­lic­tis ad prae­si­dium ur­bis quat­tuor quin­que­re­mi­bus ad Ca­nas clas­sis ve­nit; et, cum iam hiems ap­pe­te­ret, fos­sa val­lo­que cir­cum­da­tis na­ves sub­duc­tae.

[9] Exi­tu an­ni co­mi­tia Ro­mae ha­bi­ta, qui­bus crea­ti sunt con­su­les L. Cor­ne­lius Sci­pio et C. Lae­lius — Af­ri­ca­num in­tuen­ti­bus cunctis — ad fi­nien­dum cum An­tio­cho bel­lum. Pos­te­ro die prae­to­res crea­ti M. Tuc­cius L. Aurun­cu­lei­us Cn. Ful­vius L. Aemi­lius P. Iuni­us C. Ati­nius La­beo.

ÏÐÈÌÅ×ÀÍÈß


  • 116Êàíû — ìûñ è ãîðî­äîê íà ñåâå­ðî-çàïà­äå Ìàëîé Àçèè (íàïðî­òèâ þæíîé îêî­íå÷­íî­ñòè Ëåñ­áîñà).
  • 117Ëóöèé Ñöè­ïè­îí áûë ðîä­íûì áðà­òîì, à Ãàé Ëåëèé áëè­æàé­øèì äðó­ãîì Ïóá­ëèÿ Êîð­íå­ëèÿ Ñöè­ïè­î­íà Àôðè­êàí­ñêî­ãî.
  • ÈÑÒÎÐÈß ÄÐÅÂÍÅÃÎ ÐÈÌÀ
    1260010223 1327007031 1327007042 1364003700 1364003701 1364003702