Èñòîðèÿ Ðèìà îò îñíîâàíèÿ ãîðîäà

Ïåðèîõà êíèãè 49

Òèò Ëèâèé. Èñòîðèÿ Ðèìà îò îñíîâàíèÿ ãîðîäà. Òîì III. Ì., èçä-âî «Ëàäîìèð», 2002.
Ïåðåâîä Ì. Ë. Ãàñïàðîâà.
Ðåäàêòîðû ïåðåâîäà (èçä. 2002) Ì. Ë. Ãàñïàðîâ è Ã. Ñ. Êíàáå.
Ñâåðåíî ðåäàêöèåé ñàéòà ñ èçäàíèåì 1994 ã.
Ïàãèíàöèÿ ïî èçäàíèþ: Òèò Ëèâèé. Èñòîðèÿ Ðèìà îò îñíîâàíèÿ ãîðîäà. Òîì III. Ì., «Íàóêà», 1994.
Ëàò. òåêñò: T. Livi Periochae omnium librorum, Fragmenta Oxyrhynchi reperta, Iulii Obsequentis Prodigiorum liber. Ed. O. Rossbach. Teubner, 1910.
ÑÊÐÛÒÜ ËÀÒÈÍÑÊÈÉ ÒÅÊÑÒ

Êíè­ãà 49 (150—149 ãã.). Òðåòüÿ Ïóíè­÷å­ñêàÿ âîé­íà íà÷è­íà­åò­ñÿ íà 602 ãîäó îò îñíî­âà­íèÿ Ðèìà è çàâåð­øà­åò­ñÿ çà íåïîë­íûõ ïÿòü ëåò. Ñïîð ìåæ­äó Ìàð­êîì Ïîð­öè­åì Êàòî­íîì è Ñöè­ïè­î­íîì Íàçè­êîþ, èç êîòî­ðûõ îäèí ñëûë ðàçóì­íåé­øèì ìóæåì â ãîñóäàð­ñòâå, à äðó­ãîé äàæå â ñåíà­òå ïðè­çíà­âàë­ñÿ ëó÷­øèì èç ñåíà­òî­ðîâ: Êàòîí íàñòà­è­âà­åò íà âîéíå, íà ðàç­ðó­øå­íèè è êîíå÷­íîì óíè­÷òî­æå­íèè Êàð­ôà­ãå­íà, Íàçè­êà åìó ïðî­òè­âî­äåé­ñò­âó­åò. Ðåøå­íî îáú­ÿâèòü êàð­ôà­ãå­íÿ­íàì âîé­íó: çà òî, ÷òî âîïðå­êè äîãî­âî­ðó îíè çàâå­ëè ôëîò, âûøëè âîé­ñêà­ìè çà ñâîè ãðà­íè­öû, ïîâå­ëè âîé­íó ïðî­òèâ Ìàñè­íèñ­ñû, äðó­ãà ðèì­ñêî­ãî íàðî­äà, è íå äîïó­ñòè­ëè â ñâîé ãîðîä ñûíà åãî Ãóëóñ­ñó, ñîïðî­âîæ­äàâ­øå­ãî ðèì­ñêîå ïîñîëü­ñòâî. Íå óñïå­ëè âîé­ñêà ñåñòü íà êîðàá­ëè, êàê â Ðèì ÿâëÿ­þò­ñÿ ïîñëû èç Óòè­êè, ÷òîáû ïðå­äàòü ñâîé ãîðîä ðèì­ëÿ­íàì ñî âñåì äîá­ðîì; ñåíà­òî­ðàì ýòî ïîñîëü­ñòâî áûëî äîá­ðûì çíà­êîì, êàð­ôà­ãå­íÿ­íàì — íåäîá­ðûì. Ïî óêà­çà­íèþ Ñèâèë­ëè­íûõ êíèã â Òàðåí­òå ñïðàâ­ëå­íû èãðû â ÷åñòü Äèòà-îòöà, ó÷ðåæ­äåí­íûå çà ñòî ëåò äî ýòî­ãî, â Ïåðâóþ Ïóíè­÷å­ñêóþ âîé­íó, â 502 ã. îò îñíî­âà­íèÿ Ðèìà. Èç Êàð­ôà­ãå­íà â Ðèì ïðè­áû­âà­åò ïîñîëü­ñòâî èç 30 ÷åëî­âåê, ÷òîáû îáú­ÿâèòü î ñäà­÷å; íî Êàòîí íàñòà­è­âà­åò íà ïðåæ­íåì ðåøå­íèè è òðå­áó­åò, ÷òîáû êîí­ñó­ëû íåìåä­ëåí­íî âûñòó­ïà­ëè íà âîé­íó. Êàòî­íî­âî ìíå­íèå ïðå­âîç­ìî­ãà­åò. Êîí­ñó­ëû, ïåðå­ïðà­âèâ­øèñü â Àôðè­êó, òðå­áó­þò âûäà­÷è òðåõ­ñîò çàëîæ­íè­êîâ è âñå­ãî îðó­æèÿ è âîåí­íûõ ñðåäñòâ, êàêèå åñòü â Êàð­ôà­ãåíå, à îò èìå­íè ñåíà­òà ïîâåëå­âà­þò ïåðå­ñå­ëèòü­ñÿ âñåì ãîðî­äîì â äðó­ãîå ìåñòî, íå áëè­æå 10 ìèëü îò ìîðÿ. Òàêîå íåïî­ìåð­íîå òðå­áî­âà­íèå ïîáóæ­äà­åò êàð­ôà­ãå­íÿí ê âîéíå. Êîí­ñó­ëû Ëóöèé Ìàð­öèé è Ìàíèé Ìàíè­ëèé íà÷è­íà­þò îñà­äó è ïðè­ñòóï. Ïðè ýòîì ïðè­ñòó­ïå äâà âîé­ñêî­âûõ òðè­áó­íà ñî ñâî­è­ìè êîãîð­òà­ìè îïðî­ìåò­÷è­âî âðû­âà­þò­ñÿ â ãîðîä ÷åðåç íåîõðà­íÿ­å­ìóþ ÷àñòü ñòå­íû, åäâà íå ïåðå­áè­òû ãîðî­æà­íà­ìè, íî ñïà­ñå­íû Ñöè­ïè­î­íîì Àôðè­êàí­ñêèì. Îí æå ñ íåìíî­ãè­ìè âñàä­íè­êà­ìè îòáèë íî÷­íîå íàïà­äå­íèå íà ðèì­ñêèé ëàãåðü, à ïîòîì, êîãäà êàð­ôà­ãå­íÿíå âûøëè èç ãîðî­äà íà áîé âñå­ìè ñèëà­ìè, ñïàñ ëàãåðü è ñòÿ­æàë ýòèì ñåáå ïåð­âî­ìó ñëà­âó. Çàòåì, êîãäà îäèí êîí­ñóë óåõàë â Ðèì äëÿ ïðî­âåäå­íèÿ âûáî­ðîâ, à äðó­ãîé ïîñëå íåóäà÷­íî­ãî ïðè­ñòó­ïà îòâåë âîé­ñêà îò Êàð­ôà­ãå­íà íàâñòðå­÷ó Ãàç­ä­ðó­áà­ëó, çàñåâ­øå­ìó ñî ñâî­èì îòðÿäîì â íåóäîá­íîé äëÿ áîÿ òåñ­íèíå, Ñöè­ïè­îí ïîñî­âå­òî­âàë êîí­ñó­ëó íå ïðè­íè­ìàòü áîÿ â ýòîì íåâû­ãîä­íîì ìåñòå; íî ìíî­ãèå, çàâèäóÿ åãî ðàñ­ñóäè­òåëü­íî­ñòè è äîá­ëå­ñòè, îäåð­æà­ëè âåðõ â ñîâå­òå, è êîí­ñóë ñ âîé­ñêîì âñòó­ïèë â òåñ­íè­íó. Êàê è ïðåä­ñêà­çû­âàë Ñöè­ïè­îí, âîé­ñêî áûëî ðàç­áè­òî è îáðà­ùå­íî â áåã­ñòâî, à äâå êîãîð­òû ïîïà­ëè â îêðó­æå­íèå, è òîãäà îí ñàì ñ íåáîëü­øè­ìè êîí­íû­ìè îòðÿäà­ìè âåð­íóë­ñÿ ê óùå­ëüþ, îñâî­áî­äèë èõ è âûâåë íåâðåäè­ìû­ìè. Äîá­ëåñòü åãî ïðè­çíàë äàæå Êàòîí, âñå­ãäà áîëåå ñêëîí­íûé ïîðè­öàòü, ÷åì õâà­ëèòü: îí ñêà­çàë â ñåíà­òå, ÷òî îñòàëü­íûå ïîë­êî­âîä­öû â Àôðè­êå âîþ­þò êàê òåíè, è òîëü­êî Ñöè­ïè­îí — êàê æèâîé è ñèëü­íûé ÷åëî­âåê. À ðèì­ñêèé íàðîä âîñ­õè­ùàë­ñÿ èì òàê, ÷òî íà âûáî­ðàõ áîëü­øèí­ñò­âîì òðèá îí áûë èçáðàí êîí­ñó­ëîì, õîòÿ íå èìåë åùå äîëæ­íî­ãî âîç­ðàñ­òà. Íàðîä­íûé òðè­áóí Ëóöèé Ñêðè­áî­íèé âíåñ ïðåä­ëî­æå­íèå, ÷òîáû ëóçè­òà­íû, ñäàâ­øè­å­ñÿ ðèì­ñêî­ìó íàðî­äó, áûëè îòâåäå­íû Ñåð­âè­åì Ãàëü­áîé â Ãàë­ëèþ è òàì îòïó­ùå­íû íà ñâî­áî­äó. Ïðî­òèâ ýòî­ãî ðåç­êî âûñòó­ïèë Ìàðê Êàòîí[1], ÷üÿ ðå÷ü âêëþ­÷å­íà â åãî «Ëåòî­ïèñü». Çà Ãàëü­áó çàñòó­ïèë­ñÿ Êâèíò Ôóëü­âèé Íîáè­ëè­îð, êîòî­ðî­ãî Êàòîí òîæå íå ïîùà­äèë â ñåíà­òå; à ñàì Ãàëü­áà, âèäÿ ñåáÿ îñóæ­äåí­íûì, âûâåë ñ ñîáîþ äâóõ íåñî­âåð­øåí­íî­ëåò­íèõ ñûíî­âåé è ñûíà Ñóëü­ïè­öèÿ Ãàë­ëà, êîòî­ðî­ìó îí áûë îïå­êó­íîì, è ïðî­èç­íåñ â ñâîþ çàùè­òó òàêóþ æàëîñò­íóþ ðå÷ü, ÷òî ïðåä­ëî­æå­íèå áûëî îòâåðã­íó­òî. Ñîõðà­íè­ëîñü òðè åãî ðå÷è: äâå ïðî­òèâ íàðîä­íî­ãî òðè­áó­íà Ëèáî­íà ñ åãî ïðåä­ëî­æå­íè­åì î ëóçè­òà­íàõ, è îäíà ïðî­òèâ Ëóöèÿ Êîð­íå­ëèÿ Öåòå­ãà, â êîòî­ðîé óòâåð­æäà­ëîñü, ÷òî ëóçè­òà­íû, ñòî­ÿâ­øèå ëàãå­ðåì ïðî­òèâ íåãî, âñå ïåðå­áè­òû, ïîòî­ìó ÷òî ñòà­ëî èçâåñò­íî: îíè ïî ñâî­å­ìó îáû­÷àþ ïðè­íåñ­ëè â æåðò­âó áîãàì êîíÿ è ÷åëî­âå­êà, à çíà­÷èò, ïðî­ñè­ëè ìèðà ëèøü äëÿ âèäà, ñàìè æå çàìûø­ëÿ­ëè íàïàñòü íà åãî âîé­ñêî. Íåêèé Àíä­ðèñê, ÷åëî­âåê òåì­íî­ãî ïðî­èñ­õîæ­äå­íèÿ, íàçû­âàâ­øèé ñåáÿ Ôèëèï­ïîì è âûäà­âàâ­øèé ñåáÿ çà ñûíà öàðÿ Ïåð­ñåÿ, áûë çà ýòî ïðè­ñëàí â Ðèì öàðåì Äåìåò­ðè­åì Ñèðèé­ñêèì, íî òàé­íî áåæàë, ñîáðàë âîêðóã ñåáÿ ìíî­ãî íàðî­äà, ïðè­íè­ìàâ­øå­ãî åãî âûäóì­êó çà ïðàâ­äó, è ñ ýòèì âîé­ñêîì çàõâà­òèë ïî÷òè âñþ Ìàêåäî­íèþ, â èíûõ ìåñòàõ ñèëîþ, à â èíûõ ñ ñîãëà­ñèÿ ìåñò­íûõ æèòå­ëåé. Îí ðàñ­ñêà­çû­âàë, áóä­òî ðîæ­äåí Ïåð­ñå­åì îò íàëîæ­íè­öû è áûë îòäàí íà âîñ­ïè­òà­íèå êàêî­ìó-òî êðè­òÿ­íè­íó, ÷òîáû â ïðå­âðàò­íî­ñòÿõ âîé­íû, êîòî­ðóþ îí âåë ñ ðèì­ëÿ­íà­ìè, ñîõðà­íè­ëîñü õîòÿ áû ñåìÿ îò öàð­ñêî­ãî êîð­íÿ; âîñ­ïè­òû­âàë­ñÿ îí â Àäðà­ìèò­òèè äî äâå­íà­äöà­òè ëåò, íå çíàÿ ñâî­åãî ïðî­èñ­õîæ­äå­íèÿ è ñ÷è­òàÿ âîñ­ïè­òà­òå­ëÿ ñâî­èì îòöîì; è ëèøü êîãäà òîò çàíå­ìîã è ïî÷óâ­ñò­âî­âàë, ÷òî áëè­çîê êîíåö, òî ðàñ­êðûë åìó åãî ïðî­èñ­õîæ­äå­íèå è äàë åìó ãðà­ìîòó ñ ïå÷à­òüþ öàðÿ Ïåð­ñåÿ, îñòàâ­ëåí­íóþ äëÿ ìíè­ìîé åãî ìàòå­ðè, ñ òåì ÷òîáû ïåðå­äàòü ñûíó, êîãäà òîò ñòàíåò âçðîñ­ëûì, à äî ýòî­ãî âðå­ìå­íè âî ÷òî áû òî íè ñòà­ëî ñîõðà­íÿòü äåëî â ãëó­áî­êîé òàéíå. Òåïåðü, êîãäà îí ïîä­ðîñ, åìó ïåðå­äà­âà­ëàñü ýòà ãðà­ìîòà, â êîòî­ðîé îòåö îñòàâ­ëÿë ñûíó äâà çàðû­òûõ êëà­äà. Êîãäà îí <> åùå íå çíàâ­øå­ìó èñòèí­íî­ãî ñâî­åãî ïðî­èñ­õîæ­äå­íèÿ, æåí­ùè­íà ðàñ­ñêà­çà­ëà åìó, èç êàêî­ãî îí ðîäà, è óìî­ëÿ­ëà áåæàòü èç ýòèõ ìåñò, ïîêà ñëó­õè íå äîøëè äî öàðÿ Ýâìå­íà, ñ.573 êîòî­ðûé áûë Ïåð­ñåþ âðà­ãîì, è òîò íå ïîäî­ñëàë áû ê íåìó óáèéö. Èñïó­ãàí­íûé ýòèì, îí áåæàë â Ñèðèþ, íàäå­ÿñü ïîëó­÷èòü ïîìîùü îò Äåìåò­ðèÿ, è òàì âïåð­âûå ðåøèë­ñÿ îòêðûòü ïåðåä âñå­ìè, êòî îí òàêîé.

EX LIB­RO XLVIIII
Ter­tii Pu­ni­ci bel­li ini­tium al­te­ro et ses­cen­te­si­mo ab ur­be con­di­ta an­no, intra quin­tum an­num, quam erat coep­tum, con­sum­ma­ti. in­ter M. Por­cium Ca­to­nem et Sci­pio­nem Na­si­cam, quo­rum al­ter sa­pien­tis­si­mus vir in ci­vi­ta­te ha­be­ba­tur, al­ter op­ti­mus vir etiam iudi­ca­tus a se­na­tu erat, di­ver­sis cer­ta­tum sen­ten­tiis est, Ca­to­ne sua­den­te bel­lum et ut tol­le­re­tur de­le­re­tur­que Car­tha­go, Na­si­ca dis­sua­den­te. pla­cuit ta­men, quod contra foe­dus na­ves ha­be­rent, quod exer­ci­tum extra fi­nes du­xis­sent, quod so­cio po­pu­li R. et ami­co, Ma­si­nis­sae, ar­ma in­tu­lis­sent, quod fi­lium eius, Gu­lus­sam, qui cum le­ga­tis Ro­ma­nis erat, in op­pi­dum non re­ce­pis­sent, bel­lum his in­di­ci. pri­us quam ul­lae co­piae in na­ves in­po­ne­ren­tur, Vti­cen­ses le­ga­ti Ro­mam ve­ne­runt se sua­que om­nia de­den­tes. ea le­ga­tio ve­lut omen gra­ta pat­ri­bus, acer­ba Car­tha­gi­nien­si­bus fuit. lu­di Di­ti pat­ri ad Ta­ren­tum ex prae­cep­to lib­ro­rum fac­ti, qui <an­te> an­num cen­te­si­mum pri­mo Pu­ni­co bel­lo, quin­gen­te­si­mo et al­te­ro an­no ab ur­be con­di­ta fac­ti erant. le­ga­ti XXX Ro­mam ve­ne­runt, per quos se Car­tha­gi­nien­ses de­de­bant. Ca­to­nis sen­ten­tia evi­cit, ut in dec­re­to persta­re­tur et ut con­su­les quam pri­mum ad bel­lum pro­fi­cis­ce­ren­tur. qui ubi in Af­ri­cam tran­sie­runt, ac­cep­tis, quos im­pe­ra­ve­rant, CCC ob­si­di­bus et ar­mis om­ni­bus instru­men­tis­que bel­li, si qua Car­tha­gi­ne erant, cum ex auc­to­ri­ta­te pat­rum iube­rent, ut in ali­um lo­cum, dum a ma­ri X pas­suum ne mi­nus re­mo­tum, op­pi­dum fa­ce­rent, in­dig­ni­ta­te rei ad bel­lan­dum Car­tha­gi­nien­ses com­pu­le­runt. ob­si­de­ri ob­pug­na­ri­que coep­ta est Car­tha­go a L. Mar­cio M’. Man<i>lio coss. in qua ob­pug­na­tio­ne cum neg­lec­tos ab una par­te mu­ros duo tri­bu­ni te­me­re cum co­hor­ti­bus suis in­ru­pis­sent et ab op­pi­da­nis gra­vi­ter cae­de­ren­tur, a Sci­pio­ne †Or­fi­tia­no expli­ci­ti sunt. per quem et cas­tel­lum Ro­ma­no­rum, quod noc­te ex­pug­na­bant, pau­cis equi­ti­bus iuvan­ti­bus li­be­ra­tum est castro­rum­que, quae Car­tha­gi­nien­ses om­ni­bus co­piis ab ur­be pa­ri­ter eg­res­si ob­pug­na­bant, li­be­ra­to­rum is ip­se prae­ci­puam glo­riam tu­lit. prae­te­rea cum ab in­ri­ta ob­pug­na­tio­ne Car­tha­gi­nis con­sul (al­ter enim Ro­ma<m> ad co­mi­tia <i>erat) exer­ci­tum du­ce­ret ad­ver­sus Hasdru­ba­lem (cum ampla ma­nu sal­tum ini­cum in­se­de­rat) sua­sit pri­mo con­su­li, ne tam ini­co lo­co confli­ge­ret. vic­tus dein­de conplu­rum, qui et pru­den­tiae et vir­tu­ti eius in­vi­de­bant, sen­ten­tiis et ip­se sal­tum ingres­sus est. cum, si­cut prae­di­xe­rat, fu­sus fu­ga­tus­que es­set Ro­ma­nus exer­ci­tus et duae co­hor­tes ab hos­te ob­si­de­ren­tur, cum pau­cis equi­tum tur­mis in sal­tum re­ver­sus li­be­ra­vit eas et in­co­lu­mes re­du­xit. quam vir­tu­tem eius et Ca­to, vir promptio­ris ad vi­tu­pe­ran­dum lin­guae, in se­na­tu sic pro­se­cu­tus est, ut di­ce­ret re­li­quos, qui in Af­ri­ca mi­li­ta­rent, umbras voli­ta­re, Sci­pio­nem vi­ge­re, et po­pu­lus R. eo fa­vo­re comple­xus, ut co­mi­tiis plu­ri­mae eum tri­bus con­su­lem scri­be­rent, cum hoc per aeta­tem non li­ce­ret. cum L. Scri­bo­nius tr. pl. ro­ga­tio­nem pro­mul­gas­set, ut Lu­si­ta­ni, qui in fi­dem po­pu­lo R. de­di­ti ab Ser­vio Gal­ba in Gal­liam ve­nis­sent, in li­ber­ta­tem res­ti­tue­ren­tur, M. Ca­to acer­ri­me sua­sit. ex­tat ora­tio in an­na­li­bus ip­sius inclu­sa. Q. Ful­vius No­bi­lior ei, sae­pe ab eo in se­na­tu la­ce­ra­tus, res­pon­dit pro Gal­ba; ip­se quo­que Gal­ba cum se dam­na­ri vi­de­ret, comple­xus duos fi­lios prae­tex­ta­tos et Sul­pi<ci> Gal<l>i fi­lium, cui­us tu­tor erat, ita mi­se­ra­bi­li­ter pro se lo­cu­tus est, ut ro­ga­tio an­ti­qua­re­tur. exstant tres ora­tio­nes eius, duae ad­ver­sus Li­bo­nem tr. pl. ro­ga­tio­nem­que eius ha­bi­tae de Lu­si­ta­nis, una contra L. Cor­ne­lium Cethe­gum, in qua Lu­si­ta­nos pro­pe se castra ha­ben­tis cae­sos fa­te­tur, quod com­per­tum ha­bue­rit, equo ad­que ho­mi­ne suo ri­tu im­mo­la­tis per spe­ciem pa­cis ado­ri­ri exer­ci­tum suum in ani­mo ha­buis­se.

Andris­cus qui­dam, ul­ti­mae sor­tis ho­mo, Per­sei <se> re­gis fi­lium fe­rens et mu­ta­to no­mi­ne Phi­lip­pus vo­ca­tus cum ab ur­be Ro­ma­na, quo il­lum De­met­rius, Sy­riae rex, ob hoc ip­sum men­da­cium mi­se­rat, clam pro­fu­gis­set, mul­tis ad fal­sam eius fa­bu­lam ve­lut ad ve­ram coeun­ti­bus, contrac­to exer­ci­tu to­tam Ma­ce­do­niam aut vo­lun­ta­te in­co­len­tium aut ar­mis oc­cu­pa­vit. fa­bu­lam autem ta­lem fin­xe­rat: ex pae­li­ce se <et> Per­seo re­ge or­tum, tra­di­tum edu­can­dum Cre­te<n>si cui­dam es­se, ut <in> bel­li ca­sus, quod il­le cum Ro­ma­nis ge­re­ret, ali­quod ve­lut se­men re­giae stir­pis exsta­ret. Hyd­ra­my­ti se edu­ca­tum us­que ad XII aeta­tis an­num, pat­rem eum es­se cre­den­tem, a quo edu­ca­re­tur, ig­na­rum ge­ne­ris fuis­se sui. ad­fec­to dein­de eo, cum pro­pe ad ul­ti­mum fi­nem vi­tae es­set, de­tec­tam tan­dem si­bi ori­gi­nem suam fal­sae­que mat­ri li­bel­lum da­tum sig­no Per­sei re­gis sig­na­tum, quem si­bi tra­de­ret, cum ad pu­be­rem aeta­tem ve­nis­set, ob­tes­ta­tio­nes­que ul­ti­mas adiec­tas, ut res in oc­cultato ad id tem­pus ser­va­re­tur. pu­bes­cen­ti li­bel­lum tra­di­tum, in quo re­lic­ti si­bi duo then­sau­ri a pat­re di­ce­ren­tur. tum scien­ti mu­lierem se sub­di­tum es­se, ve­ram stir­pem ig­no­ranti edi­dis­se ge­nus at­que ob­tes­ta­tam, ut pri­us quam ma­na­ret ad Eume­nen res, Per­seo ini­mi­cum, ex­ce­de­ret his lo­cis, ne in­ter­fi­ce­re­tur. eo se ex­ter­ri­tum, si­mul spe­ran­tem ali­quod a De­met­rio auxi­lium in Sy­ria<m> se con­tu­lisse at­que ibi pri­mum, quis es­set, pa­lam expro­me­re ausum.

  • ÏÐÈÌÅ×ÀÍÈß ÐÅÄÀÊÖÈÈ ÑÀÉÒÀ

  • [1] îðè­ãè­íà­ëå cum L. Scri­bo­nius tr. pl. ro­ga­tio­nem pro­mul­gas­set, ut Lu­si­ta­ni, qui in fi­dem po­pu­lo R. de­di­ti ab Ser­vio Gal­ba in Gal­liam ve­nis­sent, in li­ber­ta­tem res­ti­tue­ren­tur, M. Ca­to acer­ri­me sua­sit — «Êîãäà ïëå­áåé­ñêèé òðè­áóí Ëóöèé Ñêðè­áî­íèé âí¸ñ ïðåä­ëî­æå­íèå, ÷òîáû ëóçè­òà­íàì, êîòî­ðûå, ñäàâ­øèñü ðèì­ñêî­ìó íàðî­äó, áûëè ïðî­äà­íû Ñåð­âè­åì Ãàëü­áîé â Ãàë­ëèè, áûëà âîç­âðà­ùå­íà ñâî­áî­äà, Ìàðê Êàòîí î÷åíü ãîðÿ­÷î ïîä­äåð­æàë (ýòî ïðåä­ëî­æå­íèå)». (Ïðèì. ðåä. ñàé­òà).
  • ÈÑÒÎÐÈß ÄÐÅÂÍÅÃÎ ÐÈÌÀ
    1364004257 1364004306 1364004307 1364143050 1364143051 1364143052