Всеобщая история

Кн. I, гл. 19

19. με­τὰ δὲ ταῦτα θεω­ρῶν ὁ προειρη­μένος ἀνὴρ τοὺς μὲν Ῥω­μαίους ὑπό τε τῆς νό­σου καὶ τῆς ἐνδείας ἀσθε­νῶς διακει­μένους διὰ τὸ λοιμικὴν εἶναι παρ᾽ αὐτοῖς κα­τάσ­τα­σιν, τὰ δὲ σφέ­τερα στρα­τόπε­δα νο­μίζων ἀξιόχ­ρεα πρὸς μά­χην ὑπάρ­χειν, [2] ἀνα­λαβὼν τά τε θη­ρία περὶ πεν­τή­κον­τα τὸν ἀριθ­μὸν ὄντα καὶ τὴν λοιπὴν δύ­ναμιν ἅπα­σαν προῆγε κα­τὰ σπουδὴν ἐκ τῆς Ἡρακ­λείας, πα­ραγ­γεί­λας τοῖς Νο­μαδι­κοῖς ἱπ­πεῦσι προ­πορεύεσ­θαι καὶ συ­νεγ­γί­σασι τῷ χά­ρακι τῶν ἐναν­τίων ἐρε­θίζειν καὶ πει­ρᾶσ­θαι τοὺς ἱπ­πεῖς αὐτῶν ἐκκα­λεῖσ­θαι, κἄπει­τα πά­λιν ἐκκλί­να­σιν ἀπο­χωρεῖν, ἕως ἂν αὐτῷ συμ­μί­ξωσι. [3] πρα­ξάν­των δὲ τὸ συν­ταχθὲν τῶν Νο­μάδων καὶ προσ­μι­ξάν­των θα­τέρῳ τῶν στρα­τοπέ­δων, εὐθὺς οἱ τῶν Ῥω­μαίων ἱπ­πεῖς ἐξε­χέον­το καὶ θρα­σέως ἐπέ­κειν­το τοῖς Νο­μά­σιν. [4] οἱ δὲ Λί­βυες ὑπε­χώρουν κα­τὰ τὸ πα­ράγ­γελ­μα, μέχ­ρι συ­νέμι­ξαν τοῖς περὶ τὸν Ἄν­νω­να· λοιπόν τ᾽ ἐκ με­ταβο­λῆς πε­ριχυ­θέν­τες ἐπέ­κειν­το τοῖς πο­λεμίοις καὶ πολ­λοὺς μὲν αὐτῶν ἀπέκ­τει­ναν, τοὺς δὲ λοιποὺς ἕως εἰς τὸν χά­ρακα συ­νεδίωξαν. [5] γε­νομέ­νων δὲ τού­των ἐπεστρα­τοπέ­δευσαν οἱ περὶ τὸν Ἄν­νω­να τοῖς Ῥω­μαίοις, κα­ταλα­βόμε­νοι τὸν λό­φον τὸν κα­λούμε­νον Τό­ρον, ὡς δέ­κα στα­δίους ἀπέ­χον­τες τῶν ὑπε­ναν­τίων. [6] καὶ δύο μὲν μῆ­νας ἔμε­νον ἐπὶ τῶν ὑπο­κειμέ­νων, οὐδὲν ὁλοσ­χερὲς πράτ­τον­τες πλὴν ἀκρο­βολι­ζόμε­νοι καθ᾽ ἑκάσ­την ἡμέ­ραν. [7] τοῦ δ᾽ Ἀν­νί­βου­ διαπυρ­σευομέ­νου καὶ διαπεμ­πο­μένου συ­νεχῶς ἐκ τῆς πό­λεως πρὸς τὸν Ἄν­νω­να καὶ δη­λοῦν­τος ὅτι τὰ πλή­θη τὸν λι­μὸν οὐχ ὑπο­μένει, πολ­λοὶ δὲ καὶ πρὸς τοὺς πο­λεμίους αὐτο­μολοῦ­σι διὰ τὴν ἔνδειαν, ἔγνω διακιν­δυ­νεύειν ὁ τῶν Καρ­χη­δονίων στρα­τηγός, οὐχ ἧττον ἐπὶ τοῦ­το φε­ρομέ­νων καὶ τῶν Ῥω­μαίων διὰ τὰς προειρη­μένας αἰτίας. [8] διόπερ ἐξα­γαγόν­τες ἀμφό­τεροι τὰς δυ­νάμεις εἰς τὸν με­ταξὺ τό­πον τῶν στρα­τοπέ­δων συ­νέβαλ­λον ἀλλή­λοις. [9] ἐπὶ πολὺν δὲ χρό­νον γε­νομέ­νης τῆς μά­χης τέ­λος ἐτρέ­ψαν­το τοὺς προ­κιν­δυ­νεύσαν­τας μισ­θο­φόρους τῶν Καρ­χη­δονίων οἱ Ῥω­μαῖοι. [10] τού­των δὲ πε­σόν­των εἰς τὰ θη­ρία καὶ τὰς λοιπὰς τά­ξεις τὰς ἐφεσ­τη­κυίας συ­νέβη πᾶν συν­τα­ραχ­θῆ­ναι τὸ τῶν Φοινί­κων στρα­τόπε­δον. [11] γε­νομέ­νου δ᾽ ἐγκλί­μα­τος ὁλοσ­χε­ροῦς οἱ μὲν πλεῖσ­τοι διεφ­θά­ρησαν αὐτῶν, τινὲς δ᾽ εἰς Ἡράκ­λειαν ἀπε­χώρη­σαν· οἱ δὲ Ῥω­μαῖοι τῶν τε πλείσ­των ἐκυ­ρίευσαν θη­ρίων καὶ τῆς ἐπι­σκευῆς ἁπά­σης. [12] ἐπι­γε­νομέ­νης δὲ τῆς νυκ­τός, καὶ διὰ τὴν ἐκ τῶν κα­τορ­θω­μάτων χα­ρὰν καὶ διὰ τὸν κό­πον ῥᾳθυ­μότε­ρον ταῖς φυ­λακαῖς αὐτῶν χρη­σαμέ­νων, ἀπελ­πί­σας Ἀν­νί­βας τὰ πράγ­μα­τα καὶ νο­μίσας ἔχειν εὐφυῆ και­ρὸν πρὸς σω­τηρίαν διὰ τὰς προειρη­μένας αἰτίας, ὥρμη­σε περὶ μέ­σας νύκ­τας ἐκ τῆς πό­λεως, ἔχων τὰς ξε­νικὰς δυ­νάμεις. [13] χώ­σας δὲ φορ­μοῖς ἀχύ­ρων σε­σαγ­μέ­νοις τὰς τάφ­ρους ἔλα­θε τοὺς πο­λεμίους ἀπα­γαγὼν ἀσφα­λῶς τὴν δύ­ναμιν. [14] οἱ δὲ Ῥω­μαῖοι τῆς ἡμέ­ρας ἐπελ­θού­σης συ­νέν­τες τὸ γε­γονὸς καὶ τῆς οὐρα­γίας τῆς τῶν περὶ τὸν Ἀν­νί­βαν ἐπὶ βραχὺ κα­θαψά­μενοι με­τὰ ταῦτα πάν­τες ὥρμη­σαν πρὸς τὰς πύ­λας. [15] οὐδε­νὸς δ᾽ ἐμπο­δὼν αὐτοῖς ἱστα­μένου, πα­ρεισ­πε­σόν­τες διήρ­πα­σαν τὴν πό­λιν καὶ πολ­λῶν μὲν σω­μάτων, πολ­λῆς δὲ καὶ παν­το­δαπῆς ἐγέ­νον­το κα­τασ­κευῆς ἐγκρα­τεῖς.