Всеобщая история

Кн. I, гл. 34

34. ἅμα δὲ τῷ τὸν Ξάν­θιπ­πον τοῖς μὲν ἐπὶ τῶν θη­ρίων πα­ραγ­γεῖ­λαι προάγειν καὶ διασ­πᾶν τὰς τῶν ὑπε­ναν­τίων τά­ξεις, τοῖς δ᾽ ἱπ­πεῦ­σιν ἐφ᾽ ἑκα­τέρου τοῦ κέ­ρα­τος κυκ­λοῦν καὶ προσ­βάλ­λειν τοῖς πο­λεμίοις, [2] τό­τε δὴ καὶ τὸ τῶν Ῥω­μαίων στρα­τόπε­δον κα­τὰ τὰ παρ᾽ αὐτοῖς ἔθη συ­νεψό­φησαν τοῖς ὅπλοις καὶ συ­ναλα­λάξαν­τες ὥρμη­σαν ἐπὶ τοὺς πο­λεμίους. [3] οἱ μὲν οὖν ἱπ­πεῖς τῶν Ῥω­μαίων τα­χέως ἀφ᾽ ἑκα­τέρων τῶν κε­ράτων ἔφυ­γον διὰ τὸ πολ­λαπ­λα­σίους εἶναι τοὺς Καρ­χη­δονίους. [4] τῶν δὲ πε­ζῶν οἱ ταχ­θέν­τες ἐπὶ τοῦ λαιοῦ κέ­ρως, ἅμα μὲν ἐκκλί­νον­τες τὴν τῶν θη­ρίων ἔφο­δον, ἅμα δὲ κα­ταφ­ρο­νοῦν­τες τῶν μισ­θο­φόρων ὥρμη­σαν ἐπὶ τὸ δε­ξιὸν κέ­ρας τῶν Καρ­χη­δονίων· τρε­ψάμε­νοι δὲ τού­τους ἐπέ­κειν­το καὶ κα­τεδίωκον αὐτοὺς ἕως εἰς τὸν χά­ρακα. [5] τῶν δὲ κα­τὰ τοὺς ἐλέ­φαν­τας ταχ­θέντων οἱ μὲν πρῶ­τοι συμ­πε­σόν­τες ὑπὸ τῆς βίας τῶν ζῴων ἐξω­θούμε­νοι καὶ κα­ταπα­τούμε­νοι σω­ρηδὸν ἐν χει­ρῶν νό­μῳ διεφ­θεί­ρον­το, τῆς γε μὴν ὅλης τά­ξεως τὸ σύσ­τη­μα διὰ τὸ βά­θος τῶν ἐφεσ­τώ­των ἕως τι­νὸς ἀδιάσ­παστον ἔμει­νεν. [6] ἐπεὶ δ᾽ οἱ μὲν τὰς ἐσχά­τας ἔχον­τες τά­ξεις κυκ­λού­μενοι παν­τα­χόθεν ὑπὸ τῶν ἱπ­πέων ἠναγ­κά­ζον­το πρὸς τού­τους στρε­φόμε­νοι κιν­δυ­νεύειν, οἱ δὲ διὰ μέ­σων τῶν ἐλε­φάν­των εἰς τὸ πρόσ­θεν ἐκβιαζό­μενοι καὶ κα­τὰ νώ­του πα­ρισ­τά­μενοι τῶν θη­ρίων εἰς ἀκέ­ραιον καὶ συν­τε­ταγ­μέ­νην ἐμπίπ­τον­τες τὴν τῶν Καρ­χη­δονίων φά­λαγ­γα διεφ­θεί­ρον­το, [7] τό­τε δὴ παν­τα­χόθεν πο­νοῦν­τες οἱ μὲν πλεῖσ­τοι τῶν Ῥω­μαίων συ­νεπα­τήθη­σαν ὑπὸ τῆς ὑπερ­φυοῦς βίας τῶν ζῴων, οἱ δὲ λοιποὶ συ­νηκον­τίσθη­σαν ὑπὸ τοῦ πλή­θους τῶν ἱπ­πέων ἐν αὐτῷ τῷ τῆς πα­ρατά­ξεως τό­πῳ, τε­λέως δέ τι­νες ὀλί­γοι πρὸς φυγὴν ὥρμη­σαν. [8] οὐσῶν δὲ πε­δινῶν τῶν ὑπο­χωρή­σεων, καὶ τού­των οἱ μὲν ὑπὸ τῶν θη­ρίων καὶ τῶν ἱπ­πέων ἀπώλ­λυν­το, πεν­τα­κόσιοι δ᾽ ἴσως οἱ με­τὰ Μάρ­κου τοῦ στρα­τηγοῦ φυ­γόν­τες μετ᾽ ὀλί­γον ὑπο­χείριοι γε­νόμε­νοι σὺν αὐτῷ ᾿κεί­νῳ πάν­τες ἐζωγ­ρή­θησαν. [9] τῶν μὲν οὖν πα­ρὰ τοῖς Καρ­χη­δονίοις μισ­θο­φόρων ἔπε­σον εἰς ὀκτα­κοσίους οἱ κα­τὰ τὸ λαιὸν τῶν Ῥω­μαίων ταχ­θέν­τες, τῶν δὲ Ῥω­μαίων ἐσώ­θησαν μὲν εἰς δισ­χι­λίους οἱ κα­τὰ τὸ δίωγ­μα τῶν προειρη­μέ­νων ἐκτὸς γε­νόμε­νοι τοῦ κιν­δύ­νου, [10] τὸ δὲ λοιπὸν πλῆ­θος διεφ­θά­ρη πλὴν Μάρ­κου τοῦ στρα­τηγοῦ καὶ τῶν ἅμα τού­τῳ φυ­γόν­των. [11] αἱ μὲν οὖν ση­μαῖαι τῶν Ῥω­μαίων αἱ σω­θεῖσαι διέπε­σον εἰς τὴν Ἀσπί­δα πα­ραδό­ξως· [12] οἱ δὲ Καρ­χη­δόνιοι τοὺς νεκ­ροὺς σκυ­λεύσαν­τες καὶ τὸν στρα­τηγὸν ἅμα με­τὰ τῶν αἰχμα­λώτων ἄγον­τες ἐπα­νῆλ­θον πε­ριχα­ρεῖς τοῖς πα­ροῦ­σιν εἰς τὴν πό­λιν.