Íà ãëàâíóþ | Àíòè÷íàÿ ëèòåðàòóðà | Ðèìñêîå ïðàâî | Ñâîä ãðàæäàíñêîãî ïðàâà
Ñâîä ãðàæäàíñêîãî ïðàâà

Äèãåñòû Þñòèíèàíà

Êí. 30, ôð. 44

Äèãåñòû Þñòèíèàíà. Ò. 5 (1). Êí. 28—32. Ì.: «Ñòàòóò», 2004.
Ïåðåâîä ñ ëàò. Å. Â. Ëÿïóñòèíîé.
Îáù. ðåäàêöèÿ ïåðåâîäà: Ë. Ë. Êîôàíîâ; ðåäàêöèÿ ïåðåâîäà êí. 30: Å. À. Ñóõàíîâ.
Digesta Iustiniani Augusti. Ed. Mommsen — Krüger. Vol. II. Berolini, 1870.
ÑÊÐÛÒÜ ËÀÒÈÍÑÊÈÉ ÒÅÊÑÒ
pr. 1 2 3 4 5 6 7 8 9
  • 44. Óëü­ïè­àí â 22-é êíè­ãå «Êîì­ìåí­òà­ðè­åâ ê Ñàáè­íó».
  • (pr.) Îòåö ìîæåò îòêà­çàòü ïî çàâå­ùà­íèþ ðàáà ñâî­åãî ñûíà èç âîèí­ñêî­ãî ïåêó­ëèÿ, è, åñëè ñûí óìðåò ïðè æèç­íè îòöà è ïåêó­ëèé îñòàë­ñÿ ó îòöà, ëåãàò èìå­åò ìåñòî: âåäü êîãäà ñûí íå ïîëü­çó­åò­ñÿ ñâî­èì ïðà­âîì, ïîëà­ãà­þò, ÷òî îòåö ïîëó­÷èë îáðàò­íî ñîá­ñò­âåí­íîñòü íà ðàáà èç ïåêó­ëèÿ.
  • (1) Åñëè êòî-íèáóäü, åùå íå çíàÿ, ÷òî âåùü îòêà­çà­íà åìó ïî çàâå­ùà­íèþ, ñàì îòêà­æåò åå ïî çàâå­ùà­íèþ, à ïîòîì óçíà­åò è ïîæå­ëà­åò, ÷òîáû îíà ïðè­íàä­ëå­æà­ëà åìó, ëåãàò áóäåò äåé­ñò­âè­òå­ëåí, èáî, ïîêóäà ëåãà­òà­ðèé íå îòâåðã îòêàç, î÷å­âèä­íî, ÷òî âåùü âîç­âðà­ùà­åò­ñÿ òîìó, îò êîãî ïðè­íÿ­òî íàñëåä­ñòâî; âåäü åñëè îí íå ïðè­íÿë ëåãàò, ñ÷è­òà­åò­ñÿ, ÷òî îòâåðã­íó­òàÿ âåùü îïÿòü âåð­íó­ëàñü ê íàñëåä­íè­êó.
  • (2) Åñëè êòî-òî îòêà­çàë ïî çàâå­ùà­íèþ êóá­êè, à áûë ñäå­ëàí êîì (ãëè­íû), èëè íàîáî­ðîò, à òàê­æå åñëè áóäåò îòêà­çà­íà øåðñòü è èç íåå èçãîòîâ­ëå­íà îäåæ­äà, òî, êàê íàïè­ñàë Þëè­àí â 32-é êíè­ãå (äèãåñò), ëåãàò èìå­åò ìåñòî â îòíî­øå­íèè âñå­ãî âûøå­íà­çâàí­íî­ãî, è ïðåä­ìå­òîì îáÿ­çà­òåëü­ñòâà ñòà­íî­âèò­ñÿ òî, ÷òî èìå­åò­ñÿ â íàëè­÷èè; ýòî ìíå­íèå ÿ ñ÷è­òàþ ïðà­âèëü­íûì, <åñëè òîëü­êî çàâå­ùà­òåëü íå èçìå­íèë ñâîå ðåøå­íèå>26.
  • (3) Íî è åñëè îòêà­çàë ÷àøó è ñäå­ëàë êîì, à ïîòîì êóáîê, ïðåä­ìå­òîì îáÿ­çà­òåëü­ñòâà áóäåò êóáîê, êîíå÷­íî, åñëè ðåøå­íèå (çàâå­ùà­òå­ëÿ) îñòà­âà­ëîñü íåèç­ìåí­íûì.
  • (4) Åñëè íà îòêà­çàí­íîì ïî çàâå­ùà­íèþ ó÷àñò­êå ïîñòðî­åí äîì, òî îí áóäåò ïðè­÷è­òàòü­ñÿ îòêà­çî­ïî­ëó­÷à­òå­ëþ, åñëè çàâå­ùà­òåëü íå èçìå­íèë ñâîå ðåøå­íèå.
  • (5) Äîêà­çà­òåëü­ñò­âîì òîãî, ÷òî îòêà­çû­âàþ­ùèé ïî çàâå­ùà­íèþ ðàñ­ïèñ­êó îòêà­çû­âà­åò äîëã, à íå òîëü­êî òàá­ëè÷­êè, ñëó­æèò ïðî­äà­æà: âåäü êîãäà ïðî­äà­þò­ñÿ ðàñ­ïèñ­êè, ñ÷è­òà­åò­ñÿ, ÷òî ïðî­äàí äîëã.
  • (6) Íî è åñëè ïî çàâå­ùà­íèþ îòêà­çû­âà­þò äîëã, ñîäåð­æà­íèå âîç­íè­êàþ­ùå­ãî îáÿ­çà­òåëü­ñòâà ñëå­äó­åò òîë­êî­âàòü áëà­ãî­ñêëîí­íî, ñ òåì ÷òîáû óñòó­ïà­ëèñü èñêè ïðî­òèâ äîëæ­íè­êà.
  • (7) Åñëè îäèí è òîò æå ðàá è îòêà­çàí ïî çàâå­ùà­íèþ, è îòïó­ùåí íà ñâî­áî­äó, èíî­ãäà ìîæåò ïðè­ãî­äèòü­ñÿ òîëü­êî ëåãàò, íàïðè­ìåð, åñëè ñâî­áî­äà áóäåò äàíà â óùåðá êðåäè­òî­ðó; ëèáî åñëè ýòî ðàá, êîòî­ðûé áûë ïðî­äàí â âå÷­íîå ðàá­ñòâî, áóäåò òî æå ñàìîå; ëèáî åñëè ðàá, ñêà­æåì, áûë äàí â çàëîã.
  • (8) Åñëè íàñëåä­íèê îòêà­æåò ïî çàâå­ùà­íèþ ñòà­òó­ëè­áå­ðà, íàñëåä­íè­êó ëó÷­øå áóäåò ïðå­äî­ñòà­âèòü ñàìî­ãî ñòà­òó­ëè­áå­ðà, ÷åì åãî ñòî­è­ìîñòü. Âåäü ñòî­è­ìîñòü åìó ïðè­äåò­ñÿ ïðå­äî­ñòàâ­ëÿòü íàñòî­ÿ­ùóþ, à åñëè îí äàñò ñàìî­ãî (ñòà­òó­ëè­áå­ðà), òî ïîñëå èñïîë­íå­íèÿ óñëî­âèÿ íå ïî÷óâ­ñò­âó­åò íèêà­êî­ãî óùåð­áà: âåäü ïîñëå ýòî­ãî ó íåãî óæå íå ïîòðå­áó­þò ñòî­è­ìîñòü ñâî­áîä­íî­ãî ÷åëî­âå­êà.
  • (9) Åñëè çàâå­ùà­òåëü, èìåÿ äâà ïîìå­ñòüÿ, îòêà­çàë ïî çàâå­ùà­íèþ ìíå óçó­ôðóêò íà îäíî (ïîìå­ñòüå), Òèöèþ — äðó­ãîå ïîìå­ñòüå, òî îòêà­çî­ïî­ëó­÷à­òåëü íå áóäåò îáÿ­çàí ïðå­äî­ñòà­âèòü ìíå ïðà­âî äîñòó­ïà: íî âûêó­ïèòü ïðà­âî äîñòó­ïà è ïðå­äî­ñòà­âèòü (åãî ìíå) ïðè­íóæ­äà­åò­ñÿ íàñëåä­íèê.
  • 44. Ul­pia­nus lib­ro vi­ce­si­mo se­cun­do ad Sa­bi­num
  • B. 44, 1, 42 (pr.) Ser­vum fi­lii sui castren­sis pe­cu­lii le­ga­re pa­ter po­test et, si vi­vo pat­re mor­tuus sit fi­lius et apud pat­rem pe­cu­lium re­man­sit, consti­tit le­ga­tum: cum enim fi­lius iure suo non uti­tur, ret­ro cre­di­tur pa­ter do­mi­nium in ser­vo pe­cu­lia­ri ha­buis­se.
  • (1) Si quis rem, si­bi le­ga­tam ig­no­rans ad­huc, le­ga­ve­rit, pos­tea cog­no­ve­rit et vo­lue­rit ad se per­ti­ne­re, le­ga­tum va­le­bit, quia, ubi le­ga­ta­rius non re­pu­dia­vit, ret­ro ip­sius fuis­se vi­de­tur, ex quo he­re­di­tas adi­ta est: si ve­ro re­pu­dia­ve­rit, ret­ro vi­de­tur res re­pu­dia­ta fuis­se he­re­dis.
  • (2) Si po­cu­la quis le­ga­vit et mas­sa fac­ta est vel contra, item si la­na le­ge­tur et ves­ti­men­tum ex ea fiat, Iulia­nus lib­ro tri­ge­si­mo se­cun­do scrip­sit le­ga­tum in om­ni­bus sup­ra scrip­tis con­sis­te­re et de­be­ri quod exstat: quam sen­ten­tiam pu­to ve­ram, si mo­do non mu­ta­ve­rit tes­ta­tor vo­lun­ta­tem.
  • (3) Sed et si lan­cem le­ga­vit et mas­sam fe­cit, mox po­cu­lum, de­be­bi­tur po­cu­lum, du­ran­te sci­li­cet vo­lun­ta­te.
  • (4) Si areae le­ga­tae do­mus im­po­si­ta sit, de­be­bi­tur le­ga­ta­rio, ni­si tes­ta­tor mu­ta­vit vo­lun­ta­tem.
  • (5) Eum, qui chi­rog­ra­phum le­gat, de­bi­tum le­ga­re, non so­lum ta­bu­las ar­gu­men­to est ven­di­tio: nam cum chi­rog­ra­pha ve­neunt, no­men ve­nis­se vi­de­tur.
  • (6) Sed et si no­men le­ge­tur, be­nig­ne id quod de­be­tur ac­ci­pien­dum est, ut ac­tio­nes ad­ver­sus de­bi­to­rem ce­dan­tur.
  • (7) Si idem ser­vus et le­ga­tus et li­ber es­se ius­sus sit, in­ter­dum pro­ce­de­re so­lum le­ga­tum po­te­rit, ut pu­ta si in frau­dem cre­di­to­ris da­ta erit li­ber­tas: vel si is sit ser­vus, qui in per­pe­tuam ser­vi­tu­tem ve­nie­rit, idem erit: vel si ser­vus sit for­te pig­no­ri da­tus.
  • (8) Si sta­tu­li­be­rum he­res le­ga­ve­rit, ex­pe­diet he­re­di ip­sum sta­tu­li­be­rum praes­ta­re ma­gis quam aes­ti­ma­tio­nem. ete­nim aes­ti­ma­tio­nem ve­ram praes­ta­bit: ip­sum ve­ro si de­de­rit, ex­sis­ten­te con­di­cio­ne nul­lum sen­tiet dam­num: iam enim aes­ti­ma­tio pos­tea non pe­ti­tur ab eo ho­mi­nis li­be­ri.
  • (9) Si duos fun­dos ha­bens tes­ta­tor al­te­rius mi­hi usum fruc­tum, al­te­rum Ti­tio le­get, adi­tum mi­hi le­ga­ta­rius non de­be­bit: sed he­res co­gi­tur re­di­me­re adi­tum et praes­ta­re.

ÏÐÈÌÅ×ÀÍÈß


  • 26Ñîãëàñ­íî Ê. Ôåððè­íè, èíòåð­ïî­ëÿ­öèÿ Þñòè­íè­à­íà (ïðè­ìå÷. ðåä.).
  • ÈÑÒÎÐÈß ÄÐÅÂÍÅÃÎ ÐÈÌÀ
    1496002023 1496002029 1496002030 3303001045 3303001046 3303001047