44. Óëüïèàí â 22-é êíèãå «Êîììåíòàðèåâ ê Ñàáèíó».
( pr.) Îòåö ìîæåò îòêàçàòü ïî çàâåùàíèþ ðàáà ñâîåãî ñûíà èç âîèíñêîãî ïåêóëèÿ, è, åñëè ñûí óìðåò ïðè æèçíè îòöà è ïåêóëèé îñòàëñÿ ó îòöà, ëåãàò èìååò ìåñòî: âåäü êîãäà ñûí íå ïîëüçóåòñÿ ñâîèì ïðàâîì, ïîëàãàþò, ÷òî îòåö ïîëó÷èë îáðàòíî ñîáñòâåííîñòü íà ðàáà èç ïåêóëèÿ.
( 1) Åñëè êòî-íèáóäü, åùå íå çíàÿ, ÷òî âåùü îòêàçàíà åìó ïî çàâåùàíèþ, ñàì îòêàæåò åå ïî çàâåùàíèþ, à ïîòîì óçíàåò è ïîæåëàåò, ÷òîáû îíà ïðèíàäëåæàëà åìó, ëåãàò áóäåò äåéñòâèòåëåí, èáî, ïîêóäà ëåãàòàðèé íå îòâåðã îòêàç, î÷åâèäíî, ÷òî âåùü âîçâðàùàåòñÿ òîìó, îò êîãî ïðèíÿòî íàñëåäñòâî; âåäü åñëè îí íå ïðèíÿë ëåãàò, ñ÷èòàåòñÿ, ÷òî îòâåðãíóòàÿ âåùü îïÿòü âåðíóëàñü ê íàñëåäíèêó.
( 2) Åñëè êòî-òî îòêàçàë ïî çàâåùàíèþ êóáêè, à áûë ñäåëàí êîì (ãëèíû), èëè íàîáîðîò, à òàêæå åñëè áóäåò îòêàçàíà øåðñòü è èç íåå èçãîòîâëåíà îäåæäà, òî, êàê íàïèñàë Þëèàí â 32-é êíèãå (äèãåñò), ëåãàò èìååò ìåñòî â îòíîøåíèè âñåãî âûøåíàçâàííîãî, è ïðåäìåòîì îáÿçàòåëüñòâà ñòàíîâèòñÿ òî, ÷òî èìååòñÿ â íàëè÷èè; ýòî ìíåíèå ÿ ñ÷èòàþ ïðàâèëüíûì, <åñëè òîëüêî çàâåùàòåëü íå èçìåíèë ñâîå ðåøåíèå >26.
( 3) Íî è åñëè îòêàçàë ÷àøó è ñäåëàë êîì, à ïîòîì êóáîê, ïðåäìåòîì îáÿçàòåëüñòâà áóäåò êóáîê, êîíå÷íî, åñëè ðåøåíèå (çàâåùàòåëÿ) îñòàâàëîñü íåèçìåííûì.
( 4) Åñëè íà îòêàçàííîì ïî çàâåùàíèþ ó÷àñòêå ïîñòðîåí äîì, òî îí áóäåò ïðè÷èòàòüñÿ îòêàçîïîëó÷àòåëþ, åñëè çàâåùàòåëü íå èçìåíèë ñâîå ðåøåíèå.
( 5) Äîêàçàòåëüñòâîì òîãî, ÷òî îòêàçûâàþùèé ïî çàâåùàíèþ ðàñïèñêó îòêàçûâàåò äîëã, à íå òîëüêî òàáëè÷êè, ñëóæèò ïðîäàæà: âåäü êîãäà ïðîäàþòñÿ ðàñïèñêè, ñ÷èòàåòñÿ, ÷òî ïðîäàí äîëã.
( 6) Íî è åñëè ïî çàâåùàíèþ îòêàçûâàþò äîëã, ñîäåðæàíèå âîçíèêàþùåãî îáÿçàòåëüñòâà ñëåäóåò òîëêîâàòü áëàãîñêëîííî, ñ òåì ÷òîáû óñòóïàëèñü èñêè ïðîòèâ äîëæíèêà.
( 7) Åñëè îäèí è òîò æå ðàá è îòêàçàí ïî çàâåùàíèþ, è îòïóùåí íà ñâîáîäó, èíîãäà ìîæåò ïðèãîäèòüñÿ òîëüêî ëåãàò, íàïðèìåð, åñëè ñâîáîäà áóäåò äàíà â óùåðá êðåäèòîðó; ëèáî åñëè ýòî ðàá, êîòîðûé áûë ïðîäàí â âå÷íîå ðàáñòâî, áóäåò òî æå ñàìîå; ëèáî åñëè ðàá, ñêàæåì, áûë äàí â çàëîã.
( 8) Åñëè íàñëåäíèê îòêàæåò ïî çàâåùàíèþ ñòàòóëèáåðà, íàñëåäíèêó ëó÷øå áóäåò ïðåäîñòàâèòü ñàìîãî ñòàòóëèáåðà, ÷åì åãî ñòîèìîñòü. Âåäü ñòîèìîñòü åìó ïðèäåòñÿ ïðåäîñòàâëÿòü íàñòîÿùóþ, à åñëè îí äàñò ñàìîãî (ñòàòóëèáåðà), òî ïîñëå èñïîëíåíèÿ óñëîâèÿ íå ïî÷óâñòâóåò íèêàêîãî óùåðáà: âåäü ïîñëå ýòîãî ó íåãî óæå íå ïîòðåáóþò ñòîèìîñòü ñâîáîäíîãî ÷åëîâåêà.
( 9) Åñëè çàâåùàòåëü, èìåÿ äâà ïîìåñòüÿ, îòêàçàë ïî çàâåùàíèþ ìíå óçóôðóêò íà îäíî (ïîìåñòüå), Òèöèþ — äðóãîå ïîìåñòüå, òî îòêàçîïîëó÷àòåëü íå áóäåò îáÿçàí ïðåäîñòàâèòü ìíå ïðàâî äîñòóïà: íî âûêóïèòü ïðàâî äîñòóïà è ïðåäîñòàâèòü (åãî ìíå) ïðèíóæäàåòñÿ íàñëåäíèê.
|
44. Ulpianus libro vicesimo secundo ad Sabinum
B. 44, 1, 42 (pr.) Servum filii sui castrensis peculii legare pater potest et, si vivo patre mortuus sit filius et apud patrem peculium remansit, constitit legatum: cum enim filius iure suo non utitur, retro creditur pater dominium in servo peculiari habuisse.
(1) Si quis rem, sibi legatam ignorans adhuc, legaverit, postea cognoverit et voluerit ad se pertinere, legatum valebit, quia, ubi legatarius non repudiavit, retro ipsius fuisse videtur, ex quo hereditas adita est: si vero repudiaverit, retro videtur res repudiata fuisse heredis.
(2) Si pocula quis legavit et massa facta est vel contra, item si lana legetur et vestimentum ex ea fiat, Iulianus libro trigesimo secundo scripsit legatum in omnibus supra scriptis consistere et deberi quod exstat: quam sententiam puto veram, si modo non mutaverit testator voluntatem.
(3) Sed et si lancem legavit et massam fecit, mox poculum, debebitur poculum, durante scilicet voluntate.
(4) Si areae legatae domus imposita sit, debebitur legatario, nisi testator mutavit voluntatem.
(5) Eum, qui chirographum legat, debitum legare, non solum tabulas argumento est venditio: nam cum chirographa veneunt, nomen venisse videtur.
(6) Sed et si nomen legetur, benigne id quod debetur accipiendum est, ut actiones adversus debitorem cedantur.
(7) Si idem servus et legatus et liber esse iussus sit, interdum procedere solum legatum poterit, ut puta si in fraudem creditoris data erit libertas: vel si is sit servus, qui in perpetuam servitutem venierit, idem erit: vel si servus sit forte pignori datus.
(8) Si statuliberum heres legaverit, expediet heredi ipsum statuliberum praestare magis quam aestimationem. etenim aestimationem veram praestabit: ipsum vero si dederit, exsistente condicione nullum sentiet damnum: iam enim aestimatio postea non petitur ab eo hominis liberi.
(9) Si duos fundos habens testator alterius mihi usum fructum, alterum Titio leget, aditum mihi legatarius non debebit: sed heres cogitur redimere aditum et praestare.
|