Íà ãëàâíóþ | Àíòè÷íàÿ ëèòåðàòóðà | Ðèìñêîå ïðàâî | Ñâîä ãðàæäàíñêîãî ïðàâà
Ñâîä ãðàæäàíñêîãî ïðàâà

Äèãåñòû Þñòèíèàíà

Êí. 30, ôð. 91

Äèãåñòû Þñòèíèàíà. Ò. 5 (1). Êí. 28—32. Ì.: «Ñòàòóò», 2004.
Ïåðåâîä ñ ëàò. Å. Â. Ëÿïóñòèíîé.
Îáù. ðåäàêöèÿ ïåðåâîäà: Ë. Ë. Êîôàíîâ; ðåäàêöèÿ ïåðåâîäà êí. 30: Å. À. Ñóõàíîâ.
Digesta Iustiniani Augusti. Ed. Mommsen — Krüger. Vol. II. Berolini, 1870.
ÑÊÐÛÒÜ ËÀÒÈÍÑÊÈÉ ÒÅÊÑÒ
pr. 1 2 3 4 5 6 7
  • 91. Þëè­àí â 36-é êíè­ãå «Äèãåñò».
  • (pr.) Áûë çàäàí âîïðîñ: åñëè ïîä­âëàñò­íûé ñûí, ñàì èìåâ­øèé ñûíà, áûë íàçíà­÷åí íàñëåä­íè­êîì, êîãäà îáà îíè ñîñòî­ÿ­ëè ïîä ÷óæîé âëà­ñòüþ, ìîæ­íî ëè îáðå­ìå­íèòü çàâå­ùà­òåëü­íûì îòêà­çîì ýòî­ãî åãî ñûíà? ß äàë îòâåò: ïîñêîëü­êó ìîæ­íî îáðå­ìå­íÿòü ñûíà çàâå­ùà­òåëü­íûì îòêà­çîì â ïîëü­çó îòöà, ñëå­äî­âà­òåëü­íî, ìîæ­íî îñòà­âèòü îòêàç è åãî áðà­òó, è ñûíó, è äàæå ðàáó ñâî­åãî îòöà.
  • (1) Ðàáó, ïîëó­÷èâ­øå­ìó ñâî­áî­äó áåç îòëà­ãà­òåëü­íî­ãî ñðî­êà èëè óñëî­âèÿ, ìîæ­íî áóäåò îòêà­çû­âàòü ïî çàâå­ùà­íèþ è ïîä óñëî­âè­åì, è áåç óñëî­âèé: êîãäà æå ñâî­áî­äà áóäåò ïðå­äî­ñòàâ­ëå­íà ïîä óñëî­âè­åì, â îäíèõ ñëó­÷à­ÿõ ëåãàò áóäåò èìåòü ñèëó, â äðó­ãèõ — íåò. Âåäü åñëè óñëî­âèå ïîëó­÷å­íèÿ ñâî­áî­äû áóäåò òàêîå, ÷òî ìîæåò èñïîë­íèòü­ñÿ ñðà­çó ïîñëå ñìåð­òè îòöà ñåìåé­ñòâà äî ïðè­íÿ­òèÿ íàñëåä­ñòâà, êàê íàïðè­ìåð: «Ïóñòü áóäåò ñâî­áî­äåí Ñòèõ, åñëè äàñò 10 Òèöèþ» (ëèáî: «ïîä­íè­ìåò­ñÿ íà Êàïè­òî­ëèé»), ëåãàò èìå­åò ñèëó; à óñëî­âèÿ òàêî­ãî ðîäà: «åñëè äàñò 10 íàñëåä­íè­êó», «åñëè ïîä­íè­ìåò­ñÿ íà Êàïè­òî­ëèé ïîñëå ïðè­íÿ­òèÿ íàñëåä­ñòâà» ëèøà­þò çàâå­ùà­òåëü­íûé îòêàç ñèëû. Ëåãàò â ïîëü­çó åäèí­ñò­âåí­íî­ãî íåîá­õî­äè­ìî­ãî íàñëåä­íè­êà äåëà­þò íè÷òîæ­íûì äàæå òå óñëî­âèÿ, êîòî­ðûå ìîãóò èñïîë­íèòü­ñÿ äî ïðè­íÿ­òèÿ íàñëåä­ñòâà.
  • (2) Íàçíà­÷èâ äâóõ íàñëåä­íè­êîâ, (çàâå­ùà­òåëü) îäíî­ìó îòêà­çàë ïî çàâå­ùà­íèþ Ñòè­õà è òîìó æå Ñòè­õó — 10. Åñëè Ñòèõ ïðè æèç­íè çàâå­ùà­òå­ëÿ ñòàíåò ñâî­áîä­íûì, åìó áóäåò ïðè­÷è­òàòü­ñÿ âåñü ëåãàò öåëè­êîì: âåäü äîêà­çà­òåëü­ñò­âîì òîãî, ÷òî îñíî­âà­íèå ëåãà­òà â îòíî­øå­íèè åãî ëè÷­íî­ñòè èìå­åò ìåñòî öåëè­êîì, ñëó­æèò òî, ÷òî, åñëè íàñëåä­íèê, êîòî­ðî­ìó îí áûë îòêà­çàí, íå ïðè­ìåò íàñëåä­ñòâî, òîò ìîæåò âñå öåëè­êîì ïîëó­÷èòü îò äðó­ãî­ãî íàñëåä­íè­êà.
  • (3) Ëåãàò äàí ðàáó, îòêà­çàí­íî­ìó ïî çàâå­ùà­íèþ; åñëè îí áóäåò îò÷óæ­äåí çàâå­ùà­òå­ëåì, ëåãàò áóäåò ïðè­íàä­ëå­æàòü ïîêó­ïà­òå­ëþ.
  • (4) Êîãäà Òèöèþ ïî çàâå­ùà­íèþ îòêà­çàí ðàá è ýòî­ìó æå ðàáó îòêà­çà­íî ÷òî-íèáóäü, âîç­ìîæ­íî ðàñ­ïî­ðÿ­æå­íèå (ôèäå­è­êî­ìèññ) î òîì, ÷òîáû îòäàòü êîìó-íèáóäü ëèáî ðàáà, ëèáî òî, ÷òî îòêà­çà­íî ðàáó ïî çàâå­ùà­íèþ; êðî­ìå òîãî, ìîæ­íî îñòà­âèòü ôèäå­è­êî­ìèññ ÷åðåç Òèöèÿ äàæå è â ïîëü­çó ñàìî­ãî ðàáà, êîãäà òîò áóäåò ñâî­áî­äåí.
  • (5) Åñëè êòî îòêà­çàë ïî çàâå­ùà­íèþ Ñòè­õà è åãî æå ïðî­äàë èëè îòïó­ñòèë íà âîëþ, à çàòåì â êîäè­öèë­ëàõ åìó æå äàë ëåãàò, çàâå­ùà­òåëü­íûé îòêàç áóäåò ïðè­÷è­òàòü­ñÿ âîëü­íîîò­ïó­ùåí­íè­êó èëè ïîêó­ïà­òå­ëþ.
  • (6) Åñëè ìíå ïî çàâå­ùà­íèþ îòêà­çàí ðàá, è ëåãà­òîì îáðå­ìå­íåí òû, êàê íàñëåä­íèê, à ýòî­ìó æå ðàáó êòî-òî îñòà­âèë çàâå­ùà­òåëü­íûé îòêàç, è ïðè æèç­íè òîãî, êòî îòêà­çàë ìíå ðàáà, ëåãàò, äàí­íûé â ïîëü­çó ðàáà, âñòó­ïèò â ñèëó, ýòîò ëåãàò ñðà­çó æå ïðè­îá­ðå­òà­åò­ñÿ â íàñëåä­ñòâî; è ïîýòî­ìó, õîòÿ òîò, êòî îòêà­çàë ìíå ðàáà, óìè­ðà­åò ïîòîì, òî, ÷òî áûëî îòêà­çà­íî ðàáó, ìíå ïðè­íàä­ëå­æàòü íå áóäåò.
  • (7) Êîãäà (â ñóäå) òðå­áó­þò ðàáà ïî èñêó èç çàâå­ùà­íèÿ, èñò­öó äîëæ­íî áûòü ïðå­äî­ñòàâ­ëå­íî âñå, ÷òî áûëî íà ìîìåíò óñòà­íîâ­ëå­íèÿ ïðî­öåñ­ñà, è, ïîäîá­íî òîìó êàê ïðåä­ìå­òîì ýòî­ãî èñêà ÿâëÿ­þò­ñÿ äåòè ðàáûíü è äîõî­äû ñ ïîìå­ñòüÿ, ïîëó­÷åí­íûå çà ýòî âðå­ìÿ, òàê è òî, ÷òî çà ýòî âðå­ìÿ ïîïà­ëî ê ðàáó â ñèëó çàâå­ùà­òåëü­íûõ îòêà­çîâ èëè çàâå­ùà­íèÿ, ñëå­äó­åò ïðå­äî­ñòà­âèòü èñò­öó.
  • 91. Iulia­nus lib­ro tri­ge­si­mo sex­to di­ges­to­rum
  • B. 44, 1, 87 (pr.) Quae­si­tum est, si fi­lius fa­mi­lias, qui fi­lium ha­be­bat, he­res insti­tu­tus fuis­set, cum es­set uter­que in po­tes­ta­te alie­na, an ab eo fi­lio eius le­ga­ri pos­sit. res­pon­di, cum pos­sit a fi­lio pat­ri le­ga­ri, con­se­quens est, ut vel frat­ri ip­sius vel fi­lio vel etiam ser­vo pat­ris sui le­ge­tur.
  • (1) Prae­sen­ti qui­dem die da­ta li­ber­ta­te ser­vo le­ga­ri vel pu­re vel sub con­di­cio­ne po­te­rit: cum ve­ro li­ber­tas sub con­di­cio­ne da­ta fue­rit, alias uti­li­ter, alias inu­ti­li­ter pu­re le­ga­bi­tur. nam si ea con­di­cio li­ber­ta­tis fue­rit, ut pat­re fa­mi­lias sta­tim mor­tuo pos­sit an­te adi­tam he­re­di­ta­tem ex­sis­te­re con­di­cio, ve­lu­ti: «Sti­chus si de­cem Ti­tio de­de­rit» (vel «Ca­pi­to­lium as­cen­de­rit»), «li­ber es­to», uti­le le­ga­tum est: hui­us­mo­di autem con­di­cio­nes: «si he­re­di de­cem de­de­rit», «si post adi­tam he­re­di­ta­tem Ca­pi­to­lium as­cen­de­rit», inu­ti­le le­ga­tum ef­fi­cient. ne­ces­sa­rio autem ex as­se he­re­de scrip­to etiam hae con­di­cio­nes, quae an­te adi­tam he­re­di­ta­tem imple­ri pos­sunt, inu­ti­le le­ga­tum ef­fi­cient.
  • (2) Duo­bus he­re­di­bus insti­tu­tis al­te­ri Sti­chum le­ga­ve­rat et eidem Sti­cho de­cem. cum Sti­chus vi­vo tes­ta­to­re ad li­ber­ta­tem per­ve­nis­set, to­tum le­ga­tum ei de­be­bi­tur: nam in so­li­dum consti­tis­se cau­sam le­ga­ti in eius per­so­na hoc quo­que ar­gu­men­to est, quod, si he­res, cui le­ga­tus fue­rat, he­re­di­ta­tem non adis­set, so­li­dum ab al­te­ro he­re­de con­se­qui pos­sit.
  • (3) Ser­vo le­ga­to le­ga­tum da­tum est: si alie­na­tus a tes­ta­to­re fuis­set, le­ga­tum ad empto­rem per­ti­ne­bit.
  • (4) Cum ser­vus Ti­tio et eidem ser­vo ali­quid le­ga­tur, fi­dei­com­mit­ti po­test, ut aut ser­vum ali­cui res­ti­tuat vel ea quae ser­vo le­ga­ta sunt: hoc ampli­us etiam ip­si ser­vo, cum li­ber erit, fi­dei­com­mis­sum a Ti­tio da­ri po­test.
  • (5) Si quis Sti­chum le­ga­ve­rit et eun­dem alie­na­ve­rit vel ma­nu­mi­se­rit, dein­de co­di­cil­lis eidem le­ga­tum de­de­rit, le­ga­tum vel ma­nu­mis­so vel empto­ri de­be­bi­tur.
  • (6) Si mi­hi ser­vus a te he­re­de le­ga­tus fue­rit et eidem ser­vo ali­quis le­ga­ve­rit et vi­vo eo qui mi­hi ser­vum le­ga­ve­rat dies le­ga­ti ser­vo da­ti ces­se­rit, con­fes­tim id le­ga­tum he­re­di­ta­ti ad­qui­ri­tur: et ideo, quam­vis pos­tea mo­ri­tur is qui ser­vum mi­hi le­ga­ve­rat, ad me id quod ser­vo le­ga­tum est non per­ti­ne­bit.
  • (7) Cum ho­mo ex tes­ta­men­to pe­ti­tus est, cau­sa eius tem­po­ris, quo lis con­tes­ta­ba­tur, rep­rae­sen­ta­ri de­bet ac­to­ri et, si­cut par­tus an­cil­la­rum, si­cut fruc­tus fun­do­rum in­te­rim per­cep­ti in hoc iudi­cium de­du­cun­tur, ita quod ser­vo le­ga­to­rum vel he­re­di­ta­tis no­mi­ne in­te­rim ob­ve­ne­rit praes­tan­dum est pe­ti­to­ri.
ÈÑÒÎÐÈß ÄÐÅÂÍÅÃÎ ÐÈÌÀ
1496002023 1496002029 1496002030 3303001092 3303001093 3303001094