91. Þëèàí â 36-é êíèãå «Äèãåñò».
( pr.) Áûë çàäàí âîïðîñ: åñëè ïîäâëàñòíûé ñûí, ñàì èìåâøèé ñûíà, áûë íàçíà÷åí íàñëåäíèêîì, êîãäà îáà îíè ñîñòîÿëè ïîä ÷óæîé âëàñòüþ, ìîæíî ëè îáðåìåíèòü çàâåùàòåëüíûì îòêàçîì ýòîãî åãî ñûíà? ß äàë îòâåò: ïîñêîëüêó ìîæíî îáðåìåíÿòü ñûíà çàâåùàòåëüíûì îòêàçîì â ïîëüçó îòöà, ñëåäîâàòåëüíî, ìîæíî îñòàâèòü îòêàç è åãî áðàòó, è ñûíó, è äàæå ðàáó ñâîåãî îòöà.
( 1) Ðàáó, ïîëó÷èâøåìó ñâîáîäó áåç îòëàãàòåëüíîãî ñðîêà èëè óñëîâèÿ, ìîæíî áóäåò îòêàçûâàòü ïî çàâåùàíèþ è ïîä óñëîâèåì, è áåç óñëîâèé: êîãäà æå ñâîáîäà áóäåò ïðåäîñòàâëåíà ïîä óñëîâèåì, â îäíèõ ñëó÷àÿõ ëåãàò áóäåò èìåòü ñèëó, â äðóãèõ — íåò. Âåäü åñëè óñëîâèå ïîëó÷åíèÿ ñâîáîäû áóäåò òàêîå, ÷òî ìîæåò èñïîëíèòüñÿ ñðàçó ïîñëå ñìåðòè îòöà ñåìåéñòâà äî ïðèíÿòèÿ íàñëåäñòâà, êàê íàïðèìåð: «Ïóñòü áóäåò ñâîáîäåí Ñòèõ, åñëè äàñò 10 Òèöèþ » (ëèáî: «ïîäíèìåòñÿ íà Êàïèòîëèé »), ëåãàò èìååò ñèëó; à óñëîâèÿ òàêîãî ðîäà: «åñëè äàñò 10 íàñëåäíèêó », «åñëè ïîäíèìåòñÿ íà Êàïèòîëèé ïîñëå ïðèíÿòèÿ íàñëåäñòâà » ëèøàþò çàâåùàòåëüíûé îòêàç ñèëû. Ëåãàò â ïîëüçó åäèíñòâåííîãî íåîáõîäèìîãî íàñëåäíèêà äåëàþò íè÷òîæíûì äàæå òå óñëîâèÿ, êîòîðûå ìîãóò èñïîëíèòüñÿ äî ïðèíÿòèÿ íàñëåäñòâà.
( 2) Íàçíà÷èâ äâóõ íàñëåäíèêîâ, (çàâåùàòåëü) îäíîìó îòêàçàë ïî çàâåùàíèþ Ñòèõà è òîìó æå Ñòèõó — 10. Åñëè Ñòèõ ïðè æèçíè çàâåùàòåëÿ ñòàíåò ñâîáîäíûì, åìó áóäåò ïðè÷èòàòüñÿ âåñü ëåãàò öåëèêîì: âåäü äîêàçàòåëüñòâîì òîãî, ÷òî îñíîâàíèå ëåãàòà â îòíîøåíèè åãî ëè÷íîñòè èìååò ìåñòî öåëèêîì, ñëóæèò òî, ÷òî, åñëè íàñëåäíèê, êîòîðîìó îí áûë îòêàçàí, íå ïðèìåò íàñëåäñòâî, òîò ìîæåò âñå öåëèêîì ïîëó÷èòü îò äðóãîãî íàñëåäíèêà.
( 3) Ëåãàò äàí ðàáó, îòêàçàííîìó ïî çàâåùàíèþ; åñëè îí áóäåò îò÷óæäåí çàâåùàòåëåì, ëåãàò áóäåò ïðèíàäëåæàòü ïîêóïàòåëþ.
( 4) Êîãäà Òèöèþ ïî çàâåùàíèþ îòêàçàí ðàá è ýòîìó æå ðàáó îòêàçàíî ÷òî-íèáóäü, âîçìîæíî ðàñïîðÿæåíèå (ôèäåèêîìèññ) î òîì, ÷òîáû îòäàòü êîìó-íèáóäü ëèáî ðàáà, ëèáî òî, ÷òî îòêàçàíî ðàáó ïî çàâåùàíèþ; êðîìå òîãî, ìîæíî îñòàâèòü ôèäåèêîìèññ ÷åðåç Òèöèÿ äàæå è â ïîëüçó ñàìîãî ðàáà, êîãäà òîò áóäåò ñâîáîäåí.
( 5) Åñëè êòî îòêàçàë ïî çàâåùàíèþ Ñòèõà è åãî æå ïðîäàë èëè îòïóñòèë íà âîëþ, à çàòåì â êîäèöèëëàõ åìó æå äàë ëåãàò, çàâåùàòåëüíûé îòêàç áóäåò ïðè÷èòàòüñÿ âîëüíîîòïóùåííèêó èëè ïîêóïàòåëþ.
( 6) Åñëè ìíå ïî çàâåùàíèþ îòêàçàí ðàá, è ëåãàòîì îáðåìåíåí òû, êàê íàñëåäíèê, à ýòîìó æå ðàáó êòî-òî îñòàâèë çàâåùàòåëüíûé îòêàç, è ïðè æèçíè òîãî, êòî îòêàçàë ìíå ðàáà, ëåãàò, äàííûé â ïîëüçó ðàáà, âñòóïèò â ñèëó, ýòîò ëåãàò ñðàçó æå ïðèîáðåòàåòñÿ â íàñëåäñòâî; è ïîýòîìó, õîòÿ òîò, êòî îòêàçàë ìíå ðàáà, óìèðàåò ïîòîì, òî, ÷òî áûëî îòêàçàíî ðàáó, ìíå ïðèíàäëåæàòü íå áóäåò.
( 7) Êîãäà (â ñóäå) òðåáóþò ðàáà ïî èñêó èç çàâåùàíèÿ, èñòöó äîëæíî áûòü ïðåäîñòàâëåíî âñå, ÷òî áûëî íà ìîìåíò óñòàíîâëåíèÿ ïðîöåññà, è, ïîäîáíî òîìó êàê ïðåäìåòîì ýòîãî èñêà ÿâëÿþòñÿ äåòè ðàáûíü è äîõîäû ñ ïîìåñòüÿ, ïîëó÷åííûå çà ýòî âðåìÿ, òàê è òî, ÷òî çà ýòî âðåìÿ ïîïàëî ê ðàáó â ñèëó çàâåùàòåëüíûõ îòêàçîâ èëè çàâåùàíèÿ, ñëåäóåò ïðåäîñòàâèòü èñòöó.
|
91. Iulianus libro trigesimo sexto digestorum
B. 44, 1, 87 (pr.) Quaesitum est, si filius familias, qui filium habebat, heres institutus fuisset, cum esset uterque in potestate aliena, an ab eo filio eius legari possit. respondi, cum possit a filio patri legari, consequens est, ut vel fratri ipsius vel filio vel etiam servo patris sui legetur.
(1) Praesenti quidem die data libertate servo legari vel pure vel sub condicione poterit: cum vero libertas sub condicione data fuerit, alias utiliter, alias inutiliter pure legabitur. nam si ea condicio libertatis fuerit, ut patre familias statim mortuo possit ante aditam hereditatem exsistere condicio, veluti: «Stichus si decem Titio dederit» (vel «Capitolium ascenderit»), «liber esto», utile legatum est: huiusmodi autem condiciones: «si heredi decem dederit», «si post aditam hereditatem Capitolium ascenderit», inutile legatum efficient. necessario autem ex asse herede scripto etiam hae condiciones, quae ante aditam hereditatem impleri possunt, inutile legatum efficient.
(2) Duobus heredibus institutis alteri Stichum legaverat et eidem Sticho decem. cum Stichus vivo testatore ad libertatem pervenisset, totum legatum ei debebitur: nam in solidum constitisse causam legati in eius persona hoc quoque argumento est, quod, si heres, cui legatus fuerat, hereditatem non adisset, solidum ab altero herede consequi possit.
(3) Servo legato legatum datum est: si alienatus a testatore fuisset, legatum ad emptorem pertinebit.
(4) Cum servus Titio et eidem servo aliquid legatur, fideicommitti potest, ut aut servum alicui restituat vel ea quae servo legata sunt: hoc amplius etiam ipsi servo, cum liber erit, fideicommissum a Titio dari potest.
(5) Si quis Stichum legaverit et eundem alienaverit vel manumiserit, deinde codicillis eidem legatum dederit, legatum vel manumisso vel emptori debebitur.
(6) Si mihi servus a te herede legatus fuerit et eidem servo aliquis legaverit et vivo eo qui mihi servum legaverat dies legati servo dati cesserit, confestim id legatum hereditati adquiritur: et ideo, quamvis postea moritur is qui servum mihi legaverat, ad me id quod servo legatum est non pertinebit.
(7) Cum homo ex testamento petitus est, causa eius temporis, quo lis contestabatur, repraesentari debet actori et, sicut partus ancillarum, sicut fructus fundorum interim percepti in hoc iudicium deducuntur, ita quod servo legatorum vel hereditatis nomine interim obvenerit praestandum est petitori.
|