Èñòîðèÿ Ðèìà îò îñíîâàíèÿ ãîðîäà

Êíèãà II, ãë. 19

Òèò Ëèâèé. Èñòîðèÿ Ðèìà îò îñíîâàíèÿ ãîðîäà. Òîì I. Èçä-âî «Íàóêà» Ì., 1989.
Ïåðåâîä Í. À. Ïîçäíÿêîâîé. Êîììåíòàðèé Í. Å. Áîäàíñêîé.
Ðåä. ïåðåâîäîâ Ì. Ë. Ãàñïàðîâ è Ã. Ñ. Êíàáå. Ðåä. êîììåíòàðèåâ Â. Ì. Ñìèðèí. Îòâ. ðåä. Å. Ñ. Ãîëóáöîâà.
Ëàò. òåêñò: W. Weissenborn, H. J. Müller, 1898.
ÑÊÐÛÒÜ ËÀÒÈÍÑÊÈÉ ÒÅÊÑÒ
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

19. (1) Êîí­ñó­ëû Ñåð­âèé Ñóëü­ïè­öèé è Ìàíèé Òóë­ëèé [500 ã.]; íè÷å­ãî äîñòî­ïà­ìÿò­íî­ãî íå ñäå­ëà­íî. Çà íèìè Òèò Ýáó­öèé è Ãàé Âåòó­ñèé [499 ã.]. (2)  èõ êîí­ñóëü­ñòâî Ôèäå­íû îñà­æäå­íû, Êðó­ñòó­ìå­ðèÿ âçÿ­òà, Ïðå­íå­ñòà49 ïåðå­øëà îò ëàòè­íîâ ê ðèì­ëÿ­íàì. Íåëü­çÿ áûëî äîëü­øå îòêëà­äû­âàòü ëàòèí­ñêóþ âîé­íó, èñïîä­âîëü òëåâ­øóþ óæå íåñêîëü­êî ëåò. (3) Äèê­òà­òîð Àâë Ïîñòó­ìèé è íà÷àëü­íèê êîí­íè­öû Òèò Ýáó­öèé âûñòó­ïè­ëè ñ áîëü­øè­ìè ïåøè­ìè è êîí­íû­ìè ñèëà­ìè è ó Ðåãèëëü­ñêî­ãî îçå­ðà â òóñêó­ëàí­ñêîé çåì­ëå âñòðå­òè­ëè âîé­ñêî íåïðè­ÿ­òå­ëÿ; (4) óñëû­øàâ æå, ÷òî â ëàòèí­ñêîì âîé­ñêå áûëè Òàðê­âè­íèè, íå ìîã­ëè ñäåð­æàòü ãíå­âà è òîò­÷àñ íà÷à­ëè ñðà­æå­íèå. (5) Îòòî­ãî ýòà áèò­âà áûëà òÿæå­ëåé è æåñòî­÷å äðó­ãèõ. Íå òîëü­êî ðàñ­ïî­ðÿ­æà­ÿñü, âîæäè çàïðàâ­ëÿ­ëè äåëîì, íî è ñàìè áèëèñü âðó­êî­ïàø­íóþ, ñìå­øè­âà­ÿñü ñ äðó­ãè­ìè âîè­íà­ìè, è ïî÷òè íèêòî èç çíàò­íûõ, êðî­ìå ðèì­ñêî­ãî äèê­òà­òî­ðà, íè ñâîé, íè ÷óæîé, íå âûøåë èç áîÿ íåïî­ðà­íåí­íûì. (6) Íà Ïîñòó­ìèÿ, ÷òî îáî­ä­ðÿë è âûñò­ðà­è­âàë âîè­íîâ â ïåð­âîì ðÿäó, íàïðà­âèë êîíÿ Òàðê­âè­íèé Ãîð­äûé, óæå îòÿ­æåëåâ­øèé ñ ãîäà­ìè è ñèëîé âðà­ãó óñòó­ïàâ­øèé; îí áûë ïîðà­æåí â áîê, è ñâîè, ïîä­áå­æàâ, óâå­ëè åãî â áåç­îïàñ­íîå ìåñòî. (7) È íà äðó­ãîì êðû­ëå íà÷àëü­íèê êîí­íè­öû Ýáó­öèé áðî­ñèë­ñÿ íà Îêòà­âèÿ Ìàìè­ëèÿ, íî íå çàñòàë òóñêó­ëàí­ñêî­ãî âîæäÿ âðàñ­ïëîõ, è òîò, îáðà­òèâ­øèñü ê íåìó, ïðè­øïî­ðèë êîíÿ. (8) Âðà­ãè íàëå­òå­ëè äðóã íà äðó­ãà ñ êîïüÿ­ìè íàïå­ðå­âåñ, è óäàð áûë òàê ñèëåí, ÷òî Ýáó­öèþ ïðî­áè­ëî ðóêó, Ìàìè­ëèÿ ðàíè­ëî â ãðóäü. (9) Îí îòñòó­ïèë âî âòî­ðîé ðÿä ëàòè­íîâ, Ýáó­öèé æå, ÷üÿ ïîâðåæ­äåí­íàÿ ðóêà íå ìîã­ëà óäåð­æàòü äðî­òè­êà, óøåë ñ ïîëÿ áîÿ. (10) Ëàòèí­ñêèé âîæäü, íè÷óòü íå óñòðà­øåí­íûé ðàíîþ, õî÷åò ðàç­æå÷ü áèò­âó è, óâèäåâ, ÷òî âîè­íû åãî îòñòó­ïà­þò, ïðè­çû­âà­åò êîëîí­íó ðèì­ñêèõ èçãíàí­íè­êîâ âî ãëà­âå ñ ñûíîì Ëóöèÿ Òàðê­âè­íèÿ50. È ýòè, ñðà­æà­ÿñü ñ âåëè­êîé çëî­áîé çà îòî­áðàí­íîå äîá­ðî è ðîäè­íó îòíÿ­òóþ, íà âðå­ìÿ âçÿ­ëè âåðõ â áèò­âå.

19. con­su­les Ser. Sul­pi­cius M′. Tul­lius; ni­hil dig­num me­mo­ria ac­tum; [2] T. Aebu­tius dein­de et C. Ve­tu­sius. his con­su­li­bus Fi­de­nae ob­ses­sae, Crus­tu­me­ria cap­ta; Prae­nes­te ab La­ti­nis ad Ro­ma­nos des­ci­vit. nec ultra bel­lum La­ti­num glis­cens iam per ali­quot an­nos di­la­tum.

[3] A. Pos­tu­mius dic­ta­tor T. Aebu­tius ma­gis­ter equi­tur mag­nis co­piis pe­di­tum [4] equi­tum­que pro­fec­ti ad la­cum Re­gil­lum in ag­ro Tus­cu­la­no ag­mi­ni hos­tium oc­cur­re­runt et, quia Tar­qui­nios es­se in exer­ci­tu La­ti­no­rum audi­tum est, sus­ti­ne­ri ira non po­tuit, quin ex­templo confli­ge­rent. [5] er­go etiam proe­lium ali­quan­to quam ce­te­ra gra­vius at­que at­ro­cius fuit. non enim du­ces ad re­gen­dam mo­do con­si­lio rem ad­fue­re, sed suis­met ip­si cor­po­ri­bus di­mi­can­tes mis­cue­re cer­ta­mi­na, nec quis­quam pro­ce­rum fer­me hac aut il­la ex acie si­ne vul­ne­re prae­ter dic­ta­to­rem Ro­ma­num ex­ces­sit. [6] in Pos­tu­mium pri­ma in acie suos ad­hor­tan­tem instruen­tem­que Tar­qui­nius Su­per­bus, quam­quam iam aeta­te et vi­ri­bus erat gra­vior, equ­um in­fes­tus ad­mi­sit ic­tus­que ab la­te­re con­cur­su suo­rum re­cep­tus in tu­tum est. [7] et ad al­te­rum cor­nu Aebu­tius ma­gis­ter equi­tum in Oc­ta­vium Ma­mi­lium im­pe­tum de­de­rat nec fe­fel­lit ve­niens Tus­cu­la­num du­cem; contra quem et il­le con­ci­tat equ­um. tan­ta­que vis in­fes­tis ve­nien­tium has­tis fuit, [8] ut brac­chi­um Aebu­tio traiec­tum sit, Ma­mi­lio pec­tus per­cus­sum. hunc qui­dem in se­cun­dam aciem La­ti­ni re­ce­pe­re; [9] aebu­tius cum sau­cio brac­chio te­ne­re te­lum non pos­set, pug­na ex­ces­sit. [10] La­ti­nus dux ni­hil de­ter­ri­tus vul­ne­re proe­lium ciet et, quia suos per­cul­sos vi­de­bat, ar­ces­sit co­hor­tem exu­lum Ro­ma­no­rum, cui L. Tar­qui­ni fi­lius praee­rat. ea, quo maio­re pug­na­bat ira ob erep­ta bo­na pat­riam­que ademptam, pug­nam pa­rum­per res­ti­tuit.

ÏÐÈÌÅ×ÀÍÈß


  • 49Ïðå­íå­ñòà (ñîâð. Ïàëå­ñò­ðè­íà) — ãîðîä â Ëàöèè â 30 êì ê þãî-âîñòî­êó îò Ðèìà. Î Ôèäå­íàõ ñì. ïðè­ìå÷. 58 ê êí. I.
  • 50Ïîñêîëü­êó âûøå Ëèâèé óïî­ìè­íà­åò î ñìåð­òè Ñåêñ­òà (I, 60, 2) è Àððóí­òà (II, 6, 9) Òàðê­âè­íè­åâ, çäåñü ðå÷ü ìîæåò èäòè ëèøü î Òèòå Òàðê­âè­íèè (I, 56, 6). Ñîãëàñ­íî Äèî­íè­ñèþ Ãàëè­êàð­íàññêî­ìó (V, 61; VI, 5), â áèò­âå ïðè Ðåãèëëü­ñêîì îçå­ðå ïðè­íè­ìà­ëè ó÷à­ñòèå Òèò è Ñåêñò Òàðê­âè­íèè.
  • ÈÑÒÎÐÈß ÄÐÅÂÍÅÃÎ ÐÈÌÀ
    1327007031 1327008013 1327009001 1364000220 1364000221 1364000222