Ïåðåâîä Ì. Ï. Ôåäîðîâà, È. Ô. Ìàêàðåíêîâà.
Êîììåíòàðèé ñîñòàâëåí Ô. À. Ìèõàéëîâñêèì, Â. Ì. Ñìèðèíûì.
Ðåäàêòîðû ïåðåâîäà (èçä. 2002)
Ëàò. òåêñò: Loeb Classical Library, E. T. Sage, A. C. Schlesinger, 1938/1991. ÑÊÐÛÒÜ ËÀÒÈÍÑÊÈÉ ÒÅÊÑÒ
10. (1)  ýòîì ãîäó áûëî ñîâåðøåíî î÷èñòèòåëüíîå æåðòâîïðèíîøåíèå. Öåíçîðàìè áûëè Êâèíò Ôóëüâèé Ôëàêê è Àâë Ïîñòóìèé Àëüáèí, æåðòâó ïðèíåñ Ïîñòóìèé. (2) Ïåðåïèñàíû áûëè äâåñòè øåñòüäåñÿò äåâÿòü òûñÿ÷ ïÿòíàäöàòü ðèìñêèõ ãðàæäàí24 — (3) íåìíîãî ìåíüøå, ÷åì â ïðîøëûé ðàç, ïîòîìó ÷òî êîíñóë Ëóöèé Ïîñòóìèé îáúÿâèë â íàðîäíîì ñîáðàíèè, ÷òîáû ëàòèíñêèå ñîþçíèêè, êîòîðûì íà îñíîâàíèè ýäèêòà Ãàÿ Êëàâäèÿ íàäëåæàëî âåðíóòüñÿ â ñâîè îáùèíû, ïðîõîäèëè ïåðåïèñü íå â Ðèìå, ñ.426 à ó ñåáÿ íà ðîäèíå. (4) Öåíçîðû ðàáîòàëè äðóæíî è ñ ïîëüçîé äëÿ ãîñóäàðñòâà. Âñå ëèöà, èñêëþ÷åííûå èç ñåíàòà è ëèøåííûå êîíåé, áûëè ïðè÷èñëåíû ê ðàçðÿäó ýðàðèåâ25 è ïåðåâåäåíû â íèçøèå òðèáû; çàìå÷àíèå, ñäåëàííîå îäíèì öåíçîðîì êàêîìó-ëèáî ãðàæäàíèíó, âñåãäà ïðèçíàâàëîñü è äðóãèì. (5) Ôóëüâèé îñâÿòèë õðàì Ôîðòóíû — ïîêðîâèòåëüíèöû âñàäíèêîâ, êîòîðûé îí äàë îáåò ïîñòðîèòü øåñòü ëåò íàçàä, áóäó÷è ïðîêîíñóëîì â Èñïàíèè, âî âðåìÿ âîéíû ñ êåëüòèáåðàìè, è óñòðîèë ïî ýòîìó ïîâîäó ÷åòûðåõäíåâíûå òåàòðàëüíûå ïðåäñòàâëåíèÿ è îäíîäíåâíûå èãðû â öèðêå. (6)  ýòîì æå ãîäó óìåð Ëóöèé Êîðíåëèé Ëåíòóë, äåöåìâèð ñîâåðøåíèÿ ñâÿùåííîäåéñòâèé. Íà åãî ìåñòî áûë èçáðàí Àâë Ïîñòóìèé Àëüáèí. (7)  Àïóëèþ ñ ìîðÿ íàíåñëî âíåçàïíî òàêèå òó÷è ñàðàí÷è, ÷òî âñå ïîëÿ ïîêðûëèñü ñëîåì íàñåêîìûõ. (8) Äëÿ óíè÷òîæåíèÿ ýòîãî áè÷à õëåáîâ â Àïóëèþ áûë ïîñëàí ïðåäíàçíà÷åííûé â ïðåòîðû Ãíåé Ñèöèíèé, îáëå÷åííûé íà ýòîò ñëó÷àé âîåííîé âëàñòüþ; ñîãíàâ ìíîæåñòâî ëþäåé íà ñáîð ñàðàí÷è, îí ïîòðàòèë íà ýòî äåëî íåìàëî âðåìåíè. (9) Íà÷àëî ñëåäóþùåãî ãîäà, êîãäà êîíñóëàìè ñòàëè Ãàé Ïîïèëèé è Ïóáëèé Ýëèé, îçíàìåíîâàëîñü ïðîäîëæåíèåì ïðîøëîãîäíèõ ñïîðîâ. (10) Îòöû-ñåíàòîðû õîòåëè, ÷òîáû ïî äåëó ëèãóðèéöåâ áûë ñíîâà ñäåëàí äîêëàä è âîçîáíîâëåíî ïîñòàíîâëåíèå ñåíàòà, íà ýòî ñîãëàñèëñÿ è Ýëèé. Íî Ïîïèëèé õîäàòàéñòâîâàë çà áðàòà è ïåðåä ñâîèì òîâàðèùåì, è ïåðåä ñåíàòîì, îòêðûòî çàÿâëÿÿ, ÷òî îí âûñòóïèò ñ ïðîòåñòîì íà ýòî ïîñòàíîâëåíèå, åñëè îíî ñîñòîèòñÿ. (11) Òîâàðèùà îí çàïóãàë, íî îòöû, íåãîäóÿ óæå íà îáîèõ êîíñóëîâ, òåì óïîðíåå íàñòàèâàëè íà ñâîåì. Ïîýòîìó-òî, êîãäà ðå÷ü øëà î ðàñïðåäåëåíèè ïðîâèíöèé è îáà êîíñóëà ââèäó óãðîçû âîéíû ñ Ïåðñååì æåëàëè ïîëó÷èòü Ìàêåäîíèþ, ñåíàò íàçíà÷èë èì îáîèì ïðîâèíöèþ Ëèãóðèþ, (12) îòêàçàâøèñü ïðèíèìàòü ðåøåíèå î Ìàêåäîíèè äî òåõ ïîð, ïîêà íå áóäåò ñäåëàí äîêëàä î äåëå Ìàðêà Ïîïèëèÿ. Íà èõ òðåáîâàíèå äîçâîëèòü íàáðàòü íîâûå âîéñêà èëè ïîïîëíèòü ñòàðûå èì áûëî îòêàçàíî è â òîì, è â äðóãîì. (13) Îòêàç ïîëó÷èëè òàêæå ïðåòîðû Ìàðê Þíèé è Ñïóðèé Ëóêðåöèé, êîòîðûå ïðîñèëè ïîäêðåïëåíèé äëÿ Áëèæíåé è Äàëüíåé Èñïàíèè. (14) Ãàé Ëèöèíèé Êðàññ ïîëó÷èë ïî æðåáèþ ãîðîäñêóþ ïðåòóðó, Ãíåé Ñèöèíèé — ñóäåáíûå äåëà ñ èíîçåìöàìè, Ãàé Ìåììèé — Ñèöèëèþ, Ñïóðèé Êëóâèé — Ñàðäèíèþ. (15) Êîíñóëû, ðàññåðæåííûå çà âñå íà ñåíàò, íàçíà÷èëè íà áëèæàéøèé ñðîê Ëàòèíñêèå ïðàçäíåñòâà è îáúÿâèëè, ÷òî îíè óåçæàþò â ñâîþ ïðîâèíöèþ è íå áóäóò çàíèìàòüñÿ íèêàêèìè ãîñóäàðñòâåííûìè äåëàìè, êðîìå òåõ, êîòîðûå êàñàþòñÿ óïðàâëåíèÿ ïðîâèíöèÿìè26. |
10. Eo anno lustrum conditum est; censores erant Q. Fulvius Flaccus A. Postumius Albinus; Postumius condidit. [2] Censa sunt civium Romanorum capita ducenta sexaginta novem milia et quindecim, [3] minor aliquanto numerus, quia L. Postumius consul pro contione edixerat, qui socium Latini nominis ex edicto C. Claudi consulis redire in civitates suas debuissent, ne quis eorum Romae, et omnes in suis civitatibus censerentur. [4] Concors et e re publica censura fuit. Omnes quos senatu moverunt quibusque equos ademerunt, aerarios fecerunt et tribu moverunt; neque ab altero notatum alter probavit. [5] Fulvius aedem Fortunae Equestris quam proconsul in Hispania dimicans cum Celtiberorum legionibus voverat, annis sex post quam voverat dedicavit, et scaenicos ludos per quadriduum, unum diem in circo fecit. [6] L. Cornelius Lentulus, decemvir sacrorum, eo anno mortuus est. In locum eius suffectus A. Postumius Albinus. [7] Lucustarum tantae nubes a mari repente in Apuliam illatae sunt ut examinibus suis agros late operirent. [8] Ad quam pestem frugum tollendam Cn. Sicinius, praetor designatus, cum imperio in Apuliam missus, ingenti agmine hominum ad colligendas eas coacto aliquantum temporis absumpsit. [9] Principium insequentis anni, quo C. Popilius et P. Aelius fuerunt consules, residuas contentiones ex priore anno habuit. [10] Patres referri de Liguribus renovarique senatus consultum volebant, et consul Aelius referebat. Popilius et collegam et senatum pro fratre deprecabatur, prae se ferens si quid decernerent intercessurum. [11] Collegam deterruit; patres eo magis utrique pariter consuli infensi, in incepto perstabant. Itaque cum de provinciis ageretur et Macedonia iam imminente Persei bello peteretur, Ligures ambobus consulibus decernunt; [12] Macedoniam decreturos negant, ni de M. Popilio referretur. Postulantibus deinde ut novos exercitus scribere aut supplementum veteribus liceret, utrumque negatum est. [13] Praetoribus quoque in Hispaniam supplementum petentibus negatum, M. Iunio in citeriorem, Sp. Lucretio in ulteriorem. [14] C. Licinius Crassus urbanam iurisdictionem, Cn. Sicinius inter peregrinos erat sortitus, C. Memmius Siciliam, Sp. Cluvius Sardiniam. [15] Consules ob ea irati senatui, Latinis feriis in primam quamque diem indictis, in provinciam abituros esse denuntiarunt, nec quicquam rei publicae acturos, praeterquam quod ad provinciarum administrationem attineret. |
ÏÐÈÌÅ×ÀÍÈß