4. (5) 31 Íàðáîííñêîé ïðîâèíöèåé (ðàíåå: Áðàêàòîé) íàçûâàþò îìûâàåìóþ Ñðåäèçåìíûì ìîðåì ÷àñòü [Òðàíñàëüïèíñêîé] Ãàëëèè. Îò Èòàëèè îíà îòäåëåíà ðåêîé Âàðîì è õðåáòàìè Àëüï, ýòèì íàäåæíûì ùèòîì Ðèìñêîé äåðæàâû (saluberrimis Romano imperio jugis); îò îñòàëüíîé Ãàëëèè, ñ ñåâåðà — ãîðíûìè ìàññèâàìè Öåáåííà 48 è Þðà. Ñâîåé çåìëåäåëü÷åñêîé êóëüòóðîé, äîñòîèíñòâîì ñâîèõ ìóæåé è íðàâîâ, áëàãîñîñòîÿíèåì Íàðáîííñêàÿ ïðîâèíöèÿ íå óñòóïèò íè îäíîé äðóãîé. Êîðî÷å, ýòî ñêîðåå Èòàëèÿ, ÷åì ïðîâèíöèÿ.
32 Íà ìîðñêîì áåðåãó æèâóò ñîðäîíû, à âãëóáü ìàòåðèêà — êîíñóàðàíû. Ðåêè: Òåòóì, Òåðíîäóáðóì, ãîðîäà: Èëëèáåðèñ, íåêîãäà âåëèêèé, à íûíå ñëàáàÿ òåíü ñîáñòâåííîé ñëàâû; Ðóñêèíîí, ñ ëàòèíñêèì ïðàâîì. Äàëåå ñëåäóþò ðåêà Àòàêñ, òåêóùàÿ ñ Ïèðåíååâ ÷åðåç îçåðî Ðóáðåíñèñ; Íàðáîíí-Ìàðöèóñ, ãîðîä äåñÿòîãî ëåãèîíà, íà ðàññòîÿíèè 12 ìèëü îò ìîðÿ; ðåêè Àðàðèñ è Ëèðèÿ.
33 [Ýòà ãóñòîíàñåëåííàÿ ïîëîñà] îêàéìëåíà ñ ñåâåðà áîëîòàìè, à ïîòîìó â îñòàëüíîé ÷àñòè [Íàðáîííñêîé ïðîâèíöèè] ãîðîäà ðåäêè. Èç íèõ Àãàòà íåêîãäà áûëà ìàññèëèéñêîé êîëîíèåé, [çàòåì] åþ âëàäåëè âîëüêè-òåêòîñàãè. Êðîìå òîãî, ðàíåå ñóùåñòâîâàëà Ðîäà — êîëîíèÿ ðîäîñöåâ. Îò íåå ïîëó÷èëà ñâîå íàçâàíèå ðåêà Ðîäàí 49, ñàìàÿ ïëîäîíîñíàÿ ðåêà îáåèõ Ãàëëèé, êîòîðàÿ ïðîíîñèòñÿ áûñòðûì ïîòîêîì èç Àëüï ÷åðåç îçåðî Ëåìàíí, óâëåêàÿ (deferens) [çà ñîáîé] è äðóãèå ðåêè: ìåäëåííûé Àðàð è ñòðåìèòåëüíûå — íå õóæå ñàìîãî Ðîäàíà — Èçàðó è Äðóàíöèþ 50. Èç ðóêàâîâ äåëüòû Ðîäàíà, äâà ìåíüøèõ íîñÿò íàçâàíèå Ëèáèêà: [Ëèáèêà] Èñïàíñêàÿ è [Ëèáèêà] Ìåòàïèíñêàÿ. Òðåòèé æå, íàèáîëüøèé ðóêàâ çîâóò Ìàññàëèîòñêèì.
34 Ñîãëàñíî [íåêîòîðûì] àâòîðàì, â óñòüå Ðîäàíà áûë åùå ãîðîä Ãåðàêëåÿ. Ïîìèìî ñêàçàííîãî, [îòìåòèì îòâîäÿùèå âîäó] îò Ðîíû êàíàëû, [óñòðîåííûå] Ãàåì Ìàðèåì è äîñòîéíûå åãî [ïðî÷èõ] äåë è åãî èìåíè. [Äàëåå], çàáîëî÷åííîå îçåðî Ìàñòðîìåëà è ãîðîä ïëåìåíè àâàòèêîâ — Ìàðèòèìà. Âûøå åãî — Êàìåíèñòûå Ïîëÿ (Campi Lapidei), ãäå, êàê ïîìíèò ïðåäàíèå, ñðàæàëñÿ Ãåðêóëåñ (Herculis proeliorum memoria); îáëàñòü àíàòèëèåâ, à äàëüøå âãëóáü [ìàòåðèêà] — äåêñèâàòèåâ è êàâàðîâ. Âåðíåìñÿ ê ìîðñêîìó ïîáåðåæüþ: [äàëåå æèâóò] òðèêîðèè, ïîòîì âíóòðü [ìàòåðèêà] — òðèòîëëû, âîêîíöèè è ñåãîâåëëàóíû, à ñðàçó çà íèìè àëëîáðîãè. Íà áåðåãó æå — Ìàññèëèÿ [Ìàðñåëü, íàñåëåííûé ïîòîìêàìè] ôîêåéñêèõ ãðåêîâ, [íûíå æå] ñîþçíûé (foederata); ìûñ Çàîí, ïîðò Êèòàðèñòà, ïîòîì ñóýëòåðîâ, âûøå êîòîðûõ [æèâóò] âåðóêèíû.
35 Íà áåðåãó íàõîäÿòñÿ òàêæå îñíîâàííûé ìàññèëèîòàìè ãîðîä Àòåíîïîëèñ [Athenopolis Massiliensium], Ôîðóì-Þëèè — êîëîíèÿ âîñüìîãî [ëåãèîíà], èìåíóåìàÿ [òàêæå] Ïàêåíñèñ è Êëàññèêà, ðåêà ïîä íàçâàíèåì Àðãåíòåóñ, îáëàñòü Îêñóáèåâ è Ëèãàóíîâ. Âûøå èõ ñóýáðû, êóàðèàòû, àäóíèêàòû; íà ïîáåðåæüå — Àíòèïîëèñ, ãîðîä ñ ëàòèíñêèì ïðàâîì, îáëàñòü äåêèàòîâ è ðåêà Âàð, ñòåêàþùàÿ ñ ãîðû Êåíèñ â Àëüïàõ.
36  óäàëåíèè îò ìîðÿ (in mediterraneo) ðàñïîëîæåí ãîðîä, ãäå ïîñåëåíû ñîëäàòû øåñòîãî [ëåãèîíà] 51 Àðåëàò, ñåäüìîãî — Áåòåððà, âòîðîãî — Àðàóñèîí; íà òåððèòîðèè (in agro) êàâàðîâ — Âàëåíöèÿ, [íà òåððèòîðèè] àëëîáðîãîâ — Âüåííà. Ãîðîäà ñ ëàòèíñêèì ïðàâîì: Àêâå-Ñåêñòèå [íà òåððèòîðèè] ñàëëþâèåâ, Àâåííèóì 52 ó êàâàðîâ, Àïòà-Þëèÿ ó âóëüãèåíòîâ, Àëåáåöå ó ðååâ-àïîëëèíàðèåâ, Àëüáà ó ãåëüâîâ, Àóãóñòà ó òðèêàñòèíîðîâ, Àíàòèëèÿ, Ýòåÿ, Áîðìàíè, Êîìàíè, Êàáåëëèîí, Êàðêàñóì [íà òåððèòîðèè] âîëüêîâ-òåêòîñàãîâ, Êåññåðîí, Êàðïåíòîðàêòå [íà òåððèòîðèè] ìåìèíîâ, Êåíèêè, Êàìáîëåêòðè (èíà÷å Àòëàíòèêè), Ôîðóì-Âîêîíè, Ãëàíóì-Ëèáèè; Ëþòåâàíû, èíà÷å èìåíóåìûå òàêæå Ôîðîíèè.
37 [Äàëåå ñëåäóþò ãîðîäà ́]: Íåìàóñ 53 [íà òåððèòîðèè] àðåîìèêîâ; Ïèñöèíû, Ðóòåíè, Ñàìíàãèéöû, Òîëîñàíè 54 — ãîðîä òåêòîñàãîâ íà ãðàíèöå ñ Àêâèòàíèåé; Òàñãîäóíè, Òàðóñêîíèÿ 55, Óìáðàíèêè; äâå ñòîëèöû ñîþçíûõ âîêîíòèåâ, Âàñèîí è Ëþêóñ-Àóãóñòè; åùå 19 íè÷åì íå ïðèìå÷àòåëüíûõ ãîðîäîâ, à òàêæå 24 [ãîðîäà], ïîä÷èíåííûõ Íåìàóñó.  ýòîò ñïèñîê [íàðáîííñêèõ ãîðîäîâ] èìïåðàòîð Ãàëüáà âêëþ÷èë òàêæå [ïîñåëåíèÿ] àâàíòèêîâ è áîäèîíòèêîâ — èõ ãîðîä Äèíèÿ 56, [õîòÿ ýòè íàðîäíîñòè æèâóò óæå] â Àëüïàõ (ex Inalpinis). Ñîãëàñíî Àãðèïïå, äëèíà Íàðáîííñêîé ïðîâèíöèè 370 ìèëü, øèðèíà — 248 ìèëü.
|
4. (5) [31] Narbonensis provincia appellatur pars Galliarum quae interno mari adluitur, Bracata antea dicta, amne Varo ab Italia discreta Alpiumque vel saluberrimis Romano imperio iugis, a reliqua vero Gallia latere septentrionali montibus Cebenna et Iuribus, agrorum cultu, virorum morumque dignatione, amplitudine opum nulli provinciarum postferenda breviterque Italia verius quam provincia.
[32] in ora regio Sordonum intusque Consuaranorum, flumina Tecum, Vernodubrum, oppida Illiberis, magnae quondam urbis tenue vestigium, Ruscino Latinorum, flumen Atax, e Pyrenaeo Rubrensem permeans lacum, Narbo Martius Decumanorum colonia XII p. a mari distans, flumina Araris, Liria. oppida de cetero rara praeiacentibus stagnis:
[33] Agatha quondam Massiliensium et regio Volcarum Tectosagum atque ubi Rhoda Rhodiorum fuit, unde dictus multo Galliarum fertilissimus Rhodanus amnis, ex Alpibus se rapiens per Lemannum lacum segnemque deferens Ararim nec minus se ipso torrentes Isaram et Druantiam. Libica appellantur duo eius ora modica, ex his alterum Hispaniense, alterum Metapinum, tertium idemque amplissimum Massalioticum. sunt auctores et Heracleam oppidum in ostio Rhodani fuisse.
[34] ultra fossae ex Rhodano, C. Mari opere et nomine insignes, stagnum Mastromela, oppidum Maritima Avaticorum, superque Campi Lapidei, Herculis proeliorum memoria, regio Anatiliorum et intus Dexivatium Cavarumque; rursus a mari Tricorium et intus Tritollorum Vocontiorumque et Segovellaunorum, mox Allobrogum. at in ora Massilia Graecorum Phocaeensium foederata, promunturium Zao, Citharista portus, regio Camactulicorum, dein Suelteri supraque Verucini.
[35] in ora autem Athenopolis Massiliensium, Forum Iuli Octavanorum colonia, quae Pacensis appellatur et Classica, amnis nomine Argenteus, regio Oxubiorum Ligaunorumque, super quos Suebri, Quariates, Adunicates. at in ora oppidum Latinum Antipolis, regio Deciatium, amnis Varus, ex Alpium monte Caenia profusus.
[36] In mediterraneo coloniae Arelate Sextanorum, Baeterrae Septimanorum, Arausio Secundanorum, in agro Cavarum Valentia, Vienna Allobrogum. oppida Latina Aquae Sextiae Salluviorum, Avennio Cavarum, Apta Iulia Vulgientium, Alebaece Reiorum Apollinarium, Alba Helvorum, Augusta Tricastinorum, Anatilia, Aerea, Bormani, Comani, Cabellio, Carcasum Volcarum Tectosagum, Cessero, Carbantorate Meminorum, Caenicenses, Cambolectri qui Atlantici cognominantur,
[37] Forum Voconi, Glanum Libii, Lutevani qui et Foroneronienses, Nemausum Arecomicorum, Piscinae, Ruteni, Samnagenses, Tolosani Tectosagum Aquitaniae contermini, Tasgoduni, Tarusconienses, Vmbranici, Vocontiorum civitatis foederatae duo capita Vasio et Lucus Augusti, oppida vero ignobilia XVIIII, sicut XXIIII Nemausiensibus adtributa. adiecit formulae Galba Imperator ex Inalpinis Avanticos atque Bodionticos, quorum oppidum Dinia. longitudinem provinciae Narbonensis CCCLXX p. Agrippa tradit, latitudinem CCXLVIII.
|