12. (17) 106 Òåïåðü ÷åòâåðòàÿ îáëàñòü, ãäå æèâóò ëþäè, ïîæàëóé, íàèáîëåå ìóæåñòâåííûå è êðåïêèå âî âñåé Èòàëèè. Ïî áåðåãó, ãäå æèâóò ôðåíòàíû, ïîñëå ðåêè Òèôåðí ñëåäóåò ðåêà Òðèíèé ñ ãàâàíÿìè; ãîðîäà Ãèñòîíèé, Áóêà è Ãîðòîíà; ðåêà Àòåðí. Ïîîäàëü îò áåðåãà, àíêñàíû — èõ [òîæå] íàçûâàþò ôðåíòàíàìè — [çàòåì] êàðåòèíû âåðõíèå è íèæíèå (Supernates et Infernates); æèòåëè Ëàíóè; òåàòèíû, ïîä÷èíåííûå ìàððóêèíàì; Êîðôèíèé, ïîä÷èíåííûé ïåëèãíàì; ñóïåðýêâàíû, æèòåëè Ñóëüìîíà; íà [òåððèòîðèè, ïðèíàäëåæàùåé] ìàðñàì — àíêñàòèíû, àíòèíàòû, ôóêåíòû, ëþêåíñû è ìàððóâèíû; àëüáåíñû è ó íèõ ãîðîä Àëüáà ïðè Ôóêèíñêîì îçåðå.
107 [Íà òåððèòîðèè] ýêóèêóëàíîâ — êëèòåðíèíû è êàðñåîëàíû. [Íà òåððèòîðèè] âåñòèíîâ — àíãóëàíû, ïåííåíñû, ïåëüòóèíàòû, ñ êîòîðûìè ãðàíè÷àò àóôèíàòû-öèñìîíòàíû 133. [Íà òåððèòîðèè] ñàìíèòîâ, îíè æå ñàáåëëû, à ãðåêè íàçûâàëè [èõ] ñàóíèòàìè, áûâøàÿ êîëîíèÿ áîâèåâ è äðóãàÿ, êîòîðóþ íàçûâàþò [ïîñåëåíèåì] îäèííàäöàòîãî ëåãèîíà. [Äàëåå] Àóôèäåíà, Ýñåðíà, Ôàãèôóëà, Ôèêîëà, Ñåïèíà, Òåðåâåíòà. Íà [òåððèòîðèè] ñàáèíîâ — Àìèòåðíà, Êóðèñ, Ôîðóì Äåêèÿ, Íîâûé Ôîðóì, Ôèäåíà, Èíòåðàìíà, Íóðñà, Íîìåíòà, Ðåàòà, Òðåáóëà (èç òðåáóëàíîâ èíûå íàçûâàþòñÿ ìóòóýñêè, à èíûå — ñóôôåíàòû); òèáóðòû, òàðèíàòû.
108  ýòîé ìåñòíîñòè âûìåðëè ïëåìåíà, îòíîñèâøèåñÿ ê íàðîäó ýêóèêîëîâ: êîìèíû, òàäèàòû, êåäèêè, àëüôàòåðíû. Ñîãëàñíî Ãåëëèàíó, Ôóêèíñêîå îçåðî ïîãëîòèëî ãîðîä ìàðñîâ Àðõèïïå, îñíîâàííûé Ìàðñèåì, âîæäåì ëèäèéöåâ; ñîãëàñíî Âàëåðèàíó, ãîðîä âèäèêèíîâ â Ïèêåíå áûë ðàçðóøåí ðèìëÿíàìè. Ñàáèíû — íåêîòîðûå ñ÷èòàþò, ÷òî íàçâàíèå èõ èäåò îò ðåëèãèè è ïî÷èòàíèÿ áîãîâ, è íàäî ïèñàòü «ñåáèíû »134 — æèâóò íà ðîñèñòûõ õîëìàõ îêîëî Âåëèíñêèõ îçåð.
109 Âûòåêàþùàÿ èç íèõ ðåêà Íàð îïóñòîøàåò [ýòè îçåðà, ïåðåíîñÿ èõ] â Òèáð ñ åãî ñåðíèñòûìè âîäàìè. Íî èõ âíîâü íàïîëíÿåò ðåêà Àâåíñ, èñòîê êîòîðîé íà ãîðå Ôèñêåëë, îêîëî Âàêóíñêèõ äóáðàâ è Ðåàòå 135 [Ðèåòè], à âïàäàåò îíà â òå [îçåðà]. Ñ ïðîòèâîïîëîæíîé ñòîðîíû 136 â Òèáð âïàäàåò [ðåêà] Àíèåí. Åå èñòîê íà Òðåáàíñêîé ãîðå. [Àíèåí îáðóøèâàåòñÿ] â Òèáð òðåìÿ îçåðàìè, çíàìåíèòûìè ñâîåé êðàñîòîé. [Ýòè îçåðà, èìåíóåìûå Ñóáëàêâåéñêèìè], äàëè èìÿ ãîðîäó Ñóáëàêâåþ.  Ðåàòèíñêîé îáëàñòè åñòü òàêæå îçåðî Êóòèëèÿ, à ïî íåìó ïëàâàåò îñòðîâ, êîòîðûé Ì. Âàððîí ñ÷èòàåò ïóïîâèíîé Èòàëèè. Êàê ñ ñåâåðà, òàê è ñ þãà [òåððèòîðèÿ, çàíèìàåìàÿ] ñàáèíàìè, îãðàæäåíà îòðîãàìè Àïåííèí. Êíèçó îò íåå ëåæèò Ëàòèóì, ñáîêó — Ïèêåí, ñçàäè — Óìáðèÿ.
|
12. (17) [106] Sequitur regio quarta gentium vel fortissimarum Italiae. in ora Frentanorum a Tiferno flumen Trinium portuosum, oppida Histonium, Buca, Hortona, Aternus amnis. intus Anxani cognomine Frentani, Carecini Supernates et Infernates, Iuanenses. — Marrucinorum Teatini. — Paelignorum Corfinienses, Superaequani, Sulmonenses. — Marsorum Anxatini, Antinates, Fucentes, Lucenses, Marruvini. — Albensium Alba ad Fucinum lacum. — Aequiculanorum Cliternini, Carseolani. —
[107] Vestinorum Angulani, Pennienses, Peltuinates, quibus iunguntur Aufinates Cismontani. — Samnitium, quos Sabellos et Graeci Saunitas dixere, coloniae Bovianum Vetus et alterum cognomine Vndecumanorum, Aufidenates, Aesernini, Fagifulani, Ficolenses, Saepinates, Tereventinates. — Sabinorum Amiternini, Curenses, Forum Deci, Forum Novum, Fidenates, Interamnates, Nursini, Nomentani, Reatini, Trebulani qui cognominantur Mutuesci et qui Suffenates, Tiburtes, Tarinates.
[108] in hoc situ ex Aequicolis interiere Comini, Tadiates, Caedici, Alfaterni. Gellianus auctor est lacu Fucino haustum Marsorum oppidum Archippe, conditum a Marsya duce Lydorum; item Vidicinorum in Piceno deletum a Romanis Valerianus. Sabini, ut quidam existimavere, a religione et deum cultu Sebini appellati, Velinos accolunt lacus, roscidis collibus.
[109] Nar amnis exhaurit illos sulpureis aquis Tiberim ex his petens, replet e monte Fiscello Avens iuxta Vacunae nemora et Reate in eosdem conditus. at ex alia parte Anio, in monte Trebanorum ortus, lacus tris amoenitate nobiles, qui nomen dedere Sublaqueo, defert in Tiberim. in agro Reatino Cutiliae lacum, in quo fluctuetur insula, Italiae umbilicum esse M. Varro tradit. infra Sabinos Latium est, a latere Picenum, a tergo Vmbria, Appennini iugis Sabinos utrimque vallantibus.
|