Èñòîðèÿ Ðèìà îò îñíîâàíèÿ ãîðîäà

Êíèãà I, ãë. 58

Òèò Ëèâèé. Èñòîðèÿ Ðèìà îò îñíîâàíèÿ ãîðîäà. Òîì I. Èçä-âî «Íàóêà» Ì., 1989.
Ïåðåâîä Â. Ì. Ñìèðèíà. Êîììåíòàðèé Í. Å. Áîäàíñêîé.
Ðåä. ïåðåâîäîâ Ì. Ë. Ãàñïàðîâ è Ã. Ñ. Êíàáå. Ðåä. êîììåíòàðèåâ Â. Ì. Ñìèðèí. Îòâ. ðåä. Å. Ñ. Ãîëóáöîâà.
Ëàò. òåêñò: W. Weissenborn, H. J. Müller, 1898.
ÑÊÐÛÒÜ ËÀÒÈÍÑÊÈÉ ÒÅÊÑÒ
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

58. (1) Íåñêîëü­êî äíåé ñïó­ñòÿ âòàéíå îò Êîë­ëà­òè­íà Ñåêñò Òàðê­âè­íèé ñ åäèí­ñò­âåí­íûì ñïóò­íè­êîì ïðè­áûë â Êîë­ëà­öèþ. (2) Îí áûë ðàäóø­íî ïðè­íÿò íå ïîäî­çðå­âàâ­øè­ìè î åãî çàìûñ­ëàõ õîçÿ­å­âà­ìè; ïîñëå îáåäà åãî ïðî­âî­äè­ëè â ñïàëü­íþ äëÿ ãîñòåé, íî, åäâà ïîêà­çà­ëîñü åìó, ÷òî âîêðóã äîñòà­òî÷­íî òèõî è âñå ñïÿò, îí, ðàñ­ïà­ëåí­íûé ñòðà­ñòüþ, âõî­äèò ñ îáíà­æåí­íûì ìå÷îì ê ñïÿ­ùåé Ëóêðå­öèè è, ïðè­äà­âèâ åå ãðóäü ëåâîé ðóêîé, ãîâî­ðèò: «Ìîë­÷è, Ëóêðå­öèÿ, ÿ Ñåêñò Òàðê­âè­íèé, â ðóêå ìîåé ìå÷, óìðåøü, åñëè êðèê­íåøü». (3)  òðå­ïå­òå îñâî­áîæ­äà­ÿñü îò ñíà, æåí­ùè­íà âèäèò: ïîìî­ùè íåò, ðÿäîì — ãðî­çÿ­ùàÿ ñìåðòü; à Òàðê­âè­íèé íà÷è­íà­åò îáú­ÿñ­íÿòü­ñÿ â ëþá­âè, óãî­âà­ðè­âàòü, ñ ìîëü­áà­ìè ìåøà­åò óãðî­çû, ñî âñåõ ñòî­ðîí èùåò äîñòó­ïà â æåí­ñêóþ äóøó. (4) Âèäÿ, ÷òî Ëóêðå­öèÿ íåïðå­êëîí­íà, ÷òî åå íå ïîêî­ëå­áàòü äàæå ñòðà­õîì ñìåð­òè, îí, ÷òîáû óñòðà­øèòü åå åùå ñèëü­íåå, ïðè­ãðî­çèë åé ïîçî­ðîì: ê íåé-äå, ìåðò­âîé, â ïîñòåëü îí ïîä­áðî­ñèò, ïðè­ðå­çàâ, íàãî­ãî ðàáà — ïóñòü ãîâî­ðÿò, ÷òî îíà óáè­òà â ãðÿç­íîì ïðå­ëþ­áî­äå­ÿ­íèè. (5) Ýòîé óæàñ­íîé óãðî­çîé îí îäî­ëåë åå íåïðå­êëîí­íîå öåëî­ìóä­ðèå. Ïîõîòü êàê áóä­òî áû îäåð­æà­ëà âåðõ, è Òàðê­âè­íèé âûøåë, óïî­åí­íûé ïîáåäîé íàä æåí­ñêîé ÷åñòüþ. Ëóêðå­öèÿ, ñîêðó­øåí­íàÿ ãîðåì, ïîñû­ëà­åò âåñò­íè­êîâ â Ðèì ê îòöó è â Àðäåþ ê ìóæó, ÷òîáû ïðè­áû­ëè ñ íåìíî­ãè­ìè âåð­íû­ìè äðó­çüÿ­ìè: åñòü íóæ­äà â íèõ, ïóñòü ïîòî­ðî­ïÿò­ñÿ, ñëó­÷è­ëîñü ñòðàø­íîå äåëî. (6) Ñïó­ðèé Ëóêðå­öèé ïðè­áû­âà­åò ñ Ïóá­ëè­åì Âàëå­ðè­åì, ñûíîì Âîëå­çèÿ, Êîë­ëà­òèí — ñ Ëóöè­åì Þíè­åì Áðó­òîì — ñëó­÷àé­íî âìå­ñòå ñ íèì âîç­âðà­ùàë­ñÿ îí â Ðèì, êîãäà áûë âñòðå­÷åí âåñò­íè­êîì. Ëóêðå­öèþ îíè çàñòà­þò â ñïàëüíå, ñîêðó­øåí­íóþ ãîðåì. (7) Ïðè âèäå ñâî­èõ íà ãëà­çàõ æåí­ùè­íû âûñòó­ïà­þò ñëå­çû; íà âîïðîñ ìóæà: «Õîðî­øî ëè æèâåøü?» — îíà îòâå­÷à­åò: «Êàê íåëü­çÿ õóæå. ×òî õîðî­øå­ãî îñòà­åò­ñÿ â æåí­ùèíå ñ ïîòå­ðåþ öåëî­ìóä­ðèÿ? Ñëåäû ÷óæî­ãî ìóæ­÷è­íû íà ëîæå òâî­åì, Êîë­ëà­òèí; âïðî­÷åì, òåëî îäíî ïîä­âåðã­ëîñü ïîçî­ðó — äóøà íåâèí­íà, äà áóäåò ìíå ñâèäå­òå­ëåì ñìåðòü. Íî ïîêëÿ­íè­òåñü äðóã äðó­ãó, ÷òî íå îñòà­íåò­ñÿ ïðå­ëþ­áî­äåé áåç âîç­ìåçäèÿ. (8) Ñåêñò Òàðê­âè­íèé — âîò êòî ïðî­øëîþ íî÷üþ âîøåë ãîñòåì, à îêà­çàë­ñÿ âðà­ãîì; âîîðó­æåí­íûé, íàñè­ëüåì ïîõè­òèë îí çäåñü ãèáåëü­íóþ äëÿ ìåíÿ, íî è äëÿ íåãî — åñëè âû ìóæ­÷è­íû — óñëà­äó». (9) Âñå ïî ïîðÿä­êó êëÿ­íóò­ñÿ, óòå­øà­þò îò÷à­ÿâ­øó­þ­ñÿ, îòâî­äÿ îáâè­íå­íèå îò æåðò­âû íàñè­ëèÿ, îáâè­íÿÿ ïðå­ñòóï­íè­êà: ãðå­øèò ìûñëü — íå òåëî, ó êîãî íå áûëî óìûñ­ëà, íåòó íà òîì è âèíû. (10) «Âàì, — îòâå­÷à­åò îíà, — ðàñ­ñóäèòü, ÷òî ïðè­÷è­òà­åò­ñÿ åìó, à ñåáÿ ÿ, õîòü â ãðå­õå íå âèíþ, îò êàðû íå îñâî­áîæ­äàþ; è ïóñòü íèêà­êîé ðàñ­ïóò­íè­öå ïðè­ìåð ñ.62 Ëóêðå­öèè íå ñîõðà­íèò æèç­íè!». (11) Ïîä îäåæ­äîþ ó íåå áûë ñïðÿ­òàí íîæ, âîí­çèâ åãî ñåáå â ñåðä­öå, íàëå­ãà­åò îíà íà íîæ è ïàäà­åò ìåðò­âîé. (12) Ãðîì­êî âçû­âà­þò ê íåé ìóæ è îòåö.

58. pau­cis in­te­riec­tis die­bus Sex. Tar­qui­nius inscio Col­la­ti­no cum co­mi­te uno Col­la­tiam ve­nit. [2] ubi ex­cep­tus be­nig­ne ab ig­na­ris con­si­lii cum post ce­nam in hos­pi­ta­le cu­bi­cu­lum de­duc­tus es­set, amo­re ar­dens, postquam sa­tis tu­ta cir­ca so­pi­ti­que om­nes vi­de­ban­tur, stric­to gla­dio ad dor­mien­tem Luc­re­tiam ve­nit si­nistra­que ma­nu mu­lie­ris pec­to­re oppres­so «ta­ce, Luc­re­tia» in­quit; «Sex. Tar­qui­nius sum; fer­rum in ma­nu est; mo­rie­re, si emi­se­ris vo­cem.» [3] cum pa­vi­da ex som­no mu­lier nul­lam opem, pro­pe mor­tem in­mi­nen­tem vi­de­ret, tum Tar­qui­nius fa­te­ri amo­rem, ora­re, mis­ce­re pre­ci­bus mi­nas, ver­sa­re in om­nes par­tes mu­lieb­rem ani­mum. [4] ubi obsti­na­tam vi­de­bat et ne mor­tis qui­dem me­tu incli­na­ri, ad­dit ad me­tum de­de­cus: cum mor­tua iugu­la­tum ser­vum nu­dum po­si­tu­rum ait, ut in sor­di­do adul­te­rio ne­ca­ta di­ca­tur. [5] quo ter­ro­re cum vi­cis­set obsti­na­tam pu­di­ci­tiam ve­lut vi trux li­bi­do pro­fec­tus­que in­de Tar­qui­nius fe­rox ex­pug­na­to de­co­re mu­lieb­ri es­set, Luc­re­tia maes­ta tan­to ma­lo nun­tium Ro­mam eun­dem ad pat­rem Ar­deam­que ad vi­rum mit­tit, ut cum sin­gu­lis fi­de­li­bus ami­cis ve­niant; ita fac­to ma­tu­ra­to­que opus es­se; [6] rem at­ro­cem in­ci­dis­se. Sp. Luc­re­tius cum P. Va­le­rio Vo­le­si fi­lio, Col­la­ti­nus cum L. Iunio Bru­to ve­nit, cum quo for­te Ro­mam re­diens ab nun­tio uxo­ris erat con­ven­tus. Luc­re­tiam se­den­tem maes­tam in cu­bi­cu­lo in­ve­niunt. [7] ad­ven­tu suo­rum lac­ri­mae obor­tae quae­ren­ti­que vi­ro «sa­tin sal­ve?» «mi­ni­me» in­quit; «quid enim sal­vi est mu­lie­ri amis­sa pu­di­ci­tia? ves­ti­gia vi­ri alie­ni, Con­la­ti­ne, in lec­to sunt tuo; ce­te­rum cor­pus est tan­tum vio­la­tum, ani­mus in­sons; mors tes­tis erit. sed da­te dex­te­ras fi­dem­que haud in­pu­ne adul­te­ro fo­re. Sex. [8] est Tar­qui­nius, qui hos­tis pro hos­pi­te prio­re noc­te vi ar­ma­tus mi­hi si­bi­que, si vos vi­ri es­tis, pes­ti­fe­rum hinc abstu­lit gau­dium.» [9] dant or­di­ne om­nes fi­dem; con­so­lan­tur aeg­ram ani­mi aver­ten­do no­xam ab coac­ta in auc­to­rem de­lic­ti: men­tem pec­ca­re, non cor­pus, et un­de con­si­lium afue­rit, cul­pam abes­se. [10] «vos» in­quit «vi­de­ri­tis, quid il­li de­bea­tur; ego me et­si pec­ca­to ab­sol­vo, suppli­cio non li­be­ro; nec ul­la dein­de in­pu­di­ca Luc­re­tiae exemplo vi­vet.» [11] cultrum, quem sub ves­te ab­di­tum ha­be­bat, eum in cor­de de­fi­git pro­lap­sa­que in vul­nus mo­ri­bun­da ce­ci­dit. [12] concla­mat vir pa­ter­que.

ÈÑÒÎÐÈß ÄÐÅÂÍÅÃÎ ÐÈÌÀ
1327007031 1327008013 1327009001 1364000159 1364000160 1364000199