Ïåðåâîä Ã. ×. Ãóñåéíîâà. Êîììåíòàðèé Í. Å. Áîäàíñêîé.
Ðåä. ïåðåâîäîâ Ì. Ë. Ãàñïàðîâ è Ã. Ñ. Êíàáå. Ðåä. êîììåíòàðèåâ Â. Ì. Ñìèðèí. Îòâ. ðåä. Å. Ñ. Ãîëóáöîâà.
Ëàò. òåêñò: Loeb Classical Library, B. O. Foster, 1922. ÑÊÐÛÒÜ ËÀÒÈÍÑÊÈÉ ÒÅÊÑÒ
13. (1) Âñåîáùóþ íåíàâèñòü ê îáâèíÿåìîìó óñóãóáëÿëî åùå îäíî ïðåñòóïëåíèå, ñâèäåòåëåì êîòîðîãî âûñòóïèë Ìàðê Âîëüñöèé Ôèêòîð, áûâøèé çà íåñêîëüêî ëåò äî òîãî íàðîäíûì òðèáóíîì. (2) Âñêîðå ïîñëå èçáàâëåíèÿ Ãîðîäà îò ÷óìû îí íàòêíóëñÿ íà Ñóáóðå24 íà øàéêó áåñ÷èíñòâóþùèõ þíöîâ. Çàâÿçàëàñü ññîðà, âî âðåìÿ êîòîðîé Öåçîí óäàðèë è ñáèë ñ íîã ñòàðøåãî áðàòà Ôèêòîðà, åùå íå âïîëíå îêðåïøåãî ïîñëå áîëåçíè: (3) ïîëóæèâîãî, åãî íà ðóêàõ îòíåñëè äîìîé, è óìåð îí, êàê ïîëàãàëè, îò ýòîãî óäàðà, íî êîíñóëû ïðîøëûõ ëåò íå äàëè äîâåñòè äî êîíöà ðàññëåäîâàíèå ñòîëü òåìíîãî äåëà. Ëþäåé òàê âçáóäîðàæèëè ðàçîáëà÷åíèÿ Âîëüñöèÿ, ÷òî òîëïà åäâà íå ðàñòåðçàëà Öåçîíà. (4) Âåðãèíèé ïðèêàçàë ñõâàòèòü Öåçîíà è çàòî÷èòü â òåìíèöó. Íî ïàòðèöèè íà ñèëó îòâåòèëè ñèëîé. Òèò Êâèíêöèé ãîâîðèë, ÷òî íåëüçÿ íàïàäàòü íà òîãî, êòî îáâèíåí â óãîëîâíîì ïðåñòóïëåíèè è äîëæåí ïðåäñòàòü ïåðåä ñóäîì. (5) Òðèáóí âîçðàçèë, ÷òî íå êàçíèò Öåçîíà äî âûíåñåíèÿ ïðèãîâîðà, íî ÷òî äî ñóäà òîò îñòàíåòñÿ â òåìíèöå è òîëüêî ðèìñêèé íàðîä âûíåñåò ñâîé ïðèãîâîð óáèéöå. (6) Áûëè ïðèçâàíû äðóãèå òðèáóíû, è îíè ïðèíÿëè ïðîìåæóòî÷íîå ðåøåíèå: âîñïîëüçîâàâøèñü ñâîèì ïðàâîì çàñòóïíè÷åñòâà, îíè çàïðåòèëè äåðæàòü Öåçîíà â çàòî÷åíèè, íî îáúÿâèëè î ïðèâëå÷åíèè åãî ê ñóäó è ñêàçàëè, ÷òî â ñëó÷àå íåÿâêè ïîòðåáóþò îáåùàíèÿ îá óïëàòå ïåíè. (7) Î ðàçìåðàõ ïåíè, äîñòàòî÷íîé äëÿ îáåùàíèÿ, äîãîâîðèòüñÿ íå óäàëîñü, è âîïðîñ ïåðåäàëè ñåíàòó. Ïîêà ñîâåùàëèñü ñ ñåíàòîðàìè, îáâèíÿåìîãî äåðæàëè ïîä ñòðàæåé. (8) Áûëî ðåøåíî íàçíà÷èòü ïîðó÷èòåëåé, èç êîòîðûõ êàæäûé âíîñèë çàëîã â òðè òûñÿ÷è ìåäíûõ àññîâ. Îïðåäåëèòü ÷èñëî ïîðó÷èòåëåé áûëî ââåðåíî òðèáóíàì. Ñîøëèñü íà äåñÿòè: ñòîëüêî ïîðó÷èòåëåé îáâèíèòåëü ñ÷åë äîñòàòî÷íîé ïîðóêîé äëÿ îáâèíÿåìîãî. Òàê Öåçîí ïåðâûì â Ðèìå ïðåäñòàâèë îáùåñòâåííûõ ïîðó÷èòåëåé. Îòïóùåííûé ñ ôîðóìà, îí áëèæàéøåé íî÷üþ óäàëèëñÿ â Ýòðóðèþ25. (9) È, õîòÿ â äåíü ñóäà â åãî îïðàâäàíèå ãîâîðèëè, ÷òî îí óøåë êàê èçãíàííèê, òåì íå ìåíåå Âåðãèíèé íå çàêðûâàë ñîáðàíèÿ26 è ëþäè áûëè îòïóùåíû äðóãèìè òðèáóíàìè. (10) Ó îòöà Öåçîíà áåçæàëîñòíî îòîáðàëè âñå äåíüãè; ðàñïðîäàâ ñâîå èìóùåñòâî, îí äîâîëüíî äîëãî æèë, òî÷íî â ññûëêå, â çàáðîøåííîé ëà÷óãå ãäå-òî çà Òèáðîì. |
13. premebat reum praeter volgatam invidiam crimen unum, quod M. Volscius Fictor, qui ante aliquot annos tribunus plebis fuerat, testis exstiterat se, [2] haud multo post quam pestilentia in urbe fuerat, in iuventutem grassantem in Subura incidisse. ibi rixam natam esse, fratremque suum maiorem natu, necdum ex morbo satis validum, pugno ictum ab Caesone cecidisse; [3] semianimem inter manus domum ablatum mortuumque inde arbitrari, nec sibi rem exsequi tam atrocem per consules superiorum annorum licuisse. haec Volscio clamitante adeo concitati homines sunt ut haud multum afuerit quin impetu populi Caeso interiret. [4] Verginius arripi iubet hominem et in vincula duci. patricii vi contra vim resistunt. T. Quinctius clamitat, cui rei capitalis dies dicta sit et de quo futurum propediem iudicium, eum indemnatum indicta causa non debere violari. [5] tribunus supplicium negat sumpturum se de indemnato; servaturum tamen in vinculis esse ad iudicii diem ut, qui hominem necaverit, de eo supplicii sumendi copia populo Romano fiat. [6] appellati tribuni medio decreto ius auxilii sui expediunt: in vincla conici vetant; sisti reum, pecuniamque ni sistatur populo promitti placere pronuntiant. [7] summam pecuniae quantam aequum esset promitti, veniebat in dubium; id ad senatum reicitur. reus, dum consulerentur patres, retentus in publico est. [8] vades dari placuit; unum vadem tribus milibus aeris obligarunt; quot darentur permissum tribunis est. decem finierunt. tot vadibus accusator vadatus est reum. hic primus vades publico dedit. dimissus e foro nocte proxima in Tuscos in exsilium abiit. [9] iudicii die cum excusaretur solum vertisse exsilii causa, nihilo minus Verginio comitia habente collegae appellati dimisere concilium. [10] pecunia a patre exacta crudeliter, ut divenditis omnibus bonis aliquamdiu trans Tiberim veluti relegatus devio quodam tugurio viveret. |
ÏÐÈÌÅ×ÀÍÈß