История Рима от основания города

Книга III, гл. 16

16. di­lu­ce­re res ma­gis pat­ri­bus at­que con­su­li­bus. prae­ter ea ta­men quae de­nun­tia­ban­tur, ne Veien­tium neu Sa­bi­no­rum id con­si­lium es­set ti­me­re, et, [2] cum tan­tum in ur­be hos­tium es­set, mox Sa­bi­nae Et­rus­cae­que le­gio­nes ex com­po­si­te ades­sent, tum aeter­ni hos­tes, Volsci et Aequi, non ad po­pu­lan­dos, ut an­te, fi­nes sed ad ur­bem ut ex par­te cap­tam ve­ni­rent. [3] mul­ti et va­rii ti­mo­res; in­ter ce­te­ros emi­ne­bat ter­ror ser­vi­lis, ne suus cui­que do­mi hos­tis es­set, cui nec cre­de­re nec non cre­den­do, ne in­fes­tior fie­ret, fi­dem ab­ro­ga­re sa­tis erat tu­tum; [4] vix­que con­cor­dia sis­ti vi­de­ba­tur pos­se. tan­tum su­pe­ran­ti­bus aliis ac mer­gen­ti­bus ma­lis ne­mo tri­bu­nos aut ple­bem ti­me­bat; man­sue­tum id ma­lum et per alio­rum quie­tem ma­lo­rum sem­per exo­riens tum quies­se pe­reg­ri­no ter­ro­re so­pi­tum vi­de­ba­tur. [5] at id pro­pe unum ma­xi­me incli­na­tis re­bus in­cu­buit. tan­tus enim tri­bu­nos fu­ror te­nuit ut non bel­lum sed va­nam ima­gi­nem bel­li ad aver­ten­dos ab le­gis cu­ra ple­bis ani­mos Ca­pi­to­lium in­se­dis­se con­ten­de­rent; pat­ri­cio­rum hos­pi­tes clien­tes­que si per­la­ta le­ge frustra tu­mul­tua­tos es­se se sen­tiant, maio­re quam ve­ne­rint si­len­tio abi­tu­ros. [6] con­ci­lium in­de le­gi per­fe­ren­dae ha­be­re avo­ca­to po­pu­lo ab ar­mis. se­na­tum in­te­rim con­su­les ha­bent alio se maio­re ab tri­bu­nis me­tu os­ten­den­te, quam quem noc­tur­nus hos­tis in­tu­le­rat.