Èñòîðèÿ Ðèìà îò îñíîâàíèÿ ãîðîäà

Êíèãà III, ãë. 53

Òèò Ëèâèé. Èñòîðèÿ Ðèìà îò îñíîâàíèÿ ãîðîäà. Òîì I. Èçä-âî «Íàóêà» Ì., 1989.
Ïåðåâîä Ã. ×. Ãóñåéíîâà. Êîììåíòàðèé Í. Å. Áîäàíñêîé.
Ðåä. ïåðåâîäîâ Ì. Ë. Ãàñïàðîâ è Ã. Ñ. Êíàáå. Ðåä. êîììåíòàðèåâ Â. Ì. Ñìèðèí. Îòâ. ðåä. Å. Ñ. Ãîëóáöîâà.
Ëàò. òåêñò: Loeb Classical Library, B. O. Foster, 1922.
ÑÊÐÛÒÜ ËÀÒÈÍÑÊÈÉ ÒÅÊÑÒ
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

53. (1) Òîãäà Âàëå­ðèé è Ãîðà­öèé áûëè ïîñëà­íû ê ïëå­áå­ÿì, ÷òîáû íà óñëî­âè­ÿõ, êàêèå îíè ñî÷òóò íóæ­íû­ìè, âîç­âðà­òèòü èõ è ïðè­âå­ñòè äåëî ê ñîãëà­øå­íèþ; òàê­æå èì áûëî ïîðó­÷å­íî îáå­ðå÷ü äåöåì­âè­ðîâ îò ãíå­âà è ÿðî­ñòè òîë­ïû. (2) Ïî ïðè­áû­òèè â ëàãåðü Âàëå­ðèé è Ãîðà­öèé áûëè âñòðå­÷å­íû ïëå­áå­ÿ­ìè ñ âîñ­òîð­ãîì êàê íåñî­ìíåí­íûå îñâî­áî­äè­òå­ëè — òàêè­ìè îíè ïîêà­çà­ëè ñåáÿ è â íà÷à­ëå âîë­íå­íèé, è ïðè èõ èñõî­äå. Çà ýòî èì è âîçäà­ëè áëà­ãî­äàð­íîñòü. (3) Îò èìå­íè òîë­ïû ãîâî­ðèë Èöè­ëèé. Êîãäà ðå÷ü çàøëà îá óñëî­âè­ÿõ, îí â îòâåò íà âîïðîñ ïîñëîâ î òðå­áî­âà­íè­ÿõ ïëå­áå­åâ â ñîîò­âåò­ñò­âèè ñ çàðà­íåå ïðè­íÿ­òûì ðåøå­íè­åì çàÿâèë, ÷òî íà ñïðà­âåä­ëè­âîñòü ñâî­èõ òðå­áî­âà­íèé îíè âîç­ëà­ãà­þò áîëü­øå íàäåæä, ÷åì íà îðó­æèå. (4) Èáî òðå­áó­þò îíè, âî-ïåð­âûõ, âîñ­ñòà­íîâ­ëå­íèÿ âëà­ñòè òðè­áó­íîâ è ïðà­âà îáæà­ëî­âà­íüÿ ïåðåä íàðî­äîì — òîãî, ÷òî áûëî èõ îïî­ðîé, ïîêà íå èçáðà­ëè äåöåì­âè­ðîâ, à âî-âòî­ðûõ, ïîìè­ëî­âà­íèÿ äëÿ òåõ, êòî ïðè­çû­âàë âîé­ñêî è íàðîä äîáè­âàòü­ñÿ âîç­âðà­ùå­íèÿ ñâî­áî­äû. (5) Òîëü­êî äëÿ äåöåì­âè­ðîâ òðå­áî­âà­ëè îíè æåñòî­êîé êàç­íè, ïîëà­ãàÿ, ÷òî ïî ñïðà­âåä­ëè­âî­ñòè äåöåì­âè­ðû áóäóò èì âûäà­íû, îíè ãðî­çè­ëèñü ñæå÷ü èõ æèâüåì. (6) «Ðàç­ìûø­ëÿÿ çäðà­âî, — îòâå­÷à­ëè ïîñëû, — âàøè òðå­áî­âà­íèÿ ñïðà­âåä­ëè­âû íàñòîëü­êî, ÷òî áûëè áû âûïîë­íå­íû è áåç èõ ïðåäú­ÿâ­ëå­íèÿ, èáî âû ïðî­ñè­òå ïîðó­êè âàøåé ñâî­áî­äû, à íå ðàç­ðå­øå­íèÿ ïðè­òåñ­íÿòü äðó­ãèõ. (7) À ãíåâ âàø çàñëó­æè­âà­åò òîëü­êî ïðî­ùå­íèÿ, íî íå ïîîù­ðå­íèÿ, èáî, íåíà­âèäÿ æåñòî­êîñòü, âû ñàìè âûêà­çû­âà­å­òå æåñòî­êîñòü è, íå îáðå­òÿ åùå ñâî­áî­äû, óæå õîòè­òå ãîñ­ïîä­ñò­âî­âàòü íàä ïðî­òèâ­íè­êîì. (8) Íåóæå­ëè íèêî­ãäà íå ïåðå­ñòà­íóò ïëå­áåè Ðèìà êàç­íèòü ïàò­ðè­öè­åâ, ïàò­ðè­öèè — ïëå­áå­åâ è ìèð íå âîäâî­ðèò­ñÿ â íàøåì ãîñóäàð­ñòâå? (9) Âàì òåïåðü íóæ­íåå ùèò, ÷åì ìå÷. Áîëåå ÷åì äîñòà­òî÷­íûì óíè­æå­íè­åì áóäåò äëÿ íèõ ñäå­ëàòü­ñÿ ïðî­ñòû­ìè ãðàæ­äà­íà­ìè, íå íàíî­ñÿ è íå èñïû­òû­âàÿ óùåð­áà. (10) À åñëè äàæå êîãäà-íèáóäü âû çàõî­òè­òå âíó­øàòü ñòðàõ, òî, âåð­íóâ ñåáå âàøèõ äîëæ­íîñò­íûõ ëèö è âàøè çàêî­íû, âû ïîëó­÷è­òå â ñâîè ðóêè ñóäû î íàñ ñàìèõ è î íàøåì èìó­ùå­ñòâå; òîãäà è áóäå­òå âûíî­ñèòü ïðè­ãî­âî­ðû, êàê òîãî ïîòðå­áó­åò êàæ­äîå äåëî, à òåïåðü âàì äîâîëü­íî âîç­âðà­ùå­íüÿ ñâî­áî­äû».

53. tum Va­le­rius Ho­ra­tius­que mis­si ad ple­bem con­di­cio­ni­bus qui­bus vi­de­re­tur re­vo­can­dam com­po­nen­das­que res, de­cem­vi­ris quo­que ab ira et im­pe­tu mul­ti­tu­di­nis prae­ca­ve­re iuben­tur. [2] pro­fec­ti gau­dio in­gen­ti ple­bis in castra ac­ci­piun­tur, quip­pe li­be­ra­to­res haud du­bie et mo­tus ini­tio et exi­tu rei. ob haec iis ad­ve­nien­ti­bus gra­tiae ac­tae; [3] Ici­lius pro mul­ti­tu­di­ne ver­ba fa­cit. idem, cum de con­di­cio­ni­bus age­re­tur, quae­ren­ti­bus le­ga­tis quae pos­tu­la­ta ple­bis es­sent, com­po­si­to iam an­te ad­ven­tum le­ga­to­rum con­si­lio ea pos­tu­la­vit ut ap­pa­re­ret in aequi­ta­te re­rum plus quam in ar­mis re­po­ni spei. [4] po­tes­ta­tem enim tri­bu­ni­ciam pro­vo­ca­tio­nem­que re­pe­te­bant, quae an­te de­cem­vi­ros crea­tos auxi­lia ple­bis fue­rant, et ne cui frau­di es­set con­cis­se mi­li­tes aut ple­bem ad re­pe­ten­dam per se­ces­sio­nem li­ber­ta­tem. [5] de de­cem­vi­ro­rum mo­do suppli­cio at­rox pos­tu­la­tum fuit; de­di quip­pe eos aequ­um cen­se­bant vi­vos­que ig­ni concre­ma­tu­ros mi­na­ban­tur. [6] le­ga­ti ad ea: «quae con­si­lii fue­runt adeo aequa pos­tu­las­tis ut ultro vo­bis de­fe­ren­da fue­rint; li­ber­ta­ti enim ea prae­si­dia pe­ti­tis, non li­cen­tiae ad im­pug­nan­dos alios. [7] irae vestrae ma­gis ig­nos­cen­dum quam in­dul­gen­dum est, quip­pe qui cru­de­li­ta­tis odio in cru­de­li­ta­tem rui­tis et pri­us pae­ne quam ip­si li­be­ri si­tis do­mi­na­ri iam in ad­ver­sa­rios vol­tis. [8] num­quam­ne quies­cet ci­vi­tas nostra a suppli­ciis aut pat­rum in ple­bem Ro­ma­nam aut ple­bis in pat­res? [9] scu­to vo­bis ma­gis quam gla­dio opus est. sa­tis su­per­que hu­mi­li est, qui iure aequo in ci­vi­ta­te vi­vit nec in­fe­ren­do iniu­riam nec pa­tien­do. [10] etiam si quan­do me­tuen­dos vos prae­bi­tu­ri es­tis, cum re­ci­pe­ra­tis ma­gistra­ti­bus le­gi­bus­que vestris iudi­cia pe­nes vos erunt de ca­pi­te nostro for­tu­nis­que, tunc ut quae­que cau­sa erit sta­tue­tis: nunc li­ber­ta­tem re­pe­ti sa­tis est.»

ÈÑÒÎÐÈß ÄÐÅÂÍÅÃÎ ÐÈÌÀ
1327007031 1327008013 1327009001 1364000354 1364000355 1364000356