Ïåðåâîä Ã. ×. Ãóñåéíîâà. Êîììåíòàðèé Í. Å. Áîäàíñêîé.
Ðåä. ïåðåâîäîâ Ì. Ë. Ãàñïàðîâ è Ã. Ñ. Êíàáå. Ðåä. êîììåíòàðèåâ Â. Ì. Ñìèðèí. Îòâ. ðåä. Å. Ñ. Ãîëóáöîâà.
Ëàò. òåêñò: Loeb Classical Library, B. O. Foster, 1922. ÑÊÐÛÒÜ ËÀÒÈÍÑÊÈÉ ÒÅÊÑÒ
59. (1) Âåëèêèé ñòðàõ îáóÿë ïàòðèöèåâ, ïåðåä êîòîðûìè òðèáóíû ÿâèëèñü â òîì æå îáëè÷üè, ÷òî è äåöåìâèðû, íî òóò íàðîäíûé òðèáóí Ìàðê Äóèëëèé áëàãîðàçóìíî ïðåñåê ýòî ÷ðåçìåðíîå ñâîåâëàñòèå. (2) «Âðàãàì, ïîêóøàâøèìñÿ íà íàøó ñâîáîäó, ìû îòïëàòèëè ñïîëíà, — ñêàçàë îí. — È ïîòîìó â ýòîì ãîäó ÿ íå ïîçâîëþ, ÷òîá õîòü êòî-íèáóäü áûë âûçâàí â ñóä èëè ïðåïðîâîæäåí â òåìíèöó. (3) Èáî â äðóãîé ðàç íå âçûùåøü çà ñòàðûå è óæå çàáûòûå ïðåãðåøåíèÿ, ïîñëå òîãî êàê è íîâûå èñêóïëåíû êàçíüþ äåöåìâèðîâ, à íåóñòàííàÿ çàáîòà îáîèõ êîíñóëîâ, îõðàíÿþùèõ âàøó ñâîáîäó, ñëóæèò çàëîãîì òîãî, ÷òî âìåøàòåëüñòâà òðèáóíîâ íå ïîòðåáóåòñÿ». (4) Ñäåðæàííîñòü òðèáóíà ñðàçó èçáàâèëà ïàòðèöèåâ îò ñòðàõà, íî çàòî çàðîíèëà â íèõ íåíàâèñòü ê êîíñóëàì, êîòîðûå êàçàëèñü èì âñåöåëî ïðåäàííûìè ïëåáåÿì, òàê ÷òî î áëàãîïîëó÷èè è ñâîáîäå ïàòðèöèåâ áîëüøå ïåêëèñü ïëåáåéñêèå äîëæíîñòíûå ëèöà, ÷åì ïàòðèöèàíñêèå, è äàæå ñâîèìè êàðàìè òðèáóíû ïðåñûòèëèñü ïðåæäå, ÷åì êîíñóëû ñîáðàëèñü âîñïðîòèâèòüñÿ èõ ïðîèçâîëó. (5) Âîò ïî÷åìó ìíîãèå îáúÿñíÿëè íåðåøèòåëüíîñòü ñåíàòà, óòâåðäèâøåãî âíåñåííûå êîíñóëàìè çàêîíû, ëèøü îïàñíûì ïîëîæåíèåì, â êàêîå ïîïàëî òîãäà ãîñóäàðñòâî. |
59. ingens metus incesserat patres, voltusque iam iidem tribunorum erant qui decemvirorum fuerant, cum M. Duillius tribunus plebis inhibito salubriter modo nimiae potestati [2] «et libertatis» inquit, «nostrae et poenarum ex inimicis satis est; itaque hoc anno nec diem dici cuiquam nec in vincla duci quemquam sum passurus. [3] nam neque vetera peccata repeti iam oblitterata placet, cum nova expiata sint decemvirorum suppliciis, et nihil admissum iri, quod vim tribuniciam desideret spondet perpetua consulum amborum in libertate vestra tuenda cura.» [4] ea primum moderatio tribuni metum patribus dempsit, eademque auxit consulum invidiam, quod adeo toti plebis fuissent ut patrum salutis libertatisque prior plebeio magistratui quam patricio cura fuisset, et ante inimicos satietas poenarum suarum cepisset quam obviam ituros licentiae eorum consules appareret. [5] multique erant qui mollius consultum dicerent, quod legum ab iis latarum patres auctores fuissent, neque erat dubium quin turbato rei publicae statu tempori succubuissent. |