Ïåðåâîä Ã. ×. Ãóñåéíîâà. Êîììåíòàðèé Í. Å. Áîäàíñêîé.
Ðåä. ïåðåâîäîâ Ì. Ë. Ãàñïàðîâ è Ã. Ñ. Êíàáå. Ðåä. êîììåíòàðèåâ Â. Ì. Ñìèðèí. Îòâ. ðåä. Å. Ñ. Ãîëóáöîâà.
Ëàò. òåêñò: Loeb Classical Library, B. O. Foster, 1922. ÑÊÐÛÒÜ ËÀÒÈÍÑÊÈÉ ÒÅÊÑÒ
65. (1) Íîâûå íàðîäíûå òðèáóíû, âûáèðàÿ ñåáå ñîòîâàðèùåé, óâàæèëè âîëþ ñåíàòîðîâ âûáîðîì äâóõ ïàòðèöèåâ è áûâøèõ êîíñóëîâ — Ñïóðèÿ Òàðïåÿ è Àâëà Àòåðíèÿ108. (2) Êîíñóëàìè ñòàëè Ñïóðèé Ãåðìèíèé è Òèò Âåðãèíèé Öåëèìîíòàí [448 ã.], êîòîðûå íå ñëèøêîì ñòàðàëèñü ïðèíÿòü ñòîðîíó ïàòðèöèåâ èëè ïëåáååâ, çàòî íå çíàëè òðåâîã íè â äîìàøíèõ äåëàõ, íè â âîåííûõ. (3) Íàðîäíûé òðèáóí Ëóöèé Òðåáîíèé çëîáñòâîâàë íà ïàòðèöèåâ çà òî, ÷òî òå, ïî åãî ñëîâàì, ñâîèìè êàâåðçàìè ìåøàëè òðèáóíàì âûáðàòü åãî ñåáå â òîâàðèùè, è âíåñ íà ðàññìîòðåíèå çàêîí, (4) ïðåäïèñûâàþùèé òîìó, êòî èçáèðàåò íàðîäíûõ òðèáóíîâ, íå çàêðûâàòü âûáîðîâ äî òåõ ïîð, ïîêà íå íàáåðåòñÿ äåñÿòè òðèáóíîâ. Åãî ïðîçâàëè Íåïðåêëîííûì, èáî âåñü ñðîê òðèáóíñêèõ ïîëíîìî÷èé îí ïîñâÿòèë ïðåñëåäîâàíèþ ïàòðèöèåâ. (5) Ñòàâøèå çàòåì êîíñóëàìè Ìàðê Ãåãàíèé Ìàöåðèí è Ãàé Þëèé [447 ã.] ïðåñåêëè ðàñïðþ ìåæäó òðèáóíàìè è ïàòðèöèàíñêîé ìîëîäåæüþ, íå ïîñÿãíóâ íà ïîëíîìî÷èÿ òðèáóíîâ è íå ïîñòóïèâøèñü äîñòîèíñòâîì ïàòðèöèåâ. (6) Ïðèîñòàíîâèâ îáúÿâëåííûé è âûçâàâøèé áûëî âîëíåíèÿ íàáîð ïðîòèâ âîëüñêîâ è ýêâîâ, êîíñóëû óâåðÿëè ïëåáååâ, ÷òî òîëüêî ñîãëàñèå â Ðèìå îáåñïå÷èâàåò ìèð ñ ñîñåäÿìè, êîòîðûõ âîîäóøåâëÿþò íà âîéíó ðàñïðè ìåæäó ñîãðàæäàíàìè. (7) Òàê çàáîòà î ìèðå ñòàëà ïðåäëîãîì ê ñîõðàíåíèþ âíóòðåííåãî ñîãëàñèÿ. Íî îäíî èç ñîñëîâèé âå÷íî ðàçäðàæàëà ñäåðæàííîñòü äðóãîãî, è óòèõîìèðèâøèõñÿ ïëåáååâ íà÷àëè ïðèòåñíÿòü ìîëîäûå ïàòðèöèè. (8) Óæå ïåðâûå ïîïûòêè òðèáóíîâ ïîìî÷ü îáèæåííûì óñïåõà íå ïðèíåñëè, à ïîòîì ïåðåñòàëà ñîáëþäàòüñÿ è ñîáñòâåííàÿ íåïðèêîñíîâåííîñòü òðèáóíîâ, êîòîðûõ â ïîñëåäíèå ìåñÿöû, ïîëüçóÿñü òåì, ÷òî ê êîíöó ãîäà âëàñòü íåñêîëüêî îñëàáåâàåò, íåîòñòóïíî ïðåñëåäîâàëè èõ ñèëüíûå ïðîòèâíèêè. (9) Ïëåáåè âîçëàãàëè òåïåðü íàäåæäû ëèøü íà òðèáóíîâ, ïîäîáíûõ Èöèëèþ; ïî èõ ñëîâàì, òå, ÷òî áûëè ó íèõ äâà ïîñëåäíèõ ãîäà, òîëüêî íàçûâàëèñü òðèáóíàìè. (10) Çíàòíåéøèå ñåíàòîðû, íàïðîòèâ, õîòÿ è âèäåëè íåîáóçäàííîñòü ìîëîäåæè, âñå-òàêè, ðàç óæ ïðèõîäèòñÿ íàðóøèòü ìåðó, ïðåäïî÷èòàëè, ÷òîá ó ñâîèõ áîåâîé äóõ áûë âûøå, ÷åì ó ïðîòèâíèêà. (11) Òðóäíî, çàùèùàÿ ñâîþ ñâîáîäó, ñîáëþñòè ìåðó, ïîêà ïîä âèäîì ñîõðàíåíèÿ ðàâåíñòâà êòî-òî õî÷åò âîçâûñèòüñÿ, ÷òîá óãíåòàòü äðóãîãî, ïîêà ëþäè ïóãàþò äðóãèõ, ÷òîá íå áîÿòüñÿ ñàìèì, ïîêà, îòðàæàÿ îáèäó, ìû ïðè÷èíÿåì åå äðóãèì, êàê áóäòî ýòîò âûáîð ìåæäó íàñèëèåì è ñòðàäàíèåì íåèçáåæåí. |
65. novi tribuni plebis in cooptandis collegis patrum voluntatem foverunt; duos etiam patricios consularesque, Sp. Tarpeium et A. Aternium, cooptavere. [2] consules creati Sp. Herminius T. Verginius Caelimontanus, nihil magnopere ad patrum aut plebis causam inclinati, otium domi ac foris habuere. [3] L. Trebonius tribunus plebis, infestus patribus quod se ab iis in cooptandis tribunis fraude captum proditumque a collegis aiebat, rogationem tulit ut qui plebem Romanam tribunos plebi rogaret, [4] is usque eo rogaret dum decem tribunos plebi faceret; insectandisque patribus, unde Aspero etiam inditum est cognomen, tribunatum gessit. [5] inde M. Geganius Macerinus et C. Iulius consules facti contentiones tribunorum adversus nobilium iuventutem ortas sine insectatione potestatis eius conservata maiestate patrum sedavere. [6] plebem decreto ad bellum Volscorum et Aequorum dilectu sustinendo rem ab seditionibus continuere, urbano otio foris quoque omnia tranquilla esse adfirmantes, per discordias civiles externos tollere animos. [7] cura pacis concordiae quoque intestinae causa fuit. sed alter semper ordo gravis alterius modestiae erat; quiescenti plebi ab iunioribus patrum iniuriae fieri coeptae. [8] ubi tribuni auxilio humilioribus essent, in primis parum proderat; deinde ne ipsi quidem inviolati erant, utique postremis mensibus, cum et per coitiones potentiorum iniuria fieret et vis potestatis omnis aliquanto posteriore anni parte languidior ferme esset. [9] iamque plebs ita in tribunatu ponere aliquid spei, si similes Icilio tribunos haberet: nomina tantum se biennio habuisse. [10] seniores contra patrum, ut nimis feroces suos credere iuvenes esse, ita malle, si modus excedendus esset, suis quam adversariis superesse animos. [11] adeo moderatio tuendae libertatis, dum aequari velle simulando ita se quisque extollit ut deprimat alium, in difficili est, cavendoque ne metuant, homines metuendos ultro se efficiunt, et iniuriam a nobis repulsam, tamquam aut facere aut pati necesse sit, iniungimus aliis. |
ÏÐÈÌÅ×ÀÍÈß