Ïåðåâîä Í. Â. Áðàãèíñêîé. Êîììåíòàðèé Ã. Ï. ×èñòÿêîâà.
Ðåä. ïåðåâîäîâ Ì. Ë. Ãàñïàðîâ è Ã. Ñ. Êíàáå. Ðåä. êîììåíòàðèåâ Â. Ì. Ñìèðèí. Îòâ. ðåä. Å. Ñ. Ãîëóáöîâà.
Ëàò. òåêñò: Loeb Classical Library, B. O. Foster, 1926. ÑÊÐÛÒÜ ËÀÒÈÍÑÊÈÉ ÒÅÊÑÒ
21. (1)  êîíöå ãîäà [316 ã.] êîíñóëû Ãàé Þíèé Áóáóëüê è Êâèíò Ýìèëèé Áàðáóëà ïåðåäàëè ëåãèîíû íå íîâûì êîíñóëàì — Ñïóðèþ Íàâòèþ è Ìàðêó Ïîïèëèþ, à äèêòàòîðó Ëóöèþ Ýìèëèþ. (2) Äèêòàòîð âìåñòå ñ íà÷àëüíèêîì êîííèöû Ëóöèåì Ôóëüâèåì íà÷àë îñàäó Ñàòèêóëû, òåì ñàìûì äàâàÿ ñàìíèòàì ïîâîä âîçîáíîâèòü âîéíó. (3) Îïàñíîñòü, òàêèì îáðàçîì, ñòàëà ãðîçèòü ðèìëÿíàì ñ äâóõ ñòîðîí: ñàìíèòû äëÿ ñíÿòèÿ îñàäû ñî ñâîèõ ñîþçíèêîâ ñîáðàëè áîëüøîå âîéñêî è ðàñïîëîæèëèñü íåïîäàëåêó îò ëàãåðÿ ðèìëÿí, à ñàòèêóëàíöû íåîæèäàííî ðàñïàõíóëè âîðîòà è ñ ãðîìêèìè êðèêàìè áðîñèëèñü òîëïîþ íà ðèìñêèå äîçîðû. (4) Ïîòîì, ðàññ÷èòûâàÿ áîëüøå íà ïîìîùü ñî ñòîðîíû, ÷åì íà ñîáñòâåííûå ñèëû, è òå è äðóãèå ñ ñàìîãî íà÷àëà ñðàæåíèÿ ïî ñ.428 ïðàâèëàì ñòàëè òåñíèòü ðèìëÿí, íî äèêòàòîð, õîòÿ äðàòüñÿ ïðèøëîñü íà äâå ñòîðîíû, ñóìåë âñå-òàêè óäåðæàòü îáà ñòðîÿ, ðàçâåðíóâ âîéñêà äëÿ êðóãîâîé îáîðîíû è çàíÿâ òàêîå ìåñòî, ãäå åãî áûëî òðóäíî îêðóæèòü. (5) Áîëåå ÿðîñòíûé óäàð îí, îäíàêî, íàíåñ ñäåëàâøèì âûëàçêó è, íå âñòðåòèâ ñèëüíîãî ñîïðîòèâëåíèÿ, çàãíàë èõ îáðàòíî â ãîðîä è òîãäà óæå ðàçâåðíóë ïðîòèâ ñàìíèòîâ âñå ñâîå âîéñêî. (6) Ñàìíèòû ñîïðîòèâëÿëèñü óïîðíåå, îäíàêî è íàä íèìè îäåðæàëè ïîáåäó, ïóñòü íåñêîðóþ, íî îò ýòîãî íå ìåíåå âåðíóþ è ïîëíóþ. Íî÷üþ ñàìíèòû áåæàëè â ñâîé ëàãåðü è, çàòóøèâ îãíè, ïîòèõîíüêó óøëè âñåì âîéñêîì, îñòàâèâ íàäåæäó ñïàñòè Ñàòèêóëó, íî, ÷òîáû îòïëàòèòü âðàãó òîé æå ìîíåòîé, ñàìè îñàäèëè ñîþçíóþ ðèìëÿíàì Ïëèñòèêó. |
21. C. Iunius Bubulcus et Q. Aemilius Barbula consules exitu anni non consulibus ab se creatis, Sp. Nautio et M. Popilio, ceterum dictatori L. Aemilio legiones tradiderant. [2] Is cum L. Fulvio magistro equitum Saticulam oppugnare adortus rebellandi causam Samnitibus dedit. [3] Duplex inde terror inlatus Romanis: hinc Samnis magno exercitu coacto ad eximendos obsidione socios haud procul castris Romanorum castra posuit; hinc Saticulani magno cum tumultu patefactis repente portis in stationes hostium incurrerunt. [4] Inde pars utraque, spe alieni magis auxilii quam viribus freta suis, iusto mox proelio inito Romanos urgent, et quamquam anceps dimicatio erat, tamen utrimque tutam aciem dictator habuit, quia et locum haud facilem ad circumveniendum cepit et diversa statuit signa. [5] Infestior tamen in erumpentes incessit nec magno certamine intra moenia compulit, tum totam aciem in Samnites obvertit. [6] Ibi plus certaminis fuit; victoria sicut sera ita nec dubia nec varia fuit. Fusi in castra Samnites exstinctis nocte ignibus tacito agmine abeunt et spe abiecta Saticulae tuendae Plisticam ipsi, socios Romanorum, ut parem dolorem hosti redderent, circumsidunt. |