Ïåðåâîä Ì. Å. Ñåðãååíêî.
Êîììåíòàðèé ñîñòàâëåí Â. Ì. Ñìèðèíûì è Ã. Ï. ×èñòÿêîâûì.
Ðåä. ïåðåâîäà è êîììåíòàðèåâ Â. Ì. Ñìèðèí. Îòâ. ðåä. Å. Ñ. Ãîëóáöîâà.
Ëàò. òåêñò: Loeb Classical Library, F. G. Moore, 1940/1984. ÑÊÐÛÒÜ ËÀÒÈÍÑÊÈÉ ÒÅÊÑÒ
4. (1) Òàê Ïàêóâèé, óáåäèâ ñåíàòîðîâ â òîì, ÷òî îíè îáÿçàíû æèçíüþ áîëüøå åìó, ÷åì ïðîñòîìó íàðîäó, ñòàë õîçÿèíîì ãîðîäà óæå ñ îáùåãî ñîãëàñèÿ — áðàòüñÿ çà îðóæèå íå ïðèøëîñü. (2) Ñåíàòîðû, çàáûâ î ñâîåì äîñòîèíñòâå è ñâîáîäå, ñòàëè ëüñòèòü ëþäÿì íèçêîãî çâàíèÿ: ïåðâûå çäîðîâàëèñü ñ íèìè, ëàñêîâî ïðèãëàøàëè èõ â ãîñòè, óãîùàëè îòáîðíûìè êóøàíüÿìè, âåëè èõ äåëà â ñóäå, âñåãäà áûëè íà ñòîðîíå ïðîñòîãî ëþäà, (3) áóäó÷è ñóäüÿìè ðåøàëè òÿæáó òàê, ÷òîáû óãîäèòü íàðîäó è ðàñïîëîæèòü åãî ê ñåáå. (4)  ñåíàòå âñå øëî òàê, ñëîâíî òàì ñîáðàëèñü íà ñîâåùàíèå íå ñåíàòîðû, à ãîðîäñêàÿ ÷åðíü. Ãîðîæàíàì è âñåãäà áûëî ìèëî æèòü, ðîñêîøåñòâóÿ — è íå òîëüêî ïî âðîæäåííîé ïîðî÷íîñòè, íî è ïîòîìó, ÷òî âîêðóã — è íà çåìëå, è â ìîðå — áûëî íåèññÿêàåìîå îáèëèå ðàçíûõ ïðåëåñòåé è ïðèìàíîê; (5) òåïåðü æå óãîäëèâîñòü çíàòè è ñâîåâîëèå ÷åðíè äîøëî äî òîãî, ÷òî âñÿêàÿ ìåðà ïðèõîòÿì è ðàñõîäàì áûëà ïîòåðÿíà. Óæå ñòàëè ïðåçèðàòü è çàêîíû, è äîëæíîñòíûõ ëèö, è ñåíàò, (6) à ïîñëå êàííñêîãî ïîðàæåíèÿ ñòàëè ïðåíåáðåãàòü äàæå âëàñòüþ ðèìëÿí, êîòîðóþ ïðåæäå âñå-òàêè óâàæàëè. (7) Îòïàñòü åùå íå ñîáèðàëèñü — çíàòíûå è âëèÿòåëüíûå êàìïàíñêèå ñåìüè áûëè â ñâîéñòâå ñ ðèìëÿíàìè, (8) ìíîãèå ñëóæèëè â ðèìñêèõ âîéñêàõ. Ñâÿçü áûëà êðåïêîé — òðèñòà çíàòíåéøèõ êàìïàíñêèõ þíîøåé-âñàäíèêîâ, âûáðàííûõ ðèìëÿíàìè, îòïðàâëåíû áûëè äëÿ îõðàíû ñèöèëèéñêèõ ãîðîäîâ9. |
4. Hoc modo Pacuvius cum obnoxium vitae beneficio senatum multo sibi magis quam plebi fecisset, sine armis iam omnibus concedentibus dominabatur. [2] Hinc senatores omissa dignitatis libertatisque memoria plebem adulari; salutare, benigne invitare, apparatis accipere epulis, [3] eas causas suscipere, ei semper parti adesse, secundum eam litem iudices dare quae magis popularis aptiorque in volgus favori conciliando esset; [4] iam vero nihil in senatu agi aliter quam si plebis ibi esset concilium. Prona semper civitas in luxuriam non ingeniorum modo vitio sed afluenti copia voluptatium et inlecebris omnis amoenitatis maritimae terrestrisque, [5] tum vero ita obsequio principum et licentia plebei lascivire ut nec libidini nec sumptibus modus esset. [6] Ad contemptum legum, magistratuum, senatus accessit tum, post Cannensem cladem, ut, cuius aliqua verecundia erat, Romanum quoque spernerent imperium. [7] Id modo erat in mora ne extemplo deficerent, quod conubium vetustum multas familias claras ac potentis Romanis miscuerat, [8] et cum militarent aliquot apud Romanos, maximum vinculum erant trecenti equites, nobilissimus quisque Campanorum, in praesidia Sicularum urbium delecti ab Romanis ac missi. |
ÏÐÈÌÅ×ÀÍÈß