Èñòîðèÿ Ðèìà îò îñíîâàíèÿ ãîðîäà

Êíèãà XXIII, ãë. 6

Òèò Ëèâèé. Èñòîðèÿ Ðèìà îò îñíîâàíèÿ ãîðîäà. Òîì II. Èçä-âî «Íàóêà» Ì., 1991.
Ïåðåâîä Ì. Å. Ñåðãååíêî.
Êîììåíòàðèé ñîñòàâëåí Â. Ì. Ñìèðèíûì è Ã. Ï. ×èñòÿêîâûì.
Ðåä. ïåðåâîäà è êîììåíòàðèåâ Â. Ì. Ñìèðèí. Îòâ. ðåä. Å. Ñ. Ãîëóáöîâà.
Ëàò. òåêñò: Loeb Classical Library, F. G. Moore, 1940/1984.
ÑÊÐÛÒÜ ËÀÒÈÍÑÊÈÉ ÒÅÊÑÒ
1 2 3 4 5 6 7 8

6. (1) Ñ ýòè­ìè ñëî­âà­ìè êîí­ñóë îòïó­ñòèë ïîñëîâ, êîòî­ðûå è ïîøëè äîìîé. Îäèí èç íèõ, Âèáèé Âèððèé, ñêà­çàë: «Ïðè­øëî âðå­ìÿ êàì­ïàí­öàì âåð­íóòü íå òîëü­êî çåì­ëþ, êîãäà-òî íåñïðà­âåä­ëè­âî îòíÿ­òóþ ðèì­ëÿ­íà­ìè20: îíè ìîãóò ïîä­÷è­íèòü ñåáå âñþ Èòà­ëèþ; (2) ñ Ãàí­íè­áà­ëîì îíè çàêëþ­÷àò äîãî­âîð íà óñëî­âè­ÿõ, êàêèõ çàõîòÿò, à êîãäà Ãàí­íè­áàë, ïîáåäî­íîñ­íî çàêîí­÷èâ âîé­íó, óéäåò â Àôðè­êó è ïåðå­ïðà­âèò òóäà ñâîå âîé­ñêî, íèêòî íå ñòàíåò ñïî­ðèòü, ÷òî âëà­äû­÷è­öåé Èòà­ëèè îñòà­åò­ñÿ Êàì­ïà­íèÿ». (3) Âñå ñîãëà­ñè­ëèñü ñî ñëî­âà­ìè Âèáèÿ è, îò÷è­òû­âà­ÿñü â ïîñîëü­ñòâå, ñêà­çà­ëè, ÷òî ïî èõ îáùå­ìó ìíå­íèþ ðèì­ñêî­ìó íàðî­äó ïðè­øåë êîíåö. (4) È ÷åðíü, è áîëü­øàÿ ÷àñòü ñåíà­òà òåïåðü òîëü­êî è äóìà­ëè, êàê áû îòïàñòü îò ðèì­ëÿí; (5) ñòà­ðåé­øèå ñåíà­òî­ðû îòòÿ­íó­ëè òàêîå ðåøå­íèå íà íåñêîëü­êî äíåé, íî ïîáåäè­ëî áîëü­øèí­ñòâî, êîòî­ðîå òðå­áî­âà­ëî îòïðà­âèòü ê Ãàí­íè­áà­ëó òåõ æå ïîñëîâ, ÷òî íåäàâ­íî áûëè ó êîí­ñó­ëà. (6)  íåêî­òî­ðûõ ëåòî­ïè­ñÿõ21 ÿ íàøåë, áóä­òî áû êàì­ïàí­öû, ñ.112 ïðåæ­äå ÷åì ñäå­ëàòü ýòî è ïðåæ­äå ÷åì ðåøèòü­ñÿ íà îòïà­äå­íèå, îòïðà­âè­ëè â Ðèì ïîñëîâ òðå­áî­âàòü: åñëè ðèì­ëÿíå õîòÿò îò íèõ ïîìî­ùè, òî ïóñòü îäèí èç êîí­ñó­ëîâ áóäåò êàì­ïàí­öåì22. (7) Ñåíà­òî­ðû âîç­ìó­òè­ëèñü; ïîñëàì âåëå­ëè óáðàòü­ñÿ èç êóðèè è ïîñëà­ëè ëèê­òî­ðà, ÷òîáû îí âûâåë èõ èç ãîðî­äà è ïðè­êà­çàë èì â òîò æå äåíü ïîêè­íóòü ðèì­ñêóþ çåì­ëþ. (8) Òàê êàê èìåí­íî òîãî æå íåêî­ãäà òðå­áî­âà­ëè ëàòè­íû23 è òàê êàê íå áåç ïðè­÷è­íû Öåëèé24 è äðó­ãèå ïèñà­òå­ëè íè÷å­ãî òàêî­ãî íå óïî­ìè­íà­þò, ÿ ïîáî­ÿë­ñÿ ñ÷åñòü ýòîò ðàñ­ñêàç äîñòî­âåð­íûì.

6. Ab hac ora­tio­ne con­su­lis di­mis­sis re­deun­ti­bus­que do­mum le­ga­tis unus ex iis, Vi­bius Vir­rius, tem­pus ve­nis­se ait quo Cam­pa­ni non ag­rum so­lum ab Ro­ma­nis quon­dam per iniu­riam ademptum re­cu­pe­ra­re, sed im­pe­rio etiam Ita­liae po­ti­ri pos­sint; [2] foe­dus enim cum Han­ni­ba­le qui­bus ve­lint le­gi­bus fac­tu­ros; ne­que contro­ver­siam fo­re quin, cum ip­se con­fec­to bel­lo Han­ni­bal vic­tor in Af­ri­cam de­ce­dat exer­ci­tum­que de­por­tet, Ita­liae im­pe­rium Cam­pa­nis re­lin­qua­tur. [3] Haec Vir­rio lo­quen­ti ad­sen­si om­nes ita re­nun­tiant le­ga­tio­nem uti de­le­tum om­ni­bus vi­de­re­tur no­men Ro­ma­num. [4] Ex­templo ple­bes ad de­fec­tio­nem ac pars maior se­na­tus spec­ta­re; [5] extrac­ta ta­men auc­to­ri­ta­ti­bus se­nio­rum per pau­cos dies est res. Postre­mo vin­cit sen­ten­tia plu­rium, ut iidem le­ga­ti qui ad con­su­lem Ro­ma­num ierant ad Han­ni­ba­lem mit­te­ren­tur. [6] Quo pri­us­quam ire­tur cer­tum­que de­fec­tio­nis con­si­lium es­set, Ro­mam le­ga­tos mis­sos a Cam­pa­nis in qui­bus­dam an­na­li­bus in­ve­nio, pos­tu­lan­tes ut al­ter con­sul Cam­pa­nus fie­ret, si rem Ro­ma­nam adiu­va­ri vel­lent; [7] in­dig­na­tio­ne or­ta sum­mo­ve­ri a cu­ria ius­sos es­se, mis­sum­que lic­to­rem qui ex ur­be edu­ce­ret eos at­que eo die ma­ne­re extra fi­nis Ro­ma­nos iube­ret. [8] Quia ni­mis com­par La­ti­no­rum quon­dam pos­tu­la­tio erat, Coe­lius­que et alii id haud si­ne cau­sa prae­ter­mi­se­rant scrip­to­res, po­ne­re pro cer­to sum ve­ri­tus.

ÏÐÈÌÅ×ÀÍÈß


  • 20Â 338 ã. äî í. ý. Ñì.: VIII, 11, 13—14.
  • 21«Ëåòî­ïè­ñè» (àííà­ëû) — ñî÷è­íå­íèÿ ðèì­ñêèõ èñòî­ðè­êîâ, èçëà­ãàâ­øèõ ñîáû­òèÿ ïî ãîäàì.
  • 22Ñð. — Öèöå­ðîí. Âòî­ðàÿ ðå÷ü î çåìåëü­íîì çàêîíå, II, 95.
  • 23Â 340 ã. äî í. ý. Ñì.: VIII, 5, 5.
  • 24Ñì.: ïðè­ìå÷. 133 ê êí. XXI.
  • ÈÑÒÎÐÈß ÄÐÅÂÍÅÃÎ ÐÈÌÀ
    1327007031 1327008013 1327009001 1364002307 1364002308 1364002309