История Рима от основания города

Книга XXIII, гл. 9

9. Quae ubi vi­dit audi­vit­que se­nex, ve­lut si iam agen­dis quae audie­bat in­te­res­set, amens me­tu [2] «Per ego te» in­quit, «fi­li, quae­cum­que iura li­be­ros iun­gunt pa­ren­ti­bus, pre­cor quae­so­que ne an­te ocu­los pat­ris fa­ce­re et pa­ti om­nia in­fan­da ve­lis. [3] Pau­cae ho­rae sunt intra quas iuran­tes per quid­quid deo­rum est, dextrae dextras iun­gen­tes, fi­dem obstrin­xi­mus, — ut sac­ra­tas fi­de ma­nus dig­res­si a con­lo­quio ex­templo in eum ar­ma­re­mus? [4] Ab hos­pi­ta­li men­sa sur­gis, ad quam ter­tius Cam­pa­no­rum ad­hi­bi­tus es ab Han­ni­ba­le, — ut eam ip­sam men­sam cruen­ta­res hos­pi­tis san­gui­ne? Han­ni­ba­lem pa­ter fi­lio meo po­tui pla­ca­re, fi­lium Han­ni­ba­li non pos­sum? [5] Sed sit ni­hil sancti, non fi­des, non re­li­gio, non pie­tas; audean­tur in­fan­da, si non per­ni­ciem no­bis cum sce­le­re fe­runt. Unus adgres­su­rus es Han­ni­ba­lem? [6] Quid il­la tur­ba tot li­be­ro­rum ser­vo­rum­que? Quid in unum in­ten­ti om­nium ocu­li? Quid tot dextrae? Tor­pes­cent in amen­tia il­la? [7] Vol­tum ip­sius Han­ni­ba­lis, quem ar­ma­ti exer­ci­tus sus­ti­ne­re ne­qui­ve­re, quem hor­ret po­pu­lus Ro­ma­nus, tu sus­ti­ne­bis? Ut ab aliis auxi­lia de­sint, me ip­sum fe­ri­re cor­pus meum op­po­nen­tem pro cor­po­re Han­ni­ba­lis sus­ti­ne­bis? [8] At­qui per meum pec­tus pe­ten­dus il­le ti­bi transfi­gen­dus­que est. Sed hic te de­ter­re­ri si­ne po­tius quam il­lic vin­ci; va­leant pre­ces apud te meae, si­cut pro te ho­die va­lue­runt». [9] Lac­ri­man­tem in­de iuve­nem cer­nens me­dium conplec­ti­tur at­que os­cu­lo hae­rens non an­te pre­ci­bus absti­tit quam per­vi­cit ut gla­dium po­ne­ret fi­dem­que da­ret ni­hil fac­tu­rum ta­le. [10] Tum iuve­nis «Ego qui­dem» in­quit «quam pat­riae de­beo pie­ta­tem ex­sol­vam pat­ri. Tuam do­leo vi­cem, cui ter pro­di­tae pat­riae sus­ti­nen­dum est cri­men, [11] se­mel cum de­fec­tio­nem inis­ti ab Ro­ma­nis, ite­rum cum pa­cis cum Han­ni­ba­le fuis­ti auc­tor, ter­tio ho­die, cum res­ti­tuen­dae Ro­ma­nis Ca­puae mo­ra at­que im­pe­di­men­tum es. [12] Tu, pat­ria, fer­rum, quo pro te ar­ma­tus hanc ar­cem hos­tium inii, quo­niam pa­rens ex­tor­quet, re­ci­pe». [13] Haec cum di­xis­set, gla­dium in pub­li­cum trans ma­ce­riam hor­ti abie­cit et, quo mi­nus res sus­pec­ta es­set, se ip­se con­vi­vio red­di­dit.