Ïåðåâîä Ì. Å. Ñåðãååíêî.
Êîììåíòàðèé ñîñòàâëåí Â. Ì. Ñìèðèíûì è Ã. Ï. ×èñòÿêîâûì.
Ðåä. ïåðåâîäà è êîììåíòàðèåâ Â. Ì. Ñìèðèí. Îòâ. ðåä. Å. Ñ. Ãîëóáöîâà.
Ëàò. òåêñò: Loeb Classical Library, F. G. Moore, 1940/1984. ÑÊÐÛÒÜ ËÀÒÈÍÑÊÈÉ ÒÅÊÑÒ
25. (1) Èçâåñòèå îá ýòîì ïîðàæåíèè òàê íàïóãàëî Ãîðîä, ÷òî ëàâêè ìíîãî äíåé îñòàâàëèñü çàïåðòûìè, è íèêòî, ñëîâíî â ãëóõóþ íî÷ü, íå ïîêàçûâàëñÿ íà óëèöàõ. (2) Ñåíàò ïîðó÷èë ýäèëàì îáîéòè ãîðîä, ðàñïîðÿäèòüñÿ îòêðûòü ëàâêè è óíè÷òîæèòü ýòè ïðèçíàêè âñåîáùåé ñêîðáè. Òèáåðèé Ñåìïðîíèé96, ñîçâàâ ñåíàò, óòåøàë è óãîâàðèâàë ñåíàòîðîâ: (3) Êàííû, ãîâîðèë îí, èõ íå ñëîìèëè; çà÷åì æå ïàäàòü äóõîì îò ìåíüøèõ áåäñòâèé? (4) Òîëüêî áû â âîéíå ñ êàðôàãåíÿíàìè, ñ Ãàííèáàëîì, âñå øëî áëàãîïîëó÷íî; îí íàäååòñÿ, ÷òî òàê è áóäåò; à âîéíó ñ ãàëëàìè ïîêà ìîæíî ñïîêîéíî îòëîæèòü; îòîìñòèòü èì çà êîâàðñòâî âî âëàñòè áîãîâ è íàðîäà ðèìñêîãî; ïîäóìàåì î Ãàííèáàëå è î âîéñêàõ, êîòîðûå âåäóò âîéíó ñ íèì. (5) Ñåìïðîíèé ïåðâûì ñîîáùèë, ñêîëüêî áûëî â âîéñêå äèêòàòîðà ïåõîòû è êîííèöû, ñêîëüêî ãðàæäàí è ñîþçíèêîâ; çàòåì Ìàðöåëë ñêàçàë, ñêîëüêî âîéñêà ó íåãî. (6) Ðàññïðîñèëè ëþäåé ñâåäóùèõ, êàêîå âîéñêî áûëî ó êîíñóëà Ãàÿ Òåðåíöèÿ â Àïóëèè; íå âèäåëè, îòêóäà íàáðàòü êîíñóëüñêèå âîéñêà, äîñòàòî÷íî ñèëüíûå äëÿ òàêîé âîéíû. Ïîýòîìó âîéíó ñ ãàëëàìè, íåñìîòðÿ íà ñïðàâåäëèâîå íåãîäîâàíèå, ðåøèëè â ýòîì ãîäó íå íà÷èíàòü. (7) Âîéñêî äèêòàòîðà áûëî îòäàíî êîíñóëó. Ñîëäàò, êîòîðûå áåæàëè ïîñëå Êàíí è íàõîäèëèñü â âîéñêå Ìàðöåëëà, ïåðåïðàâèëè ñëóæèòü â Ñèöèëèþ, ïîêà â Èòàëèè áóäåò ïðîäîëæàòüñÿ âîéíà; (8) òóäà æå èç âîéñêà äèêòàòîðà ïåðåáðîñèëè ñëàáîñèëüíûõ, íå îãðàíè÷èâ âðåìÿ èõ ñëóæáû çàðàíåå óñòàíîâëåííûì ñðîêîì, íî òîëüêî óçàêîíåííûì ÷èñëîì ïîõîäîâ. (9) Äâà ãîðîäñêèõ ëåãèîíà áûëè íàçíà÷åíû âòîðîìó êîíñóëó, êîòîðûé çàìåñòèò Ëóöèÿ Ïîñòóìèÿ; îí áóäåò èçáðàí, êàê òîëüêî áëàãîïîëó÷íî çàêîí÷àòñÿ àóñïèöèè; (10) ñïåøíî âûçâàëè èç Ñèöèëèè äâà ëåãèîíà — èç íèõ êîíñóë, ïîëó÷àâøèé ãîðîäñêèå ëåãèîíû, ìîã âçÿòü ñòîëüêî ñîëäàò, ñêîëüêî åìó ïîòðåáóåòñÿ. (11) Êîíñóëó Ãàþ Òåðåíöèþ ðåøèëè ïðîäëèòü êîìàíäîâàíèå íà ãîä è íå óìåíüøàòü åãî âîéñêî, çàùèùàâøåå Àïóëèþ. |
25. Hac nuntiata clade cum per dies multos in tanto pavore fuisset civitas ut tabernis clausis velut nocturna solitudine per urbem acta senatus aedilibus negotium daret [2] ut urbem circumirent aperirique tabernas et maestitiae publicae speciem urbi demi iuberent, tum Ti. Sempronius senatum habuit consolatusque patres est, [3] et adhortatus ne qui Cannensi ruinae non succubuissent ad minores calamitates animos summitterent. [4] Quod ad Carthaginienses hostes Hannibalemque attineret, prospera modo essent, sicut speraret, futura, Gallicum bellum et omitti tuto et differri posse, ultionemque eam fraudis in deorum ac populi Romani potestate fore. De hoste Poeno exercitibusque, per quos id bellum gereretur, consultandum atque agitandum. [5] Ipse primum quid peditum equitumque, quid civium, quid sociorum in exercitu esset dictatoris, disseruit; tum Marcellus suarum copiarum summam exposuit. [6] Quid in Apulia cum C. Terentio consule esset a peritis quaesitum est; nec unde consulares exercitus satis firmi ad tantum bellum efficerentur inibatur ratio. Itaque Galliam, quamquam stimulabat iusta ira, omitti eo anno placuit. Exercitus dictatoris consuli decretus est. [7] De exercitu M. Marcelli, qui eorum ex fuga Cannensi essent, in Siciliam eos traduci atque ibi militare donec in Italia bellum esset placuit; [8] eodem ex dictatoris legionibus reici militem minimi quemque roboris, nullo praestituto militiae tempore nisi quod stipendiorum legitimorum esset. [9] Duae legiones urbanae alteri consuli, qui in locum L. Postumi suffectus esset, decretae sunt, eumque, cum primum salvis auspiciis posset, creari placuit; [10] legiones praeterea duas primo quoque tempore ex Sicilia acciri, atque inde consulem, cui legiones urbanae evenissent, militum sumere quantum opus esset; [11] C. Terentio consuli propagari in annum imperium, neque de eo exercitu quem ad praesidium Apuliae haberet quicquam minui. |