Èñòîðèÿ Ðèìà îò îñíîâàíèÿ ãîðîäà

Êíèãà XXIII, ãë. 33

Òèò Ëèâèé. Èñòîðèÿ Ðèìà îò îñíîâàíèÿ ãîðîäà. Òîì II. Èçä-âî «Íàóêà» Ì., 1991.
Ïåðåâîä Ì. Å. Ñåðãååíêî.
Êîììåíòàðèé ñîñòàâëåí Â. Ì. Ñìèðèíûì è Ã. Ï. ×èñòÿêîâûì.
Ðåä. ïåðåâîäà è êîììåíòàðèåâ Â. Ì. Ñìèðèí. Îòâ. ðåä. Å. Ñ. Ãîëóáöîâà.
Ëàò. òåêñò: Loeb Classical Library, F. G. Moore, 1940/1984.
ÑÊÐÛÒÜ ËÀÒÈÍÑÊÈÉ ÒÅÊÑÒ
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

33. (1) Çà ýòîé áîðü­áîé ñèëü­íåé­øèõ íà çåì­ëå íàðî­äîâ ñëåäè­ëè âñå ïëå­ìå­íà è öàðè, (2) è îñî­áåí­íî Ôèëèïï, öàðü ìàêåäîí­ñêèé: åãî öàð­ñòâî áûëî áëè­æàé­øèì ê Èòà­ëèè, îòäå­ëÿ­ëî åãî îò íåå òîëü­êî Èîíèé­ñêîå ìîðå. (3) Óñëû­øàâ î ïåðå­õî­äå Ãàí­íè­áà­ëà ÷åðåç Àëü­ïû, Ôèëèïï îáðà­äî­âàë­ñÿ âîéíå ìåæ­äó ðèì­ëÿ­íà­ìè è êàð­ôà­ãå­íÿ­íà­ìè, íî ïîêà áûëî íåèç­âåñò­íî, íà ÷üåé ñòî­ðîíå ïåðå­âåñ, îí êîëå­áàë­ñÿ, êîìó æåëàòü ïîáåäû. (4) Êîãäà â òðåòüåì ñðà­æå­íèè êàð­ôà­ãå­íÿíå â òðå­òèé ðàç îêà­çà­ëèñü ïîáåäè­òå­ëÿ­ìè126, Ôèëèïï ñêëî­íèë­ñÿ ê òåì, êîìó ñ÷à­ñòüå áëà­ãî­ïðè­ÿò­ñò­âî­âà­ëî, è îòïðà­âèë ïîñëîâ ê Ãàí­íè­áà­ëó. Ìèíî­âàâ îõðà­íÿ­å­ìûå ðèì­ñêèì ôëî­òîì Áðóí­äè­çèé è Òàðåíò, îíè âûñà­äè­ëèñü ó õðà­ìà Þíî­íû Ëàöè­íèè127, (5) îòòóäà ÷åðåç Àïó­ëèþ íàïðà­âè­ëèñü â Êàïóþ, íî íà ïóòè íàòêíó­ëèñü íà ðèì­ñêèé ãàð­íè­çîí è áûëè îòâåäå­íû ê ïðå­òî­ðó Âàëå­ðèþ Ëåâè­íó, ñòî­ÿâ­øå­ìó ëàãå­ðåì ïîä­ëå Ëóöå­ðèè128. (6) Êñå­íî­ôàí, ãëà­âà ïîñîëü­ñòâà, ñìå­ëî çàÿâèë, ÷òî îí ïîñëàí öàðåì Ôèëèï­ïîì çàêëþ­÷èòü äðó­æå­ñò­âåí­íûé ñîþç ñ ðèì­ñêèì íàðî­äîì: ó íåãî ïîðó­÷å­íèÿ ê êîí­ñó­ëàì, ñåíà­òó è ðèì­ñêî­ìó íàðî­äó. (7) Ñòà­ðûå ñîþç­íè­êè îòïà­äà­ëè îäíè çà äðó­ãè­ìè; ïðå­òîð î÷åíü îáðà­äî­âàë­ñÿ íîâî­ìó ñîþç­íè­êó, ñëàâ­íî­ìó öàðþ, è äðó­æå­ëþá­íî ïðè­íÿë âðà­ãîâ, êàê ãîñòåé, (8) äàë èì ïðî­âî­æà­òûõ, çàáîò­ëè­âî ðàñ­ñêà­çàë, êàêîé äîðî­ãîé èäòè, êàêèå ìåñòà, ëåñà è óùå­ëüÿ âî âëà­ñòè ðèì­ëÿí è êàêèå — âðà­ãîâ. (9) Êñå­íî­ôàí ïðî­øåë ñðå­äè ðèì­ñêèõ ãàð­íè­çî­íîâ â Êàì­ïà­íèþ è îòòóäà áëè­æàé­øåé äîðî­ãîé ïðè­áûë ê Ãàí­íè­áà­ëó è çàêëþ­÷èë ñ íèì äðó­æå­ñò­âåí­íûé ñîþç íà òàêèõ óñëî­âè­ÿõ: (10) öàðü Ôèëèïï ïåðå­ïðà­âèò­ñÿ â Èòà­ëèþ ñ ôëî­òîì êàê ìîæ­íî áîëü­øèì (ïîëà­ãà­ëè, ÷òî îí ñìî­æåò ñíà­ðÿäèòü äâå­ñòè ñ.136 êîðàá­ëåé) è áóäåò îïó­ñòî­øàòü ìîð­ñêîå ïîáå­ðå­æüå, íà åãî äîëþ âûïà­äåò âîé­íà íà ñóøå è íà ìîðå; (11) ïî îêîí­÷à­íèè âîé­íû âñÿ Èòà­ëèÿ è ñàìûé Ðèì áóäóò ïðè­íàä­ëå­æàòü Êàð­ôà­ãå­íó è Ãàí­íè­áà­ëó, è âñÿ äîáû­÷à äîñòà­íåò­ñÿ Ãàí­íè­áà­ëó; (12) îêîí­÷à­òåëü­íî ïîêî­ðèâ Èòà­ëèþ, îíè îòïëû­âóò â Ãðå­öèþ è ïîâå­äóò âîé­íó, ñ êåì óêà­æåò öàðü; ãîñóäàð­ñòâà íà ìàòå­ðè­êå è îñò­ðî­âà, ïðè­íàä­ëå­æà­ùèå ê Ìàêåäî­íèè, áóäóò ïðè­íàä­ëå­æàòü Ôèëèï­ïó è âîé­äóò â åãî öàð­ñòâî.

33. In hanc di­mi­ca­tio­nem duo­rum opu­len­tis­si­mo­rum in ter­ris po­pu­lo­rum om­nes re­ges gen­tes­que ani­mos in­ten­de­rant, [2] in­ter quos Phi­lip­pus Ma­ce­do­num rex eo ma­gis quod pro­pior Ita­liae ac ma­ri tan­tum Ionio discre­tus erat. [3] Is ubi pri­mum fa­ma ac­ce­pit Han­ni­ba­lem Al­pis transgres­sum, ut bel­lo in­ter Ro­ma­num Poe­num­que or­to lae­ta­tus erat, ita ut­rius po­pu­li mal­let vic­to­riam es­se in­cer­tis ad­huc vi­ri­bus fluc­tua­tus ani­mo fue­rat. [4] Postquam ter­tia iam pug­na, ter­tia vic­to­ria cum Poe­nis erat, ad for­tu­nam incli­na­vit le­ga­tos­que ad Han­ni­ba­lem mi­sit; qui vi­tan­tes por­tus Brun­di­si­num Ta­ren­ti­num­que quia cus­to­diis na­vium Ro­ma­na­rum te­ne­ban­tur, ad La­ci­niae Iuno­nis templum in ter­ram eg­res­si sunt. [5] In­de per Apu­liam pe­ten­tes Ca­puam me­dia in prae­si­dia Ro­ma­na in­la­ti sunt de­duc­ti­que ad Va­le­rium Lae­vi­num prae­to­rem, cir­ca Lu­ce­riam castra ha­ben­tem. [6] Ibi intre­pi­de Xe­no­pha­nes le­ga­tio­nis prin­ceps a Phi­lip­po re­ge se mis­sum ait ad ami­ci­tiam so­cie­ta­tem­que iun­gen­dam cum po­pu­lo Ro­ma­no; man­da­ta ha­be­re ad con­su­les ac se­na­tum po­pu­lum­que Ro­ma­num. [7] Prae­tor in­ter de­fec­tio­nes ve­te­rum so­cio­rum no­va so­cie­ta­te tam cla­ri re­gis lae­tus ad­mo­dum hos­tes pro hos­pi­ti­bus co­mi­ter ac­ce­pit; [8] dat qui pro­se­quan­tur, iti­ne­ra cum cu­ra de­monstrent, quae lo­ca quos­que sal­tus aut Ro­ma­nus aut hos­tes te­neant. [9] Xe­no­pha­nes per prae­si­dia Ro­ma­na in Cam­pa­niam, in­de qua pro­xi­mum fuit in castra Han­ni­ba­lis per­ve­nit foe­dus­que cum eo at­que ami­ci­tiam iun­git le­gi­bus his: [10] ut Phi­lip­pus rex quam ma­xi­ma clas­se — du­cen­tas autem na­ves vi­de­ba­tur ef­fec­tu­rus — in Ita­liam trai­ce­ret et vas­ta­ret ma­ri­ti­mam oram, bel­lum pro par­te sua ter­ra ma­ri­que ge­re­ret; [11] ubi de­bel­la­tum es­set, Ita­lia om­nis cum ip­sa ur­be Ro­ma Car­tha­gi­nien­sium at­que Han­ni­ba­lis es­set prae­da­que om­nis Han­ni­ba­li ce­de­ret; [12] per­do­mi­ta Ita­lia na­vi­ga­rent in Grae­ciam bel­lum­que cum qui­bus re­gi pla­ce­ret ge­re­rent; quae ci­vi­ta­tes con­ti­nen­tis quae­que in­su­lae ad Ma­ce­do­niam ver­gunt, eae Phi­lip­pi reg­ni­que eius es­sent.

ÏÐÈÌÅ×ÀÍÈß


  • 126Ïîñëå êàíí­ñêîé áèò­âû.
  • 127Â Þæíîì Áðóò­òèè, íà âîñòî÷­íîì åãî ïîáå­ðå­æüå. Ïîäðîá­íåé ñì. íèæå: XXIV, 3, 3 ñë.
  • 128Ãîðîä â Àïó­ëèè.
  • ÈÑÒÎÐÈß ÄÐÅÂÍÅÃÎ ÐÈÌÀ
    1327007031 1327007042 1327008013 1364002334 1364002335 1364002336